Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Bước tới nội dung
WikipediaBách khoa toàn thư mở
Tìm kiếm

Vệ tinh tự nhiên

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bài này viết về vệ tinh tự nhiên. Đối với vệ tinh tự nhiên củaTrái Đất, xemMặt Trăng. Đối với vệ tinh nói chung, xemVệ tinh.
Vệ tinh của cáchành tinh tronghệ Mặt Trời so vớiTrái Đất

Vệ tinh tự nhiên là vật quay quanhhành tinh hoặchành tinh lùn mà không phải docon người chế tạo.

Tronghệ Mặt Trời, có khoảng 240 vệ tinh tự nhiên đã được biết tới bao gồm 155 quay quanh các hành tinh truyền thống (6 hành tinh, vìSao ThủySao Kim không có vệ tinh tự nhiên) và 80 quay quanh cáchành tinh lùn, và có lẽ rất nhiều các vật thể khác quay xung quanh các hành tinh hay các ngôi sao khác.

Sao ThủySao Kim hoàn toàn không có vệ tinh tự nhiên.Trái Đất có 1 vệ tinh tự nhiên lớn, làMặt Trăng.Sao Hoả có 2 mặt trăng nhỏ làPhobosDeimos. Cáchành tinh khí khổng lồ có những hệ mặt trăng rộng, gồm nửa tá mặt trăng cỡ Mặt Trăng của Trái Đất chúng ta.Sao Diêm Vương có ít nhất 3 vệ tinh, gồm cả 1 vệ tinh đồng hành lớn được gọi làCharon. Hệ Sao Diêm Vương - Charon và một số hệhành tinh lùn thỉnh thoảng được coi là nhữnghành tinh đôi. Mặt Trăng của Trái Đất là vệ tinh đầu tiêncon người đặt chân tới vào năm1969.

Nguồn gốc

[sửa |sửa mã nguồn]

Đa số các vệ tinh tự nhiên có lẽ đã được tạo nên từ cùng vùng sụp đổ củađĩa tiền hành tinh. Tuy nhiên, có nhiều ngoại lệ và khác biệt từng được biết tới hay từng được đưa ra trong cáclý thuyết. Nhiều vệ tinh tự nhiên được cho là những tiểu hành tinh bị bắt giữ; những vệ tinh tự nhiên khác có thể là những mảnh của những vệ tinh tự nhiên lớn bị vỡ ra bởi va chạm, hay (trong trường hợp Mặt Trăng của Trái Đất) có thể là một phần của chính hành tinh bị bắn vàoquỹ đạo bởi 1 vụ va chạm lớn. Bởi vì đa số các mặt trăng chỉ được biết tới qua một số quan sát bởi cáctàu vũ trụ thăm dò không người lái hay cáckính viễn vọng, nên đa số các lý thuyết về nguồn gốc của chúng hiện vẫn còn chưa chắc chắn.

Đặc điểm

[sửa |sửa mã nguồn]

Hầu hết các vệ tinh trong Hệ Mặt Trời đều có 1 mặt luôn hướng về phía hành tinh. Ngoại lệ là vệ tinhHyperion củaSao Thổ và các vệ tinh ngoài cùng của các hành tinhchất khí. Hyperion không quay theochu kỳ vì ảnh hưởng của cáclực từ bên ngoài; các vệ tinh ngoài cùng thì quá xa để có thể bị ảnh hưởng này (ví dụ, vệ tinhPhoebe).

Các vệ tinh không thể có vệ tinh con: ảnh hưởnglực thủy triều của các vật chủ của vệ tinh làm cho hệ thống này mất ổn định. Tuy nhiên, vài vệ tinh có các vật đồng hành (như vệ tinhTethysDione của Sao Thổ).

Phát hiện gần đây về vệ tinhDactyl của thiên thể243 Ida chứng minh rằng các tiểu hành tinh cũng có vệ tinh. Trong khi đó,Antiope 90 là 1 cặp tiểu hành tinh có kích cỡ tương đương nhau. Tiểu hành tinh87 Sylvia có 2 vệ tinh.

Trong Hệ Mặt Trời

[sửa |sửa mã nguồn]

Những vệ tinh tự nhiên lớn nhất trong Hệ Mặt Trời (những vệ tinh có đường kính lớn hơn 2000 km) là Mặt Trăng của Trái Đất,Io,Galileo,Europa,GanymedeCallisto củaSao Mộc, vàTitan củaSao Thổ cùng với vệ tinh tự nhiên màSao Hải Vương bắt được làTriton. Đối với các vệ tinh tự nhiên nhỏ hơn, xem các bài viết về các hành tinh thích hợp.

