Virus Zika xác định qua phát hiện bộ gen bằngPCR. Đến nay bệnh do Zika gây nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa cóvắc xin phòng bệnh vì vậy diệtvec tơ truyền bệnh với sự tham gia tích cực của cộng đồng là biện pháp hiệu quả nhất trong phòng chống bệnh.[2]
Đợtnhiễm virua zika được gọi làsốt Zika, thường không có hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ, tương tự như dạng rất nhẹ của bệnh sốt xuất huyết. Zika có thể lây từ bà mẹ qua thai nhi. Điều này có thể dẫn đếntật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh và các biến chứng não nghiêm trọng khác. Người lớn có thể nhiễm Zika, hiếm khi dẫn đếnhội chứng Guillain Barre -hội chứng tổn thương thần kinh có thể gâyliệt.[3][4][5]
Vào tháng 1 năm 2016, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã ban hành hướng dẫn du lịch các nước bị ảnh hưởng, bao gồm cả việc sử dụng các biện pháp phòng ngừa tăng cường, và hướng dẫn cho phụ nữ mang thai bao gồm xem xét hoãn các chuyến đi du lịch. Chính phủ một số nước và các cơ quan sức khỏe trên thế giới cũng đưa ra cảnh báo du lịch tương tự, trong khiColombia, Cộng hòa Dominica, Ecuador, El Salvador, và Jamaica khuyên phụ nữ trì hoãn việc mang thai cho đến khi hơn được biết rõ về những nguy cơ.
Vào ngày 1 tháng 2 năm 2016,Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ban bốtình trạng Khẩn cấp Y tế Công cộng Quốc tế về virus Zika, sau khi tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hàng đầu vềdịch tễ học,y tế công cộng vàbệnh truyền nhiễm từ khắp thế giới tại một cuộc họp của Ủy ban khẩn cấp y tế quốc tế thuộc WHO. Virus Zika đã lây hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 57 quốc gia và vùng lãnh thổ tiếp tục có sự lây truyền của virus Zika do muỗi truyền, khiến nguy cơ xảy ra dịch là rất lớn. Tổ chức này cảnh báo dịch Zika có thể diễn biến tồi tệ hơn trước khi được kiểm soát và khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp chống muỗi và tránh bị muỗi đốt.[6]
Virus Zika thuộc Flaviviridae và chi Flavivirus, và do đó có liên quan đến bệnh sốt xuất huyết, sốt vàng da,viêm não Nhật Bản và West Nile virus.
Giống như flaviviruses khác, cấu trúcgen Zika gồmRNA sợi đơn dài 10.794bp với hai vùng khôngmã hóa là 5 'NCR và 3' NCR (non-coding regions). Với khung đọc mở: 5'-C-prM-E-NS1-NS2A-NS2B-NS3-NS4A-NS4B-NS5-3', mã hóa cho mộtpolyprotein và sau đó cắt thànhcapsid (C), màng tiền thân (prM), vỏ (E), và cácprotein không cấu trúc (NS). Các protein E tạo nên bề mặthạt vi rút để tham gia vào quá trình sao chép bằng cách gắn lên trênthụ thể của cáctế bào cảm thụNS1,NS3, vàNS5 là những protein kích thước lớn và có tính bảo tồn cao trong khi proteinNS2A,NS2B,NS4A vàNS4B là những protein nhỏ hơn vàkỵ nước. Vùng 3 'NCR có 428nucleotide có thể đóng vai tròdịch mã, đóng gói RNA, tạo vòng, ổn định hệ gen, và định danh. 3 'NCR tạo thành một cấu trúc vòng lặp và 5' NCR cho phép dịch mã thông qua một mũ nucleotidemethyl hóa hoặc một protein gắn kết gen.[7].
