Onscrijhaedje, c' est ene sacwè k' est scrît, et ki serè léjhou.
Li scrijhaedje si fwait avou des senes k' on lome desletes, ki rintrèt dins on sistinme k' on lome ènalfabet. E l'alfabet latén, come dins des ôtes alfabets, les letes polèt aveur des accints et des ôtès faflotreyes k' on lome sincieuzmint lesdiyacritikes. On lomesicrijha on metou ashonnaedje di deus u sacwantès letes, u ene lete avou ene metowe faflote.
Tot scrijhaedje si fwait dins on metoulingaedje.
Dins l' vî vî tins, on scrijheut so des meurs, u so des pires, so des papirusses u so des plats oxheas come des spales. Dispu l'Moyinådje, on scrît so dopapî.
Dins les sôres di scrijhaedjes, on fwait sovint l' adire inte liprôze et l'powezeye. Do tins desvîs Greks, gn aveut kel powezeye k' esteut rwaiteye come ènårt. Paski, minme les racontaedjes, il estént scrîts a môde d'arimé. C' esteut lesepopêyes. Ces vîs scrijhaedjes la estént sovinttchantés.
E payiswalon, gn a yeu lespaskeyes k' estént sovint fwaites po ene ocåzion u l' ôte. Ele polnut raconter ene istwere (paskeye do sidje di Wîne), mins pus sovint, c' esteut po-z ecinser on nôbe u on sincieus ki vént d' "monter e gråde".
Ls tecses di prôze ki sont loukîs come desbelès letes sont aprume lesromans et lesptits romans. Mins gn a eto des scrijhaedjes especiås come lespinsêyes.
Mins li contrumasse del prôze ki s' sicrît totavå, c' est delprôze nén racontrece.
Li ci ki scrît on scrijhaedje årtistike est lomé onscrijheu.
Å djoû d' ouy, les scrijhaedjes sont eplaidîs dins deslives, so desgazetes, u so deswaibes Etrernete.
Li mot "scrijhaedje" a eto desôtes sinses.
