Tên miền quốc gia cấp cao nhất (tiếng Anh:Country code top-level domain, viết tắt làccTLD) hay gọi tắt làtên miền quốc gia là 1tên miền cấp cao nhấtInternet, được dùng hoặc dự trữ cho 1quốc gia hoặc 1lãnh thổ phụ thuộc. Tên xác định tên miền quốc gia dài 2ký tự, và tất cả các tên miền cấp cao nhất có 2ký tự đều là tên miền quốc gia. Việc tạo ra và ủy quyền cho các tên miền quốc gia được thực hiện bởiTổ chức cấp phát số hiệu Internet (Internet Assigned Numbers Authority, IANA), với một số ngoại lệ nhất định được ghi ở dưới tương ứng vớimã quốc giaISO 3166-1 alpha-2 được duy trì bởiLiên Hợp Quốc.
IANA (hiện kết giaoICANN) chịu trách nhiệm trong việc xác định một cơ quan được ủy thác thích hợp cho mỗi tên miền quốc gia. Quyềnquản trị vàquản lý sau đó được ủy quyền cho thực thể đó, nơi sẽ chịu trách nhiệm cho các chính sách và hoạt động của tên miền; các cơ quan được ủy quyền hiện nay có thể tham khảo tạidanh sách các tên miền quốc gia của IANA. Mỗi một tên miền quốc gia do đó sẽ có những yêu cầu và mức phí đăng kýtên miền con khác nhau. Có thể là yêu cầu phải có mặt trong nước (nhưcông dân hay có liên hệ đến tên miền quốc gia đó), ví dụ như tên miền củaCanada (.ca) vàĐức (.de), hoặc sự đăng ký có thể mở rộng cho mọithực thể.
Những mã hiện hành khác của ISO 3166-1 đã được gán và tồn tại trong DNS. Tuy nhiên, một số trong số này hiện chưa được dùng một cách hiệu quả. Cụ thể là, tên miền quốc gia của lãnh thổ thuộcNa Uy,Đảo Bouvet (.bv) và tên miền choSvalbard và Jan Mayen (.sj) đang tồn tại trong DNS, nhưng chưa có tên miền con nào được gán, và hiện tại chính sách củaNorid là sẽ không gán cho một ai. Chỉ có một tên miền con vẫn được đăng ký trong.gb (ISO 3166-1 choVương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland) và không chấp nhận sự đăng ký nào khác. Những trang ở Anh nói chung sử dụng.uk (xem ở dưới).
Có 6 tên miền quốc gia hiện đang sử dụng mà không phải 2 hai chữ ISO 3166-1. Một vài mã nằm trong các mã hai chữ ISO 3166-1 đã cũ (hiện giờ nằm trongISO 3166-3).
.uk (Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland,United Kingdom): Mã ISO 3166-1 cho Anh là.gb, tuy nhiên mạngJANET đã chọn .uk làm định danh cấp cao nhất cho cácSơ đồ Đăng ký Tên đã tồn tại trước đó, và nó đã được xếp vào tên miền cấp cao nhất..gb được gán với dự định sẽ làm một cuộc chuyển giao, nhưng điều đó đã không bao giờ xảy ra và việc sử dụng .uk đã bắt rễ sâu.
.su (Mã ISO 3166-1 cũ choLiên Xô): Những nhà quản lý .su đã nói vào năm2001 rằng họ sẽ bắt đầu chấp nhận việc đăng ký .su mới, nhưng vẫn chưa rõ hành động này có phù hợp với chính sách củaICANN hay không.