Có haidòng Zika: dòng châu Phi, và dòng châu Á.[8] Nghiên cứu loài cho thấy virus lây lan ở châu Mỹ có liên quan chặt chẽ nhất đến dòng châu Á, trong đó có đợt bùng nỗ dịch tại Pháp.[8][9] Trình tự bộ gen hoàn chỉnh của Zika đã được xuất bản.[10] Ở Tây bán cầu Zika được tìm thấy là 89% giống với kiểu gen Phi, nhưng liên quan di truyền chặt chẽ nhất là ở Polynesia, Pháp năm 2013-2014.[11]
Lây lan virus Zika ởChâu Mỹ vào tháng Giêng2016MuỗiAedes aegypti, vector truyền virus Zika.
Virus lây truyền cho người qua vec tơ trung gian là muỗi cáiAedes aegypti, dân gian gọi là muỗi vằn. Muỗi này rất thích đốt người, hút máu ban ngày cao điểm vào sáng sớm và chiều tối. Ngoài ra cũng có một số dòng muỗi cùng chi với Aedes aegyptiAedes nhưA. africanus,A. apicoargenteus,A. furcifer,A. hensilli,A. luteocephalus vàA. vitattus cũng có thể lây truyền virus. Sau khi hút máu người hay động vật có chứa virus Zika, thời gian cần thiết để cho virus phát triển trong muỗi là khoảng 10 ngày, sau đó muỗi có khả năng truyền virus cho người hoặc động vật khác khi hút máu và có thể truyền bệnh suốt đời. Một cá thể muỗi nhiễm virus Zika có thể truyền virus cho các thế hệ muỗi con cháu.[12] Ổ chứa tự nhiên của virus Zika là các loàilinh trưởng và một số loàigặm nhấm.[13]
Phân bố toàn cầu của muỗiAedes aegypti. * Màu xanh = chưa phát hiện * Màu đỏ = nhiều nhất
Sự phân bố muỗiAedes aegypti được đánh giá là rộng lớn nhất từng được ghi nhận, hầu như loài muỗi này đã có mặt ở hầu các châu lục, bao gồm Bắc Mỹ và các ngoại vi của châu Âu.[14]
Các hoạt động hương mại và du lịch làm tăng sự lây lan virus này.[15]
Ngoài lây truyền qua muỗi đốt là con đường chủ yếu, còn nhiều đường lây truyền khác có thể làm truyền virus Zika như lây truyền từ mẹ sang thai nhi, lây truyền qua quan hệ tình dục. RNA của virus Zika cũng đã được phát hiện trong máu, nước tiểu, tinh dịch, dịch não tủy, nước ối và sữa của các bệnh nhân nhiễm virus Zika.
Zika có thể được truyền từ một người đàn ông cho các đối tác tình dục của họ.[16] Tính đến tháng 4 năm 2016 phương thức lây truyền này đã ghi nhận ở sáu quốc gia - Argentina, Chile, Pháp, Ý, New Zealand và Hoa Kỳ - trong đợt dịch năm 2015.
Năm 2009, Brian Foy, một nhà sinh học tại Đại học bang Colorado đã truyền vi rút Zika sang vợ của ông qua đường tình dục. Ông trước đó đã đến thăm Senegal để nghiên cứu về muỗi, và đã bị muỗi cắn vài lần. Một vài ngày sau khi trở về Mỹ, ông cảm thấy bị bệnh, được xác định rằng đó là một căn bệnh gây ra bởi virus Zika, sau khi có quan hệ tình dục không an toàn với người vợ của mình. Sau đó, bà ta đã phát triển các triệu chứng của bệnh Zika như nhạy cảm quá mức với ánh sáng. Foy là người đầu tiên mà được biết tới đã truyền vi rút Zika từ muỗi qua đường tình dục sang một người khác.[17][18]
Một người đàn ông tại Texas (Mỹ) được phát hiện nhiễm virus Zika do quan hệ với bệnh nhân vừa trở về từ vùng dịch ở Venezuela. Thông tin được Trung tâm Kiểm soát và Phòng tránh Dịch bệnh Mỹ (CDC) xác nhận ngày 2/2. Đây là trường hợp lây nhiễm qua đường tình dục đầu tiên được xác định tại Mỹ.[19]
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 3/2 đã bày tỏ sự quan ngại về báo cáo xác nhận ca virus Zika lây truyền qua đường tình dục tại Mỹ và kêu gọi tiến hành điều tra thêm đối với loại virus gây teo não ở trẻ này.[20]
Các nhà khoa học đưa ra cảnh báo rằng Zika có thể tồn tại trong tinh trùng của người đàn ông, tuy nhiên người ta vẫn chưa biết nó sẽ sống được bao lâu và khi nào nó sẽ bị lây nhiễm khi quan hệ tình dục. Trong khi chờ đợi, CDC khuyên những người đàn ông trở về từ các vùng có Zika hãy tạm ngưng quan hệ tình dục hoặc sử dụng bao cao su trong một thời gian (chưa xác định).
