Tiêu ngữ: "Maka-Diyos, Maka-Tao, Makakalikasan at Makabansa"[1] "For God, People, Nature, and Country" "Hướng về Chúa, Nhân dân, Thiên nhiên, và Quốc gia"
Với dân số ít nhất là 112,7 triệu,[2] Philippines làquốc gia đông dân thứ bảy tạichâu Á, thứ haiĐông Nam Á và đứng thứ 14 trên thế giới (sau 6 nước châu Á, 3 nước châu Mỹ, 3 nước châu Phi và 1 nước châu Âu). Ngoài ra, còn có khoảng 12 triệu người Philippines sống tại hải ngoại, họ tạo thành một trong những cộng đồng lớn và có ảnh hưởng trên thế giới.[10] Philippines có sự đa dạng vềchủng tộc vàvăn hóa. Vào thờitiền sử,người Negrito nằm trong số các cư dân đầu tiên của quần đảo, tiếp theo là các làn sóng nhập cư củangười Nam Đảo. Sau đó, nhiều quốc gia khác nhau được thành lập trên quần đảo, nằm dưới quyền cai trị của nhữngquân chủ mang tước vịDatu,Rajah,Sultan hayLakan.Thương mại vớiTrung Quốc cũng khiến chovăn hóa Trung Quốc được truyền bá đến Philippines, đồng thời xuất hiện nhiều hơn các khu vực buôn bán củangười Hán; dần dần, cộng đồng này định cư lâu dài và chuyển thànhngười Philippines gốc Hoa.
Ferdinand Magellan đến Philippines vào năm1521, sự kiện này đánh dấu kỷ nguyênngười Tây Ban Nha quan tâm và cuối cùng làthuộc địa hóa quần đảo. Năm1543, nhà thám hiểm người Tây Ban NhaRuy López de Villalobos đặt tên cho quần đảo làLas Islas Filipinas, tứcQuần đảo Philippines, nhằm tôn vinhQuốc vươngFelipe II củaĐế quốc Tây Ban Nha.Miguel López de Legazpi đến quần đảo từTân Tây Ban Nha (tứcMéxico ngày nay) vào năm 1565, ông thành lập nên khu định cư đầu tiên của người Tây Ban Nha tại quần đảo, và quần đảo trở thành thuộc địa củaTây Ban Nha trong vòng hơn 300 năm sau đó. Thời kỳ thuộc địa khiến choCông giáo Roma chiếm ưu thế tại Philippines. Hiện nay, Philippines vàĐông Timor là hai quốc giaĐông Nam Á cũng nhưchâu Á duy nhất mà tôn giáo này chiếm ưu thế. Thời kỳ thuộc địa cũng đã làm cho Philippines trở thành quốc gia duy nhất trong khu vực Đông Nam Á ngày nay còn lưu lại rất ít, có thể nói gần như không đối với sự ảnh hưởng củavăn hóa Trung Quốc vàvăn hóa Ấn Độ. Thời kỳ thuộc địa cũng là thời kỳ màManila trở thành đầu mối châu Á của tuyến đường thương mạithuyền buồm Manila-Acapulco.
Cái tên Philippines được đặt nhằm tôn kính vuaFelipe II của Tây Ban Nha. Nhà thám hiểm người Tây Ban NhaRuy López de Villalobos, trong chuyến thám hiểm năm 1542, ông đã đặt tên cho hai hòn đảoLeyte vàSamar với cái tênFelipinas, sau này nó được dùng để chỉ toàn bộ Phillipines. Trước khi cái tênFelipinas trở nên phổ biến, những tên khác nhưIslas del Poniente (Quần đảo phía Tây), và tên của nhà thám hiểmMagellan trước đó đặt cho hòn đảoSan Lázaro cũng được người Tây Ban Nha sử dụng để chỉ Phillipines.[21][22][23][24][25]
Tên chính thức của Phillipines đã được thay đổi nhiều lần. Trong cuộcCách mạng Philippines, Quốc hội Malolos đã tuyên bố thành lậpĐệ Nhất Cộng hòa Philippines. Từ giai đoạnChiến tranh Tây Ban Nha- Mỹ (1898) vàChiến tranh Philippines – Hoa Kỳ (1899-1902), cho đến thời kỳThịnh vượng chung (1935-1946), các nhà chức trách thực dân Mỹ đã gọi nước này làQuần đảo Philippines, dựa trên một bản dịch tiếng Tây Ban Nha.[26] SauHiệp ước Paris năm 1898, cái tên Philippines bắt đầu xuất hiện và nó đã trở thành tên gọi chung của đất nước. Kể từ khi kết thúc Thế chiến II, tên chính thức của quốc gia này làCộng hòa Philippines.[27]
Trong một số tài liệu trước đây, quốc gia này thường được gọi bằng âm Hán - Việt làPhi Luật Tân (菲律賓).[28]
Khối xương bàn chân của người ởdi cốt Callao (Callao Man) được cho là có niên đại từ 67.000 năm trước theophương pháp định tuổi bằng urani-thori.[29] do vậy thay thếdi cốt Tabon (Tabon Man) được tìm thấy tạiPalawan có niên đại khoảng 24.000 năm trước theophương pháp cácbon C14,[30][31] là hóa thạch loài người cổ xưa nhất được phát hiện trên quần đảo.Người Negrito nằm trong số các cư dân đầu tiên của quần đảo, song không xác định được niên đại đáng tin cậy.[32] Có một vài thuyết đối lập liên quan đến nguồn gốc của người Philippines cổ đại. Thuyết được chấp thuận rộng rãi nhất dựa trên bằng chứngngôn ngữ học vàkhảo cổ học, đó là mô hình "ra khỏi Đài Loan", với giả thuyết được đưa ra làngười Nam Đảo từĐài Loan bắt đầu nhập cư đến Philippines từ khoảng năm 4000 TCN, thay thế các cư dân đến từ trước đó.[33][34]
Mặc dù một số xã hội trên các hòn đảo rải rác vẫn biệt lập, song nhiều xã hội khác phát triển thành các quốc gia và phát triển hoạt động mậu dịch đáng kể với các dân tộc khác ở Đông và Đông Nam Á. Thiên niên kỉ thứ nhất Công nguyên chứng kiến sự nổi lên của các tiểu quốc hải cảng và phát triển thành các quốc gia hàng hải, bao gồm các barangay tự trị, hoặc liên minh với nhau, các quốc gia lớn nằm dưới hải quyền củangười Mã Lai do cácDatu trị vì, các quốc gia triều cống cho Trung Quốc do Vương cai trị, các vương quốc Ấn hóa do các Rajah cai trị. Có thể kể đếnDatu Puti cai trịLiên bang Madja-as sau khi ông mua lãnh địa từ tù trưởngngười Negrito tên là Marikudo. Sau đó làVương quốc Butuan, quốc gia này nổi lên trong triều đại của Rajah Sri Bata Shaja,[35]Vương quốc Tondo do triều đạiLakandula cai trị[36][37] vàVương quốc Cebu[38] dưới sự lãnh đạo của RajamudaSri Lumay. Các quốc gia khác trong thời đại này bao gồm vương quốc Hán hóaMa Dật với người đứng đầu là một vương, vàSulu trước khi bị Hồi giáo hóa từng là một vương quốc Ấn Độ hóa, với người cai trị đầu tiên làRajah Sipad Cựu.[39] Các sử thi lớn như Hinilawod, Darangan và Biag Ni Lam-Ang có nguồn gốc từ thời đại này.[40]
