Armenië
Republiek Armenië Հայաստանի Հանրապետություն | |
---|---|
Hoofdstad | Jerevan |
Aantal inwoners | 2.963.900(2021) |
Oppervlakte | 29.743km² |
Regeringsvorm | Republiek |
Staatshoofd | Vahagn Khachatryan(sinds 2022) |
Regeringsleider | Nikol Pasjinian(sinds 2018) |
Godsdienst | Christendom (99,9%) Overig (0,1%) |
Taal | Armeens (Հայերեն) |
Munteenheid | Armeense dram |
Volkslied | Mer Hayrenik |
Nationale feestdag | 21 september |
Landcode | ARM |
Armenië is een land in de Kaukasus. Het land ligt officieel inAzië, maar behoort cultureel en historisch gezien totEuropa. Hierdoor wordt Armenië ook wel eentranscontinentale staat genoemd, omdat het tot beide continenten kan worden gerekend. De hoofdstad isYerevan en er wonen meer dan 3 miljoen mensen. Armenië grenst aanGeorgië,Azerbeidzjan,Iran enTurkije.
Het land heeft een lange gezien en werd in 301 n.Chr. het eerste land dat het christendom als staatsreligie aannam. DeArmeens-Apostolistische Kerk is dan ook het oudste kerkgenootschap ter wereld, dat nog altijd bestaat. Het land werd onderdeel van het Russische Keizerrijk, was tussen 1918 en 1920 kort onafhankelijk en was daarna weer onderdeel van deSovjet-Unie. In 1991 werd Armenië definitief onafhankelijk.
Armenië is geen lid van deEuropese Unie noch van deNAVO, maar het land is wel lid van deEuraziatische Economische Unie (EEU). Ook heeft Armenië een slechte band met Turkije en Azerbeidzjan, door deArmeense genocide (of Armeense kwestie) en de status en oorlog inNagorno-Karabach.
Geschiedenis
Oudheid

In de tijd van de Oude Grieken en het Perzische Rijk was er op de plek waar Armenië nu ligt een koninkrijk genaamdUrartu. Dit koninkrijk omvatte grofweg Armenië, het zuiden van Georgië en een deel van Oost-Turkije. Het Perzische Rijk maakte het land een soort provincie van dat rijk. Uiteindelijk werd dit rijk doorAlexander de Grote veroverd. Hij maakte van Armenië weer een provincie van zijn rijk, het Macedonische Rijk. Na de dood van Alexander de Grote viel zijn rijk uiteen. Armenië werd onderdeel van het nieuweSeleucidische Rijk.
In 190 v.Chr. stichtteArtaxias uiteindelijk het onafhankelijkekoninkrijk Armenië. KoningTigranes II bracht het rijk tot bloei en welvaart. Het koninkrijk was belangrijk in de uitbreiding van hetRomeinse Rijk en de Romeinen grepen dan ook vaak in bij de troonopvolging. Tussen 115 en 117 n.Chr. was het koninkrijk kort een provincie van het Romeinse Rijk. Armenië was hierna weer onafhankelijk, maar vanaf 165 werd het koninkrijk eenvazalstaat van het Romeinse Rijk. Dit betekende dat Armenië geen onderdeel was van het rijk, maar het Romeinse Rijk wel veel invloed had in Armenië.
Middeleeuwen

In 301 n.Chr. erkende Armenië als eerste land ter wereld het christendom als staatsgodsdienst. Het christendom werd door de apostelen, Jesus's volgelingen,Bartolomeüs enTaddeüs naar Armenië gebracht. Zij worden gezien als de stichters van deArmeense Apostolistische Kerk, de eerste (grote) kerkgemeenschap ter wereld. Armenië erkende het christendom eerder als staatsgodsdienst dan het Romeinse Rijk, dat het pas in 381. Overigens, waren het niet de apostelen maarGregorius de Verlichter die de koning van Armenië bekeerde. Hij wordt samen met de twee apostelen als de drie patroonheiligen in de Armeense kerk beschouwd.