Virus Zika có thể lây từ mẹ sang thai nhi trong quá trình mang thai hoặc khi sinh.[21]
Nhiễm virus Zika gần hạn khả năng có thể được truyền đi trong cả thai kỳ và lúc sinh con, mặc dù đến nay cho điều vẫn chưa được chứng minh một cách khoa học. Phụ nữ mang thai nói chung, bao gồm cả những người có triệu chứng nhiễm virus Zika, có nghi ngờ nên đến các cơ sở y tế để giám sát chặt chẽ thai kỳ.
Virus Zika đã được phát hiện trong sữa mẹ nhưng hiện nay chưa có bằng chứng cho thấy virus lây truyền sang con qua sữa mẹ. WHO khuyến cáo bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
Hầu hết phụ nữ trong khu vực bị ảnh hưởng Zika sẽ sinh ra những trẻ bình thường. Siêu âm đầu không đáng tin cậy dự đoán dị tật thai nhi. WHO khuyến cáo nên siêu âm lặp lại vào cuối tam cá nguyệt thứ ba thứ hai hoặc đầu (tốt nhất là giữa tuần 28 và 30) để xác định đầu nhỏ của thai nhi và/ hoặc các bất thường khác của não khi lúc này dễ phát hiện.
Bà mẹ có thể yêu cầu phá thai an toàn phù hợp với kỹ thuật, chính sách hướng dẫn cho hệ thống y tế và khía cạnh pháp lý.
Ngày 5/2, các nhà khoa học tại một viện y tế công cộng của Brazil thông báo đã tìm thấy virus Zika trong nước bọt và nước tiểu của hai bệnh nhân được xác định là nhiễm loại virus nguy hiểm này. Đây là lần đầu tiên,virus gây teo não Zika được phát hiện trong chất dịch. Gia tăng mối lo ngại loại virus này có thể lây truyền qua nhiều con đường khác nhau. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, vẫn cần phải nghiên cứu thêm để xác định liệu virus Zika có truyền được qua các chất dịch hay không.[23]
Sốt zika bắt đầu với một cơnđau đầu nhẹ và tiến triển thànhphát ban dạng sẩn với sốt vàđau lưng. Sau hai ngày, phát ban bắt đầu giảm. Đến ngày thứ ba, cơn sốt giảm xuống chỉ còn phát ban.Sốt Zika là một bệnh tương đối nhẹ, chỉ một trong 5 người có cáctriệu chứng điển hình không gâytử vong, nhưng tác nhân thực sự để gây bệnh của virus này thì chưa rõ.
Việc chẩn đoán cần dựa vào biểu hiện lâm sàng cũng như yếu tốdịch tễ gợi ý. Virus này có thể được phát hiện bởi test phản ứng nhanhElisa, qua sự hiện diện của kháng thểimmunoglobulin M(IgM) chống lại virus Zika tronghuyết thanh. IgM có thể phát hiện từ 3 ngày sau triệu chứng khởi phát đầu tiên, tuy nhiên có thể sai sót khi xuất hiệnphản ứng chéo với các virus khác trong nhómflavivirus nhưDengue. Các xét nghiệm chẩn đoán nhanh chóng tìm kháng thể chống lại virus dengue có thể xảy ra trường hợpdương tính giả trong một cơn sốt Zika, đặc biệt là nếu bệnh nhân đã bị nhiễm flavivirus trước đây có thể dẫn đến việc chẩn đoán sai. Trường hợp đầu tiên là ở Quần đảo Yap, ba bệnh nhân sốt Zika được thực hiện một chẩn đoán nhanh bệnh sốt xuất huyết tích cực. Các xét nghiệm trung hòa huyết thanh bằng cách giảm mảng bám có tính đặc hiệu cao hơn so với phương pháp ELISA, nhưng không loại trừ nguy cơ phản ứng chéo.