Những năm 1300 báo trước sự xuất hiện và cuối cùng là truyền bá Hồi giáo tại quần đảo Philippines. Năm 1380, Karim ul' Makdum và Shari'ful Hashem Syed Abu Bakr đi từMalacca đếnSulu là lập nênVương quốc Hồi giáo Sulu bắt cách cải đạo rajah của Sulu và kết hôn với con gái của rajah.[41][42] Đến cuối thế kỷ XV,Shariff Mohammed Kabungsuwan củaJohor đưa Hồi giáo đến đảo Mindanao. Sau đó, ông ta kết hôn với Paramisuli, một công chúa người Iranun, và lập nênVương quốc Hồi giáo Maguindanao. Các vương quốc Hồi giáo mở rộng đến Lanao.[43] Cuối cùng, Hồi giáo vượt khỏi phạm vi của đảo Mindanao và lan đến phía nam đảo Luzon. Thậm chíManila cũng bị Hồi giáo hóa trong thời gian trị vì của SultanBolkiah từ năm 1485 đến năm 1521, khi đó Vương quốc Hồi giáo Brunei chinh phục Vương quốc Tondo bằng cách cải đạo Rajah Salalila sang Hồi giáo.[44][45][46][47] Tuy nhiên, các quốc gia như Igorot theo thuyết vật linh, Madja-as Mã Lai, Ma Dật Hán hóa, Lequios và Butuan Ấn Độ hóa vẫn duy trì văn hóa của mình. Trong một số vương quốc xuất hiện việc chống Hồi giáo gay gắt. Sự kình địch giữa các datu, raja, vương, sultan, và lakan và giữa các quốc gia của họ khiến cho người Tây Ban Nha dễ dàng thuộc địa hóa quần đảo. Các quốc gia này được hợp nhất vào Đế quốc Tây Ban Nha, và bị Tây Ban Nha hóa và Thiên Chúa giáo hóa.[48]
Năm 1521, nhà thám hiểm người Bồ Đào NhaFerdinand Magellan đến Philippines và tuyên bố chủ quyền của Tây Ban Nha đối với quần đảo, ông ta bị giết chết sau đó trongtrận Mactan.[49] Quá trình thuộc địa hóa bắt đầu khi nhà thám hiểm người Tây Ban NhaMiguel López de Legazpi đến từMexico vào năm 1565 và thành lập các khu định cư đầu tiên của người Âu tạiCebu. Người Tây Ban Nha thiết lập Manila làm thủ đô củaĐông Ấn Tây Ban Nha vào năm 1571 sau khi đàn áp sự kháng cự của người bản địa và đánh bại hải tặc người Trung QuốcLâm A Phượng (Limahong).[50][51]
Sự thống trị của người Tây Ban Nha đóng góp đáng kể vào việc thống nhất chính trị tại quần đảo. Từ năm 1565 đến năm 1821, Philippines được quản lý với địa vị là một lãnh thổ củaPhó vương quốc Tân Tây Ban Nha và sauChiến tranh độc lập Mexico thì được quản lý trực tiếp từMadrid. Thuyền buồm Manila cùng hạm đội hải quân lớn của nó kết nối Manila vớiAcapulco, qua lại một hoặc hai lần mỗi năm từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIX. Hoạt động mậu dịch đưa đến Philippines các loại lương thực có xuất xứ từ châu Mỹ nhưngô,cà chua,khoai tây,ớt.[51] Các nhà truyền giáo củaCông giáo Rôma cải đạo hết hết các cư dân vùng thấp sang đạo này và lập nên các trường học, một đại học, và các bệnh viện. Một sắc lệnh của Tây Ban Nha quyết định tiến hành giáo dục công miễn phí vào năm 1863, song các nỗ lực nhằm thực hiện giáo dục đại chúng chủ yếu được thực hiện dưới thời Mỹ thuộc.[52]
Trong thời kỳ cai trị Philippines, người Tây Ban Nha phải chiến đấu chống lại các cuộc nổi dậy của người bản địa và một vài thách thức đến từ hải tặc Trung Quốc, người Hà Lan, và người Bồ Đào Nha. Trong khuôn khổChiến tranh Bảy năm, quân đội Anhchiếm Manila từ năm 1762 đến năm 1764. Quyền cai trị của người Tây Ban Nha được khôi phục sauHiệp định Paris 1763.[48][53][54] Đến thế kỷ XIX, các cảng của Philippines mở cửa cho mậu dịch toàn cầu và xã hội thuộc địa bắt đầu xuất hiện các thay đổi. Nhiều người Tây Ban Nha sinh ra tại Philippines (criollos) và những người hỗn chủng (mestizos) trở nên thịnh vượng, nhiều người nắm giữ các chức vụ trong chính quyền vốn có truyền thống do những người Tây Ban Nha sinh tại bán đảo Iberia nắm giữ. Những tư tưởng cách mạng cũng bắt đầu được truyền bá trên khắp quần đảo. Việc ngườiCriollo bất mãn dẫn đến Binh biến Cavite vào năm 1872, được xem là điềm báo trước cho Cách mạng Philippines.[48][55][56][57]
Tình cảm cách mạng bùng lên vào năm 1872 sau khi ba linh mục làMariano Gómez,José Burgos, vàJacinto Zamora (gọi chung làGomburza) bị nhà cầm quyền thuộc địa buộc tội xúi giục nổi loạn và hành quyết.[55][56] Sự việc này truyền cảm hứng cho một phong trào tuyên truyền tại Tây Ban Nha doMarcelo H. del Pilar,José Rizal, vàMariano Ponce tổ chức, nhằm vận động hành lang cho các cải cách chính trị tại Philippines. Rizal cuối cùng bị hành quyết vào ngày 30 tháng 12 năm 1896 với tội danh nổi loạn.[58] Do các nỗ lực nhằm cải cách gặp phải cản trở,Andrés Bonifacio vào năm 1892 thành lập một đoàn thể bí mật gọi làKatipunan nhằm giành độc lập từ Tây Ban Nha thông qua hoạt động vũ trang.[57] Bonifacio cùng Katipunan bắt đầu cuộc Cách mạng Philippines vào năm 1896.Magdalo là một phái của Katipunan tại tỉnh Cavite, cuối cùng họ thách thức vị trí lãnh đạo của Bonifacio và người này bịEmilio Aguinaldo thay thế. Năm 1898,Chiến tranh Tây Ban Nha-Mỹ bắt đầu từCuba và lan đến Philippines. Aguinaldo tuyên bố Philippines độc lập từ Tây Ban Nha tại Kawit, Cavite vào ngày 12 tháng 6 năm 1898, vàĐệ nhất Cộng hòa Philippines được thành lập tại Nhà thờ Barasoain vào năm sau.
