მექსიკაშ ოფონდე ოფაფური მექსიკაშ ტოპოგრაფიული რუკა მექსიკა ,[ კომ. 1] [ კომ. 2] მექსიკაშ აკოკათელი შტატეფი ,[ კომ. 3] სახენწჷფო ოორუე ამერიკას . ოორუეშე უხურგანსააშ , ობჟათე-ბჟაეიოლშე —გვატემალა დობელიზი ; ბჟადალშე ომძღჷრჩქალი ოკიანე , ობჟათე-ბჟაეიოლშე —კარიბიშ ზუღა დო ბჟაეიოლშე —მექსიკაშ ჸუჯი . მექსიკაშ ფართობი რე 1,972,550 კმ2 ,[ 3] მავითოსუმა ქიანა რე. მახორობაშ მუდანობა 130 მილიონშე უმოსი, ნამუშით ქიანა რე მოსოფელიშმავითა არძაშე დოხორელი , თეწკჷმა უკაბეტაში ესპანურნინამი ქიანა.[ 4] მეხიკო — ქიანაშ ნანანოღა დოუკაბეტაში ნოღა , ნამუთ მიშმურს მოსოფელიშ მეჭედელო დოხორელი მეგაპოლისეფიშ რეიტინგშა. თაშნეშე უკიდაში ოორუე-ბჟადალშე მადვალულათინოამერიკული ქიანა რე.
მექსიკას ადამიერიშ რინა ითარიღებუ არძაშ უკულაში ჯვ. წ. 8,000 წანათ.მესოამერიკა , ნამუთ იკოროცხუდჷცივილიზაციაშ ონწეთ , ანდა წუმოძინელი ჯარალუაშ ოდაბადე რდჷ, თინეფს შქასოლმეკეფიშ ,მაიაშ ,საპოტეკეფიშ ,ტეოტიუაკანიშ დოპურეპეჩეფიშ ცივილიზაციაში.ესპანეთიშ კოლონიზაციაქ დამარცხჷ დომინანტურიაცტეკეფიშ იმპერია , ქჷდარსხუ კოლონია ჯოხოთახალი ესპანეთი ნანანოღათტენოჩტიტლანს (ასეშო რე მეხიკო სითი). მექსიკაქ გჷნირთუ ტრანსატლანტიკური ეკონომიკაშ კაბეტი ცენტრო, ნამუთ ივითარებუდჷ ვარცხილიშ მოპალუათ, სოდე აძვილებულო ომუშებაფუანდესჯინჯიერი კათას დოაფრიკალი ჭკორეფს .1810 –1821 წანეფიშმექსიკაშ ლჷმაქ ზოხორინალაშო მაბოლჷ ესპანური პატჷნალა დო გაჭყჷმექსიკაშ პირველი იმპერია , ნამუქჷთ მალას აკოცჷ დო გეგნიქიმინჷ კუნტახანიშიმექსიკაშ პირველი რესპუბლიკათ .1848 წანას, მექსიკაქ მუში ტერიტორიაშ დახე გვერდი მიოდინჷამერიკა-მექსიკაშ ლჷმაშ შედეგო.1857 წანაშ კონსტიტუცაშა მიშნაღელილიბერალური რეფორმეფქ გჷმიჭანუომენოღალე ლჷმა დოსაფრანგეთიშ მინოკათუა , ნამუშ საბოლა რდჷმექსიკაშ მაჟირა იმპერიაშ გოჭყაფამაქსიმილიან I -იშ იმპერატორობათ, ნამუთ გითორაგვაფილქ იჸუ რესპუბლიკური ნძალეფიშითბენიტო ხუარესიშ დუდალათ. 19-ა ოშწანურაშ დალიაშო დიჭყჷპორფირიო დიასიშ განწეხანიშ დიქტატურაქ, ნამუშ მოდერნიზაციაშ პოლიტიკას ალათხოზუდჷ სერიოზული სოციალური უწორწალა.1910 –1920 წანეფიშმექსიკაშ რევოლუციაქ გიმიჭანჷ დიასიშ რეჟიმიშ გითოხუაფა დო1917 წანაშ კონსტიტუციაშ მეღება.1940 –1970 -იან წანეფს მექსიკას მიშჷუწაია ინდუსტიალიზაცია დო ეკონომიკური ძინა , გიშაგორუეფიშ შედეგეფიშ ფალსიფიცირებაშ, პოლიტიკური რეპრესიეფიშ დო ეკონომიკური კრიზისიშ უმკუჯინალო. ქიანაშ დინოხოლე მიმალი ებუძოლეფს შქას რდჷ1968 წანაშტლატელოლკოშ ჸვილუა-ჟილიტუა დო1994 წანაშსაპატისტეფიშ ებუძოლი .XX ოშწანურაშ დალიას მოხვადჷნეოლიბერალიზმშა გინულაქ, ნამუქჷთ ეიშანჷ 1994 წანას,ოორუეამერიკული დუდიშული ვაჭრუაშ აპიჯალაშა (NAFTA) ხეშმოჭარუათ.
