Deur vee historici wor de Twidde Weareldoôrlog deels verklaerd deur de vernederende vredesvoorwaerden an Duutsland naeEerste Weareldoôrlog. Deu de opkomst van dictaotorAdolf Hitler in Duutsland kwamme de Duutsers steeds meer tegenover de Iengelse in de Franse te stoô. De oôrlog startende op1 september1939 mee de Duutse inval in Poôl'n. Nederland rocht in mei '40 bie de oorlog betrokke. Uze koneginne Willemina ield 'n striedlustige reê, waerin ze zei dat uze troepen dapper stand ieuw en da' m'n achter de Waeterlinie veilig waere. Dat bleek een stuitje laeter wel vreêd optimistisch te wezen; zelf verdween ze een paer daegen laeter naer Iengeland en nog een paer daegen varder capituleerde ons leger.Alleên Zeêland vocht nog deur tot19 meie. An de draedomroep ao m'n nie vee meer. Aol 't nieuws wier vortan nogal aordig ekleurd. De radiowienkels deeje goeie zaeken. Je zag overal op de daeken kopere draedjes verschiene. Dat was een teken dat er wì een radio mit meêstal de kortegolf was an'eschaft om nae Radio Oranje uut Engeland te kunne luustere. Omdat de taelekennis nog nie groôt was, konne de meêste van ons ginIengels verstae, daerom wier d'er ok vee nae denBelg eluusterd, die ok vanuut Engeland uutzond. Vanof naejaer 1940 gieng et er langzaemerand minder goed uutzie vor onze bezetters. De Slag om Engeland wier dù de Duutsers verlore, de Blitzkrieg was over en ze gienge rekenieng ouwe mit een tegenreactie. Iedereên boven de vuuftiene most altied een persoonsbewies bie z'n è en nae acht ure 's aevens mocht je eêlemaele nie mì buute komme. Ok de distributie wier erger. Op 't platteland viel't nog wè mee wat 't eten angaet. Het binnenlandse nieuws wier d'r ok nie beter op. Regelmaetig stong d'r eenBekanntmachung van de Wehrmacht mit een lieste van terechtstelliengen in wegens sabotage. De Joden wiere of 'evoerd naerAmsterdam en laeter naeWesterbork en uuteindelijk naePoôl'n. Die leste bestemmiengen wiste m'n pas nae den oôrlog. De Duutsers krege 't moelijker. InRusland gieng het bie Stalingrad mis; het Duitse 6e leger onder von Paulus gaf z'n eige op2 feberwari1943 over. In 't zelfde jaor op 13 Meie gaeve de restanten van 'tAfrika-Kurps d'r eige over. De anvoerder Rommel zat toen al wied en zied in Duitsland. Ze begonne 'm al mà meer te kniepen voor een invasie, en ze waere benauwd dat achter de bunkers langs de kust parachutisten en zweefvliegtuugen zouwe kunne lande. Rommel begon toen ier de zaek op poôten te zetten. Iedereên die nog nie as dwangerrebeier nae Duitsland was of 'evoerd of nie gedwonge in de Arbeidsdienst zat, most boamen gae kappe. De stammem wiere in de polders 'ezet tegen zweefvliegtuugen. Ze krege de naem Rommelasperges. Rommel wier beschouwd as eên van de beste Duutse veldmaarschalken. Laeter wier 'n beschuldigd dat ie in 't complot zat om Hitler op20 juli1944 te vermoôren en wier 'n 'edwonge om op14 oktober1944 zelfmoord te plegen. Verscheie eilanden in de Delta wiere daorom onder waeter ezet. Binnen een paer daegen most biena iedereên weg weze vanwege de inundatie. Voora rond Walchren wier zwaer 'evochten. De oorlog durende toe september 1945, toe gaf Japan zich over naedat de Amerikaonen twee atoombommen op 't land 'egooid ha. Vanof 1941 was ok Japan betrokke 'ereakt bie de Twidde Weareldoôrlog deu de anval op Pearl Harbor. Duutsland ha z'n eige al een paer maenden eerder over'egeve. Ut meêst verschrikkelukke van dizze oorlog was deHolocaust, weerbie zowat 6 meljoenJoôden ommebrocht binne. De Twidde Weareldoôrlog zurgende wel voo een tweêdeling in Europa, weerna de zogenaemdeKouwe Oorlog ontstong. Europa herstellende z'n eige wel verbaezend snel van de verschrikkingen van de oorlog. Nae de oorlog kwam d'r een enorme economische groei die voor vee welvaert zurgende.