Tây Ban Nha nhượng quần đảo cho Hoa Kỳ để đổi lấy 20 triệu đô la theoHiệp định Paris 1898.[59] Đến khi tình hình ngày càng trở nên rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ không công nhận Cộng hòa Philippines mới ra đời,Chiến tranh Philippines–Mỹ bùng nổ, kết quả Đệ nhất Cộng hòa chiến bại. Tuy nhiên, thay thế nó là ba nước cộng hòa:Cộng hòa Zamboanga,Cộng hòa Negros vàCộng hòa Tagalog. Các chính thể này cũng bị đánh bại, và quần đảo nằm dưới quyền quản lý của Chính phủ Đảo (Insular Government).[60]Nổi dậy Moro ngay lập tức diễn ra sau đó, chủ yếu là nhằm chống lại Vương quốc Hồi giáo Sulu đang suy yếu.[61] Trong thời kỳ này, văn hóa Philippines được phục hưng với sự phát triển của điện ảnh và văn học.[62][63][64][65]Daniel Burnham lập nên một kế hoạch kiến trúc choManila, biến nơi này thành một thành phố hiện đại.[66]
Năm 1935, Philippines có được địa vịthịnh vượng chung với tổng thống làManuel Quezon. Ông chỉ định một ngôn ngữ quốc gia và cho phép phụ nữ bầu cử, tiến hành cải cách đất đai.[58][67] Các kế hoạch để tiến đến độc lập trong thập niên sau đó bị gián đoạn trongChiến tranh thế giới thứ hai. Trong cuộc chiến này, Đế quốc Nhật Bản xâm chiếm quần đảo,Đệ nhị Cộng hòa Philippines được thành lập vớiJosé P. Laurel là tổng thống, đây là một chính thể cộng tác với Nhật Bản. Nhiều hành động tàn bạo và tội ác chiến tranh diễn ra trong cuộc chiến, chẳng hạn nhưCuộc hành quân chết chóc Bataan vàThảm sát Manila.[68] Năm 1944, Quezon qua đời trong khi lưu vong tại Hoa Kỳ,Sergio Osmeña kế nhiệm. Lực lượng Đồng Minhđánh bại Nhật Bản vào năm 1945. Đến khi kết thúc chiến tranh, người ta ước tính có hơn một triệu người Philippines thiệt mạng.[69]
Ngày 24 tháng 10 năm 1945,[70] Philippines trở thành một thành viên sáng lập củaLiên Hợp Quốc và đến ngày 4 tháng 7 năm 1946, Hoa Kỳ công nhận Philippines độc lập, khi đó quốc gia nằm dưới quyền cai trị của Tổng thốngManuel Roxas.[71] Những thành phần tàn dư bất mãn gồm những thành viênHukbalahap cộng sản[72] tiếp tục hoạt động ở vùng nông thôn song bị đàn áp dưới thời Tổng thốngRamon Magsaysay.[73][74] Người kế nhiệm của Magsaysay làCarlos P. Garcia đề xướngChính sách người Philipines trước tiên,[75] và đượcDiosdado Macapagal tiếp nối, cùng với đó là việc chuyển ngày Độc lập từ 4 tháng 7 sang 12 tháng 6, tức ngàyEmilio Aguinaldo tuyên bố độc lập,[76][77] trong khi tiếp tục thúc đẩy hơn nữa tuyên bố chủ quyền đối vớiBắc Borneo.[78][79]
Năm 1965, quyền lực vào tay tổng thống dân cửFerdinand Marcos. Vào đầu nhiệm kỳ tổng thống của mình, Marcos khởi xướng nhiều dự án công cộng song bị cáo buộc tham nhũng nghiêm trọng, chẳng hạn như biển thủ hàng tỷ đô la tiền công quỹ.[80] Xã hội Philippines rất hỗn loạn vào giữa nhiệm kỳ của ông, và đến gần cuối nhiệm kỳ, Marcos tuyên bố thiết quân luật vào ngày 21 tháng 9 năm 1972. Giai đoạn Marcos cầm quyền có đặc điểm là đàn áp chính trị, độc tài, và vi phạm nhân quyền.[81] Ngày 21 tháng 8 năm 1983, kình địch chính của Marcos là lãnh tụ đối lậpBenigno Aquino, Jr. bị ám sát tạiSân bay quốc tế Manila. Marcos cuối cùng kêu gọi bầu cử tổng thống sớm, tranh cử cùng góa phụ của Benigno Aquino làCorazon Aquino.[82] Marcos được tuyên bố thắng cử, song kết quả bị cho là gian lận, dẫn đếnCách mạng Quyền lực Nhân dân. Marcos và các đồng minh của ông chạy sangHawaii và Aquino được công nhận là tổng thống.[82][83]
Nền dân chủ quay trở lại và các cải cách của chính phủ bắt đầu vào năm 1986 bị cản trở do nợ quốc gia, tham nhũng trong chính phủ, các nỗ lực đảo chính, thiên tai, cuộc nổi dậy dai dẳng của cộng sản,[84] và một cuộc xung đột quân sự với các phần tử ly khai Moro.[85] Quân đội Hoa Kỳ rút khỏivịnh Subic vàcăn cứ không quân Clark.Fidel V. Ramos đắc cử tổng thống vào năm 1992, nền kinh tế quốc gia được cải thiện dưới thời chính phủ của ông. Tuy nhiên, các tiến bộ về chính trị và kinh tế, chẳng hạn như một thỏa thuận hòa bình vớiMặt trận giải phóng dân tộc Moro,[86] bị phủ định cùng với sự khởi đầu củaKhủng hoảng tài chính châu Á 1997 vào năm 1997.[87][88]
Năm 2001, bị buộc tội tham nhũng, trong khi một quá trình luận tội bị đình trệ, Tổng thốngJoseph Estrada bị phế truất trong Cách mạng EDSA 2001, người thay thế làGloria Macapagal-Arroyo.[89] Chín năm cầm quyền của bà gắn liền với các vụ bê bối tham nhũng và chính trị, mặc dù nền kinh tế vẫn tăng trưởng ổn định và tránh đượcĐại suy thoái.[90][91][92][93] Năm 2010,Benigno Aquino III đắc cử tổng thống. Trong nhiệm kỳ của ông, thỏa thuận hòa bình với phe Moro được ký kết, song các tranh chấp lãnh thổ tại Bắc Borneo và biển Đông thì leo thang.[94][95][96][97]Rodrigo Duterte củaPDP–Laban thắng cử tổng thống năm 2016, trở thành tổng thống đầu tiên xuất thân từ Mindanao.[98]
Philippines là một quần đảo gồm 7.107 đảo[99] và tổng diện tích, bao gồm cả vùng nước nội lục, là xấp xỉ 300.000 kilômét vuông (115.831 dặm vuông Anh). Quốc gia có 36.289 kilômét (22.549 mi) bờ biển,chiều dài bờ biển đứng thứ năm trên thế giới.[99][100] Quốc gia nằm giữa 116° 40', và 126° 34' kinh Đông, 4° 40' và 21° 10' vĩ Bắc. Quốc gia bị giới hạn bởi biển Philippines ở phía đông, biển Đông ở phía tây, vàbiển Celebes ở phía nam. ĐảoBorneo nằm ở phía tây nam và đảo Đài Loan nằm ở phía bắc.Quần đảo Maluku và đảoSulawesi nằm ở phía nam-tây nam và đảo quốcPalau nằm ở phía đông.[99]
Rừng mưa nhiệt đới bao phủ hầu hết các hòn đảo vốn có địa hình núi non, các hòn đảo này có nguồn gốc núi lửa. Núi cao nhất quần đảo lànúi Apo ở Mindanao với cao độ 2.954 mét (9.692 ft) trên mực nước biển. Sông dài nhất quốc gia làsông Cagayan tại bắc bộ Luzon. Thủ đô Manila nằm bên bờ vịnhVịnh Manila, vịnh này nối với hồ lớn nhất Philippines làLaguna de Bay quasông Pasig. Các vịnh quan trọng khác làvịnh Subic,vịnh Davao, vàvịnh Moro.Eo biển San Juanico chia tách hai đảo Samar và Leyte song chính phủ đã cho xâycầu San Juanico. qua eo biển này.[101]
Philippines nằm trên rìa tây của Vành đai lửa Thái Bình Dương, do vậy quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng từ hoạt động địa chấn và núi lửa. Cao nguyên Benham dưới đáy biển Philippine hoạt động tronghút chìmkiến tạo.[102] Khoảng 20 trận động đất được ghi nhận mỗi ngày, song hầu hết chúng quá yếu để con người cảm nhận được. Trận động đất lớn nhất gần đây làđộng đất Luzon 1990.[103] Có nhiều núi lửa hoạt động tại quần đảo, chẳng hạn nhưnúi lửa Mayon,núi Pinatubo, haynúi lửa Taal. Vụ phun trào của núi Pinatubo vào tháng 6 năm 1991 là vụ phun trào trên mặt đất lớn thứ nhì trong thế kỷ XX.[104] Nhiễu loạn về địa chất hình thành nênsông ngầm Puerto Princesa trên đảo Pallawan, nơi đây tiêu biểu cho môi trường sống đa dạng sinh học, với các hệ sinh tháo từ núi xuống biển và có một trong số những khu rừng quan trọng nhất tại châu Á.[105]
Các hòn đảo của quần đảo có sự phong phú về khoáng sản do chúng có nguồn gốc núi lửa. Quốc gia được ước tính có tài nguyên vàng lớn thứ nhì trên thế giới sau Nam Phi và là một trong những nơi có tài nguyên đồng lớn nhất thế giới.[106] Quốc gia cũng giàu có về các tài nguyên như niken, crôm, và thiếc. Tuy vậy, do quản lý yếu kém và mật độ dân số cao, cùng với ý thức về môi trường nên các tài nguyên này phần lớn vẫn chưa được khai thác.[106] Một sản phẩm khác của hoạt động núi lửa là địa nhiệt năng lại được khai thác thành công hơn, Philippines là nhà sản xuất địa nhiệt năng lớn thứ hai thế giới sau Hoa Kỳ, đáp ứng 18% nhu cầu điện năng trong nước.[107]
Với các rừng mưa và bờ biển trải dài, Philippines là nơi có sự đa dạng về các loại sinh vật.[108] Đây là một trong mười quốc gia đa dạng sinh vật nhất thế giới và nằm trong số những nước dẫn đầu về đa dạng trên đơn vị diện tích.[109][110][111] Khoảng 1.100 loài có xương sống trên cạn được tìm thấy tại Philippines, bao gồm trên 100 loài thú và 170 loài chim không xuất hiện ở các khu vực khác.[112] Các loài đặc hữu của Philippines bao gồmtrâu lùn Tamaraw trên đảo Mindoro,hươu đốm đảo Visayas,hươu chuột Philippines,lợn hoang đảo Visayas,chồn bay Philippines, hay một số loàidơi.[113]