მექსიკა რეფედერაციული რესპუბლიკა პრეზიდენტული სისტემაშ გამაგებათ , ნამუთ იხასიათებუ დემოკრატიული სტრუქტურათ დო ხეშუულობაშ სუმ ჸათ დორთუალათ: ემაჸონაფალი, კანონმადვალუ დო სასამართალო. ფედერალური საკანონმადვალო ორგანო აკმოდირთუჟირპალატამი გენერალური კონგრესიშე , ნამუშათ მიშმურსდეპუტატეფიშ პალატა , ნამუთ წჷმარინუანს მახორობას დოსენატი , ნამუთ უნარღელჸვენს ირი შტატიშ წორწი წჷმორინაფას. კონსტიტუციურო მიშაღალირი რე სახეწნჷფოშ გამაგებაშ სუმი გეჸე: ფედერალური, შტატეფიშ დო მუნიციპალური თარობეფი. მექსიკაშ ფედერალური მონწყუალა ავტონომიას არზენს 32 შტატის, ნამუშ პოლიტიკური სისტემა ჯინჯიერი კათეფიშ ტრადიციეფიშ დოევროპული გონათუარობაშ იდეალეფიშ კონწარი გაულაშ გიმე რე.
მექსიკა რე ახალი ინდუსტრირებული დოწჷმმაძინე ქიანა ,[ 5] 12-ა უკაბეტაში ქიანა ნომინალით დოჸიდირიშ უნარიშ პარიტეტიშ მეჯინათ . მექსიკა რეპირველი ამერიკული დო მოსოფელიშ მაშკვითა ქიანაიუნესკოშ მოსოფელიშ მონძალაშ ობიექტეფიშ მუდანობათ.[ 6] [ 7] 2022 წანაშ დგომარობათ,მოსოფელს მაამშვა ქიანა რე ტურისტეფიშ მეკონჭაფათ, ნამუსჷთ 42,2 მილიონი ტურისტიქ ესურჷნ.[ 8] [ 9] [ 10] [ 11] [ 12] [ 13] [ 14] [ 15] ლათინური ამერიკაშ უმეტაში ქიანასჷნ, უღონობა,სისტემური კორუფცია დოკრიმინალი ფართას რე მოდვალირი.[ 16] 2006 წანაშე მოჸუნაფილი,ნარკოტრეფიკიშ სინდიკატეფს შქასმიმალი კონფლიქტიშ შედეგო მეხოლაფირო 127 000 ადამიერქ გოჭყორდჷ.[ 17] [ 18] [ 19] გოერო ,G20 ,OECD ,WTO ,APEC-იშ ფორუმი,OAS ,CELAC დოOEI .
Mēxihco რენაუატლური ჯოხოდვალააცტეკეფიშ იმპერიაშ შქაგურშე, კერზოთმექსიკაშ ლეხერი დო გოხოლუაშ ტერიტორიაშე, ნამუშ მახორობა ჩინებული რდჷ ჯოხოთმეშიჰკა . ზოგადო მეღებული რე, ნამჷ-და ლეხერიშტოპონიმი რდჷ აცტეკეფიშ იმპერიაშ პირველონიეთნონიმური წყუ, მარა შილებე მორთელო ორდასჷნ.[ 20] ახალი ესპანეთი , ცენტრალური რეგიონქ გჷნირთუმექსიკაშ საინტენდანტოთ . 1812 წანას, მუჟანსჷთ ახალი ესპანეთიქ ზოხორინალა მიპალჷესპანეთიშ იმპერიაშენ დო სუვერენული სახენწჷფოთ გჷნირთუნ, საინტენდატოქ ჩინებულო გჷნირთუ მუჭოთმეხიკოშ შტატი , ახალი ქიანაქ მუში ჯოხოდვალა მიღჷ მუში ნანანოღამეხიკოშ (Mexico) საპატჷცემოთ. ქიანაშ ოფიციალური ჯოხოდვალაქ დითირჷ განაგებაშ ფორმაშ თირუაშ გეშა.1813 წანაშ6 გერგობათუთას ანაუაკაშ კონგრესიშ მაკათურეფქ ხე მაჭარეს ზოხორინალაშ დეკლარაციას, ნამუეფჷთ ტერიტორიას უძახჷდესAmérica Septentrional (ოორუე ამერიკა); 1821 წანაშიგუალაშ გეგმას თაშნეშე გჷმირინუაფუდჷAmérica Septentrional . ქიანა ჟირშა (1821–1823 დო 1863–1867) რდჷ ჩინებული მუჭოთ Imperio Mexicano (მექსიკაშ იმპერია ). სუმხოლო ფედერალური კონსტიტუცია (1824, 1857 დო 1917, ასეიანი კონსტიტუცია) გჷმირინუანდჷ ჯოხოდვალაესპ. Estados Unidos Mexicanos [ 21] ესპ. Estados-Unidos Mexicanos [ 22] ესპ. República Mexicana 1836 წანაშკონსტიტუციურ კანონეფს .[ 23]
