Tây An (tiếng Hoa: 西安;pinyin:Xī'ān;Wade-Giles:Hsi-An) là thành phố tỉnh lỵ tỉnhThiểm Tây,Trung Quốc. Đây là thành phố trực thuộc tỉnh. Tây An là một trong 4kinh đô trong lịch sử Trung Hoa, là kinh đô của 13 triều đại, bao gồm:nhà Chu,nhà Tần,nhà Hán vànhà Đường.[1] Tây An cũng là điểm kết thúc phía đông củaCon đường tơ lụa huyền thoại. Thành phố có lịch sử hơn 3100 năm với tên gọi trong thời đấyTràng An hayTrường An (tiếng Hoa phồn thể: 長安;tiếng Hoa giản thể: 长安; pinyin:Cháng'ān; có nghĩa là "muôn đời bình yên"). Tây An là thành phố lớn nhất và phát triển nhất khu vực Tây Bắc và là một trong những thành phố lớn nhất Trung Quốc.
Năm 202 trước Công nguyên:Lưu Bang,Hán Cao Tổ, thành lập thành Trường An làm kinh đô.Cung Trường Lạc (tiếng Hoa phồn thể: 長樂宮; tiếng Hoa giản thể: 长乐宫) được xây dựng dọc hai bên sông trên khu phế tích của thành nhà Tần. Đây được xem là ngày thành lập của thành phố Tây An.
200 trước Công nguyên: Lưu Bang cho xây Cung Vị Ương (未央宫) ở Trường An.
194trước Công nguyên: Khởi công xây dựng tường thành đầu tiên của Tràng An. Thành dài 25,7 km, dày 12–16 m tại đáy, diện tích: 36 km².
Năm 582: Hoàng đếnhà Tùy ra lệnh xây đô mới ở Đông Nam kinh đô nhà Hán, gọi là Đại Hưng (大興Daxing). Thành gồm 3 phần: Cung điện,Tử Cấm Thành và khu vực dân cư. Diện tích trong thành: 84 km². Thành được đổi tên là Tràng An.
Những công trình kiến trúc cổ, những tự viện và chùa chiền đã bị phá hủy nghiêm trọng trong sự tàn phá của cuộcCách mạng Văn hóa từ năm 1966 đến năm 1976.[3]
Năm 1974, sau khi những người đào giếng tình cờ phát hiện rađội quân đất nung thì Tây An một lần nữa lại nổi lên trên bản đồ quốc tế
Cuối năm 2005, Tây An có dân số 8,07 triệu người,[9] so với số liệu điều tra năm 2000, dân số đã tăng thêm 656.700 người từ con số 7,41 triệu người.[9] Cơ cấu dân số gồm 51,66% nam giới và 48,34% nữ giới.[9] Quận đông dân nhất làNhạn Tháp, với 1,08 triệu dân.[9]
Đa số dân Tây An làngười Hán, chiếm 99,1% tổng dân số. Có khoảng 50.000 người thuộc các dân tộc thiểu số, gồm 80.000người Hồi tập trung ở phố người Hồi, nơi cóNhà thờ Hồi giáo Tây An 1360 năm.
GDP năm 2005 là 127 tỷNhân dân tệ,GDP đầu người: 16.180 NDT (2.025Đô la Mỹ) xếp thứ 39 trong 659 thành phố của Trung Quốc. Tây An là một thành phố công nghiệp và phát triển lớn nhấtTây Bắc Trung Quốc. Tây An cũng là nơi thu hút vốnFDI lớn nhất trong số các thành phố miền Tây Trung Quốc.
Tây An có một nhà ga chính:Nhà ga Tây An. Các nhà ga khác là Nhà ga Tây Tây An, Nhà ga Đông Tây An, Nhà ga Sanmincun, Nhà ga Fangzhicheng, Nhà ga Bắc Tây An. Tây An là trung tâm mạng lưới đường sắt.
Tuyến đầu tiên của dự án xây dựng tàu điện ngầm đã bắt đầu vào năm 2009.Hiện tại đang xây dựng dọc theo đường Trường An, là tuyến đường tàu điện ngầm đầu tiên ở thành phố này, có 6 tuyến, hoàn thành năm 2020.
.png)
.svg)