Met verovering door hetPerzische Rijk in 428 kwam er een einde van het Armeense koninkrijk. In 451 kwam bijna veel Armenië in opstand tegen het Perzische Rijk, waarmee Armenië weer onafhankelijk was. In de 9e eeuw wist Armenië zich vrij te vechten van de Arabieren. In de 11e eeuw splitste het rijk zich in twee, waarna het later werd verdeeld onder de Perzen en hetOttomaanse Rijk. Sommige Armeniërs vluchtten naar het westen van het huidige Turkije en stichtte daarCilicisch-Armenië, een kruisvaarderstaat. Met de val dit koninkrijk in 1375 kwam er voorlopig een einde van Armenië.
Onderdeel van Rusland

In 1828 werd Armenië door het Russische Keizerrijk veroverd na detweede Russisch-Perzische Oorlog. Tijdens deEerste Wereldoorlog vond in hetOttomaanse Rijk deArmeense genocide plaats tussen 1915 en 1923. Tussen de 1,2 en 1,5 miljoen Armeniërs werden vermoord in opdracht van het Ottomaanse Rijk. Nog altijd is de Armeense genocide een heet hangijzer tussen Armenië en Turkije (de opvolger van het Ottomaanse Rijk). Hoewel heel veel landen de Armeense genocide erkennen, doet Turkije dit niet en spreekt van het Armeense kwestie.
De Armeense genocide vond plaats in West-Armenië, terwijl Oost-Armenië (het Armenië als wij dat nu kennen) een onafhankelijk land werd. In de chaos van deRussische Revolutie werden Azerbeidzjan, Georgië en Armenië onafhankelijk. Eerst als gezamenlijke staat, maar later als aparte staten. DeDemocratische Republiek Armenië zou eerst eenmandaatgebied van deVerenigde Staten worden. PresidentWoodrow Wilson probeerde het Amerikaanse parlement hiervan te overtuigen, maar dit mislukte. HetVerdrag van Sèvres zorgde ervoor dat Turkije Armenië moest erkennen, wat onder andere woede wekte bijMustafa Kemal Atatürk. Hij begon een onafhankelijkheidsoorlog, waarmee het huidige Turkije werd gevormd.
De Sovjet-Unie veroverde Armenië in 1920 en vormde in 1922 deTrans-Kaukasische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek van Georgië, Armenië en Azerbeidzjan. Pas in 1936 werd de aparteArmeense Socialistische Sovjetrepubliek gevormd. Armenië was lang in conflict met Azerbeidzjan overNagorno-Karabach. Dit gebied behoorde tot Azerbeidzjan, maar werd hoofdzakelijk bewoond door Armeniërs. Al voor de onafhankelijkheid in 1988 begonnen de twee republieken een oorlog over het gebied.
Onafhankelijkheid
Armenië werd in 1991 onafhankelijk als gevolg van de verzwakking van de Sovjet-Unie en uiteindelijke uiteenvallen ervan. Na de onafhankelijk escaleerde de situatie in Nagorno-Karabach. In 1994 kwam het uiteindelijk tot een staakt-het-vuren, dat vandaag de dag nog steeds geld. Nagorno-Karabach heeft in 1991 de onafhankelijkheid uitgeroepen in 1991, maar is vooralsnog niet erkend.
Het land is nog altijd erg arm, maar wordt steeds rijker. In 2001 werd Armenië onderdeel van deRaad van Europa en in 2009 van hetOostelijk Partnerschap met de Europese Unie. Sinds 2015 is Armenië onderdeel van deEuraziatische Economische Unie, een economische unie met Rusland, Wit-Rusland, Kazachstan en Kirgizië.
Geografie
Algemeen
Armenië is volledig omsloten door land en heeft geen kust. 86% van het land is bergachtig, vooral in het zuiden. In het noorden van het land ligt hetHoogland van Armenië en in het zuiden ligt hetZuidelijke Kaukasus. De hoogste berg is deAragats, die 4095 meter hoog is. De bergArarat is heilig voor de Armeniërs en staat ook op het Armeense wapen, maar ligt tegenwoordig net over de grens met Turkije. Vanuit de hoofdstad Jerevan is deze berg wel te zien.
