中國雲南東川山區野杜鵑 杜鵑花屬 (学名 :Rhododendron )是杜鵑花科 的一個屬,其下植物俗称杜鵑花 、映山红 、满山红 、山踯躅 、红踯躅 、山石榴 。全世界的杜鹃花屬原種约1,000种,分为8个亚属 [ 1] 。广泛分布于亚洲 、北美洲 和欧洲 。属名Rhododendron 源于希腊语rhodon(玫瑰花)和dendron(树木)的合成词,指属内某些种的花呈红色。
杜鹃花分布非常广泛,北半球 大部分地方都有分布,南半球 分布于东南亚 和北澳大利亚 。中國横断山脉 周圍的云南 、四川 、西藏 以及喜马拉雅山 南麓尼泊尔 、锡金 、印度 北阿坎德邦 等地分布种类最多的大形杜鵑。其它映山紅亞屬种类分佈较多的地方有中国大陆南部、臺灣 、中南半島 、朝鲜半岛 及日本 。而南下至東南亞,尤其以新畿內亞島上蘊藏著約佔杜鵑花屬三分之一數量的著生杜鵑的族群[ 2] 。北美 和欧洲 分布较少。南美 和非洲 分布极少[ 3] 。
70%的杜鹃花种类生长在海拔1700~3700米的地区。[ 4]
在中国的分布中,云南有245种,西藏有180种,四川有181种(其中贡嘎山 地区共有80种,多数为特有种,是中国杜鹃花分布最多的地区之一)[ 5] ,广西有60余种,贵州有约60种。[ 4] 自19世纪中期以来,罗伯特·福琼 、约瑟夫·虎克 、乔治·福雷斯特 、亨利·威尔逊 、约瑟夫·洛克 等西方人从中国大规模引种杜鹃種源,使得杜鹃花在欧美的分布大大增加,并进而遍布全世界的园林。[ 4] [ 6]
中国的川西、滇西和藏东南地区,马来西亚–巴布亚新几内亚热带山地是杜鹃花属的分布中心[ 7] 。
臺大 振興草坪旁的錦繡杜鵑 (R. pulchrum )杜鵑花在臺灣 主要分佈在北部 ,陽明山國家公園 內多為日據時期引入的平戶杜鵑 、皋月杜鵑 、西洋杜鵑 等品種[ 8] 。目前宜蘭 等縣市也廣植杜鵑花。台灣南部的大武杜鵑 及丁香杜鵑 為原生種。及分布全島生長於樹上的著生杜鵑 ,另有原生種玉山杜鵑 。
國立臺灣大學 校園有「杜鵑花城」的美稱,每年3月中旬皆盛大舉辦杜鵑花節 。2017年 起,臺北市政府 為促進觀光休閒,與臺大合作,結合周邊公館、師大商圈,擴大辦理杜鵑花節,包括邀請團體表演,以及商家舉辦活動等,改稱「臺北杜鵑花季」,吸引相當多遊客。
臺灣原生杜鵑有75%為臺灣特有種,其中在新北市 烏來區 北勢溪 一帶的烏來杜鵑 因翡翠水庫 興建,野外原生植株似已絕跡。[ 9] 現在僅剩栽培植株;當前有復育計畫[ 10] ,欲於北勢溪上游重新栽植烏來杜鵑。在合歡山東峰 北峰 也有高山杜鵑 的生長。
新北市 金山與萬里地區,目前是台灣最大、品質最好的杜鵑花兩大產區。
杜鵑花在香港不少地方都有栽種。在香港殖民地時期 的港督府 自1990年代起,每年杜鵑花開的時節,都會開放給公眾去欣賞杜鵑花。而馬鞍山新市鎮 就擁有香港原生的杜鵑品種香港杜鵑 。[ 11]
杜鵑花种間的特征差別很大。大多數杜鵑花為灌木,少數在喜瑪拉雅區為喬木,最高可達20~30米[ 4] 。花頂生,花數不一,核花骨朵顏色豐富多彩。通常為5瓣花瓣,在中間的花瓣上有一些比花瓣略紅的紅點。通常在春、秋兩季開花。
杜鵑花的生命力很強,既耐乾旱又能抵抗潮溼,無論是大太陽或樹蔭下它都能適應。根淺,分布廣,能固定在表層泥土上。最厲害的是它不怕都市污濁的空氣,因為它長滿了絨毛的葉片,既能調節水分,又能吸住灰塵,最適合種在人多車多空氣污濁的大都市,可以發揮清淨空氣的功能。
喜欢疏松的微酸的土壤,不应该浇硬度较大的水。生长季(春、秋)应该多施氮肥。比较耐寒。气温较低地区可放在室内过冬。喜欢阴凉、湿润的环境。应避免强烈的日光照射,保持空气湿润,保证水的充足供应。
主要有播种、扦插 和嫁接 等繁殖方式。不同品种具体操作不同。
英語中 Azalea 指的是映山紅亞屬一類灌木或矮叢狀杜鵑,Rhododendron 指的是大型或樹形杜鵑,而 Vireya 指的是著生杜鵑類群。
馬銀花組 sectionAzaleastrum [ 编辑 ] 白馬銀花 Rhododendron hongkongense 香港杜鵑 薄葉馬銀花 Rhododendron leptothrium 馬銀花 Rhododendron ovatum 紅馬銀花 Rhododendron vialii 十花药组 sectionSciadorhodion [ 编辑 ] 紫五葉杜鵑 Rhododendron albrechtii 紫八汐、紫八染 紅五葉杜鵑 Rhododendron pentaphyllum 赤八汐、赤八染 白五葉杜鵑 Rhododendron quinquefolium 白八汐、白八染 大字杜鵑 Rhododendron schlippenbachii 黑船躑躅 素英杜鵑亞屬 subgenusCandidastrum [ 编辑 ] 素英杜鵑 Rhododendron albiflorum 常綠杜鵑亞屬 subgenusHymenanthes [ 编辑 ] 長序杜鵑組 sectionPonticum [ 编辑 ] 樹形杜鵑亞組 subsectionArborea [ 编辑 ] 樹形杜鵑 Rhododendron aboreum Rhododendron aboreum ssp.cinnamomeum 棕色樹形杜鵑Rhododendron aboreum ssp.delavayi Rhododendron aboreum ssp.nilagiricum Rhododendron aboreum ssp.zeylanicum 林生杜鵑 Rhododendron lanigerum 雪白杜鵑 Rhododendron niveum 銀葉杜鵑亞組 subsectionArgyrophylla [ 编辑 ] 耳葉杜鵑亞組 subsectionAuriculata [ 编辑 ] 耳葉杜鵑 Rhododendron auriculatum 硬刺杜鵑亞組 