Việc chẩn đoán xác định dựa trên các phát hiện của virus bằngRT-PCR hoặc phân lập virus trongtế bào nuôi cấy. Các tìm kiếm có thể được thực hiện bằng PCR trên các mẫu máu thu được trong giai đoạn virus trong máu nhiễm trong vòng tối đa 10 ngày sau khi khởi phát triệu chứng, nhưng một nghiên cứu gần đây(tháng 1 năm 2016), dựa trên 1.067 mẫu được thực hiện với 855bệnh nhân trong 6 tháng cho thấy RNA Zika được phát hiện tốt hơn bằngPCR trongnước bọt và trongmáu (không phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh), trong nghiên cứu này cho thấy nước bọt tăng tỷ lệ phát hiện tổng thể phát hiện virus Zika và rằng phương pháp này có lợi ích bổ sung cho lấy mẫu máu đang còn gặp khó khăn. Mẫu nước bọt cũng thường xuyên được sử dụng để chẩn đoán sốt Zika ở vụ dịch tại Polynesia Pháp.
Ngày 2/2, các nhà khoa học tại Đức cho biết đã phát triển thành công một phương pháp xét nghiệm nhanh virus Zika.Theo đó, phương pháp xét nghiệm nhanhDNA để phát hiện xem bệnh nhân có bị nhiễm virus Zika hay không đã được phát triển thành công. Sau khi lấy máu xét nghiệm, phương pháp này sẽ cho kết quả chính xác chỉ trong 2 - 3 giờ.[24]
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố virus Zika là nguyên nhân của hai hội chứng rối loạn thần kinh. Đó là gây teo não ở trẻ sơ sinh và hội chứng làm tê liệt hệ thần kinh ở người lớn (thường gọi là Hội chứng tự miễn dịch Guillain-Barré).
Các dữ liệu cho thấy ởbào thai của người phụ nữ bị nhiễm virus trongba tháng đầu của thai kỳ có nguy cơ cao tật đầu nhỏ[26].Chính vì điều này mà chính phủ nhiều nước nhưEl Salvador,Colombia vàEcuador khuyên phụ nữ không nên mang thai và sinh con trong giai đoạn virus Zika đang hoành hành, thay vào đó chỉ nghĩ đến việc sinh con sau năm 2018[27].
Brazil là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi virus Zika, có gần 4.000 ca bịbệnh đầu nhỏ, với 49 catử vong. Chính quyền nước này khuyênphụ nữ không sinh con khi dịch Zika chưa được ngăn chặn.[28]
Phát ban trên cánh tay do nhiễm virus Zika.
Ngày 15/2 một nhóm bác sĩ Argentina cho rằng nguyên nhân gây chứng teo não không phải virút Zika mà do hóa chất diệt ấu trùng muỗi có trong nguồn nước sinh hoạt tại Brazil. Loại hóa chất này có tênPyriproxyfen này đã được sử dụng trong chương trình diệt muỗi quy mô lớn do chính phủ Brazil triển khai.[29]Tuy nhiên, sau đó vài ngày, các quan chức y tế Brazil và WHO bác bỏ nhận định trên, rằng không có bằng chứng thuốc diệt muỗi chứa Pyriproxygen gây ra đợt bùng phát dị tật đầu nhỏ và vẫn nghiêng về giả thuyết thủ phạm là virus Zika.[cần dẫn nguồn]
Theo các chuyên gia của WHO, hội chứng Guillain-Barré là một bệnh lý hiếm gặp khihệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công một phần hệ thần kinh ngoại biên. Những triệu chứng đầu tiên của chứng rối loạn này bao gồm nhiều cấp độ của những cảm giác suy yếu hoặc tê buốt ở chân tay và phần trên cơ thể. Những triệu chứng này gia tăng cho đến khi các cơ không còn sử dụng được nữa và người bệnh gần như liệt hoàn toàn. Mặc dù có bệnh nhân hồi phục được song phần lớn vẫn tiếp tục cảm nhận mức độ suy yếu. Hiện tại trong giới y học đang áp dụng phương pháp tăng glôbulin miễn dịch liều cao để điều trị.
