Áo sơ-mi (bắt nguồn từ tiếng Pháp:chemise)[1] là loại hàng may mặc bao bọc lấy thân mình và hai cánh tay của cơ thể. Ởthế kỷ 19,sơ mi là một loại áo lót bằng vải dệt mặc sát da thịt. Ngày nay, sơ mi có cổ áo, tay áo và hàngnút phía trước. Phiên bản dành cho nữ được gọi làsơ mi nữ (tiếng Pháp:chemisier). Sơ mi được đặc trưng bởi loại vải dệt nên nó. Vải bông (cotton) là vật liệu được dùng nhiều nhất, ngoài ra còn có vảilanh,lụa và vật liệu thuần tổng hợp hay có pha lẫnsợi bông.
Tùy theomốt và phép lịch sự mà có thể chọn lựa cho áo sơ mi vàoquần ("đóng thùng") hay không. Có thể mặc sơ mi kèmcà vạt ở cổ áo.
Sơ mi vẫn đóng vai trò là một món đồ lót của nam cho đến tận thế kỷ 20.[2] Mặc dù "sơ mi" dành cho nữ có quan hệ gần gũi với áo cho nam nhưng áo của nam mới là loại áo biến đổi trở thành chiếc sơ mi hiện đại. Vào thờiTrung Cổ, sơ mi là loại áo trơn, không nhuộm, mặc sát da thịt và dưới các lớp áo khác. Trong các tác phẩmhội họa thời kỳ này, người ta chỉ vẽ sơ mi lộ ra khi người mặc nó trong tác phẩm là những nhân vật hèn mọn nhưngười chăn cừu, tù nhân vàngười biết sám hối.[3] Trong thế kỷ 17, sơ mi nam được phép thể hiện trong hội họa, cũng giống như các tác phẩmgợi dục vẽ đồ lót ngày nay.[4] Vào thế kỷ 18, thay vì mặc quần trong thì nam giới "dựa vào phần đuôi dài của sơ mi... để thay cho quần đùi".[5] Nhà sử học nghiên cứu về trang phục thế kỷ 18 làJoseph Strutt tin rằng đàn ông nào không mặc sơ mi khi đi ngủ là đàn ông không đứng đắn.[6] Ngay cả đến tận năm 1879, việc mặc độc sơ mi trên người cũng còn được xem là không phù hợp.[2]
SauChiến tranh Trăm Năm và nạndịch hạch, các kỹ thuật dệt và nhuôm được ngườiFlanders - thu lợi nhờ sự trung lập của họ trong cuộc chiến - phát triển, đáp ứng cho dân số đang tăng, điều kiện sống tốt lên và nhu cầu hàng xa xỉ của giới quý tộc. Vào thế kỷ 15, người ta bổ sung cổ áo và sơ mi bắt đầu trở thành loại trang phục của phái nam.[7] Ở thế kỷ 16, sơ mi cho nam thường có họa tiếtthêu trang trí và đôi khi có thêm diềm xếp nếp hayđăng ten ở cổ áo vàcổ tay áo;[8] xuyên suốt thế kỷ 18, sơ mi có diềm xếp nếp dài ở cổ áo hoặc đăng ten trên cổ áo được xem là mốt thời thượng.[9] Việc trang trí cổ áo cầu kỳ cũng là để tượng trưng cho địa vị xã hội của người mặc.[7] Áo sơ mi nhuộm màu bắt đầu xuất hiện vào đầu thế kỷ 19. Chúng được xem là loại áo thông thường và cho đến thế kỷ 20, áo này chỉ dành riêng cho tầng lớp công nhân ở địa vị thấp trong xã hội. Một quý ông "mặc sơ mi màuxanh da trời là điều không tưởng vào năm 1860, nhưng điều đó đã trở thành tiêu chuẩn ở năm 1920 và phổ biến ở hầu hết các sự kiện thông thường vào năm 1980."[10]
Phụ nữMỹ vàchâu Âu bắt đầu mặc áo sơ mi vào năm 1860 khisơ mi Garibaldi - một loại sơ mi màu đỏ do những người đấu tranh vì quyền tự do dưới sự lãnh đạo củaGiuseppe Garibaldi mặc - trở nên phổ biến nhờ công củaNữ hoàng Eugénie nước Pháp.[11] Vào cuối thế kỷ 19, cuốn từ điểnCentury Dictionary miêu tả sơ mi thông thường là loại áo "làm bằng vải bông, với ngực áo bằngvải lanh,cổ tay áo được làm cứng bằng hồ, cổ áo vàcổ tay áo thường có thể tách rời ra và có thể điều chỉnh được."
Áo sơ mi có các bộ phận là thân áo, cổ áo, tay áo,cổ tay áo, túi áo.
Cổ áo là phần quan trọng của sơ mi. Có các loại cổ khác nhau:
Có thể là tay ngắn hoặc tay dài (kéo đếncổ tay).
Có đường mở áo nằm dọc phía trước áo với hàng nút hay khóa kéo.
Một số loạicổ tay áo khác nhau là:
Có thể có hoặc không có túi áo; túi áo có thể hở hoặc có nắp hoặc có nút hay khóa cài.
Có hai loại sợi chính dùng để dệt áo là sợi thiên nhiên và sợi nhân tạo (sợi tổng hợp). Về sợi thiên nhiên, cósợi lanh (dùng đầu tiên trong lịch sử),sợi bông (dùng phổ biến), sợigai,len,lụa. Về sợi tổng hợp, cópolyester,tencel,viscose,...Ngoài ra người ta còn dùng polyester pha sợi bông (poly-cotton).
{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết){{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết){{Chú thích tạp chí}}: Quản lý CS1: năm (liên kết)