subsectionBarbata [ 编辑 ] 鐘花杜鵑亞組 subsectionCampanulata [ 编辑 ] 鐘花杜鵑 Rhododendron campanulatum 銅葉鐘花杜鵑Rhododendron campanulatum ssp.aeruginosum 簇毛杜鵑 Rhododendron wallichii 彎果杜鵑亞組 subsectionCampylocarpa [ 编辑 ] 卵葉杜鵑 Rhododendron callimorphum 白花卵葉杜鵑Rhododendron callimorphum var.myiagrum 彎果杜鵑 Rhododendron campylocarpum 美麗彎果杜鵑Rhododendron campylocarpum ssp.caloxanthum 白碗杜鵑 Rhododendron souliei 黃杯杜鵑 Rhododendron wardii 純白杜鵑Rhododendron wardii var.puralbum 杯毛杜鵑亞組 subsectionFalconera [ 编辑 ] 奪目杜鵑 Rhododendron arizelum 粗枝杜鵑 Rhododendron basilicum 革葉杜鵑 Rhododendron coriaceum 杯毛杜鵑 Rhododendron falconeri 乳黃葉杜鵑 Rhododendron galactinum 多裂杜鵑 Rhododendron hodgsonii 複毛杜鵑 Rhododendron preptum 大王杜鵑 Rhododendron rex 假乳黃葉杜鵑Rhododendron rex ssp.fictolacteum 可愛杜鵑Rhododendron rex ssp.gratum 寬柄杜鵑 Rhododendron rothschildii 圓頭杜鵑 Rhododendron semnoides 寬杯杜鵑 Rhododendron sinofalconeri 雲錦杜鵑亞組 subsectionFortunea [ 编辑 ] 汶川星毛杜鵑 Rhododendron asterochnoum 美容杜鵑 Rhododendron calophytum 尖葉美容杜鵑Rhododendron calophytum var.openshawianum 腺果杜鵑 Rhododendron davidii 大白杜鵑 Rhododendron decorum 高尚大白杜鵑Rhododendron decorum ssp.diaprepes 雲錦杜鵑 Rhododendron fortunei 異色雲錦杜鵑Rhododendron fortunei ssp.discolor 大果杜鵑 Rhododendron glanduliferum 不丹杜鵑 Rhododendron griffithianum 波葉杜鵑 Rhododendron hemsleyanum 涼山杜鵑 Rhododendron huianum 團葉杜鵑 Rhododendron orbiculare ,岩胡豆心基杜鵑Rhododendron orbiculare ssp.cardiobasis 山光杜鵑 Rhododendron oreodoxa 粉紅山光杜鵑Rhododendron oreodoxa var.fargesii 陝西山光杜鵑Rhododendron oreodoxa var.shensiense 闊柄杜鵑 Rhododendron platypodum 鄂西杜鵑 Rhododendron praeteritum 早春杜鵑 Rhododendron praevernum 晚花杜鵑 Rhododendron serotinum 四川杜鵑 Rhododendron sutchuenense 泡毛杜鵑 Rhododendron vernicosum 猩紅杜鵑亞組 subsectionFulgensia [ 编辑 ] 鐮果杜鵑亞組 subsectionFulva [ 编辑 ] 鐮果杜鵑 Rhododendron fulvum 假鐮果杜鵑Rhododendron fulvum ssp.fulvoides 紫玉盤杜鵑 Rhododendron uvariifolium Rhododendron uvariifolium var.griseum 粘毛杜鵑亞組 subsectionGlischra [ 编辑 ] 大葉杜鵑亞組 subsectionGrandia [ 编辑 ] 朱紅大杜鵑亞組 subsectionGriersoniana [ 编辑 ] 朱紅大杜鵑 Rhododendron griersonianum 露珠杜鵑亞組 subsectionIrrorata [ 编辑 ] 蝶花杜鵑 Rhododendron aberconwayi 桃葉杜鵑 Rhododendron annae 滇西桃葉杜鵑 Rhododendron annae ssp.laxiflorum 團花杜鵑 Rhododendron anthosphaerum 窄葉杜鵑 Rhododendron araiophyllum 貢山杜鵑 Rhododendron gongshanense 露珠杜鵑 Rhododendron irroratum 紅花露珠杜鵑 Rhododendron irroratum ssp.pogonostylum 多斑杜鵑 Rhododendron kendrickii 蠟葉杜鵑 Rhododendron lukiangense 長軸杜鵑 Rhododendron ramsdenianum 光柱杜鵑 Rhododendron tanastylum 林芝光柱杜鵑 Rhododendron tanastylum var.lingzhiense Rhododendron wrayi 黃鐘杜鵑亞組 subsectionLanata [ 编辑 ] 麻花杜鵑亞組 