Het grootste meer van het land is hetSevanmeer in het oosten van het land. Het is één van de grootste meren van Azië en speelt een belangrijke rol in de waterhuishouding van het land. Twee andere grote meren zijn hetArpimeer en hetAknameer. DeAraks en deHrazdan zijn de twee belangrijkste rivieren van het land.
Klimaat
Armenië heeft verschillende klimaten. In het grootste gedeelte van het land geldt het eenlandklimaat met neerslag gedurende het hele jaar en een warme of hete zomer. In gebieden rondom de hoogste gebergten zijn de zomers koud, terwijl in de bergen zelf eenhooggebergteklimaat geldt met eeuwige sneeuw. Aan de grenzen met Turkije, Iran en Georgië is er een koudsteppeklimaat. Er is hier weinig neerslag, maar het is er erg koud.
Grote steden
10 grootste steden van het land | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nummer | Stad | Inwoners | ||||||||
1 | Jerevan | 1.091.235 | ||||||||
2 | Gjoemri | 140.318 | ||||||||
3 | Vanadzor | 93.823 | ||||||||
4 | Etsjmiadzin | 51.280 | ||||||||
5 | Hrazdan | 43.926 | ||||||||
6 | Abovyan | 38.876 | ||||||||
7 | Kapan | 34.656 | ||||||||
8 | Armavir | 28.733 | ||||||||
9 | Ararat | 26.175 | ||||||||
10 | Gavar | 23.302 |
Bevolking
Bevolkingsgroepen
Armenië telt meer dan 3 miljoen mensen. Na de onafhankelijkheid daalde het aantal inwoners van het land en nog steeds is er een lichte daling door deemigratie. Mensen emigreren voornamelijk vanwege de slechte economische situatie en dewerkloosheid. 98% van de bevolking bestaat uitArmeniërs. De rest van de bevolking bestaat voornamelijk uitJezidi's,Koerden,Russen,Arameeërs,Oekraïners,Grieken,Georgiërs enAzeri's.
Er wonen meer Armeniërs buiten Armenië dan in Armenië zelf; experts zeggen zelfs dat er 8 miljoen Armeniërs buiten Armenië zijn. Vooral in de Verenigde Staten, Rusland, Frankrijk, Griekenland, Cyprus en Israël wonen veel Armeniërs. Deze Armeniërs buiten Armenië wordendiaspora genoemd.
Religie
93% van de Armeniërs is lid van deArmeens-Apostolistische Kerk, die ook wel de Gregoriaanse Kerk genoemd wordt. Hiermee is deze kerkgemeenschap de grootste religie van het land. 2% van de bevolking hangt een andere vorm van het christendom aan, zoals de evangelische kerk of de katholieke kerk. DeJezidi's hebben een eigen religie, die 1% van de bevolking vormt. Zij geloven dat de wereld is geschapen door Jezdan en door zeven aartsengelen wordt bestuurd. Ze geloven ook dat je enkel als Jezidi geboren kan worden en het dus niet kan worden. Ondanks dat Jezidi's een Koerdische gemeenschap zijn, beschouwen zij zich niet als onderdeel van deislam.
Taal
De enige officiële taal in Armenië is hetArmeens. Het Armeens is een Indo-Europese taal en daarmee een verre verwant van veel Europese talen, waaronder het Engels, het Frans, het Grieks en ook het Nederlands. Het Armeens maakt gebruikt van een eigen alfabet, dat sinds 405 n.Chr. gebruikt wordt. Het alfabet bestaat uit 39 letters en de taal wordt van links naar rechts geschreven. Minderheidstalen binnen Armenië zijn onder andereKoerdisch,Assyrisch,Oekraïens enGrieks.
