Taiz (tiếng Ả Rập:تَعِزّ,đã Latinh hoá: Taʿizz) là một thành phố ở tây namYemen. Thành phố nằm trên Cao nguyên Yemen, gần thành phố cảngMocha bên bờbiển Đỏ, với độ cao 1.400 mét (4.600 ft) trên mực nước biển. Thành phố là thủ phủtỉnh Taiz. Với dân số 2.612.222 người vào năm 2014, đây là thành phố lớn thứ ba Yemen sau thủ đôSana'a và thành phố cảngAden.[1] Taiz được coi là thủ đô văn hóa của Yemen.[2]
Taiz được cai quản bởiTuran-Shah, anh trai củaSaladin, sau khi ông chinh phục Yemen năm 1173.[3] Turan-Shah xây dựng thành trì của mình trên ngọn đồi nhìn ra toàn cảnh khu phố cổ.[4] Vào năm 1175, Taiz trở thành thủ đô của Yemen sau khi thành phố được sáp nhập vào các lãnh thổ thuộcnhà Ayyub của Turan-Shah.
Vị vuaRasul thứ hai, Almaddhafar (1288), thiết lập Taiz trở thành thủ đô thứ hai của nhà Rasul sauZabid.[5] Vào năm 1332Ibn Battuta tới thăm Taiz và nhận xét đây là một trong những thành phố rộng lớn và xinh đẹp nhất của Yemen.[6]
Vào năm 1918 người Ottoman để mất Taiz về tayVương quốc Yemen mới thành lập.
Taiz vẫn là một thành phố được bao bọc bởi tường thành cho tới năm 1948 khiImam Ahmed tuyên bố Taiz là thủ đô thứ hai của Yemen, tạo điều kiện mở rộng thành phố.[7] Vào thập niên 1960, hệ thống nước sạch đầu tiên ở Yemen được mở ở Taiz. Vào năm 1962, chính quyền nhà nước quay trở lại Sana'a.
TrongNội chiến Yemen, vào ngày 22 tháng 3 năm 2015, quânHouthis và các lực lượng trung thành với tổng thống Ali Abdullah Saleh chiếm được thành phố sauđảo chính ởSana'a.[8] Thành phố tiếp tục là tâm điểm củamột cuộc xung đột quân sự giữa phong tràoHouthis với các lực lượng của tổng thốngAbdrabbuh Mansur Hadi.Liên Hợp Quốc cảnh báo về tình trạng khan hiếm lương trầm trọng và không thể cứu chữa nếu xung đột tiếp tục tái diễn.[9] Vào tháng 8 năm 2015 đại biểu quốc hội Yemen ông Muhammad Muqbil Al-Himyari báo cáo về các cuộc tấn công của Houthi lên dân thường ở Taiz và yêu cầu viện trợ trên kênh truyền hình Suhail TV của Yemen.[10][11]
Taiz cókhí hậu bán khô hạn nóng (phân loại khí hậu Köppen:BSh). Nhiệt độ cao trung bình ban ngày của tháng 8 là 32,5 °C (90,5 °F). Lượng mưa hàng năm của Taiz là khoảng 600 milimét (24 in), nhưng ởJabal Sabir là khoảng 1.000 milimét (39,4 in) một năm.
Taiz trước đây nổi tiếng với ngànhsản xuất cà phê. Cà phê sản xuất ở Taiz được coi là một trong những loại cà phê tốt nhất trong khu vực đầu thế kỷ 20.[14] Ngày nay cà phê vẫn là một phần quan trọng của nền kinh tế tuy nhiên xoài, lựu, cam chanh, chuối, papai, rau, ngũ cốc, hành, vàlá khát cũng được trồng ở các khu vực lân cận.[15] Taiz cũng nổi tiếng với pho mát, sản phẩm được sản xuất ở các khu vực nông thôn như Araf, Awshaqh, Akhuz, Bargah, Barah, Jumah, Mukyas, Suayra, Kamb và Hajda và được buôn bán tại các chợ al-Bab al-Kabeer và Bab Musa.[16][17]
Các ngành công nghiệp có ở Taiz bao gồm dệtbông, thuộc da và sản xuất đá quý.
^Al-Buhairi, Mahyoub H.; "Analysis of Monthly, Seasonal and Annual Air Temperature Variability and Trends in Taiz City - Republic of Yemen"; in Journal of Environmental Protection, 2010 (1); pp. 401-409
^Prothero, G.W. (1920).Arabia. London: H.M. Stationery Office. tr. 83.