Philippines thiếu các loài săn mồi lớn, ngoại lệ là các loàirắn nhưtrăn vàrắn hổ mang Philippines,cá sấu nước mặn vàchim săn mồi, chẳng hạn như quốc điểu làđại bàng Philippines, loài này được các nhà khoa học cho là loài đại bàng lớn nhất thế giới.[114][115] Lãnh hải của Philippines được cho là rộng 2.200.000 kilômét vuông (849.425 dặm vuông Anh) có đời sống sinh vật biển độc đáo và đa dạng và là một phần quan trọng của Tam giác San hô. Tổng số san hô và cá biển được ước tính tương ứng là 500 và 2.400 loài.[108][112]
Nạn phá rừng tại Philippines là một vấn đề nghiêm trọng, thường có nguyên nhân từ khai thác gỗ phi pháp. Độ che phủ rừng giảm từ 70% vào năm 1900 xuống khoảng 18,3% vào năm 1999.[116][117] Nhiều loài gặp nguy hiểm và các nhà khoa học nói rằng Đông Nam Á, bao gồm Philippines, phải đối mặt với tỷ lệ tuyệt chủng thê thảm là 20% vào cuối thế kỷ XXI.[118]
Philippines có khí hậu nhiệt đới hải dương, thời tiết thường nóng và ẩm. Quốc gia có ba mùa:tag-init haytag-araw, mùa nóng khô kéo dài từ tháng 3 đến tháng 5;tag-ulan, mùa mưa kéo dài từ tháng 6 đến tháng 11; vàtag-lamig, mùa mát khô kéo dài từ tháng 12 đến tháng 2. Gió mùa tây nam từ tháng 5 đến tháng 10 còn được gọi là Habagat, gió mùa đông bắc khô từ tháng 11 đến tháng 4 còn được gọi là Amihan.[119] Nhiệt độ thường dao động từ 21 °C (70 °F) đến 32 °C (90 °F), tháng mát nhất là tháng 1 và tháng ấm nhất là tháng 5.[99]
Nhiệt độ trung bình năm của Philippines là khoảng 26,6 °C (79,9 °F).[119] Khi xét về khía cạnh nhiệt độ tại các khu vực Philippines, kinh độ và vĩ độ không phải là một yếu tố quan trọng, nhiệt độ nước biển tại các khu vực trên toàn quốc thường có xu hướng ở cùng mức. Trong khi đó, cao độ thường có tác động lớn hơn. Nhiệt độ trung bình năm tạiBaguio trên cao độ tuyệt đối 1.500 mét (4.900 ft) là 18,3 °C (64,9 °F), do vậy nơi đây là một điểm đến phổ biến vào mùa nóng khô.[119]
Quần đảo nằm chắn ngang vành đai bão nhiệt đới, do vậy hầu hết quần đảo có các cơn mưa xối xả và bão tố từ tháng 7 đến tháng 10,[120] với khoảng 19 bão nhiệt đới vào khu vực Philippines và 8-9 cơn bão đổ bộ mỗi năm.[121][122][123] Lượng mưa hàng năm có thể lên đến 5.000 milimét (200 in) ở vùng bờ biển núi non phía đông, song chỉ thấp dưới 1.000 milimét (39 in) tại một số thung lũng được che khuất.[120]
Philippines là một nước cộng hòa lập hiến theotổng thống chế.[124] Philippines là một nhà nước đơn nhất, ngoại trừBangsamoro được tự trị ở mức độ lớn. Có một số nỗ lực nhằm biến chính quyền thành một chính quyền liên bang, đơn viện hay nghị viện kể từ thời Ramos.[125][126]
Tổng thống là nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu chính phủ, và là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang. Tổng thống được bầu trực tiếp với nhiệm kỳ sáu năm. Tổng thống bổ nhiệm và điều khiển nội các.[99] Quốc hội gồm Thượng viện và Hạ viện.[99] Quyền tư pháp được trao cho Tòa án Tối cao, gồm Chánh án và 14 thẩm phán do Tổng thống bổ nhiệm từ danh sách do Hội đồng Tư pháp và Luật sư đệ trình.[99]
Quân đội Philippines gồm ba nhánh là Không quân, Lục quân và Hải quân (bao gồm thủy quân lục chiến). An ninh dân sự thuộc thẩm quyền của Cảnh sát Quốc gia Philippine dưới sự điều hành của Bộ Nội vụ và chính phủ địa phương.
Tại Khu tự trị Hồi giáo Mindanao, tổ chức ly khai lớn nhất làMặt trận Giải phóng Dân tộc Moro nay cũng tham gia vào chính phủ về mặt chính trị. Các nhóm quân sự khác như Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro,Quân đội Nhân dân mới theo cộng sản chủ nghĩa, vàAbu Sayyaf vẫn hoạt động tại các tỉnh, song sự hiện diện của họ suy giảm trong những năm gần đây do thành công của chính phủ trung ương về mặt an ninh.[143][144]
Philippines là đồng minh của Hoa Kỳ kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai. Hiệp định phòng thủ chung giữa hai quốc gia được ký kết vào năm 1951. Philippines ủng hộ các chính sách của Hoa Kỳ trong Chiến tranh Lạnh và tham gia vàoChiến tranh Triều Tiên vàChiến tranh Việt Nam. Philippines là thành viên củaTổ chức Hiệp ước Đông Nam Á (SEATO) tồn tại cho đến năm 1977.[145] Sau khi Chiến tranh chống khủng bố bắt đầu, Philippines là một phần trong liên minh hỗ trợ Hoa Kỳ tại Iraq.[146] Hoa Kỳ xác định Philippines là một đồng minh lớn phi NATO. Philippines đang tiến hành các nỗ lực để chấm dứt nội loạn với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ.
Nền kinh tế quốc gia của Philippines lớn thứ 36 thế giới, đứng thứ 13châu Á và đứng thứ năm của khu vựcĐông Nam Á, theo ước tính, GDP (danh nghĩa) vào năm 2019 là 356.814 triệuUSD (2012 đạt 250.182 triệuUSD và 2009 đạt 161.196 triệuUSD).[154] Các mặt hàng xuất khẩu chính của Philippines bao gồm các sản phẩm bán dẫn và điện tử, thiết bị vận tải, hàng may mặc, các sản phẩm đồng, các sản phẩm dầu mỏ,dầu dừa, và quả.[71] Các đối tác thương mại lớn của Philippines bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc, Hà Lan, Hong Kong, Đức, Đài Loan và Thái Lan.[71] Đơn vị tiền tệ quốc gia làpeso Philippines (₱ hay PHP).
Mỗi năm, có 20 cơn bão đổ bộ vào Philippines, ngoài ra nước này cũng thường xuyên bị đe dọa bởi động đất và núi lửa. Những thiên tai này gây ra hậu quả nặng nề cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Ước tính thiên tai làm giảm 0,8% GDP của Philippines mỗi năm.[155]
Philippines hiện vẫn phải đối mặt với nhiều vấn đề lớn: hành chính quan liêu, nợ công và lạm phát tăng cao, thâm hụt thương mại, sự chênh lệch giàu nghèo lớn giữa các tầng lớp xã hội và khu vực,[156] nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi từ dựa vào nông nghiệp sang dựa vào các ngành dịch vụ và chế tạo. Tổng lực lượng lao động trên toàn quốc là khoảng 38,1 triệu,[71] lĩnh vực nông nghiệp sử dụng gần 32% lực lượng lao động song chỉ đóng góp 14% GDP. Lĩnh vực công nghiệp thu hút gần 14% lực lượng lao động và đóng góp 30% GDP. 47% lực lượng lao động tham gia vào lĩnh vực dịch vụ và đóng góp 56% GDP.[157][158]
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Philippines khi đó được xem là quốc gia thịnh vượng thứ nhì tại Đông Á, chỉ đứng sau Nhật Bản.[159][160] Tuy nhiên, đến thập niên 1960 thì thành tích kinh tế của Philippines bị một số quốc gia khác bắt kịp và vượt qua. Kinh tế trì trệ trong thời gian cai trị của nhà độc tài Ferdinand Marcos do quản lý yếu kém và bất ổn chính trị.[160] Quốc gia có mức tăng trưởng kinh tế thấp và phải trải qua những đợt suy thoái kinh tế. Chỉ đến thập niên 1990 thì mới bắt đầu khôi phục theo một chương trình tự do hóa.[160]
Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 tác động đến nền kinh tế Philippines, kết quả là đồng peso suy giảm giá trị kéo dài và thị trường chứng khoán sụp đổ. Tuy nhiên, quy mô tác động ban đầu không trầm trọng như một số quốc gia láng giềng châu Á khác. Việc này phần lớn là do sự bảo thủ về tài chính của chính phủ, một phần là do kết quả của hàng thập niên kiểm tra và giám sát tài chính củaQuỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).[86] Năm 2004, GDP tăng trưởng 6,4% và đến năm 2007 là 7,1%, mức cao nhất trong ba thập niên.[62][161][162] Tuy nhiên, tăng trưởng GDP bình quân đầu người hàng năm trong giai đoạn 1966–2007 chỉ đạt 1,45%, trong khi mức trung bình của khu vực Đông Á và Thái Bình Dương là 5,96%, thu nhập hàng ngày của 45% dân số Philippines vẫn dưới 2 đô la Mỹ.[163][164] Từ một nước thịnh vượng ở Đông Á, ngày nay Philipines có thu nhập đầu người chỉ ở mức trung bình thấp so với các nước Đông Á khác.