Ngoài các hội chứng trên, một số nhà nghiên cứu cũng đã báo cáo trường hợp các bệnh nhân nhiễm virus Zika có triệu chứng phát triểnviêm não vàviêm tủy. Khi các tế bào thần kinh bị tổn thương, có thể dẫn đến rối loạn thần kinh.
Wikipedia tiếng Việtkhông bảo đảm và không chịu trách nhiệm về tính pháp lý và độ chính xác của các thông tin có liên quan đến y học và sức khỏe. Độc giả cần liên hệ và nhận tư vấn từ các bác sĩ hay các chuyên gia.Khuyến cáo cẩn thận khi sử dụng các thông tin này. Xem chi tiết tạiWikipedia:Phủ nhận y khoa vàWikipedia:Phủ nhận về nội dung.
Hiện chưa có vắc-xin bảo vệ đặc hiệu. Điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng.
Người bệnh nên nghỉ ngơi, bù dịch bằng cách uống nhiều nước để chống mất nước. Dùng các thuốc hạ sốt,giảm đau nhưparacetamol,acetaminophen. Không dùng aspirin và các thuốc chống viêm không steroid khác (NSAID) như ibuprofen và naproxen cho đến khi loại trừ được sốt xuất huyết Dengue. Nếu đang dùng các loại thuốc cho những bệnh khác, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho dùng thêm thuốc bổ sung. Nếu đang bị nhiễm virus Zika, cần ngăn ngừa muỗi đốt trong tuần đầu tiên của bệnh. Trong tuần đầu tiên virus Zika có thể được tìm thấy trong máu và truyền từ người bị nhiễm bệnh qua muỗi làm lây lan virus cho người khác.[30]
Theo dõi các biểu hiện yếu, liệt cơ sau khi bị bệnh để phát hiện, xử trí sớmhội chứng Gulain Barre nếu có. Theo dõi phụ nữ có thai và trẻ sơ sinh bị nhiễm virus Zika. Phụ nữ có thai nghi ngờ hoặc xác định bị nhiễm virus Zika cần được theo dõi siêu âm thai mỗi 3-4 tuần một lần để phát hiện sớm tình trạng đầu nhỏ hoặc vôi hóa não ở thai nhi. Phụ nữ có thai trên 15 tuần bị nhiễm virus Zika có thể chỉ định chọc ối làm xét nghiệm RT-PCR hoặc lấy máu dây rốn trong vòng 2 ngày sau cuộc đẻ để xét nghiệm huyết thanh nếu người mẹ đang trong thời gian bị bệnh, hoặc lấy máu dây rốn xét nghiệm huyết thanh có thể hồi cứu tình trạng nhiễm virus Zika bẩm sinh của thai nhi. Trẻ bị dị tật đầu nhỏ hoặc có tiền sử mẹ nhiễm virus Zika khi mang thai cần được theo dõi sự phát triển về tinh thần- vận động, đánh giá thị lực và điều trị các rối loạn như co giật,động kinh.[31]
Cáctest chẩn đoán nhanh chỉ để phát hiện ra có sự hiện diện virus này hay không[34]. Trong trường hợp không cóvắc xin, việc phòng chống lây nhiễm chủ yếu thông qua kiểm soát các vector truyền bệnh.[35].