subsectionMaculifera [ 编辑 ] 黃山杜鵑 Rhododendron anwheiense 長鱗杜鵑 Rhododendron longesquamatum 麻花杜鵑 Rhododendron maculiferum 森氏杜鵑 Rhododendron morii 峨馬杜鵑 Rhododendron ochraceum 南湖杜鵑 Rhododendron pachysanthum 絨毛杜鵑 Rhododendron pachytrichum 玉山杜鵑 Rhododendron pseudochrysanthum 川西杜鵑 Rhododendron sikangense 優美杜鵑 Rhododendron sikangense var.exquistum 大羊角樹 Rhododendron strigillosum 火紅杜鵑亞組 subsection Neriiflora[ 编辑 ] 似血杜鵑系 seriesHaematodes [ 编辑 ] 刺枝杜鵑 Rhododendron beanianum 瓣萼杜鵑 Rhododendron catacosmum 滇緬杜鵑 Rhododendron coelicum 似血杜鵑 Rhododendron haematodes 絹毛杜鵑 Rhododendron haematodes ssp.chaetomallum 察隅杜鵑 Rhododendron piercei 杯萼杜鵑 Rhododendron pocophorum 腺柄杯萼杜鵑 Rhododendron pocophorum var.hemidartum 羊毛杜鵑 Rhododendron mallotum 血紅杜鵑系 seriesSanguineum [ 编辑 ] 宿鱗杜鵑 Rhododendron aperantum 橙黃杜鵑 Rhododendron citriniflorum 美豔橙黃杜鵑Rhododendron citriniflorum var.horaeum 兩色杜鵑 Rhododendron dichroanthum 可喜杜鵑Rhododendron dichroanthum ssp.apodectum 杯萼兩色杜鵑Rhododendron dichroanthum ssp.scyphocalyx 腺梗兩色杜鵑Rhododendron dichroanthum ssp.septentrionale 華麗杜鵑 Rhododendron eudoxum 褐葉華麗杜鵑Rhododendron eudoxum var.brunneifolium 白毛華麗杜鵑Rhododendron eudoxum var.mesopolium 短蕊杜鵑 Rhododendron microgynum 盤萼杜鵑 Rhododendron parmulatum 血紅杜鵑 Rhododendron sanguineum 蜜黄血紅杜鵑Rhododendron sanguineum var.himertum 紫血杜鵑Rhododendron sanguineum var.haemaleum 褪色血紅杜鵑Rhododendron sanguineum var.cloiophorum 變色血紅杜鵑Rhododendron sanguineum var.didymoides 黑紅血紅杜鵑Rhododendron sanguineum ssp.didymum 滇藏杜鵑 Rhododendron temenium 黃花滇藏杜鵑Rhododendron temenium var. gilvum 粉紅滇藏杜鵑Rhododendron temenium var. dealbatum 紫背杜鵑系 seriesForrestii [ 编辑 ] 雲霧杜鵑 Rhododendron chamaethomsonii 毛背雲霧杜鵑Rhododendron chamaethomsonii var.chamaedoron 短萼雲霧杜鵑Rhododendron chamaethomsonii var.chamaethauma 紫背杜鵑 Rhododendron forrestii 乳突紫背杜鵑Rhododendron forrestii ssp.papillatum 火紅杜鵑系 seriesNeriiflorum [ 编辑 ] 亮紅杜鵑 Rhododendron albertsenianum 錦毛杜鵑 Rhododendron floccigerum 爆紅杜鵑 Rhododendron miniatum 火紅杜鵑 Rhododendron neriiflorum 網眼火紅杜鵑 Rhododendron neriiflorum ssp.agetum 腺房火紅杜鵑 Rhododendron neriiflorum ssp.appropinquans 純紅杜鵑 Rhododendron sperabile 維西純紅杜鵑 Rhododendron sperabile var.weihsiense 糠秕杜鵑 Rhododendron sperabiloides 星毛杜鵑亞組 subsectionParishia [ 编辑 ] 長序杜鵑亞組 subsectionPontica [ 编辑 ] 牛皮杜鵑 Rhododendron aureum Rhododendron aureum var.hypopytis 萬病草杜鵑 Rhododendron brachycarpum ,萬病草、白山石楠花Rhododendron brachycarpum ssp.fauriei 卡托巴杜鵑 Rhododendron catawbiense 高加索杜鵑 Rhododendron caucasicum 吾妻杜鹃 Rhododendron degronianum Rhododendron degronianum ssp.yakushimanum 南湖杜鵑 Rhododendron hyperythrum 