Kinh tế Philippines dựa nhiều vàokiều hối, nguồn ngoại tệ từ kiều hối vượt qua cả đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các khu vực phát triển không đồng đều, đảo Luzon mà đặc biệt là Vùng đô thị Manila giành được hầu hết tăng trưởng kinh tế so với các khu vực khác,[165] song chính phủ có những bước đi để phân phối tăng trưởng kinh tế bằng cách tăng đầu tư vào các khu vực khác của quốc gia. Bất chấp các hạn chế, các ngành dịch vụ như du lịch và gia công quy trình nghiệp vụ, được xác định là các khu vực có một số cơ hội tăng trưởng tốt nhất.[158][166]Goldman Sachs xếp Philippines vào danh sách các nền kinh tế "Next Eleven".[167]
Tổng cộng có khoảng 43,46 triệu người trong lực lượng lao động của Philippines vào năm 2018, nông nghiệp chiếm 24,3% số lao động và đóng góp 8,1% GDP năm 2018.[168][169] Công nghiệp sử dụng khoảng 19% lực lượng lao động và chiếm 34,1% GDP cả nước, trong khi 57% lao động tham gia vào lĩnh vực dịch vụ chiếm 57,8% GDP.[169][170]
Tỷ lệ thất nghiệp tính đến tháng 10 năm 2019 là 4,5%.[171] Trong khi đó, tỷ lệ lạm phát đã giảm xuống 1,7% vào tháng 8 năm 2019.[172] Tỷ lệ nợ trên GDP tiếp tục giảm xuống còn 37,6% vào quý 2 năm 2019 từ mức cao kỷ lục 78% vào năm 2004.
Hãng kiểm toánGoldman Sachs ước tính rằng vào năm 2050, Philippines sẽ là nền kinh tế lớn thứ 14 thế giới.HSBC cũng dự đoán rằng nền kinh tế của Philippines có thể trở thành nền kinh tế lớn thứ 16 thế giới, lớn thứ 5 châu Á và lớn thứ 2 Đông Nam Á vào năm 2050.[14] Tuy nhiên, dự đoán này có thành sự thực hay không thì còn tùy thuộc vào hiệu quả hoạt động của chính phủ nước này, vốn thường xảy ra vấn đềtham nhũng[173]
Năm 2020, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, kinh tế Philippines rơi vào suy thoái, GDP giảm khoảng 9%, mức giảm mạnh nhất trong lịch sử. Thất bại trong việc kiểm soát Covid-19, các lệnh giới hạn di chuyển và thiếu sự hỗ trợ chính sách có thể khiến Philippines chứng kiến một trong những đà hồi phục chậm nhất trong khu vực.[174] Tháng 11/2020, Ngân hàng trung ương Phillipine dự đoán kinh tế nước này sẽ tăng trưởng 6,5% đến 7,5% trong năm 2021,[175] tuy nhiên đến tháng 7/2021 thì dự kiến tỷ lệ tăng trưởng năm 2021 của Phillipine đã hạ xuống còn 5,8% do dịch Covid-19 vẫn chưa được khống chế tại nước này[176]
Tại Philippines, người Philippines gốc Hoa là thế lực chi phối nền kinh tế. Họ chỉ chiếm chưa đầy 2% dân số, nhưng chiếm trên 35% kim ngạch thương mại của nước này. Đã có những người Philippines gốc Hoa làm Tổng thống như nữ Tổng thốngCorazon Aquino.[177]Thống kê năm 2000 cho thấy người Philippines gốc Hoa sở hữu hơn 50% cổ phiếu trênthị trường chứng khoán Philippines.[178]
Một chiếc jeepney và một chiếc buýt, các loại hình giao thông công cộng phổ biến tại Philippines
Hạ tầng giao thông tại Philippines tương đối kém phát triển, điều này một phần là do địa hình núi non và các đảo nằm rải rác, song cũng một phần do chính phủ thiếu đầu tư liên tục. Năm 2003, chỉ có 3,6% GDP đến với phát triển cơ sở hạ tầng, thấp hơn đáng kể so với một số quốc gia láng giềng.[120] Trong tổng số 203.025 kilômét (126.154 mi) đường bộ trên toàn quốc, thì chỉ có khoảng 20% trong số đó được lát.[179] Chính quyên của Tổng thốngBenigno Aquino III đẩy mạnh việc cải thiện cơ sở hạ tầng và hệ thống giao thông thông qua các dự án khác nhau.[180]
Do là một quần đảo, việc qua lại giữa các đảo bằng tàu thủy là rất cần thiết. Các hải cảng bận rộn nhất nước là Manila, Cebu, Iloilo, Davao, Cagayan de Oro, và Zamboanga.[181] Năm 2003, Strong Republic Nautical Highway vớichiều dài 919 kilômét (571 mi) được hình thành, tập hợp các đoạn xa lộ và các tuyến phà qua 17 thành phố.[182]
Một số sông chảy qua khu vực đô thị nhưsông Pasig vàsông Marikina có các tuyến phà định kỳ. Dịch vụ phà sông Pasig có một số điểm dừng tại Manila, Makati, Mandaluyong, Pasig và Marikina.[183] Philippines có 3,219 kilômét (2,000 mi) đường thủy nội địa có thể thông hành.[71]
Tỷ lệ tăng trưởng dân số từ năm 1995 đến năm 2000 là 3,21% mỗi năm, song giảm xuống còn xấp xỉ 1,95% mỗi năm trong giai đoạn 2005 đến 2010, song đây vẫn còn là một vấn đề gây tranh luận.[193][194] Tuổi trung bình của cư dân Philippines là 22,7 tuổi với 60,9% có tuổi từ 15 đến 64.[71] Tuổi thọ trung bình là 71,94 tuổi, 75,03 tuổi đối với nữ và 68,99 tuổi đối với nam.[195] Có khoảng 12 triệu người Philippines sống bên ngoài Philippines.[196] Từ khi Hoa Kỳ tự do hóa các đạo luật nhập cư vào năm 1965, số người tại Hoa Kỳ có nguồn gốc Philippines tăng lên đáng kể. Năm 2007, ước tính có 3,1 triệu người Mỹ gốc Philippines.[197][198] Có 12 triệu người Philippines sống tại hải ngoại.[10]
Vùng đô thị Manila đông dân nhất trong số 12 vùng đô thị được xác định tại Philippines và là vùng đô thị đông dân thứ 11 trên thế giới. Theo điều tra dân số năm 2007, vùng đô thị Manila có dân số là 11.553.427, chiếm 13% tổng dân số toàn quốc.[199] Đại đô thị Manila bao gồm cả các tỉnh lân cận (Bulacan,Cavite,Laguna, vàRizal) có dân số khoảng 21 triệu.[199][200]
Tổng sản phẩm khu vực của Vùng đô thị Manila theo ước tính vào tháng 7 năm 2009 là 468,4 tỷ peso (theo giá so sánh 1985) và chiếm 33% GDP của quốc gia.[201] Năm 2011, nó được xếp hạng là quần thể đô thị thịnh vượng thứ 28 trên thế giới và đứng thứ hai tại Đông Nam Á, theoPricewaterhouseCoopers.[202]
Theo điều tra dân số năm 2000, 28,1% người Philippines thuộc dân tộc Tagalog, 13,1% thuộc dân tộc Cebuano, 9% thuộc dân tộc Ilocano, 7,6% thuộc dân tộc Bisaya/Binisaya, 7,5% thuộc dân tộc Hiligaynon, 6% thuộc dân tộc Bikol, 3,4% thuộc dân tộc Waray, và 25,3% thuộc các "dân tộc khác",[71][203] vốn có thể chia nhỏ tiếp thành các nhóm phi bộ lạc nhưMoro,Kapampangan,Pangasinan,Ibanag, vàIvatan.[204] Cũng có một số dân tộc thiểu số nhưIgorot,Lumad,Mangyan,Bajau, và các dân tộc thiểu số khác tại Palawan.[205]Người Negrito, chẳng hạn nhưAeta vàAti, được cho là các cư dân đầu tiên của quần đảo.[206]
Người Philippines nói chung thuộc một số dân tộc châu Á được phân loại theo ngôn ngữ là một phần của nhóm người nói tiếng Nam Đảo hoặc Mã Lai-Đa Đảo.[205] Người ta cho rằng từ hàng nghìn năm trước,thổ dân Đài Loan nói tiếng Nam Đảo đã nhập cư đến Philippines từ Đài Loan, đem theo các kiến thức của họ về nông nghiệp và đi thuyền viễn dương, cuối cùng thay thế các nhómngười Negrito sống tại quần đảo từ trước đó.[207] Hai dân tộc thiểu số phi bản địa quan trọng nhất là người Hoa và người Tây Ban Nha. Người Philippines gốc Hoa hầu hết là hậu duệ của những người nhập cư từ Phúc Kiến sau năm 1898 và có dân số là 2 triệu, song có ước tính cho rằng 18 triệu người Philippines có một phần gốc Hoa.[208]
Ethnologue liệt kê 175 ngôn ngữ tại Philippines, 171 trong số đó là ngôn ngữ đang tồn tại và bốn ngôn ngữ còn lại không còn người nào nói. Các ngôn ngữ bản địa thuộc nhóm Borneo–Philippines củangữ tộc Mã Lai-Đa Đảo- một nhánh củangữ hệ Nam Đảo.[205] Theo Hiến pháp Philippines 1987, tiếng Filipino và tiếng Anh là những ngôn ngữ chính thức. Tiếng Filipino là phiên bản tiêu chuẩn hóa củatiếng Tagalog. Cả tiếng Filipino và tiếng Anh đều được sử dụng trong chính quyền, giáo dục, xuất bản, truyền thông, và kinh doanh. Hiến pháp yêu cầu rằng tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ả Rập được xúc tiến trên cơ sở tự nguyện và tùy ý.[213]
Mười chín ngôn ngữ cấp vùng đóng vai trò là những ngôn ngữ chính thức phụ trợ được dùng làm phương tiện giảng dạy:Aklanon,Bikol,Cebuano, Chavacano,Hiligaynon,Ibanag,Ilocano,Ivatan,Kapampangan,Kinaray-a,Maguindanao,Maranao,Pangasinan,Sambal,Surigaonon, Tagalog,Tausug,Waray-Waray, vàYakan.[214] Các ngôn ngữ bản địa khác nhưCuyonon,Ifugao,Itbayat,Kalinga,Kamayo,Kankanaey,Masbateño,Romblomanon, và một số ngôn ngữ Visayas là điều phổ biến tại các tỉnh tương ứng. TiếngChavacano là một ngôn ngữ bồi bắt nguồn từ tiếng Tây Ban Nha, được nói tạiCavite vàZamboanga.[215] Các ngôn ngữ phi bản địa cũng được giảng dạy trong các trường học được chọn lọc, Quan thoại được dùng trong các trường tiếng Hoa để phục vụ cho cộng đồng người Philippines gốc Hoa. Các trường Hồi giáo tạiMindanao dạy tiếng Ả Rập tiêu chuẩn hiện đại trong chương trình giảng dạy của họ.[216] Tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Tây Ban Nha được giảng dạy với trợ giúp của các tổ chức ngôn ngữ nước ngoài.[217] Bộ Giáo dục bắt đầu cho tiến hành giảng dạy các ngôn ngữ Mã Lai là tiếng Indonesia và tiếng Malaysia vào năm 2013.[218]
Philippines là một quốc gia thế tục, hiến pháp tách biệt nhà thờ và nhà nước. Do ảnh hưởng của văn hóa Tây Ban Nha, Philippines là một trong hai quốc gia mà Công giáo Rôma chi phối tại châu Á, quốc gia còn lại làĐông Timor. Trên 90% dân số là tín hữu Ki-tô giáo: khoảng 80% thuộc Giáo hội Công giáo Rôma và 10% thuộc các giáo phái Tin Lành, nhưIglesia ni Cristo,Giáo hội độc lập Philippines,Giáo hội thống nhất Ki-tô Philippines, vàNhân Chứng Giê-hô-va.[219] Philippines là quốc gia có số dân theo đạo Công giáo đứng thứ 3 thế giới (sauBrasil vàMéxico) và lớn nhất trên toàn châu Á.
Từ 5% đến 10% dân số Philippines là tín đồ Hồi giáo, hầu hết họ sinh sống tại các khu vực trên đảo Mindanao, Palawan, và quần đảo Sulu – một khu vực được gọi là Bangsamoro hay Moro.[220][221] Một số người Hồi giáo nhập cư đến khác khu vực đô thị và nông thôn tại những phần khác của quốc gia. Hầu hết người Hồi giáo Philippines thực hànhHồi giáo Sunni theo giáo pháiShafi'i.[45] Xấp xỉ 2% dân số Philippines vẫn thực hành các tôn giáo truyền thống,[222][223] họ gồm nhiều nhóm thổ dân và bộ lạc. Các tôn giáo này thường dung hợp với Ki-tô giáo và Hồi giáo. Thuyết vật linh, tôn giáo dân gian, vàshaman giáo vẫn hiện diện như những trào lưu ngầm dưới tôn giáo dòng chính. 1% dân số Philippines thực hành Phật giáo,[222][223] và tôn giáo này cùng với Đạo giáo và tôn giáo dân gian Trung Hoa chiếm ưu thế trong các cộng đồng người Hoa.[221] Có một số lượng nhỏ hơn những người theoẤn Độ giáo,Sikh giáo,Do Thái giáo vàBaha'i.[224] 1% dân số Philippines là người không tôn giáo.[222][223]
Văn phòng thống kê quốc gia báo cáo rằng tỷ lệ biết chữ giản đơn là 93,4% và tỷ lệ biết chữ chức năng là 84,1% vào năm 2003.[71][158][163] Tỷ lệ biết chữ đối với nam và nữ là ngang bằng.[71] Chi tiêu cho giáo dục là khoảng 2,5% GDP.[71] Ủy ban Giáo dục Đại học (CHED) liệt kê 2.180 cơ sở giáo dục bậc đại học, 607 trong đó là trường công và 1.573 là trường tư.[225] Trường học khai giảng vào tháng 6 và bế giảng vào tháng 3. Đa số các trường bậc đại học theo lịch học kỳ từ tháng 6 đến tháng 10 và từ tháng 11 đến tháng 3. Có một số trường nước ngoài với các chương trình học tập.[99] Đạo luật Cộng hòa số 9155 cung cấp khuôn khổ giáo dục cơ bản tại Philippines và quy định giáo dục tiểu học bắt buộc và giáo dục trung học miễn phí.[226]
Một số cơ quan của chính phủ có liên hệ với giáo dục. Bộ Giáo dục quản lý giáo dục tiểu học, trung học, và phi chính thức; Cơ quan phát triển chuyên môn giáo dục và kỹ năng (TESDA) quản lý đào tạo và phát triển giáo dục trung cấp sau trung học; và Ủy ban giáo dục đại học (CHED) giám sát các trường bậc đại học và chương trình. Năm 2004, giáo dục Hồi giáomadaris được lồng ghép trong 16 vùng trên toàn quốc, chủ yếu là tại các khu vực Hồi giáo tại Muslim dưới sự bảo trợ và chương trình của Bộ Giáo dục.[227] Các trường đại học bậc đại học đều là những thực thể phi tông phái, và được phân loại tiếp thành các cơ sở bậc đại học nhà nước (SUC) hay các cơ sở đại học địa phương (LCU).[225]Đại học Philippines là đại học quốc gia của Philippines.[228]
Hầu hết gánh nặng chăm sóc sức khỏe của quốc gia do các cơ sở sức khỏe tư nhân gánh vác. Năm 2006, tổng chi tiêu y tế chiếm 3,8% GDP. 67,1% trong đó đến từ phí tổn cá nhân trong khi 32,9% đến từ chính phủ. Chi tiêu y tế chiếm khoảng 6,1% tổng chi tiêu của chính phủ. Chi tiêu theo bình quân đầu người theo tỷ giá trung bình là 52 USD.[229] Ngân sách y tế quốc gia được đề xuất cho năm 2010 là 28 tỷ peso hay 310 peso/người.[230]
Ước tính Philippines có 90.370 bác sĩ, tức 1 bác sĩ/833 dân; có 480.910 y tá, 43.220 nha sĩ, và 1 giường bệnh/769 dân.[229] Giữ chân các y sĩ lành nghề là một vấn đề. 70% số y tá tốt nghiệp làm việc tại hải ngoại, Philippines do vậy là nguồn cung cấp y tá lớn nhất thế giới.[231] Năm 2001, Philippines có khoảng 1.700 bệnh viện, trong đó khoảng 40% do chính phủ điều hành và 60% là của tư nhân. Các bệnh tim mạch chiếm trên 25% tổng số trường hợp tử vong. Theo ước tính chính thức, 1.965 trường hợp nhiễm HIV được ghi nhận vào năm 2003, trong đó 636 đã phát triển sang giai đoạn AIDS. Các ước tính khác cho rằng Philippines có 12.000 người mắc HIV/AIDS vào năm 2005.[232]
Văn hóa Philippines là một sự kết hợp của văn hóa phương Đông và văn hóa phương Tây. Với một di sản Mã Lai, Philippines có những diện mạo tương đồng với các quốc gia châu Á khác, tuy thế nền văn hóa này cũng thể hiện một lượng lớn những ảnh hưởng của Tây Ban Nha và Hoa Kỳ. Các lễ hội truyền thống được gọi làbarrio fiestas (lễ hội khu vực) phổ biến, kỷ niệm các ngày lễ của những vị thành bảo trợ. Lễ hội Moriones và lễ hội Sinulog là cặp lễ hội được biết đến nhiều nhất. Các lễ kỷ niệm cộng đồng này là thời gian để bữa tiệc, âm nhạc, và vũ đạo. Tuy nhiên, một số truyền thống đang biến đổi hoặc dần bị lãng quên trong quá trình hiện đại hóa. Đoàn vũ đạo dân gian quốc gia Bayanihan Philippines bảo tồn nhiều trong số các vũ điệu dân gian truyền thống trên khắp Philippines. Họ nổi tiếng với việc biểu diễn các vũ điệu mang tính biểu tượng của Philippines nhưtinikling vàsingkil, cả hai đều có đặc trưng là dùng các sào tre đập sạp.[233]
Một trong những di sản dễ nhận thấy nhất của văn hóa Tây Ban Nha là tính phổ biến của tên họ Tây Ban Nha trong cộng đồng người Philippines. Tuy nhiên, một tên và họ Tây Ban Nha không nhất thiết thể hiện tổ tiên Tây Ban Nha. Đây là một điều đặc biệt, là kết quả của một sắc lệnh thực dân là sắc lệnh Clavería, theo đó phân phối có hệ thống họ và thi hành hệ thống tên gọi Tây Ban Nha trong dân cư.[234] Tên của nhiều đường phố, đô thị, và tỉnh cũng bằng tiếng Tây Ban Nha. Kiến trúc Tây Ban Nha để lại dấu ấn tại Philippines trong việc thiết kế nhiều đô thị, nhiều con phố được sắp xếp quanh một quảng trường trung tâm hayplaza mayor, song nhiều tòa nhà mang ảnh hưởng kiến trúc Tây Ban Nha bị phá hủy trong Chiến tranh thế giới thứ hai.[36] Một số ví dụ vẫn còn cho đến nay, chủ yếu là tại các nhà thờ, tòa nhà chính quyền, và các đại học.Bốn nhà thờ mang kiến trúcbaroque tại Philippines được xếp vào danh sáchDi sản thế giới:nhà thờ San Agustín tại Manila,nhà thờ Paoay tại Ilocos Norte, Nhà thờ Đức Mẹ lên trời tại Ilocos Sur, và nhà thờ Santo Tomás de Villanueva Church tại Iloilo.[235]Vigan tại Ilocos Sur được biết đến với nhiều phòng ốc và kiến trúc gìn giữ được phong cách Tây Ban Nha.[236]
Việc sử dụng tiếng Anh một cách phổ biến là ví dụ về ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với xã hội Philippines. Nó góp phần vào việc sẵn sàng chấp nhận và ảnh hưởng của khuynh hướng văn hóa đại chúng Mỹ. Điều này được thể hiện thông qua sự ưa chuộng của người Philippines đối với đồ ăn nhanh cùng phim ảnh và âm nhạc phương Tây. Các chuỗi thức ăn nhanh địa phương nhưGoldilocks vàJollibee nổi lên và cạnh tranh thành công với các đối thủ ngoại quốc.[237][238]
Halo-halo là một món tráng miệng làm từ kem, sữa, nhiều loại quả.
Ẩm thực Philippines tiến triển qua nhiều thế kỷ, từ nguồn gốc Mã Lai-Đa Đảo trở thành một nền ẩm thực dung hợp của những ảnh hưởng từ Tây Ban Nha, Trung Hoa, Mỹ, và các nơi khác của châu Á, chúng thích nghi với nguyên liệu và khẩu vị bản địa, tạo nên các món ăn Philippines đặc trưng. Các món ăn biến đổi từ hết sức đơn giản, như bữa ăn với cá mắm rán cùng với cơm, đến phức tạp nhưpaella vàcocidos được làm trong những ngày lễ. Các món ăn phổ biến nhưlechón,[adobo,sinigang,kare-kare,tapa,pata giòn,pancit,lumpia, vàhalo-halo. Một số nguyên liệu bản địa thông dụng được sử dụng trong nấu ăn làquất, dừa,chuối Saba (một loại chuối lá),xoài,cá măng sữa, vànước mắm. Khẩu vị của người Philippines có xu hướng ưa chuộng các mùi vị mạnh song không cay như món ăn của các quốc gia láng giềng.[238][239]
Người Philippines không sử dụng đũa để gắp thức ăn mà sử dụng dụng cụ theo kiểu phương Tây. Tuy nhiên, có thể do gạo là thực phẩm chính và có nhiều món ăn hầm và món ăn có nước dùng, trên bàn ăn của người Philippines thường có đôi thìa và dĩa, thay vì dao và dĩa.[240] Cách ăn bằng tay theo truyền thống được gọi làkamayan, xuất hiện thường xuyên hơn tại các khu vực có mức đô thị hóa thấp.[241]
Thần thoại Philippines lưu truyền chủ yếu thông qua văn học truyền khẩu dân gian truyền thống trong cộng đồng người Philippines. Mỗi dân tộc có các câu chuyện và thần thoại riêng, ảnh hưởng của Ấn Độ giáo và Tây Ban Nha tuy vậy vẫn có thể nhận thấy trong một số trường hợp. Thần thoại Philippines chủ yếu gồm các chuyện sáng tác hoặc các chuyện về những sinh vật siêu tự nhiên, nhưaswang,manananggal,diwata/engkanto, và thiên nhiên. Một số nhân vật nổi tiếng trong thần thoại Philippines là Maria Makiling, Lam-Ang, và Sarimanok.[242]
Văn chương Philippines gồm có các tác phẩm thường được viết bằngtiếng Filipino,tiếng Tây Ban Nha, hoặctiếng Anh. Một số trong những tác phẩm nổi tiếng nhất được sáng tác trong thế kỷ XIX.Francisco Balagtas là một nhà thơ và nhà biên kịch, ông sáng tácFlorante at Laura và được công nhận là một tác gia tiếng Filipino xuất chúng.José Rizal viết tiểu thuyếtNoli Me Tángere (Đừng chạm vào tôi) vàEl Filibusterismo (Giặc cướp) và được xem là anh hùng dân tộc.[243] Mô tả của ông về những bất công dưới sự cai trị của người Tây Ban Nha, và việc ông bị tử hình bằng một đội xử bắn, đã truyền cảm hứng cho những người cách mạng Philippines mưu cầu độc lập.[244]
Truyền thông Philippines chủ yếu sử dụng tiếng Filipino và tiếng Anh. Các ngôn ngữ Philippines khác, bao gồm các ngôn ngữ Visayas khác nhau cũng được sử dụng, đặc biệt là trong phát thanh do có khả năng tiếp cận các vùng nông thôn xa xôi. Các mạng lưới truyền hình chi phối tại Philippines làABS-CBN,GMA vàTV5 cũng hiện diện rộng rãi trong lĩnh vực phát thanh.[245]
Các chương trình kịch và tưởng tượng được mong đợi làtelenovelas,Asianovela, vàanime. Truyền hình ban ngày chủ yếu phát các các chương trình trò chơi, chương trình tạp kỹ, và chương trình trò chuyện.[246] Điện ảnh Philippines có lịch sử lâu dài và phổ biến trong nước, song phải đối mặt với cạnh tranh ngày càng tăng từ các phim Hoa Kỳ, châu Á và châu Âu.
Các môn thể thao và trò tiêu khiển phổ biến tại Philippines gồm cóbóng rổ, quyền Anh, bóng chuyền,bóng đá, cầu lông,karate,taekwondo,bi a,bowling,cờ vua, vàsipa. Đua xe gắn máy, đua xe đạp, và leo núi cũng đang trở nên phổ biến. Bóng rổ được chơi ở cả trình độ nghiệp dư và chuyên nghiệp và được cho là môn thể thao phổ biến nhất tại Philippines. Nổi tiếng nhất là võ sỹ quyền anhManny Pacquiao.[247][248] Philippines tham giaThế vận hội Mùa hè từ năm1924, là quốc gia đầu tiên tại Đông Nam Á tham gia và giành huy chương Thế vận hội.[249] Kể từ đó, ngoại trừ việc cùng Hoa Kỳ tẩy chay Thế vận hội Moskva năm 1980, Philippines tham gia toàn bộ các kỳ Thế vận hội còn lại.[250] Philippines cũng là quốc gia nhiệt đới đầu tiên tham giaThế vận hội Mùa đông.[251]
^100 Events That Shaped The Philippines (Adarna Book Services Inc. 1999 Published by National Centennial Commission) Page 72 "The Founding of the Sulu Sultanate"
^"The Maguindanao Sultanate"Lưu trữ ngày 26 tháng 1 năm 2003 tạiWayback Machine, Moro National Liberation Front web site. "The Political and Religious History of the Bangsamoro People, condensed from the bookMuslims in the Philippines by Dr. C. A. Majul." Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2008.
^abNuguid, Nati. (1972)."The Cavite Mutiny". in Mary R. Tagle.12 Events that Have Influenced Philippine History. [Manila]: National Media Production Center. Truy cập 2009-12-20 fromStuartXchange Website.
^Press, Associated (ngày 18 tháng 11 năm 2011)."Philippines charges Gloria Arroyo with corruption".The Guardian. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2012.Former president is formally accused of electoral fraud after government rushed to court as she tried to leave country
^Chanco, Boo. (ngày 7 tháng 12 năm 1998)."The Philippines Environment: A Warning".The Philippine Star.Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2001. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2014. Truy cập 2010-02-15 from gbgm-umc.org.
^Williams, Jann, Cassia Read, Tony Norton, Steve Dovers, Mark Burgman, Wendy Proctor, and Heather Anderson. (2001)."Biodiversity Theme Report". CSIRO on behalf of the Australian Government Department of the Environment and Heritage.ISBN0-643-06749-3. Truy cập ngày 6 tháng 11 năm 2009.{{Chú thích tạp chí}}:Chú thích magazine cần|magazine= (trợ giúp);|chapter= bị bỏ qua (trợ giúp)Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
^Carpenter, Kent E. and Victor G. Springer. (tháng 4 năm 2005). "The center of the center of marine shore fish biodiversity: the Philippine Islands".Environmental Biology of Fishes. Quyển 74 số 2. Springer Netherlands. tr. 467–480.doi:10.1007/s10641-004-3154-4.
^Regalado, Jacinto C. Jr. and Lawrence R. Heaney. (1998)."Vanishing Treasures" tạiWayback Machine (lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2009). In Lawrence R. Heaney,Vanishing Treasures of the Philippine Rain Forest. Chicago:Field Museum. (archived fromthe original on 2009-03-18).
^"Country description".US State Department Website. US State Department Website. tháng 1 năm 2012.Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2012.The Philippines is an emerging economy with a democratic system of government.
^Robles, Alan C. (July–August 2008)."Civil service reform: Whose service?".D+C. Quyển 49. Internationale Weiterbildung und Entwicklung [InWEnt]. tr. 285–289.Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2008.
^Tucker, Spencer C., biên tập (ngày 20 tháng 5 năm 2011)."Philippines".The Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History (bằng tiếng Anh). Quyển I: A–G . Santa Barbara, Calif.:ABC-CLIO. tr. 907.ISBN978-1-85109-961-0.Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 7 năm 2023. Truy cập ngày 19 tháng 3 năm 2023.
^Tusalem, Rollin F (ngày 9 tháng 4 năm 2019). "Imperial Manila: How institutions and political geography disadvantage Philippine provinces".Asian Journal of Comparative Politics.5 (3).SAGE Publications Ltd:8–9,11–12.doi:10.1177/2057891119841441.S2CID159099808.
^de Villiers, Bertus (2015). "Special regional autonomy in a unitary system – preliminary observations on the case of the Bangsomoro homeland in the Philippines".Verfassung und Recht in Übersee / Law and Politics in Africa, Asia and Latin America.48 (2).Nomos-Verlagsgesellschaft:205–226.doi:10.5771/0506-7286-2015-2-205.ISSN0506-7286.JSTOR26160114.
^abcRepublic of the Philippines. National Statistics Office. (tháng 10 năm 2009)."Quickstat"(PDF).Bản gốc(PDF) lưu trữ ngày 11 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2009.
^"Population and Labor Force"(PDF).Agricultural Indicators System (AIS). Philippine Statistics Authority. tháng 11 năm 2019. tr. 7,9–10.ISSN2012-0435. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
^"Employment by Sector".Industry.gov.ph. Department of Trade and Industry and Board of Investments.Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 7 năm 2020. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2020.
^"Employment Rate in October 2019".Philippine Statistics Authority. ngày 5 tháng 12 năm 2019.Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 4 tháng 9 năm 2020.
^Republic of the Philippines. National Statistics Office. (2008)."Official population count reveals."Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2008.
^Asis, Maruja M.B. (January 2006). "The Philippines' Culture of Migration".Migration Information Source. Migration Policy Institute. Truy cập 2009-12-14.
^"Philippines". (2009). InEncyclopædia Britannica. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2009 from Encyclopædia Britannica Online.
^abcLewis, Paul M. (2009).Languages of Philippines.Ethnologue: Languages of the World (16th ed.). Dallas, Tex.: SIL International. Truy cập 2009-12-16.
^abRepublic of the Philippines. Commission on Higher Education. (August 2010).Information on Higher Education System tạiWayback Machine (lưu trữ ngày 4 tháng 7 năm 2011).Official Website of the Commission on Higher Education. Truy cập 2011-04-17.
^United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2010)."Baroque Churches of the Philippines".UNESCO World Heritage Centre. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2010.
^Republic of the Philippines. National Commission for Culture and the Arts.The National Artists of the PhilippinesLưu trữ ngày 5 tháng 6 năm 2008 tạiWayback Machine. Truy cập 2009-12-26 from the National Commission for Culture and the Arts Website.
^Mga Kilalang PilipinoLưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2017 tạiWayback Machine [Known Filipinos]. (n.d.) (in Filipino).Tagalog at NIU. Truy cập 2010-04-25 from the Northern Illinois University, Center for Southeast Asian Studies, SEAsite Project.
.svg)
.jpg)
.jpg)
_(2).jpg)
.jpg)
.svg)
_Islands.svg){kind=link}