Muỗi và nơi sinh sản của chúng là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với nhiễm virus Zika. Phòng ngừa và kiểm soát dựa trên việc giảm muỗi. Tại vùng có dịch cần triển khai các biện pháp diệtmuỗi,lăng quăng, bọ gậy như: vệ sinh môi trường, loại bỏ các vật dụng đọng nước như các mảnh vỡ chai lọ, lốp xe, vỏ lon, vũng nước đọng... Đậy kín các chum, vại, bể chứa nước. Thả cá để diệt loăng quăng, diệt muỗi bằng bẫy, vợt. Mọi cá nhân trong vùng dịch nên áp dụng các biện pháp hạn chế muỗi đốt như: Mặc quần áo kín, sáng màu, dùng các thuốc xua đuổi côn trùng, nằm màn. Những nguyên tắc này cũng áp dụng đối với những người đã bị nhiễm bệnh nhằm tránh nguy cơ lây nhiễm cho người khác. Chất chống côn trùng nên chứa DEET (N, N-diethyl-3-methylbenzamide), IR3535 (3- [N-acetyl-N-butyl] axit -aminopropionic ethyl ester) hoặc icaridin (1-piperidinecarboxylic acid, 2- (2-hydroxyethyl) -1-methylpropylester). Hướng dẫn trên nhãn sản phẩm phải được thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt chú ý và giúp đỡ nên được trao cho những người có thể không có khả năng tự bảo vệ mình đầy đủ, chẳng hạn như trẻ em, người ốm hoặc người già. Trong thời gian bùng phát, cơ quan y tế có thể tư vấn để phun thuốc. Thuốc được đề nghị bởi Đề án đánh giá thuốc diệt muỗi WHO cũng có thể được sử dụng như larvicides để điều trị chứa nước tương đối lớn. Khuyến cáo người dân không nên đi du lịch đến các vùng đang có dịch bệnh để tránh lây lan bệnh[32]·[33]. Tại Pháp, ngày 28 tháng 1 năm 2016,Marisol Touraine, Bộ trưởng Bộ Y tế Pháp Marisol Touraine nhấn mạnh phụ nữ mang thai nên hoãn các kế hoạch chuyến đi đếnCaribbean vàFrench Guiana[34].
Tất cả những người đã bị nhiễm virus Zika và bạn tình của họ nên thực hành tình dục an toàn, bằng cách sử dụng bao cao su đúng cách và nhất quán. Các đối tác tình dục phụ nữ mang thai sống trong hoặc trở về từ những nơi truyền dẫn nội hạt của virus Zika xảy ra nên thực hành tình dục an toàn, mang bao cao su, hoặc kiêng trong suốt thai kỳ. Người dân sống trong khu vực có lây truyền của virus Zika xảy ra nên thực hành tình dục an toàn hay tránh hoạt động tình dục. Ngoài ra, những người trở về từ các khu vực dịch xảy ra nên áp dụng thực hành tình dục an toàn hơn hoặc xem xét kiêng ít nhất 4 tuần sau khi họ trở về để làm giảm nguy cơ lây truyền trở đi.
Sử dụngbao cao su khiquan hệ tình dục với người bị nhiễm virus Zika. Mặc dù đã phát hiện RNA của virus Zika trong sữa nhưng chưa có bằng chứng lây truyền virus Zika qua bú mẹ nên chưa có khuyến cáo kiêng cho con bú trong khi mẹ nghi ngờ hoặc xác định bị nhiễm virus Zika.