筑紫杜鵑 Rhododendron japonoheptamerum 筑紫杜鵑 Rhododendron japonoheptamerum var.japonoheptamerum 本州杜鹃 Rhododendron japonoheptamerum var.hondoensis 京丸杜鹃 Rhododendron japonoheptamerum var.kyomaruense 隐岐杜鹃 Rhododendron japonoheptamerum var.okiense 太平洋杜鵑 Rhododendron macrophyllum 牧野氏杜鵑 Rhododendron makinoi 牧野氏杜鵑 (页面存档备份 ,存于互联网档案馆 )極大杜鵑 Rhododendron maximum 黑海杜鵑 Rhododendron ponticum Rhododendron smirnowii Rhododendron ungernii 漏斗杜鵑亞組 subsectionSelensia [ 编辑 ] 大理杜鵑亞組 subsectionTaliensia [ 编辑 ] 腺房杜鵑 Rhododendron adenogynum 雪山杜鵑 Rhododendron aganniphum 黃毛雪山杜鵑 Rhododendron aganniphum var.flavorufum 棕背杜鵑 Rhododendron alutaceum 腺房棕背杜鵑Rhododendron alutaceum var.russotinctum 毛枝棕背杜鵑Rhododendron alutaceum var.iodes 粉鐘杜鵑 Rhododendron balfourianum 馬爾康杜鵑 Rhododendron barkamense 多叶杜鹃 Rhododendron bathyphyllum 不丹杜鵑 Rhododendron bhutanense 鏽紅杜鵑 Rhododendron bureavii 假鏽紅杜鵑 Rhododendron bureaviodes 麻點杜鵑 Rhododendron clementinae 粗脈杜鵑 Rhododendron coeloneuron 礫石杜鵑 Rhododendron comisteum 大橙杜鵑 Rhododendron dachengense 丹巴杜鵑 Rhododendron danbaense 乾淨杜鵑溝 Rhododendron detersile 疏毛杜鵑 Rhododendron dignabile 灌叢杜鵑 Rhododendron dumicola 金江杜鵑 Rhododendron elegantulum 金頂杜鵑 Rhododendron faberi 黑竹溝杜鵑 Rhododendron heizhugouense 魯浪杜鵑 Rhododendron lulangense 優異杜鵑 Rhododendron mimetes Rhododendron mimetes var.simulans 山地杜鵑 Rhododendron montiganum 德欽杜鵑 Rhododendron nakotiltum 大炮山杜鵑 Rhododendron nigroglandulsom 櫟葉杜鵑 Rhododendron phaeochrysum 凝毛杜鵑Rhododendron phaeochrysum var.agglutinatum 毯毛櫟葉杜鵑Rhododendron phaeochrysum var.levistratum 波密杜鵑 Rhododendron pomense 甘肅杜鵑 Rhododendron potaninii Rhododendron prattii 藏南杜鵑 Rhododendron principis 平卧杜鵑 Rhododendron pronum 矮生杜鵑 Rhododendron proteoides 隴蜀杜鵑 Rhododendron przewalskii 金背隴蜀杜鵑Rhododendron przewalskii ssp.chrysophyllum 互助隴蜀杜鵑Rhododendron przewalskii ssp.huzhuense 玉樹隴蜀杜鵑Rhododendron przewalskii ssp.yushuense 普格杜鵑 Rhododendron pugeense 斑葉杜鵑 Rhododendron punctifolium 太白杜鵑 Rhododendron purdomii 卷葉杜鵑 Rhododendron roxieanum 兜尖卷葉杜鵑Rhododendron roxieanum var.cucullatum 綫形卷葉杜鵑Rhododendron roxieanum var.oreonastes 巫山杜鵑 Rhododendron roxieoides 黃毛杜鵑 Rhododendron rufum 都支杜鵑 Rhododendron shanii 寬葉杜鵑 Rhododendron sphaeroblatum 大理杜鵑 Rhododendron taliense 曲枝杜鵑 Rhododendron torquescens 川滇杜鵑 Rhododendron traillianum 棕背川滇杜鵑Rhododendron traillianum var.dictyotum 理縣杜鵑 Rhododendron trichogynum 白毛杜鵑 Rhododendron vellereum 褐毛杜鵑 Rhododendron wasonii 汶川褐毛杜鵑Rhododendron wasonii var.wenchuanense 皺皮杜鵑 Rhododendron wiltonii 中甸杜鵑 Rhododendron zhongdianense 蜜腺杜鵑亞組 subsectionThomsonia [ 编辑 ] 毛柱杜鵑亞組 