Tiến hóa của loài người là quá trình tiến hóa dẫn tới sự xuất hiện củangười hiện đại về mặt giải phẫu. Chủ đề thông thường tập trung vào lịch sử tiến hóa củalinh trưởng — cụ thể là chiHomo, và sự xuất hiện củaHomo sapiens như là một loài khác biệt trongHominidae (tức "vượn lớn") — chứ không phải nghiên cứu về lịch sử sớm hơn đã dẫn tới sự ra đời của linh trưởng.
Quan điểm chính trong giới khoa học đề cập đến nguồn gốc củangười hiện đại về mặt giải phẫu là giả thuyết được gọi là "rời khỏi châu Phi" (OOA, Out of Africa) hay "nguồn gốc châu Phi gần đây của người hiện đại" (RAOMH) hay giả thiết nguồn gốc châu Phi gần đây (RAO),[2][3][4] cho rằng loài người (Homo sapiens) có nguồn gốc châu Phi và di cư ra khỏi lục địa này vào khoảng 100 đến 50Ka BP (Ka BP =Kilo annum before present = ngàn năm trước).
Từ homo, tên gọi một chi sinh học mà loài người thuộc về, là tiếng Latin để chỉ "con người" hay "loài người", được Linnaeus chọn đầu tiên trong hệ thống phân loại của mình. Từ "con người" trong tiếng Latin làhumanus, dạng tính từ của homo, và nó xuất phát từ gốc Ấn-Âu*dhghem có nghĩa "trái đất". Linnaeus và các nhà khoa học khác cùng thời đã coi các loài vượn lớn là các họ hàng gần nhất của loài người dựa trên các nét tương đồng về hình thái và giải phẫu.
Khả năng kết nối con người với loài khỉ trước đó theo huyết thống trở nên rõ ràng chỉ sau năm 1859 với việcCharles Darwin xuất bảnNguồn gốc các loài, trong đó ông lập luận cho ý tưởng về sự tiến hóa của những loài mới từ loài trước đó. Cuốn sách củaDarwin đã không giải quyết câu hỏi về sự tiến hóa của con người, chỉ nói rằng "Ánh sáng sẽ làm sáng tỏ về nguồn gốc của con người và lịch sử của mình."
Các cuộc tranh luận đầu tiên về bản chất của quá trình tiến hóa của con người nảy sinh giữaThomas Henry Huxley vàRichard Owen.Huxley lập luận cho sự tiến hóa của con người từ loài khỉ bằng cách minh họa nhiều điểm tương đồng và khác biệt giữa con người và loài khỉ, và đã làm như vậy đặc biệt là vào năm 1863 cuốn sách "Bằng chứng vị trí con người trong tự nhiên" (Evidence as to Man's Place in Nature). Tuy nhiên, nhiều người ủng hộ ban đầu củaDarwin (nhưAlfred Russel Wallace vàCharles Lyell) đã không đồng ý ngay rằng nguồn gốc của năng lực tinh thần và sự nhạy cảm đạo đức của con người có thể được giải thích bởi sự chọn lọc tự nhiên, mặc dù điều này sau đó đã thay đổi.Darwin áp dụng các lý thuyết về sự tiến hóa và chọn lọc giới tính cho con người khi ông xuất bản "The Descent of Man" vào năm 1871.[5]
Đường phát tán loài người theo cácnhóm đơn bộimtDNA (dòng mẹ,trái), và theo cácnhóm đơn bội Y-DNA (dòng bố,phải).[6] Phần đất liền vào thời kỳ băng hà 10Ka về trước, nay bị chìm dưới biển được tô màu trắng.
^Heng HH (ngày 22 tháng 5 năm 2009). "The genome-centric concept: resynthesis of evolutionary theory".Bioessays. Quyển 31 số 5. tr. 512–25.doi:10.1002/bies.200800182.PMID19334004.
^Darwin, Charles. 1981. [Originally published 1871; London: John Murray]. The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex. Introduction by John Tyler Bonner and Robert M. May (Reprint ed.). Princeton, NJ: Princeton University Press.ISBN 0-691-02369-7. LCCN 80008679. OCLC 7197127.
Alexander, R. D. (1990)."How Did Humans Evolve? Reflections on the Uniquely Unique Species"(PDF).University of Michigan Museum of Zoology Special Publication. Số 1. University of Michigan Museum of Zoology. tr. 1–38.Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 7 năm 2011.
Flinn, M. V., Geary, D. C., & Ward, C. V. (2005). Ecological dominance, social competition, and coalitionary arms races: Why humans evolved extraordinary intelligence.Evolution and Human Behavior, 26, 10-46.Full text.PDF (345 KB)
edited by Steve Jones, Robert Martin, and David Pilbeam; foreword by Richard Dawkins. (1994). Jones, S., Martin, R., & Pilbeam, D. (biên tập).The Cambridge Encyclopedia of Human Evolution. Cambridge: Cambridge University Press.ISBN978-0-521-32370-3.{{Chú thích sách}}:|author= có tên chung (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết) AlsoISBN 978-0-521-46786-5
Wolfgang Enard (ngày 22 tháng 8 năm 2002). "Molecular evolution ofFOXP2, a gene involved in speech and language".Nature. Quyển 418. tr. 869-872 [870].doi:10.1038/nature01025.
Ovchinnikov; Götherström, Anders; Romanova, Galina P.; Kharitonov, Vitaliy M.; Lidén, Kerstin; Goodwin, William (2000). "Molecular analysis of Neanderthal DNA from the NorthernKavkaz".Nature. Quyển 404 số 6777. tr. 490.doi:10.1038/35006625.PMID10761915.