Hiện nay, có nhiều loại vắc-xin hiệu quả để chống lại cácFlavivirus. Ví dụ, vắc xinsốt vàng vàviêm não Nhật Bản đã được giới thiệu vào năm1930, trong khi vắc-xinsốt xuất huyết chỉ mới gần đây.[36][37]. Việc hướng tới sự phát triển một loại vắc xin chủng ngừa vi rút Zika đã được bắt đầu.[38] Và thời gian cần thiết để phát triển một loại vắc xin có hiệu quả, kiểm định để đưa vào sản xuất là quá trình lâu dài và phức tạp.[39] Người ta ước tính có thể mất ít nhất 10-12 năm để có một loại vắc xin hiệu quả đưa vào sử dụng chống lại virus Zika.[40]
Ngày 2/2 Hãngdược phẩm Sanofi (Pháp) thông báo đã bắt đầu dự án phát triển một loại vaccine phòng virus Zika.[41]
Bharat Biotech, một công ty dược phẩm Ấn Độ tuyên bố họ đã phát triển một loại vắc xin cho virus Zika. Hiện tại, thời điểm hai loại vaccine này có mặt trên thị trường vẫn chưa được xác định rõ.[cần dẫn nguồn]
Tuy vậy, trong thời gian chờ đợi vắc xin, các nhàkhoa học đề xuất ý tưởng dùng muỗiđột biến gen để ngăn ngừa virus Zika lây lan. Cácthí nghiệm của Oxitec được tiến hành tại nhiều địa điểm khác nhau của châu Mỹ La tinh và châu Á. Kết quả cho thấymuỗi đột biến gen làm quần thể muỗi tự nhiên giảm số lượng đến 90%. Mở ra một giải pháp mới cho việc giảm sự lây lan bệnh xuất xuất huyết và virus Zika trong khi cácphương pháp chữa trị đang được nghiên cứu.[42]
Trong năm 2015, đã được phát hiệnRNA của virus Zika trongối của hai bào thai, chỉ ra rằng đã vượt quanhau và có thể gây ralây truyền dọc của các bệnh từ mẹ sang con.[43] Ngày 20 tháng 1 năm 2016, các nhà khoa học từ tiểu bang Parana ở Brazil đã phát hiện ra vật liệu di truyền của virus Zika trong nhau thai của một người phụ nữ bị sảy thai nhi vìtật đầu nhỏ, họ khẳng định rằng virus này có khả năng truyền qua nhau thai.[44]
^Numbers shown do not include infant deaths or stillbirths.
^In 2015, Brazil estimated a minimum of 497,593 and a maximum of 1,482,701 cases."Protocolo de vigilância e resposta à ocorrência de microcefalia" [Protocol for surveillance and response to the occurrence of microcephaly](PDF).Emergência de Saúde Pública de Importância Nacional (bằng tiếng Bồ Đào Nha).Ministério da Saúde, Secretaria de Vigilância em Saúde. ngày 22 tháng 1 năm 2016. tr. 17.
SauBrazil virus Zika lần lượt tấn công các quốc gia ở khu vựcNam Mỹ, các nước lân cận khu vực này và nhanh chóng lan sangChâu Á[100]. Các quốc gia láng giềng của Việt Nam như Lào[101], Campuchia, Thái Lan[102], Trung Quốc[103], Hàn Quốc,Singapore,... lần lượt lên tiếng xác nhận về những trường hợp đầu tiên nhiễm virus Zika.
Đến ngày 5/4/2016,Bộ Y tế Việt Nam chính thức xác nhận 2 ca dương tính với virus Zika tạiKhánh Hòa vàThành phố Hồ Chí Minh.[104] Ngay sau khi công bố thông tin trên, Bộ Y tế đã nâng mức cảnh báo với virus Zika trên toàn quốc.
Ngày 29/8/2016,Y tế Singapore chính thức xác nhận có 1 trường hợp bị nhiễm Zika, và đặc biệt bệnh nhân này không đến bất kì quốc gia nhiễm Zika nào trong thời gian gần đây. Đến ngày 31/8/2016, số ca nhiễm đã tăng lên 82 ca.
Ngày 2/2/2016, WHO ban bốTình trạng Khẩn cấp Y tế Công cộng Quốc tế về virus Zika, được đặt trong cùng hạng mục vớiEbola. Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) gọi Zika gây bệnh đầu nhỏ là "sự kiện bất thường", đòi hỏi phản ứng phối hợp nhanh chóng của toàn nhân loại.[105]
Văn phòng Tây Thái bình dương của WHO ở Manila (Philippines) dự báo virus Zika sẽ xuất hiện tại Đông Nam Á vì khu vực này có nhiềumuỗi vằn Aedes.
