Sociaaldemocratie
Desociaaldemocratie is een van dedemocratische vormen van hetsocialisme. De sociaaldemocratie wijst hetkapitalisme niet af. Dit doet de andere democratische vorm van het socialisme, hetdemocratisch socialisme, wel.
In tegenstelling tot democratisch socialisten zijn sociaaldemocratengradualistisch: zij vinden dat veranderingen alleen maar rustig en geleidelijk aan moeten gebeuren. Wel zijn ze net zoals democratisch socialistenreformistisch: ze streven ernaar om veranderingen binnen het politieke systeem tot stand te brengen. Binnen de sociaaldemocratie heet dit reformisme 'revisionisme'.
Ideologie
Een ideologie is een verzameling van ideeën over hoe de samenleving gevormd moet worden en aan de hand van welkewaarden ennormen ze (de samenleving) moet functioneren. Ook de sociaaldemocratie is een ideologie.
Zoals de naam al zegt, zijn sociaaldemocraten voorstander van eendemocratie. De overheid moet daarnaast ervoor zorgen dat dewelvaart eerlijk verdeeld wordt door in te grijpen in deeconomie. Ook moet de overheid ook deemancipatie bevorderen van mensen die een achterstand hebben. In het verleden hebben sociaaldemocraten zich vooral sterk gemaakt voorhervormingen op economisch gebied: denk bijvoorbeeld aan het optuigen van deverzorgingsstaat. Deze verzorgingsstaat zien sociaaldemocraten als een goede manier omongelijkheid tegen te gaan. De sociaaldemocratie heeft veel overeenkomsten met dechristendemocratie, maar wijkt op bepaalde punten af. De christendemocratie heeft het christendom als basis, terwijl de sociaaldemocratie dit niet heeft. Daarnaast zijn sociaaldemocratische partijen vaak voor de emancipatie van vrouwen enlhbt-rechten, terwijl christendemocratische partijen dit minder of niet zijn. Ook veel immigranten stemmen op sociaaldemocratische partijen, omdat sociaaldemocraten vaker verder gaan op het gebied vanimmigratie dan christendemocraten.
Tegenstanders van de sociaaldemocratie vinden dat sociaaldemocraten te ver gaan of juist niet ver genoeg gaan.Democratisch socialisten vinden dat sociaaldemocraten niet ver genoeg gaan op economisch niveau en wijzen het kapitalisme wél af.Sociaalliberalen vinden dat de sociaaldemocratie leidt tot te veel bemoeienis van de overheid en willen juist dat er meerverantwoordelijkheden worden gegeven aan mensen. Christendemocraten komen op economisch gebied in de buurt van sociaaldemocraten, maar vinden net zoals sociaalliberalen dat de overheid te veel invloed heeft in een sociaaldemocratie. Daarnaast zijn christendemocraten – de naam zegt het al –christelijk, terwijl sociaaldemocraten juist de invloed van religie in de politiek afwijzen en pleiten voorsecularisme.
Geschiedenis
Vroeger was het socialisme één stroming, maar aan het einde van de 19e eeuw viel het uiteen in hetcommunisme en de sociaaldemocratie. Over het algemeen speelt bij beide stromingen gelijkheid een belangrijke rol en de stromingen hebben vaak dezelfde standpunten. Het verschil het hem erin hoe ze het willen bereiken. De sociaaldemocratie wil dit op een democratische manier, door middel van verkiezingen, doen. Het communisme wil dit via een revolutie bereiken. De sociaaldemocratie kwam in veel West-Europese landen op na deTweede Wereldoorlog. Er was toen veel armoede. De sociaaldemocratie staat vaak bij de arbeiders en werklozen uit een sociaal lager milieu, maar ook bij gepensioneerden en mensen die afhankelijk zijn van zorg.
Sinds de jaren '70 is binnen veel sociaaldemocratischepolitieke partijen deNieuw Linksbeweging opgekomen, die meer de nadruk legt op socialeongelijkheid. Deze beweging maakt zich sterk voor de emancipatie van vrouwen en derechten van delhbt-gemeenschap. Een groot deel van de beweging wil ook dat de sociaaldemocratie zich meer richting hetdemocratisch socialisme beweegt. Vanaf de jaren '90 zijn veel sociaaldemocratische partijen juist deDerde Weg ingeslagen. Deze stroming lijkt juist meer op het sociaalliberalisme.
Politiek
In Nederland is dePartij van de Arbeid (PvdA) de enige echte sociaaldemocratische partij. DeSocialistische Partij komt in de buurt, maar issocialistisch. Andere partijen hebben trouwens ook standpunten die sociaaldemocratisch zijn, maar behoren tot een andere stroming. Voorbeelden zijn de sociaalliberale partijDemocraten 66 (D66), degroene partijGroenLinks en kleine partijen, zoals dePartij voor de Dieren (PvdD),DENK en50PLUS.
In België zijnVooruit en deParti socialiste (PS) sociaaldemocratisch. De groene partijGroen heeft ook sociaaldemocratische standpunten, maar focust zich meer opklimaat enmilieu. De BelgischePartij van de Arbeid (PVDA) gaat een stuk verder dan Vooruit en ismarxistisch-communistisch. Binnen de PVDA zijn er wel enkele socialisten.