subsectionVenatora [ 编辑 ] 圓葉杜鵑亞組 subsectionWilliamsiana [ 编辑 ] 圓葉杜鵑 Rhododendron williamsianum 異蕊杜鵑/梅花杜鵑亞屬 subgenusMumeazalea [ 编辑 ] 異蕊杜鵑 Rhododendron semibarbatum ,梅花杜鵑 羊躑躅亞屬 subgenusPentanthera [ 编辑 ] 五藥花/羊躑躅組 sectionPentanthera [ 编辑 ] 五藥花亞組 subsectionPentanthera [ 编辑 ] 羊躑躅亞組 subsectionSinensia [ 编辑 ] 加拿大杜鵑 Rhododendron canadense 北卡杜鵑 Rhododendron vaseyi 日本杜鵑組 sectionViscidula [ 编辑 ] 日本杜鵑 Rhododendron nipponicum 杜鵑亞屬 subgenusRhododendron [ 编辑 ] 髯花杜鵑組 sectionPogonanthum [ 编辑 ] 杜鵑組 sectionRhododendron [ 编辑 ] 阿富汗杜鵑亞組 subsectionAfghanica [ 编辑 ] 輻花杜鵑亞組 subsectionBaileya [ 编辑 ] 檸檬杜鵑亞組 subsectionBoothia [ 编辑 ] 茶花杜鵑亞組 subsectionCamelliiflora [ 编辑 ] 萼果杜鵑亞組 subsectionCampylogynum [ 编辑 ] subsection Caroliniana [ 编辑 ] 朱砂杜鵑亞組 subsectionCinnabarinum [ 编辑 ] 泡泡葉杜鵑亞組 subsectionEdgeworthia [ 编辑 ] 草莓花杜鵑亞組 subsectionFragariflora [ 编辑 ] 灰白杜鵑亞組 subsectionGenestieriana [ 编辑 ] 亮鱗杜鵑亞組 subsectionHeliolepida [ 编辑 ] 高山杜鵑亞組 subsectionLapponica [ 编辑 ] 鱗腺杜鵑亞組 subsectionLepidota [ 编辑 ] 隱脈杜鵑亞組 subsectionMaddenia [ 编辑 ] 照山白亞組 subsectionMicrantha [ 编辑 ] 照山白 Rhododendron micranthum ,白鏡子 一朵花杜鵑亞組 subsectionMonantha [ 编辑 ] 一朵花杜鵑 Rhododendron monanthum 川西杜鵑亞組 subsectionMoupinensia [ 编辑 ] 樹生杜鵑 Rhododendron dendrocharis 寶興杜鵑 Rhododendron moupinense 飾石杜鵑 Rhododendron petrocharis 杜鵑亞組 subsectionRhododendron [ 编辑 ] 阿爾卑斯杜鵑 Rhododendron ferrugineum 緣毛杜鵑 Rhododendron hirsutum 喀爾巴阡杜鵑 Rhododendron myrtifolium subsectionRhodorastra [ 编辑 ] 怒江杜鵑亞組 subsectionSaluenensia [ 编辑 ] 美被杜鵑 Rhododendron calostrotum Rhododendron calostrotum ssp.riparium 雪龍美被杜鵑Rhododendron calostrotum ssp.riparioides 獨龍杜鵑Rhododendron calostrotum ssp.keleticum 怒江杜鵑 Rhododendron saluenense Rhododendron saluenense ssp.chameunum 糙葉杜鵑亞組 subsectionScabrifolia [ 编辑 ] 粉背碎米花 Rhododendron hemitrichotum 柔毛碎米花 Rhododendron mollicomum 柔毛杜鵑 Rhododendron pubescens 腋花杜鵑 Rhododendron racemosum 糙葉杜鵑 Rhododendron scabrifolium 碎米花Rhododendron scabrifolium var.spiciferum 疏花糙葉杜鵑Rhododendron scabrifolium var.pauciflorum 爆杖杜鵑 Rhododendron spinuliferum 灰被杜鵑亞組 subsectionTephropepia [ 编辑 ] 折萼杜鵑 Rhododendron auritum 疏葉杜鵑 Rhododendron hanceanum 長柱杜鵑 Rhododendron longistylum 灰被杜鵑 Rhododendron tephropeplum 鮮黃杜鵑 Rhododendron xanthostephanum 糙毛杜鵑亞組 subsectionTrichoclada [ 编辑 ] 藍灰糙毛杜鵑 Rhododendron caesium 常綠糙毛杜鵑 Rhododendron lepidostylum 彎月杜鵑 Rhododendron mekongense 紅綫杜鵑Rhododendron mekongense var.rubrolineatum 南澗杜鵑 Rhododendron nanjianense 糙毛杜鵑 Rhododendron trichocladum 顯綠杜鵑 Rhododendron viridescens 三花杜鵑亞組 subsectionTriflora [ 编辑 ] 毛肋杜鵑/三花杜鵑系 seriesAugustinii /riflorum [ 