Onmwaisse di scole umwaisse d' escole, enedame di scole (on dit eto : èninstituteur, eneinstitutresse, on, eneinstite), c' est onk (ene) ki scole les efants dins lesscolesprumaires.
on eploye pus sovintdamjhele di scole po ene djonne feye k' acsegne dins lesscoles gårdyinnes.
I (elle) a studyî dins enesicole normåle.
ElBeldjike, diviè lesanêyes 1950, li scolaedje des mwaisses di scole si fjheut après le scoles mweyenes, so troes ans. Adonpwis, dins lesanêyes 1960, ça a stî èn an di scoles après lesumanités. Asteure, c' est troes ans après l' diplome disgondaire.
Ene reglumintåcion di 1955 consyive å mwaisses di scole di discoraedjî l' eployaedje do walon pås scolîs. Ene despenitinces k' il avént tuzé, c' esteut l'noer boton.
Sacwants mwaisses di scole estént des scrijheus e walon, mins el disfindént ås efants. U s' catchî po scrire e walon.[1]
Portant, dins bråmint des viyaedjes, disk' ezès anêeys 1960, les efants des ptitès djins cåzént walon inte di zels. Et trover ki "l' mwaisse ni cåze nén come nozôtes".[2]
A cmoncî dodecret so walon e scole di 1991, sacwants mwaisses di scole ont cmincî a dner descours di walon. Ubén priyî des bénvlants po scoler les efants e walon. Mins bråmint d' ces(ses)-la ont stî alpinsion dins lesanêyes 2000, et gn a bén sovint nouk k' a rprins.
Sacwants scrijheus mwaisses di scole ont prins plaijhi a discrire leus scolîs. Ça a dné ces lives cial :
Tant k' a "Do tcherbon dins les flates" (daEmile Lempereur avou), c' est enenovele sicolodjike sol vicåreye d' on mwaisse di scole del veye lomé dins on ptit viyaedje.
