.svg)
Dongeradeel (Fries:Dongeradiel) is 'n voormaelige gemeênte inFriesland mie 24.000 inweuners (2018) en 'n oppervlakte van 267 km². Dongeradeel lag an deWaddenzeê en 'tLauwersmeer, en is in 2019 opgegaen in de nieuwe gemeênteNoôrdoôst-Friesland.
Dongeradeel was gelehen in 't noordoôs'n van de provincie mie as 'oôdplekkeDokkum, de noordelijkste stad van de Friese elf steden.
Dongeradeel is nae 'n gemeêntelijke 'erindeling in1984 ontstô toeDokkum,Westdongeradeel enOôstdongeradeel bie mekaore gienge. In de volksmond wordt de gemeênte nog steeds in het meervoud aangeduud as 'de Dongeradelen'. Het waepen is een saemenvoeging van de waepens van de drie opge'even gemeênten. De twee stromen stellen de riviertjes Peazens en Ee voor, die in Dokkum saemenkomen. Bekend is hetVissersmonument Moddergat en de deurkomst van deElfstedentocht deur het stadje Dokkum.
BieHolwerd is 'n veêrdam (deAemelandse Dam) van waeruut de veêrboôten nae 't eilandAmeland vertrekke.
Antal inweuners per plek op 1 jannewari 2004:
| Nederlandse naem | Friese naem | Inweuners |
| Dokkum | Dokkum | 13.010 |
| Holwerd | Holwert | 1620 |
| Ternaard | Ternaard | 1230 |
| Anjum | Eanjum | 910 |
| Metslawier | Mitselwier | 870 |
| Oosternijkerk | Easternijtsjerk | 840 |
| Ee | Ie | 780 |
| Engwierum | Ingwierrum | 420 |
| Niawier | Nijewier | 380 |
| Lioessens | Ljussens | 360 |
| Wierum | Wierum | 360 |
| Nes | Nes | 340 |
| Hantum | Hantum | 290 |
| Paesens | Peazens | 270 |
| Brantgum | Brantgum | 220 |
| Moddergat | Moddergat | 220 |
| Raard | Raard | 220 |
| Oostrum | Eastrum | 190 |
| Morra | Moarre | 180 |
| Aalsum | Ealsum | 160 |
| Bornwird | Boarnwert | 130 |
| Hantumhuizen | Hantumhuzen | 100 |
| Foudgum | Foudgum | 80 |
| Hiaure | De Lytse Jouwer | 80 |
| Oostmahorn | De Skâns | 80 |
| Hantumeruitburen | Hantumerútbuorren | 70 |
| Wetsens | Wetsens | 70 |
| Jouswier | Jouswier | 50 |
| Waaxens | Waaksens | 40 |
Bron: CBS
Paesens en Moddergat worre vee as één beschouwd.
De raed van Dongeradeel bestond uut 19 zetels. 'Ieronger stit de saemenstellieng van de raed sins 1998:
| Gemeênteraedszeêtels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | ||||||||||
| CDA | 8 | 9 | 7 | 7 | 6 | ||||||||||
| Fryske Nasjonale Partij (FNP) | 2 | 2 | 4 | 4 | 5 | ||||||||||
| CU | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||
| Algemeen Belang Dongeradeel | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||
| Dongeradeel Sociaal | 2 | ||||||||||||||
| PvdA | 4 | 2 | 5 | 2 | 1 | ||||||||||
| VVD | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 | ||||||||||
| Totael | 19 | 19 | 21 | 19 | 19 | ||||||||||