编辑 ] 問客杜鵑 Rhododendron ambiguum 毛肋杜鵑 Rhododendron augustinii 張口杜鵑Rhododendron augustinii ssp.chasmanthum Rhododendron augustinii ssp.hardyi 紅花張口杜鵑Rhododendron augustinii ssp.rubrum 秀雅杜鵑 Rhododendron concinnum Rhododendron keiskei Rhododendron keiskei var.ozawae 黃花杜鵑 Rhododendron lutescens 多鱗杜鵑 Rhododendron polylepis Rhododendron seariane 長毛杜鵑 Rhododendron trichanthum 三花杜鵑 Rhododendron triflorum 白面杜鵑 Rhododendron zaleucum 黃花白面杜鵑Rhododendron zaleucum var.flaviflorum 雲南杜鵑系 seriesYunnanense [ 编辑 ] 凹葉杜鵑 Rhododendron davidsonianum 基毛杜鵑 Rhododendron rigidum 鏽葉杜鵑 Rhododendron siderophyllum 康定杜鵑 Rhododendron tatsienense ,麗江硬葉杜鵑 雲南杜鵑 Rhododendron yunnanense 山育杜鵑系 seriesOreotrephes [ 编辑 ] 山育杜鵑 Rhododendron oreotrephes 單花杜鵑亞組 subsectionUniflora [ 编辑 ] 尖葉單花杜鵑 Rhododendron imperator 廣口杜鵑 Rhododendron ludlowii 假單花杜鵑 Rhododendron pemakoense 矮小杜鵑 Rhododendron pumilum 單花杜鵑 Rhododendron uniflorum 柳條杜鵑亞組 subsectionVirgata [ 编辑 ] 柳條杜鵑 Rhododendron virgatum 油葉杜鵑Rhododendron virgatum ssp.oleifolium 亞組 subsectionLinnaeopsis [ 编辑 ] 亞組 subsectionSolenovireya [ 编辑 ] 亞組 subsectionPhaeovireya [ 编辑 ] 亞組 subsectionSiphonovireya [ 编辑 ] 白花著生杜鵑亞組 subsectionAlbovireya [ 编辑 ] 虎耳草著生杜鵑系 seriesSaxifragoidea [ 编辑 ] 柑橘著生杜鵑系 seriesCitrina [ 编辑 ] 馬來著生杜鵑組 sectionMalayovireya [ 编辑 ] 新著生杜鵑亞組 subsectionEuvireya [ 编辑 ] 擬著生杜鵑組 sectionPseudovireya [ 编辑 ] 擬著生杜鵑組 sectionDiscovireya [ 编辑 ] 葉狀苞亞屬 subgenusTherorhodion [ 编辑 ] 蝦夷躑躅 Rhododendron camtschaticum Rhododendron camtschaticum ssp.glandulosum 葉狀苞杜鵑 Rhododendron redowskianum ,雲間杜鵑 輪生葉組 sectionBrachycalyx [ 编辑 ] 華麗杜鵑亞組 subsectionFarrerae [ 编辑 ] 華麗杜鵑 Rhododendron farrerae ,丁香杜鵑 滿山紅 Rhododendron mariesii ,守城滿山紅、馬禮士杜鵑 三葉杜鵑亞組 subsectionReticulatum [ 编辑 ] 雄杜鵑亞組 subsectionWeyrichii [ 编辑 ] 天城杜鹃 Rhododendron amagianum 神宮杜鵑 Rhododendron sanctum 雄杜鵑 Rhododendron weyrichii 部分的杜鵑花品種對於草食動物具有毒性,因為其花粉 及花蜜 含有梫木毒素 。食用採集杜鵑花之蜜蜂所產生的蜂蜜,會造成中毒現象。色諾芬 描述了公元前 401 年萬人雇傭軍團 行軍時,希臘士兵在一個被黑海杜鵑 叢環繞的村莊中,食用蜂蜜後的奇怪行為。公元前 67 年第三次米特拉达梯战争 時,龐培 士兵回報其遭受了致命的傷亡,因食用了本都 軍隊刻意留下、由杜鵑花製作的蜂蜜。之後,人們認識到這些植物所製作的蜂蜜有輕微的致幻及腹瀉作用[ 26] 。杜鵑花對於馬類有極強的毒性,有些動物在食用數小時內便會致死,不過大部分馬類若能取得好的飼料都會選擇避開它。
在中國雲南 ,白族 、彝族 等民族會以杜鵑花為食,但僅食用毒性較低的花瓣及花萼。[ 27]
杜鵑花屬於中国 境内有571种,其中特有种 409种[ 4] [ 28] ,映山紅 更是中国十大名花 之一。杜鹃花是尼泊尔 的国花,是中國 江西省 的省花,也是无锡 、镇江 、三明 、长沙 、韶关 、大理 、嘉兴 市花,以及臺灣 臺北市 、新竹市 的市花。
中國神話望帝化杜鵑
中国电影《闪闪的红星 》中主题曲《映山红花开红军来 》曾风靡一时。
2008年3月14日,香港郵政 推出「香港花卉」特別郵票 ,其中二元五角的郵票圖案為杜鵑花[ 29] 。
迎红杜鹃 (Rhododendron mucronulatum )在朝鲜 被称为金达莱,是朝鲜的国花 。
2023年4月亞馬遜雲端運算服務 以杜鵑花作為裁員 計畫的代號 - Project Azalea[ 30]
树形杜鹃 Rhododendron arboreum 高尚大白杜鹃 Rhododendron decorum subsp.