.eu (Liên minh châu Âu): Vào ngày25/9/2000,ICANN đã quyết định cho phép sử dụng bất kỳ mã 2 chữ nào trong danh sách dự trữ của ISO 3166-1. Hiện chỉ có EU thỏa mãn điều kiện này. Sau quyết định của Hội đồng các Bộ trưởng Viễn thông của EU vàotháng 3/2002, tiến trình diễn ra chậm chạp, nhưng 1cơ quan đăng ký (có tên làEURid) đã được chọn bởiỦy ban châu Âu, và tiêu chuẩn cấp phát:ICANN đã chứng nhận.eu là một tên miền quốc gia, và nó bắt đầu cho phép đăng ký vào ngày7/12/2005 cho những người giữ quyền lợi ưu tiên. Từ ngày7/4/2006, việc đăng ký mở rộng cho mọi thành phần.
.tp (mã ISO 3166-1 cũ củaĐông Timor): Bị xóa bỏ để thay thế bằng .tl vào năm2005.
Có hai tên miền quốc gia đã bị xóa sau khi mã 2 chữ tương ứng bị rút khỏiISO 3166-1, đó là.cs (choTiệp Khắc) và.zr (choZaire). Cũng có một tên miền quốc gia choĐông Đức,.de, nhưng chưa bao giờ được sử dụng. Có thể có một khoản chậm trễ giữa thời gian rút tên khỏi ISO 3166-1 với thời gian xóa khỏi DNS; ví dụ như, .zr đã rút khỏi ISO 3166-1 vào năm 1997, nhưng tên miền quốc gia .zr vẫn không bị xóa cho đến năm 2001. Những tên miền quốc gia khác tương ứng với ISO 3166-1 cũ chưa được xóa; trong một vài trường hợp chúng sẽ chẳng bao giờ được xóa do sự khủng hoảng có thể xảy ra vì đã được sử dụng quá nhiều. Ví dụ như, tên miền quốc gia.su của Liên Xô vẫn còn được sử dụng hơn 1thập kỷ kể từ khi .su bị loại khỏi ISO 3166-1.
Những cách dùng tên miền quốc gia không theo quy ước
Việc hạn chế đăng ký mềm mỏng với một vài tên miền quốc gia đã dẫn tới những tên miền nhưI.am,tip.it,start.at vàgo.to. Những biến thể khác của cách dùng tên miền quốc gia được gọi làlách tên miền, trong đótên miền cấp 2 và tên miền quốc gia được dùng chung với nhau để tạo một từ hoặc một danh hiệu. Điều này đã dẫn tới có những tên miền nhưblo.gs củaNam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich (.gs),del.icio.us củaHoa Kỳ (.us), vàcr.yp.to củaTonga (.to). (Những tên miền không phải mã quốc gia cũng được sử dụng, nhưinter.net sử dụng tên miền quốc tế.net, có thể là vụlách tên miền đầu tiên trên thế giới).
.sc là tên miền quốc gia củaSeychelles nhưng thường được dùng như.Source (mã nguồn)
.tv là tên miền quốc gia củaTuvalu nhưng thường được dùng cho các ngành công nghiệp truyền hình giải trí.
.ws là tên miền quốc gia củaSamoa (Tây Samoa trước đây) được quảng bá như.Website (trang web)
.je là tên miền quốc gia củaJersey nhưng thường được dùng như từ giảm nhẹ trong tiếng Hà Lan (ví dụ như "huis.je"), như "bạn" ("zoek.je" = "tìm bạn"), hay như "tôi" trong tiếng Pháp (ví dụ, "moi.je")
.gg là tên miền quốc gia củaGuernsey nhưng thường được dùng trong ngành công nghiệp trò chơi và đánh bạc (gaming and gambling), đặc biệt liên quan tới đua ngựa.
.cs –Serbia và Montenegro (trước đây là.yu – Yugoslavia -Nam Tư;Ghi chú: vào ngày3/6/2006,Montenegro đã tuyên bố độc lập, do đó tách ra khỏi liên bang)(mã.cs không được gán; không có DNS) (mã.cs code trước đây dùng choTiệp Khắc).
.yu –Nam Tư(sau này đổi thànhSerbia và Montenegro)(mã chính thức đổi thành.cs (xem ở trên) những vẫn còn dùng; mã "dự trữ để chuyển tiếp" theo ISO 3166-1)
