| Tiếng Ireland cổ | |
|---|---|
| Goídelc | |
| Phát âm | [ˈɡoːi̯ðʲelɡ] |
| Khu vực | Ireland,đảo Man, bờ tây đảo Anh |
| Phân loại | Ấn-Âu
|
| Ngôn ngữ tiền thân | tiếng Ireland nguyên thủy
|
| Hệ chữ viết | Chữ Latinh |
| Mã ngôn ngữ | |
| ISO 639-2 | sga |
| ISO 639-3 | sga |
| Glottolog | oldi1246[1] |
| Linguasphere | 50-AAA-ad |
| Bài viết này có chứa ký tự ngữ âmIPA. Nếu không thích hợphỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tựUnicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xemTrợ giúp:IPA. | |
Tiếng Ireland cổ (Goídelc;tiếng Ireland:Sean-Ghaeilge;tiếng Gael Scotland:Seann Ghàidhlig;tiếng Man:Shenn Yernish; có lúc gọi làtiếng Gael cổ)[2][3] là dạngngôn ngữ Goidel cổ nhất có khối văn liệu đáng kể. Nó tồn tại từk. 600 đếnk. 900. Văn liệu đương thời hầu hết có niên đạik. 700–850; đến năm 900 ngôn ngữ này đã trở thành thànhtiếng Ireland trung đại. Một số văn bản tiếng Ireland cổ có niên đại từ thế kỷ X được cho là bản sao của văn bản sáng tác từ trước. Tiếng Ireland cổ do vậy là tiền thân củatiếng Ireland hiện đại,tiếng Man,tiếng Gael Scotland.[2]
Tiếng Ireland nổi bật vì có hệ thốnghình thái vàtha hình đặc biệt phức tạp (thân từ và hậu tố biến đổi một cách gần như không thể đoán trước) cùng hệ thống âm vị tương đối phức tạp, gắn liền với sựbiến đổi phụ âm đầu từ mang nặng ý nghĩa ngữ pháp. Có vẻ,[* 1] những đặc điểm trên vắng mặt trongtiếng Ireland nguyên thủy (dù sự biến đổi phụ âm đầu chưa mang ý nghĩa ngữ pháp có lẽ đã hiện diện từ lâu trước đó).[4] Phần lớn hệ thống tha hình phức tạp dần mất đi, song hệ thống âm vị vẫn được lưu giữ khá nguyên vẹn trong các ngôn ngữ hiện đại.
Ngành nghiên cứu tiếng Ireland cổ đương đại vẫn chịu sự ảnh hưởng lớn của một số nhỏ học giả hoạt động vào cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX nhưRudolf Thurneysen (1857–1940) vàOsborn Bergin (1873–1950).
Tiếng Ireland cổ trong giai đoạn khoảng 600–khoảng 900 CN vẫn chưa có bất kỳ sự phân chia phương ngữ và có thể coi là tiền thân của tiếng Ireland, tiếng Gael Scotland, và tiếng Man thời Trung Cổ và hiện đại; do vậy tiếng Ireland cổ đôi lúc được gọi là 'tiếng Gael' để tránh nhầm lẫn.
{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)