↑ ესპ. México ვარ-დამეხიკო (Méjico) , გუმოთქუალა:[ˈme.xi.ko] (მორჩქილა ) ;კლასიკური ნაუატლი :Mēxihco ;თარგი:Lang-yua ↑ რჩქვანელობუროესპანურო ქიანაშ ჯოხოდვალა იჭარუ მუჭოთესპ. México ; თაშნეშე ევროპული ესპანურო გჷმირინუაფუ ვარიანტიესპ. Méjico რჩქვანელობური ვერსიაწკჷმა ართო.ომაფე ესპანური აკადემიაშ დოესპანური ნინაშ აკადემიეფიშ ასოციაციაშ ესპ. Diccionario panhispánico de dudas [ 2] ↑ ესპ. Estados Unidos Mexicanos ([esˈtaðos uˈniðos mexiˈkanos] (მორჩქილა ) );კლასიკური ნაუატლი :Mēxihcatl Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl ,აიწ. ' Mexican United States ' ↑ Total population by sex: Mexico . კითხირიშ თარიღი: 1 January 2025.↑ ესპ. México —ომაფე ესპანური აკადემიაშ დოესპანური ნინაშ აკადემიეფიშ ასოციაციაშ ესპ. Diccionario panhispánico de dudas ISBN 978-8-429-40623-8 .↑ Mexico . The World Factbook Central Intelligence Agency .↑ Censo Población y Vivienda 2020 . INEGI. კითხირიშ თარიღი: 26 January 2021.↑ Paweł Bożyk (2006). "Newly Industrialized Countries",Globalization and the Transformation of Foreign Economic Policy . Ashgate Publishing, ხს. 164.ISBN 978-0-7546-4638-9 . ↑ [1] Archived 4 February 2024 ვებ-ხასჷლასWayback Machine . UNESCO World Heritage sites, accessed 9 May 2022↑ What is a mega-diverse country? . კითხირიშ თარიღი: 13 July 2019.↑ México ocupa el sexto lugar en turismo a nivel mundial . CNN Expansión (28 August 2018). კითხირიშ თარიღი: 8 January 2019.↑ Beyond the BICs: Strategies of influence . The University of Manchester. კითხირიშ თარიღი: 11 April 2012.↑ (October 2010) „How to compare regional powers: analytical concepts and research topics “.Review of International Studies 36 (4): ხს. 881–901.DOI :10.1017/S026021051000135X .ISSN 0260-2105 .თარგი:ProQuest . ↑ Oxford Analytica . კითხირიშ თარიღი: 17 July 2013.↑ G8: Despite Differences, Mexico Comfortable as Emerging Power . ipsnews.net (5 June 2007). კითხირიშ თარიღი: 30 May 2010.↑ Mauro F. Guillén (2003). "Multinationals, Ideology, and Organized Labor",The Limits of Convergence . Princeton University Press, ხს. 126 (table 5.1).ISBN 978-0-691-11633-4 . ↑ David Waugh (2000). "Manufacturing industries (chapter 19), World development (chapter 22)",Geography, An Integrated Approach , 3rd, Nelson Thornes, 563, 576–579, 633, and 640 ხს..ISBN 978-0-17-444706-1 . ↑ N. Gregory Mankiw (2007).Principles of Economics ISBN 978-0-324-22472-6 . ↑ Global Peace Index 2019: Measuring Peace in a Complex World . Institute for Economics & Peace (June 2019). კითხირიშ თარიღი: 4 June 2020.↑ UCDP - Uppsala Conflict Data Program 2023 (2024-05-31). კითხირიშ თარიღი: 2024-06-18.↑ Mexico . UCDP – Uppsala Conflict Data Program. კითხირიშ თარიღი: 2021-06-16.↑ “Opinión: Una guerra inventada y 350,000 muertos en México “, 14 June 2021. კითხირიშ თარიღი: 15 December 2023. ↑ William Bright (2004).Native American Placenames of the United States ISBN 978-0-8061-3598-4 . ↑ El cambio de la denominación de "Estados Unidos Mexicanos" por la de "México" en la Constitución Federal . ierd.prd.org.mx. კითხირიშ თარიღი: 4 November 2009.↑ Constitución Mexicana de 1857 . www.tlahui.com. კითხირიშ თარიღი: 30 May 2010.↑ Leyes Constitucionales de 1836 . Cervantesvirtual.com (29 November 2010). კითხირიშ თარიღი: 17 July 2013.