HetEngels en hetRussisch zijn de meest gesproken vreemde talen in het land. Doordat Armenië onderdeel was van de Sovjet-Unie spreken veel inwoners Russisch. De laatste jaren komt het Engels echter op als handelstaal door handel met de Verenigde Staten, Canada en Europa. Andere veel gesproken vreemde talen zijn hetFrans, hetDuits, hetItaliaans, hetSpaans en hetPerzisch.
Politiek
Landelijke politiek
Armenië is een republiek, wat betekent dat het land een president heeft. De president zelf wordt gekozen in verkiezingen voor een termijn van zeven jaar door het parlement. De presidentsverkiezingen hebben twee rondes, waarbij die de tweede ronde de twee kandidaten met het meest aantal stemmen nog een keer tegen elkaar strijden. Degene die de tweede rond wint wordt dan president. Een president mag geen lid zijn van een politieke partij en kan ook geen tweede termijn dienen. De president heeft slechts een ceremoniële functie, die vergelijkbaar is met de rol van de koning in Nederland of België. De premier wordt gezien als het hoofd van de regering.
HetNationaal Assemblee is het parlement van Armenië. Het bestaat uit 132 zetels, die zijn verdeeld over slechts drie partijen. In Armenië worden net zo lang verkiezingen gehouden tot dat een partij een absolute meerderheid haalt in het parlement, maar mag niet meer dan twee-derde van de zetels hebben. Als dit laatste toch gebeurd, wordt een gedeelte aan de andere partijen gegeven.
Internationale relaties
De relaties met Armenië zijn buurlanden is vaak erg stroef. Met Azerbeidzjan en Turkije zijn de grenzen gesloten, vanwege de Armeense genocide en het de oorlog in Nagorno-Karabach. Ondanks dat Armenië zegt dat Nagorno-Karabach Armeens is, erkent het land Nagorno-Karabach niet als onafhankelijk land. Vanwege het conflict erkentPakistan, een goede vriend van Azerbeidzjan, Armenië niet als land. Vreemd genoeg erkent Azerbeidzjan Armenië wel als land, net als iedere andere staat. De band met Georgië is over het algemeen goed. Georgië zorgt voor een snelle verbinding met de zee en het internet. De laatste jaren is de band wel minder geworden, vanwege Armenië zijn band met Rusland. Rusland en Armenië steunen elkaar, terwijl Georgië Rusland ziet als bedreiging door onder meer de conflicten inZuid-Ossetië enAbchazië. Ondanks het verschil in religie heeft Armenië een vrij goede band met Iran en beide landen zijn goede handelspartners van elkaar.
Armenië heeft met de meeste Europese landen, Verenigde Staten en Canada een goede band en veel westerse landen erkennen de Armeense genocide ook. Armenië heeft in 2012 de banden metHongarije stopgezet als gevolg van een conflict over het Hongaarse beleid tegenover Azerbeidzjan.Griekenland wordt gezien als de beste vriend van Armenië. Griekenland was één van de eerste landen die de Armeense genocide erkende en het eerste land dat Armenië als onafhankelijk erkende. Ook zijn beide landen christelijk, hebben een taal zonder dichte familietalen en hebben beide landen een slechte band met Turkije. Daarnaast heeft Armenië een goede band metIsraël.
Bestuurlijke indeling
Dit zijn de 11 provincies van Armenië:
- Aragatsotn, met als hoofdstadAsjtarak.
- Ararat, met als hoofdstadArtasjat.
- Armavir, met als hoofdstadArmavir.
- Gecharkoenik, met als hoofdstadGavar.
- Kotajk, met als hoofdstadHrazdan.
- Lori, met als hoofdstadVanadzor.
- Sjirak, met als hoofdstadGjoemri.
- Sjoenik, met als hoofdstadKapan.
- Tavoesj, met als hoofdstadIdzjevan.
- Vajots Dzor, met als hoofdstadJechegnadzor.
- Jerevan, bestaat enkel uit Jerevan zelf.