Dưới đây là một bảng so sánh về xếp hạng các vệ tinh tự nhiên của Hệ Mặt Trời xếp theođường kính. Cột bên phải gồm một sốhành tinh thường được biết, cáchành tinh lùn và các vật thể thuộcvành đai Kuiper để so sánh.

Đường kính trung bình

(km)

Vệ tinh của các hành tinhVệ tinh của các hành tinh lùn
Trái ĐấtSao HỏaSao MộcSao ThổSao Thiên VươngSao Hải VươngSao Diêm VươngMakemakeHaumeaEris
4,000–6,000Ganymede

Callisto

Titan
3,000–4,000Mặt TrăngIo

Europa

2,000–3,000Triton
1,000–2,000Rhea

Iapetus

Dione

Tethys

Titania

Oberon

Umbriel

Ariel

Charon
500–1,000EnceladusDysnomia
250–500Mimas

Hyperion

MirandaProteus

Nereid

Hiʻiaka
100–250Amalthea

Himalia

Thebe

Phoebe

Janus

Epimetheus

Sycorax

Puck

Portia

Larissa

Galatea

Despina

S/2015 (136472) 1Namaka
50–100Elara

Pasiphae

Prometheus

Pandora

Caliban

Juliet

Belinda

Cressida

Rosalind

Desdemona

Bianca

Thalassa

Halimede

Neso

Naiad

25–50Carme

MetisSinope

Lysithea

Ananke

Siarnaq

Helene

Albiorix

Atlas

Pan

Ophelia

Cordelia

Setebos

Prospero

Perdita

Stephano

Sao

Laomedeia

Psamathe

Hippocamp

Hydra

Nix[1]

10–25Phobos

Deimos

Leda

Adrastea

Telesto

Paaliaq

Calypso

Ymir

Kiviuq

Tarvos

Ijiraq

Erriapus

Mab

Cupid

Francisco

Ferdinand

Margaret

Trinculo

Kerberos

Styx

< 1092 vệ tinh83 vệ tinh

¹ Cruithne không thực sự là một vệ tinh; nó chỉ được liệt kê ở đây cho mục đích so sánh.

² Các đường kính của các vệ tinh mới của Sao Diêm Vương vẫn chưa được khám phá nhiều, nhưng chúng được ước lượng là ở khoảng giữa 44 và 130 km.

Ngoài những vệ tinh của các hành tinh, còn có hơn 80 vệ tinh của cáctiểu hành tinh và cáchành tinh cỡ nhỏ đã được biết tới.

Giả thuyết

[sửa |sửa mã nguồn]

Sao Thủy không có vệ tinh, nhưng nó có thể có mộtđối tác. Sao Kim cũng có khả năng là có một vệ tinh tên làNeith (nếu không tínhbán vệ tinh của nó). Frederic Petit từng có ý kiến cho rằng Trái Đất có 2vệ tinh. Georg Waltemath thì cho rằng nó có thể cónhiều hơn. Trongquá khứ, từng có những vệ tinh được cho là thứ 9 và 10 của Sao Thổ, làChironThemis. Tuy nhiên, chúng đều không tồn tại, và tên của chúng được đặt cho các tiểu hành tinh khác.[2]

Vệ tinh tự nhiênKepler-1625b I quay quanh hành tinhKepler-1625b trong hệ hành tinhKepler-1625 cáchTrái Đất 8.000năm ánh sáng

Xem thêm

[sửa |sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa |sửa mã nguồn]
  1. ^"How Big Is Pluto? New Horizons Settles Decades-Long Debate".NASA.Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2017.
  2. ^2060 Chiron24 Themis.

Liên kết ngoài

[sửa |sửa mã nguồn]
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện vềVệ tinh tự nhiên.
Quốc tế
Quốc gia
Vệ tinh
tự nhiên của
Các vệ tinh
khác, của
Vệ tinh
hành tinh vi hình
Các vệ tinh
lớn nhất
(bán kính trung bình
≥ 100 km)
theo
kích cỡ
theo tên
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vệ_tinh_tự_nhiên&oldid=71182565
Thể loại:
Thể loại ẩn:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp