Phim tội phạm hay còn gọi làphim hình sự theo nghĩa rộng nhất, là một thể loại điện ảnh được lấy cảm hứng từ và tương tự như thể loại văn học giả tưởng về tội phạm. Các phim thuộc thể loại này thường bao gồm các khía cạnh khác nhau của tội phạm và việc điều tra nó. Về mặt phong cách, thể loại này có thể chồng chéo và kết hợp với nhiều thể loại khác, chẳng hạn như thể loại kịch truyền hình hoặcphim gangster, nhưng cũng có thể có chồng lấn với phim hài, và đến lượt nó lại có thể chia thành các thể loại nhỏ hơn nhưphim kỳ ảo,phim giật gân hoặcphim đen.
Phim trinh thám thường để đề cập đến nhưng phim tập trung vào quá trình điều tra để tìm ra sự thật mà không nhất thiết là vụ án. Nhân vật chính có thể là thám tử tư điển hình nhưSherlock Holmes,Hercule Poirot,Conan; cũng có thể là nhân viên tư pháp như trongĐạp huyết tầm mai,Hồi ức kẻ sát nhân,Seven; hoặc người bình thường muốn tìm ra sự thật hay tự nhận trách nhiệm điều tra như:Da Vinci code, The Fugitive (1993),Cô gái mất tích,The Batman...
Thể loại này thường nghiêm túc tập trung vào tâm lý, đạo đức và các tình huống thực tế hơn, thể hiện giới tội phạm qua các âm mưu và hành động bạo lực. Điển hình có thể kể đến loạt phimBố già,Bugsy,Once Upon a Time in America, Goodfellas...[1]
Thường đề cập đến những hàng vi bạo lực hoặc hệ quả tàn khốc, phim có những biến đổi về tình tiết đột ngột, gây ám ảnh cho người xem về tâm lý hoạc hình ảnh. Điển hình cóHồi ức kẻ sát nhân,loạt phimJohn Wick,Điệp vụ Boston...[2]
Đây là thể loại "phim tội phạm" lâu đời của phương Tây, lấy góc nhìn của những tên tội phạm, các thế lực của thế giới ngầm. Dòng phim này có thể có những tình tiết khiến những tên tội phạm gần giống như anh hùng hayphản anh hùng. Các phimBố già,Once Upon a Time in America, Goodfellas là ví dụ cho loại này.[3] Ở các quốc gia lại có những băng đảng đặc trưng riêng và cách gọi các dòng phim này cũng khác nhau, Hồng Kông có loạt phim về xã hội đenNgười trong giang hồ, tạiNhật Bản thường là phim về cácYakuza.
Đây là một dòng phim khá phổ biến, nói về các hành vi ăn trộm hờn cướp của, thường sẽ theo nhóm. Các phim thuộc dòng này nhưRanh giới chết,Người Kiến,Quái xế Baby,Fast 5...
Là dòng phim tập trung vào việc điều tra của các đơn vị chức năng trong các vụ án, các phim thuộc dòng này chủ yếu là phim truyền hình dài tập nhưCảnh sát hình sự,NCIS,CSI NY,CSI... Một số phim điện ảnh thuộc dòng phim này nhưNghề siêu dễ, loạt phimNhững gã trai hư...
Thể loại phim có yếu tố gây cười thường phổ biến ở thập niên 1990 tại phương tây. Phim có thể tập trung vào giới tội phạm với những nhân vật kém thông minh hoặc cực kỳ xui xẻo khi thực hiện các phi vụ nhưMafia! (giễu nhại loạt phimBố già) hayPulp Fiction.[4] Một số phim với góc nhìn của phía điều tra nhưBig Momma's House,Cớm đại học,Cớm học đường,Beverly Hill cop,...
