 | Bài viết hoặc đoạn nàycần đượcwiki hóa để đáp ứng tiêu chuẩnquy cách định dạng và văn phong của Wikipedia. Xin hãy giúpsửa bài viết này bằng cáchthêm bớt liên kết hoặc cải thiệnbố cục và cách trình bày bài.(tháng 1 năm 2013) |
Trí thức là người cókiến thức sâu xa về một hay nhiềulĩnh vực hơn sự hiểu biết của mặt bằng chung củaxã hội vào từng thời kỳ.
Sự xuất hiện của từtrí thức khi mộtvăn bảnkháng nghị công bố năm 1906 - do nhà vănZola ký tên đầu - lại được thủ tướng PhápClemenceau (tiến sĩ, nhà báo) gọi làTuyên ngôn của Trí thức (Manifeste Des Intellectuels).Thế là mộttính từ trở thànhdanh từ mới, chưa hề có trong cáctừ điển lớn trước đó nhưLarousse 1866-1878 hayĐại từ điển Bách khoa 1885-1902. Ngay sau đó,thế giới đã chấp nhận mộttừ ngữ mới.
Trí thức có thể được dùng để chỉ ba loại người sau đây:
Một trí thức là một người sử dụngtư tưởng vàsuy luận, tríthông minh và các suy luận có tínhphản biện vàphân tích,trong một ngành nghề nào đó hay là trongtư cáchcá nhân và là
Nhà trí thứcnghiên cứu, phân tích, vàchỉ trích trong các cuộctranh luận cũng như cáchoạt động công cộng, để gâyảnh hưởng đến sựphát triển củaxã hội. Điều này có thể đưa tới những xung đột với cácchính trị gia, cũng nhưnhững người cầm quyền. Đối vớichính phủ của mộtnước thái độ của họ có thể là ra mặtủng hộ nhữngdự địnhcải tổ haychống đối lại chúng.Giới trí thức như vậy cũng là những người tạo ra cácý thức hệ hoặc lànhững người chỉ trích.Khi nào mà quan điểm họ đồng tình với những người nắm quyền, họ có thể là những người giúp đỡ rất hiệu lực, ngược lại khi không đồng ý, họ trở thành nhữngnhà bất đồng chính kiến và có thể bịtrù dập. Những nhà bất đồng chính kiến thành công có thể được tham dự vàochính quyền. Vì vậy đối với chính quyền giới trí thức là những thành phần khó đối phó cũng như là những phương tiện đắc lực trong việc phát triển xã hội. Triết gia PhápJulien Benda (1867-1956) từ năm 1927 đã nhấn mạnh trong bài viết nổi tiếng của ông là "Sự phản bội của giới trí thức" cái khuynh hướng của các nhà trí thức, trở thành những người góp phần thực hiện những quyền lợi cũng như ý thức hệ của xã hội.
Giới trí thức phát triển nhữngquan hệbán chính thức với nhau, ra ngoài khuôn khổ làm việc vàgia đình. Nhờ vậy nhóm trí thức mà giúp đỡ cho giới cầm quyền trong chính phủ thường có nhiềutin tức hơn họ, hay những người cùnghoạt động chính trị với mình, bởi vậy thường được trọng nể, mặc dù cũng bị nghi ngờ vì có quan hệ với các đối thủ chính trị. Còn nhóm trí thức đối lập thì thường hiểu biết hơn là dân chúng trung bình, ngay cả khihệ thống chính quyền giới hạn chặt chẽ quyềntự do báo chí. Sự hiểu biết về những chi tiết trong chính quyền thường làm cho họ trở thành mục tiêu để các nước khác dò hỏi.