diaprepes
^ J. Cullen.Subgenus Rhododendron Sections Rhododendron and Pogonanthum . Royal Botanic Gardens Edinburgh. 1980.ISBN 978-0-11-491649-7 . ^ 雨林植物觀賞&栽培圖鑑,2009年 ^ GBIF . www.gbif.org. [2025-03-16 ] . (原始内容存档 于2019-08-02)(英语) . ^4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 单之蔷. 杜鹃花之路:花落花开路依旧.中国国家地理 . 2006, (10): 146–167. ^ SHEN Ze-Hao; LIU Zeng-Li, FANG Jing-Yun.Altitudinal changes in species diversity and community structure of Abies fabri communities at Hailuo Valley of Mt. Gongga, Sichuan . Biodiversity Science. 2004, (12): 237–244 [2021-10-13 ] .ISSN 1005-0094 .doi:10.17520/biods.2004028 . (原始内容存档 于2021-10-30). 引文使用过时参数coauthors (帮助 ) ^ 张长芹; 高连明, 薛润光, 杨静全. 中国杜鹃花的保育现状和展望. 广西科学. 2004,11 (4): 354–9. 引文使用过时参数coauthors (帮助 ) ^ Ping, Zhuang; West China Subalpine Botanical Garden, Institute of Botany, Chinese Academy of Sciences, Dujiangyan, Sichuan 611830.Progress on the fertility of Rhododendron . Biodiversity Science. 2019,27 (3): 327-338 [2025-03-16 ] .ISSN 1005-0094 .doi:10.17520/biods.2018345 . (原始内容存档 于2025-03-17)(英语) . ^ http://www.udn.com/2006/3/26/NEWS/TRAVEL/TRAS1/3231023.shtml [永久失效連結 ] ^ 林瑞進; 張琮柏, 齊子霈, 黃士元, 劉敏慧. 四種杜鵑類植物根部內生菌與烏來杜鵑之親合性. 台灣生物多樣性研究. 2017,19 (2): 97–107. 引文使用过时参数coauthors (帮助 ) ^ 被子植物 . www.tesri.gov.tw. [2025-03-16 ] . (原始内容 存档于2006-04-20). ^ 【野人周記】當杜鵑花無處可逃 . 蘋果日報. 2018-12-22 [2019-09-07 ] . (原始内容 存档于2020-05-10). ^ Cai, Lei; Neilsen, Jens; Dao, Zhi-Ling; Ma, Yong-Peng.Rhododendron longipedicellatum (Ericaceae), a new species from Southeastern Yunnan, China . Phytotaxa. 2016-11-01,282 (4) [2025-11-08 ] .ISSN 1179-3163 .doi:10.11646/phytotaxa.282.4.7 . ^ Tamayo, Maverick; Marcos-Langbao, Abrila; Bustamante, Rene Alfred Anton; Ang, Yu Pin; Schubert, Dale; Mustaqim, Wendy; Fritsch, Peter; Robinson, Alastair.RHODODENDRON ASTROPHORUM (ERICACEAE, RHODODENDRON SECT. SCHISTANTHE), A NEW MICRO-ENDEMIC SPECIES FROM CENTRAL PALAWAN, PHILIPPINES . Edinburgh Journal of Botany. 2023-11-14,80 [2025-11-08 ] .ISSN 1474-0036 .doi:10.24823/ejb.2023.1979 . ^ Rafidah, A.R.Rhododendron chamahensis (Ericaceae), a new species from Peninsular Malaysia . Blumea - Biodiversity, Evolution and Biogeography of Plants. 2012-11-01,57 (2) [2025-11-08 ] .doi:10.3767/000651912X654155 (英语) . ^ Chang, Yu-Hang; Yao, Gang; Neilsen, Jens; Liu, De-Tuan; Zhang, Lu; Ma, Yong-Peng.Rhododendron kuomeianum (Ericaceae), a new species from northeastern Yunnan (China), based on morphological and genomic data . Plant Diversity. 2021-08-01,43 (4) [2025-11-08 ] .ISSN 2468-2659 .PMC 8390914 .PMID 34485771 .doi:10.1016/j.pld.2021.04.003 . ^ Yang, Cheng-Hua; Xie, Zheng-Guo; Yu, Yong-Fu; Yang, Zhi-Rong.Rhododendron leigongshanense (Ericaceae), a new species from China . Bangladesh Journal of Plant Taxonomy. 