Bộ Y tế các nước Đông Nam Á khuyến cáo tất cả khách du lịch, đặc biệt là những người đến từ Nam Mỹ và Trung Mỹ khi có triệu chứng sốt và mẩn đỏ phải báo cáo đến cơ sở y tế gần nhất.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế Việt Nam cùng với các cơ quan chức năng đang triển khai các hoạt độngkiểm dịch y tế tại các cửa khẩu quốc tế; giám sát chặt chẽ các hành khách nhập cảnh, đặc biệt những người đi về từ những vùng đang có dịch để phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, cách ly, xử lý kịp thời; tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh do virus Zika đáp ứng các hoạt động khi dịch bệnh đang xâm nhập.[106]
Hơn 150 chuyên gia y tế trong một bức thư ngỏ đề nghị di dời thời gian hoặc không gian của Thế vận hội tại Rio vì dịch Zika. Trong một bài viết được công bố ngày 27/5 viết cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ở Geneva, các chuyên gia cảnh báo về nguy cơ sức khỏe toàn cầu. Nửa triệu người đi xem các trận đấu thế vận hội có thể bị nhiễm ở Rio de Janeiro và mang bệnh này về quốc gia của họ. 151 người ký là chuyên gia của các đại học và các trung tâm y tế ở 29 nước, bài viết được soạn thảo bởi Amir Attaran của đại học Ottawa, Arthur Caplan và Lee Igel của đại học New York và Christopher Gaffney của đại học Zürich.[107] Nhưng,Ủy ban Olympic Quốc tế bác bỏ bức thư này vì cho rằng, thời gian tổ chứcThế vận hội Mùa hè 2016 ởBrasil là mùa đông nên tỉ lệ bị nhiễm Zika tại đây khá thấp, thậm chí là 0%.
^Full-length sequencing and genomic characterization of Bagaza, Kedougou, and Zika viruses (bằng tiếng Anh), 2007, tr. 687–696,doi:10.1007/s00705-006-0903-z{{Chú thích}}:Đã bỏ qua tham số không rõ|nom1= (gợi ý|last1=) (trợ giúp);Đã bỏ qua tham số không rõ|nom2= (gợi ý|last2=) (trợ giúp);Đã bỏ qua tham số không rõ|prénom2= (trợ giúp)
^Foy, B. D.; Kobylinski, K. C.; Foy, J. L. C.; Blitvich, B. J.; Travassos Da Rosa, A.; Haddow, A. D.; Lanciotti, R. S.; Tesh, R. B. (2011). "Probable Non–Vector-borne Transmission of Zika Virus, Colorado, USA".Emerging Infectious Diseases. Quyển 17 số 5. tr. 880–2.doi:10.3201/eid1705.101939.PMC3321795.PMID21529401.
^abcdefgh"CDTR Week 38, 18–ngày 24 tháng 9 năm 2016"(PDF).Communicable Disease Threats Reports.European Centre for Disease Prevention and Control. ngày 23 tháng 9 năm 2016.Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2016. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2016.Since week 45/2015, 19 countries (Austria, Belgium, Czech Republic, Denmark, Finland, France, Ireland, Italy, Luxembourg, Malta, Netherlands, Norway, Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, United Kingdom) have reported 1 624 travel- associated Zika virus infections through The European Surveillance System (TESSy). Over the same time period, seven EU countries reported 80 Zika cases among pregnant women.
^"Zika cases reported in Ireland". Health Protection Surveillance Center. ngày 26 tháng 9 năm 2016.Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2016.
^"Doença por vírus Zika" [Zika virus disease] (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Serviço Nacional de Saúde. ngày 19 tháng 5 năm 2016.Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 6 năm 2016. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2016.
^"Casos diagnosticados" [Diagnosed cases].Public Health (bằng tiếng Tây Ban Nha). Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualdad. ngày 26 tháng 9 năm 2016.Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2016. Truy cập ngày 2 tháng 10 năm 2016.
"Zika Virus".Division of Vector-Borne Diseases (DVBD), National Center for Emerging and Zoonotic Infectious Diseases (NCEZID). Centers for Disease Control and Prevention. ngày 19 tháng 1 năm 2016.
.png)