Economie

De economie van Armenië is erg afhankelijk van het geld dat Armeense emigranten naar hun thuisland zenden. Armenië ontwikkelde zich na de onafhankelijkheid tot een industrieel land, dat vooral machines, machineonderdelen, textiel en industrieel gemaakte goederen naar andere voormalige Sovjetrepublieken exporteert in ruil voor energie en grondstoffen. Het aandeel dat in delandbouw werkt is sinds de onafhankelijkheid gedaald van 30% naar 20%. In de Armeense mijnen worden een hoop materialen gedolven, zoals koper, zink, goud en lood. De meeste energie dat het land gebruikt komt uit Rusland. De energie die in Armenië zelf wordt gemaakt is gebaseerd opwaterkracht.
Armenië is een onderdeel van deEuroaziatische Economische Unie; een soort vanEuropese Unie voor voormalige Sovjet-landen. Daarnaast is het land nog onderdeel van hetOostelijk Partnerschap met de EU. Dit betekent niet dat Armenië op de korte termijn onderdeel zal worden van de EU. De belangrijkste exportpartners van het land zijn Rusland, Iran,Bulgarije,Irak,Duitsland,Nederland,China,Zwitserland en deVerenigde Arabische Emiraten. Andersom zijn Rusland, Iran, Georgië, China en Duitsland de belangrijkste importpartners. DeArmeense dram in de munteenheid van het land.
Reisvaccinatie
Als je op vakantie gaat naar Armenie is het verstandig om de volgende vaccinaties te halen:
- DTP
- Hepatitis A
Bronnen
- Armenië. Nederlandstalige Wikipedia. Gelezen op 20 maart 2020.
- (en)Armenia. Engelstalige Wikipedia. Gelezen op 20 maart 2020.
- (en) Filmpje:Armenia. YouTube-kanaalGeography Now!. Gelezen op 20 maart 2020.
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten inAzië | ![]() | ||
---|---|---|---|
Afghanistan ·Armenië ·Azerbeidzjan ·Bahrein ·Bangladesh ·Bhutan ·Brunei ·Cambodja ·China ·Cyprus ·Egypte ·Filipijnen ·Georgië ·India ·Indonesië ·Irak ·Iran ·Israël ·Japan ·Jemen ·Jordanië ·Kazachstan ·Kirgizië ·Koeweit ·Laos ·Libanon ·Maldiven ·Maleisië ·Mongolië ·Myanmar ·Nepal ·Noord-Korea ·Oezbekistan ·Oman ·Oost-Timor ·Pakistan ·Palestina ·Qatar ·Rusland ·Saoedi-Arabië ·Singapore ·Sri Lanka ·Syrië ·Tadzjikistan ·Thailand ·Turkije ·Turkmenistan ·Verenigde Arabische Emiraten ·Vietnam ·Zuid-Korea Afhankelijke gebieden:Hongkong ·Macau |
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten inEuropa | ![]() | ||
---|---|---|---|
Albanië ·Andorra ·Armenië ·Azerbeidzjan ·België ·Bosnië en Herzegovina ·Bulgarije ·Cyprus ·Denemarken ·Duitsland ·Estland ·Finland ·Frankrijk ·Georgië ·Griekenland ·Hongarije ·IJsland ·Ierland ·Italië ·Kazachstan ·Kroatië ·Letland ·Liechtenstein ·Litouwen ·Luxemburg ·Malta ·Moldavië ·Monaco ·Montenegro ·Nederland ·Noord-Macedonië ·Noorwegen ·Oekraïne ·Oostenrijk ·Polen ·Portugal ·Roemenië ·Rusland ·San Marino ·Servië ·Slovenië ·Slowakije ·Spanje ·Tsjechië ·Turkije ·Vaticaanstad ·Verenigd Koninkrijk ·Wit-Rusland ·Zweden ·Zwitserland Alle schuine landen liggen ook in een anderwerelddeel. Afhankelijke gebieden:Ålandseilanden ·Faeröer ·Gibraltar ·Guernsey ·Jan Mayen ·Jersey ·Man ·Spitsbergen |