16 meie - Den Duutse bezetter voert in Nederland den Midden-Europeêse Tied (MET) in.[1]
17 meie -Middelburg wor zwaer 'ebombardeerd deu Duutse bommenwerpers. 24 inweuners komme ierbie om 't leven. Zeêland (be'alveZeêuws-Vlaonderen) geêft z'n eige over an de Duutsers.
19 meie - De leste Nederlandse troepen verleate Zeêuws-Vlaonderen nae 10 daehen verzet tehen de Duutse overmacht.
27 meie - De leste Belhiese troepen verleate Zeêuws-Vlaonderen (bieTruzement).
22 juni -Frankriek geeft z'n eige over an de Duutsers. De helt wor bezet deur Duutsland, de aore helt wor asVichy-Frankriek een satellietstaete van de Duutsers.
7 december - Duutsland begint deBlitz opLonden. De aanhouwernde bombardement'n kostte an 30.000 man 't leven.
2 feberwari - De noordelijke helt van 'tDuutse Zesde Leher geeft zich inStalingrad over. De Duutse tegenstand is hebroken hetgeen een keerpunt in d'n oorlog betekent.
22 feberwari - Tiejens een bombardement opNijmegen deu de geallieerden, kommen meer as 800 man om 't leven. OkArnem,Enschede enDeventer worren op dezen dag deu Amerikaonse bommenwerpers 'ebombardeerd.
3 maerte - Bombardement op het Haegse Bezuujenhout, weerbie 550 man omkomme.
3 oktober - Bie een Iengels luchtbombardement wor een gat 'eslegen in deWaschappeller Zeêdiek. Ierbie kwammen 180 inweuners om 't leven deu water in vuur; de plaets zeluf wier zô goed as van de kaerte eveegd deur de bommen en 't binnenstreumende zeêwaeter. De geallieerde troepen landde op 1 november 1944 mee landiengsvaertuugen ten noorden en zuuën van 't ontstaene diekgat. Tun tiede van de landienge bevonde zich nog zes mêsen in 't durp, de rest van de overlevenden was geëvacueerd ni de omriengende durpen. Op 12 oktober 1945, meer dan een jaer laeter, was 't gat edicht. Een nog oaltijd zichtbaer overbliefsel is de kreeke, die ontstaen is deur 't bombardement. Deur 't zoute kwelwaeter, onder de diek door, is 't waeter brak in plaets van zoete. As herinnering an dizze oôrlog, mè zeker oôk an de bevrijdienge, staet ter een Sherman-tank op den diek. Achter de viertoren "Ooge licht" liggen, in een aluve cirkel, de graeven van de oorlogsslachtoffers. Zie okInundaotie van Walchren.
20 oktober - Explosie bieIzendieke. Bie een zwaere ontploffinge op een steê bie het durpIzendieke (Zeêuws-Vlaonderen), vallen 47 doôden en 37 gewonden onger Britse en Canadese militairen. De oorzaek van de ramp is nooit achterhaeld.
21 oktober -Aken is d' eêste Duutse stad die deu de geallieerden wor veroverd.
5 meie - 't Ende van den oôrlog in deêze gebieën en lan'n om acht uure 's morgens. DenCanadese generael Foulkes over'andigt in 'Otel De Wereld inWaegeniengen an de Duutsers den uutwerkieng van den capitulaosieovereênkomst. Foulkes en den Duutse opperbevel'ebber in Nederland generael Blaskowitz ongertekenen deêze uutwerkieng om half vuuf 's middags.[3]
6 meie - Verdere uutwerkieng van den capitulaosieovereênkomst in den aula van den Landbouw'oôgeschole in Waegeniengen.[3]
