Trương Trọng Cảnh | |
|---|---|
 Chân dung lương y Trương Trọng Cảnh | |
| Sinh | 150 |
| Mất | 219 (68-69 tuổi) |
| Nghề nghiệp | Bác sĩ,Nhà văn,Nhà phát minh |
Trương Cơ (giản thể:张机;phồn thể:張機;bính âm:Zhāng Jī, sinh khoảng năm150, mất khoảng năm219) tựTrọng Cảnh (tiếng Trung:仲景;bính âm:Zhōngjǐng) là mộtthầy thuốcTrung Quốc hoạt động vào cuối đờiĐông Hán. Ông được coi là một trong những nhân vật quan trọng nhất của lịch sửĐông y, là một trongMười vị thánh trong lịch sử Trung Quốc vì những đóng góp mang tính hệ thống về cả lý luận và thực nghiệm.
Tác phẩm quan trọng nhất của ông,Thương hàn tạp bệnh luận, tuy đã thất lạc trong giai đoạnTam Quốc nhưng sau đó đã được tổng hợp lại thành hai tập sáchThương hàn luận vàKim quỹ yếu lược, đây là hai trong bốn bộ sách quan trọng nhất của Đông y.
Tuy là thầy thuốc danh tiếng bậc nhất tronglịch sử Trung Quốc, tiểu sử của Trương Trọng Cảnh lại ít được biết tới,[1] trong sáchHậu Hán thư cũng không dẫn truyện về ông. Có tài liệu cho rằng ông sinh tạiNam Dương, Hà Nam, sau đó giữ một chức quan ởTrường Sa, Hồ Nam và sống trong khoảng thời gian từ năm150 tới219 tức là giai đoạn cuối thờinhà Hán.[2] Cho đến nay người ta vẫn còn tranh cãi về ngày sinh, ngày mất chính xác của Trương Trọng Cảnh nhưng ông thường được cho là mất trước năm220.[3]
Sống và làm việc trong thời tao loạn cuối nhà Hán, Trương Trọng Cảnh đã tập hợp các tài liệu y học cổ nhưTố vấn,Cửu quyển,Bát thập nhất nạn,Âm dương đại luận,Đài lư dược lục,Bình mạch biện chứng và kinh nghiệm cá nhân để viết ra tác phẩm y học xuất sắcThương hàn tạp bệnh luận (tiếng Trung:傷寒雜病論;bính âm:Shānghán Zábìng Lùn) gồm 16 quyển. Tác phẩm này sau đó đã bị thất lạc trong thờiTam Quốc nhưng được người đời thu thập lại trong hai tập sách có tênThương hàn luận (傷寒論) vàKim quỹ yếu lược (金櫃要略). Hai tập sách này cùng vớiHoàng Đế nội kinh củaHoàng Đế vàNạn kinh củaBiển Thước được coi là bốn bộ sách quan trọng nhất củaĐông y (Nội nạn thương kim). Cho tới nay cảThương hàn luận vàKim quỹ yếu lược đều đã được sửa đổi nhiều lần.[4]
Những đóng góp mang tính cơ sở của Trương Trọng Cảnh khiến ông được xưng tụng là "Thánh y" (医圣) của Đông y.