Andorra (Óa-im: "an-tó͘-la Andorra Kong-kok (Catalunya-gí :Principat d'Andorra ) sīAu-chiu sai-lâm-pêng ê 1 ê chiâⁿ sè êkong-kok ("thâu-lâng -kok"), khiā tīPirineo Soaⁿ-lêng , giap tīHoat-kok kapSe-pan-gâ tiong-kan. Andorra éng-koè ko͘-li̍p, taⁿ in-ūikoan-kong ,kim-iông hoat-ta̍t--khí-lâi, ke chin hoân-hoâ.
Andorra ê tē-hêng-tô͘ Andorra ê tē-hêng khah chē sī koân soaⁿ, pêng-kin-koân ū 1,996 m, siāng koân kàu 2,946 m. Ū 3 ê soaⁿ-kok, kî-tiong 2 ê ha̍p chò tē-3-ê.Valira-hô ê chúi tùi hia lâu khì kah Se-pan-gâ.
Un-tài -hêng ê khì-hāu, m̄-koh in-ūi tī hái-poa̍t khah koân ê só͘-chāi, koâⁿ-thiⁿ ê seh khah chē, joa̍h--lâng mā khah liâng--tām-po̍h-á.
Andorra êparròquies Andorra siat 7 ê siā-lí, hō-chòparròquies (tan-sò͘parròquia ):
Tī Andorra,lông-gia̍p sī thoân-thóng êkeng-chè chu-goân. In-ūi Andorra ê thó͘-tē kan-na 2% sek-ha̍p chèng-choh, che chú-iàu sī chhīcheng-siⁿ , te̍k-pia̍t sīiûⁿ-á . Chia̍h-mi̍h chú-iàu sī chìn-kháu--ê.
Hiān-tāi ê keng-chè ki-chhó͘ í-keng choán khìkoan-kong-gia̍p hāmkim-iông . Koan-kong-gia̍p ê seng-sán-gia̍h chiàmGDP ê 80%. Liōng-kî-iok ta̍k-nî ū 9-pah-bān lâng khì hia koan-kong, siau-hùi. Andorra êbián-soè chè-tō͘ kap i ê koan-kong kiàn-siat te̍k-pia̍t siū hoan-gêng. Chóng--sī, choè-kīn kúi-nî kè-piah Hoat-kok, Se-pan-gâ ê keng-chè ū khah khai-hòng, tì-tio̍h in kok-lāi ê siau-hùi sán-phín pí éng-koè khah phong-phài, soè-kim mā ū khah kē, tùi Andorra ê kēng-cheng-le̍k sī 1 ê thiau-chiàn.
Kim-iông-gia̍p ê bián-soè chèng-chhek mā sī keng-chè ê tōng-le̍k.
Chè-chō-gia̍p chú-iàu seng-sánhun ,sek-gâ-hun kapka-khū .
Andorra kapAu-bêng ū te̍k-sû ê keng-chè koan-hē. I ê chè-chō-phín tī Au-bêng lāi-pō͘ bián phahchìn-kháu-soè . Lông-gia̍p-phín hong-bīn tō bô kâng.
1999 nî chìn-chêng, Andorra iōng Hoat-kok êfranc , Se-pan-gâ êpeseta chò i êhòe-pè . Taⁿ í-keng kái iōngAu-goân .
Andorra ê kok-bîn sī kok-ka jîn-kháu ê chió-sò͘, chiàm 33% niā-niā. Se-pan-gâ-lâng chiàm 43%, Phû-tô-gâ-lâng chiàm 11%, Hoat-kok-lâng 7%, chhun ê kok-chióng gōa-kok-lâng chiàm 6%.
Catalunya-gí sī î-it ê koaⁿ-hong-gí. Chhù-piⁿ Se-pan-gâ êCatalunya tē-tài mā kóng kāng-khoán ê oē.Se-pan-gâ-gí ,Hoat-gí mā ē thong.
Lô-má Thian-chú-kàu sī chú-iàu ê chong-kàu.
Andorra kàu-kah choè-kīn kúi-nî chiah ū bêng-khak chiōng chèng-tī thé-chè pun chò 3-hun-koân ê chè-tō͘.
1993 nî êhiàn-hoat khak-jīm Andorra sī 1 ê kok-hōe-chè ê bîn-chú thé-chè.Kok-ka ê thâu-lâng goân-chāi sī thoân-thóng ê 2-ūicoprince , in phài tāi-piáu-thoân khì tī Andorra. In bô chhú-siau chèng-hú koat-chhek ê koân-lī;chèng-hú ê thâu-lâng chiah chiâⁿ-si̍t ū hoāⁿ hêng-chèng-koân.
Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.
Chú-khoân kok-ka Pō͘-hūn sêng-jīn ê kok-ka I-lāi-tē
Tan-be̍h Hun-lân Ná-ui Eng-kok
Kî-thaⁿ chú-khoân si̍t-thé 1 Pō͘-hūn tī A-chiu, it-poaⁿ jīn-ûi sī Au-chiu ê chi̍t pō͘-hūn.
.svg)