2015-12-28,22 (2) [2025-11-08 ] .ISSN 2224-7297 .doi:10.3329/bjpt.v22i2.26073 . ^ Mambrasar, Yasper Michael; Hutabarat, Prima W. K.RHODODENDRON MEAGAII, A NEW SPECIES OF RHODODENDRON SUBGENUS VIREYA (ERICACEAE) FROM PAPUA, INDONESIA . REINWARDTIA. 2018-12-18,17 (2) [2025-11-08 ] .ISSN 2337-8824 .doi:10.14203/reinwardtia.v17i2.3570 . ^ Mao, A. A.; Bhaumik, M.; Paul, A.; Bharali, S.; Khan, M. L.RHODODENDRON MECHUKAE (ERICACEAE), A NEW SPECIES FROM INDIA . Edinburgh Journal of Botany. 2013-02-21,70 (1) [2025-11-08 ] .ISSN 1474-0036 .doi:10.1017/S0960428612000364 . ^ Liu, Zhenwen; Liu, Ende; He, Deming; Ma, Yongpeng; Gao, Lianming.Rhododendron mingii (Ericaceae), a new species from Southeast of Yunnan, China . Phytotaxa. 2023-10-05,619 (1) [2025-11-08 ] .ISSN 1179-3163 .doi:10.11646/phytotaxa.619.1.5 . ^ Dai, Xiao-Yong; Yang, Cheng-Hua; Yang, Bing; Chen, Pu; Ma, Yong-Peng.A new species of Rhododendron (Ericaceae) from Guizhou, China . PhytoKeys. 2020-05-08,146 [2025-11-08 ] .ISSN 1314-2003 .doi:10.3897/phytokeys.146.51342 . ^ Rai, Ishwari Datt; Adhikari, Bhupendra Singh.Rhododendron rawatii (Ericaceae), a new species from the Western Himalaya, India . Phytotaxa. 2012-11-02,71 (1) [2025-11-08 ] .ISSN 1179-3163 .doi:10.11646/phytotaxa.71.1.3 . ^ James, S. A.; Argent, G.RHODODENDRON STANLEYI S.JAMES & ARGENT: A NEW RHODODENDRON SPECIES (ERICACEAE, SUBGENUS VIREYA) FROM PAPUA NEW GUINEA . Edinburgh Journal of Botany. 2017-02-27,74 (2) [2025-11-08 ] .ISSN 1474-0036 .doi:10.1017/S096042861700004X . ^ Baines, R. A.; Chamberlain, D. F.; Nguyen, V. D.; Quang, B. H.TWO NEW TAXA OF RHODODENDRON (ERICACEAE) FROM VIETNAM . Edinburgh Journal of Botany. 2021-06-28,78 [2025-11-08 ] .ISSN 1474-0036 .doi:10.24823/EJB.2021.363 . ^ Argent, George; Mambrasar, Yasper Michael.RHODODENDRON WIDJAJAE (ERICACEAE, SECTION SCHISTANTHE) A NEW SPECIES FROM SULAWESI . REINWARDTIA. 2019-06-28,18 (1) [2025-11-08 ] .ISSN 2337-8824 .doi:10.14203/reinwardtia.v18i1.3700 . ^ Liao, Rongli; Xue, Dan; Neilsen, Jens; Wang, Jihua; Ma, Yongpeng.A new species of Rhododendron (Ericaceae) from Shangri-La, NW Yunnan, China . Phytotaxa. 2015-12-16,238 (3) [2025-11-08 ] .ISSN 1179-3163 .doi:10.11646/phytotaxa.238.3.10 . ^ Grayanotoxins (PDF) . Bad Bug Book, Handbook of Foodborne Pathogenic Microorganisms and Natural Toxins 2nd. Food and Drug Administration. 2012 [3 October 2017] . (原始内容存档 (PDF) 于2019-03-31). ^ 游旨价. 橫斷臺灣:追尋臺灣高山植物地理起源Traverse Taiwan: On the Phytogeographical Origin of Montane Plants in Taiwan . 春山出版. 2023: 128–130.ISBN 9786267236352 . ^ Fang Mingyuan; Fang Ruizheng, He Mingyou, Hu Linzhen, Yang Hanbi ; David F. Chamberlain.Rhododendron Linnaeus . Flora of China14 . 2005 [2020-11-17 ] . (原始内容存档 于2021-02-18). 引文使用过时参数coauthors (帮助 ) ^ 郵票策劃及拓展處 - 香港郵品 . [2008-03-14 ] . (原始内容 存档于2008-03-09). ^ AWS Project Azalea email list leak . [2023-04-25 ] . (原始内容存档 于2023-04-25).