Sài Gòn là một địa danh tại miền Nam Việt Nam. Trong lịch sử, địa danh này được sử dụng cho nhiều đơn vị hành chính khác nhau. Hiện tại, địa danh này được dùng chính thức để chỉ đến phườngSài Gòn, một đơn vị hành chính cấp xã thuộcThành phố Hồ Chí Minh,Việt Nam.
Vùng đất này từng được gọi làព្រៃនគរ, nghĩa đen là "thành trong rừng", theotiếng Khmer của người dân bản địa.[1] SáchChân Lạp phong thổ ký (1297) củaChu Đạt Quan có phần nói về các thuộc quận của Chân Lạp, có liệt kê một quận tên Trĩ Côn (tiếng Trung:雉棍;bính âm:zhìgùn). Có thể đây là cách phiên âm của Sài Gòn.[2] Vì sự sụp đổ củađế chế Khmer, vùngNam Bộ trở thành đất vô chủ, về sau đã sáp nhập vàoĐại Việt nhờ công cuộc khai phámiền Nam củachúa Nguyễn. Năm1698,Nguyễn Hữu Cảnh cho lập huyệnTân Bình thuộc phủGia Định, đánh dấu sự ra đời thành phố. Phủ Gia Định khi đó bao gồm Sài Gòn và các tỉnh xung quanh hiện nay (Tây Ninh, Long An...), còn huyện Tân Bình là chỉ vùng đất Sài Gòn.[3]
Địa danh Sài Gòn có trên 300 năm và từng được dùng để chỉ một khu vực với diện tích khoảng 1 km² (Chợ Lớn) có đôngngười Hoa sinh sống trongthế kỷ 18. Địa bàn đó gần tương ứng với khuChợ Lớn ngày nay.[3] Năm1747, theo danh mục các họ đạo trong Launay,Histoire de la Mission Cochinchine, có ghi chép "Rai Gon Thong" (Sài Gòn Thượng) và "Rai Gon Ha" (Sài Gòn Hạ). TheoPhủ biên tạp lục củaLê Quý Đôn viết năm1776, năm 1674, Thống suất Nguyễn Dương Lâm vâng lệnh chúa Nguyễn đánhCao Miên và phá vỡ "Lũy Sài Gòn" (theo chữ Hán viết là 柴棍 – "Sài Côn").[1] Đây là lần đầu tiên chữ "Sài Gòn" xuất hiện trong sử liệu của người Việt. Vì họ mượn âm của chữ 棍 – "Côn" được dùng thế cho "Gòn". Nếu đọc theochữ Nôm là "Gòn", còn đọc theo chữ Hán thì là "Côn". Trongtiếng Trung thì Sài Gòn còn được gọi là "Tây Cống" (chữ Hán: 西貢,bính âm:Xī Gòng,Việt bính:Sai1Gung3).[4] Sau đó, danh xưng Sài Gòn được dùng để chỉ các khu vực nằm trong "lũy Lão Cầm" (năm1700), "lũy Hoa Phong" (năm1731) và "lũy Bán Bích" (năm1772), chỉ với diện tích 5 km². Ngoài ra theo một số nhà nghiên cứu thì Thụ Nại cũng từng là tên gọi của vùng đất Sài Gòn xưa trước khiNguyễn Hữu Cảnh đến khai phá.[3][5]
Sau khi Việt Nam Cộng hòa sụp đổ trongsự kiện 30 tháng 4 năm 1975,Cộng hòa Miền Nam Việt Nam tiếp quản chính quyền và quyết định hợp nhất Đô thành Sài Gòn và tỉnhGia Định thành Thành phốSài Gòn – Gia Định. Ngày2 tháng 7 năm1976, Việt Nam tái thống nhất vàQuốc hội nước Việt Nam thống nhất quyết định đổi tên "Sài Gòn – Gia Định" thành "Hồ Chí Minh", theo tênChủ tịch nước đầu tiên củaViệt Nam Dân chủ Cộng hòa.[6]
<ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên:1Bài viết vềThành phố Hồ Chí Minh này vẫn cònsơ khai. Bạn có thể giúp Wikipediamở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |