| Phục Thọ 伏壽 | |
|---|---|
| Hán Hiến Đếhoàng hậu | |
 Hán Hiến Đế (chính giữa) cùngĐổng quý nhân (trái) và Phục Thọ (phải) | |
| Hoàng hậunhà Hán | |
| Tại vị | 195 -214 |
| Tiền nhiệm | |
| Kế nhiệm | |
| Thông tin chung | |
| Sinh | ? huyệnĐông Vũ, quậnLang Tà |
| Mất | 214 Hứa Xương |
| An táng | Hứa Xương |
| Phối ngẫu | Hán Hiến Đế Lưu Hiệp |
| Hậu duệ | Hai hoàng tử, không rõ tên |
| Thân phụ | Phục Hoàn |
| Thân mẫu | Thị Doanh |
Hiến Đế Phục Hoàng hậu (chữ Hán: 献帝伏皇后; ? -214), tên đầy đủ làPhụcThọ (伏壽),Hoàng hậu đầu tiên củaHán Hiến Đế Lưu Hiệp - vị Hoàng đế cuối cùng củanhà Hán tronglịch sử Trung Quốc.
Trước tình cảnh quyền thầnTào Tháo khống chế Hiến Đế, thao túng triều cương, Hoàng hậu Phục Thọ âm mưu diệt trừ Tào Tháo nhưng bị phát hiện. Tào Tháo đã ra chiếu phế truất và xử tử bà.
Hoàng hậu Phục Thọ là người huyệnĐông Vũ, quậnLang Tà củaTừ Châu (nay làChư Thành, tỉnhSơn Đông), hậu duệ 8 đời của Đại Tư đồ thờiTây Hán làPhục Trạm (伏湛). Cha bà làPhục Hoàn (伏完), Phò mã Đồn kỵ hiệu úy, thừa tước Bất Kỳ hầu. Phục Hoàn lấy Dương An Trưởng công chúa Lưu Hoa - con gáiHán Hoàn Đế nên được thăng làmThị trung. Tuy nhiên mẹ của Phục Thọ không phải Dương An công chúa, mà là một người thiếp tênDoanh (盈), không rõ họ.[1]
Năm Sơ Bình nguyên niên (190), quyền thầnĐổng Trác đang khống chế cục diện, phế truấtHán Thiếu Đế, đưaHán Hiến Đế từLạc Dương vềTrường An kế ngôi. Năm đó Hiến Đế được 9 tuổi, Phục Thọ nhập cung làmphi tần, phong vịQuý nhân.[2]
Năm Hưng Bình thứ 2 (195), Hán Hiến Đế lên 15 tuổi, lập Phục Thọ làmHoàng hậu. Cha bà Phục Hoàn, do là quốc trượng được phong làmChấp kim ngô (执金吾).[3]
Khi này, Hán Hiến Đế đang bịLý Thôi vàQuách Dĩ khống chế. Lý Thôi và Quách Dĩ cùng muốn một mình làm chủ triều đình nên trở mặt đánh nhau. Kinh thành Trường An đổ nát vì binh hỏa, Lý Thôi mang Đế-Hậu từ trong cung đến doanh trại giam lỏng, Quách Dĩ thì bắt giữ một số đại thần.[4] TướngTrương Tế từ Hoằng Nông kéo về kinh thành giảng hòa hai người và khuyên Lý Thôi và Quách Dĩ để Hiến Đế rời Quan Trung về quận Hoằng Nông. Hán Hiến Đế cũng sai sứ giả thuyết phục Lý Thôi cho mình rời khỏi doanh trại về Hoằng Nông. Sau hơn 10 lần qua lại, Lý Thôi mới đồng ý.[5]
Tháng 7 năm đó, Phục hoàng hậu theo Hán Hiến Đế và công khanh từ doanhBắc Ổ của Lý Thôi (ngoài thành Trường An) lên đường, định đi từHoàng Hà đếnSơn Tây, lục cung phi tần đều đi bộ theo, Phục hậu mang trên tay sổ sách và áo lụa. Khi ấy,Đổng Thừa kêu Phù Tiết lệnhTôn Huy cầm đao tàn sát người hầu, máu vấy bẩn lên cả áo Hoàng hậu.[6]
Năm sau (196), Thứ sử Duyện châu làTào Tháo đón Hiến Đế vềHứa Xương. Từ đó Hiến Đế bị Tào Tháo khống chế. Đổiniên hiệu thànhKiến An, gọi là Kiến An nguyên niên. Phục Hoàn, cha của Hoàng hậu được báiPhụ quốc Tướng quân (輔國將軍), nghi chế ngang vớiTam công. Không lâu sau nhậmTrung tán đại phu (中散大夫), lại chuyển thànhTruân kỵ Giáo úy (屯骑校尉).[7]
Từ khi đến Hứa Xương, Hiến Đế bị người của Tào Tháo giam cầm nên sinh lòng bất mãn. Một Thị lang tênTriệu Ngạn (赵彦) bày cách giúp Hiến Đế, liền bị Tào Tháo giết. Những người bất hòa với Tào Tháo đa số đều bị sát hại. Một hôm, Tào Tháo vào điện triệu kiến, Hán Hiến Đế giận dữ nói:"Nếu ngài tương trợ ta, ta hi vọng ngài có thể đối đãi ta tử tế. Còn không, chi bằng cứ vứt bỏ ta đi thì hơn!". Tào Tháo nghe thế hoảng hốt, mồ hôi ướt đẫm, từ đó không triệu kiến Hiến Đế nữa. Khi ấy Đổng Thừa mưu phản bị giết, con gái Đổng Thừa làĐổng quý nhân đang mang thai, Hiến Đế xin Tào Tháo đừng giết nhưng Tào Tháo vẫn lôi Quý nhân ra xử tử. Chứng kiến mọi việc, Phục hậu kinh hãi viết thư cho cha, kể tội ác của Tào Tháo, mong ông lập mưu diệt gian thần.[8][9] Lo ngại thế lực của Tào Tháo, Phục Hoàn không dám ra tay. Sang năm Kiến An thứ 14 (209), Phục Hoàn mất, con trai làPhục Điển (伏典) thừa tự.
Năm Kiến An thứ 19 (214), có người tố cáo Phục hoàng hậu âm mưu giết Tào Tháo. Tào Tháo giận dữ saiHoa Hâm vàSi Lự đem quân vào cung bắt Hoàng hậu rồi ra chỉ dụ:
| “ | 皇后寿，得由卑贱，登显尊极，自处椒房，二纪于兹。既无任、姒徽音之美，又乏谨身养己之福，而阴怀妒害，苞藏祸心，弗可以承天命，奉祖宗。今使御史大夫郗虑持节策诏，其上皇后玺绶，退避中宫，迁于它馆。鸣呼伤哉！自寿取之，未致于理，为幸多焉。 . Hoàng hậu Thọ, từ thân ti tiện mà vào đến hoàng cung, cứ thế bước lên Hoàng hậu tôn vị. Hiện vị đến bây giờ, đã không cóVăn Vương Mẫu,Võ Vương mẫu huy âm chi mỹ, mà lại khuyết thiếu sự cẩn thận tu thân dưỡng di, âm hiểm mà ôm ấp đố hại, rắp tâm hại người, không thể thừa phụng thiên mệnh, tự phụng Tổ tông. Hiện tại phái Ngự Sử đại phu Khước Lự cầm phù tiết sách thư chiếu lệnh, tước đi Hoàng hậu tỉ thụ, thối lui Trung cung, dời đi chỗ khác, thật đáng buồn thương a! Thọ gieo gió gặt bão, chưa chịu thẩm vấn, hạnh thậm hạnh thậm! | ” |
| — Tào Tháo chiếu mắng Phục hậu | ||
Khi ấy, Hiến Đế mang Phục hậu giấu vào bức tường hai lớp. Khước Lự và Hoa Hâm lục soát nửa ngày cuối cùng tìm ra, Hoa Hâm sai quân phá bức tường, nắm tóc Hoàng hậu kéo ra. Bà níu tay Hiến Đế cầu cứu, Hiến Đế đau lòng nói:"Bản thân ta còn chưa biết sẽ chết ngày nào mà!", quay đầu lại nói với Khước Lự rằng: "Khước Công! Thiên hạ chẳng lẽ có chuyện như vậy sao?". Sau đó Phục hậu bị giam vào bạo thất, u uất rồi băng thệ. Gia quyến Phục hậu và Phục Hoàn, anh bà làPhục Điển gồm hơn 100 người đều bị xử tử. Hai hoàng tử do bà sinh cũng bị sát hại.[8] Mẹ bà là Doanh (có khả năng là chị củaPhàn Phổ) bị lưu đày đến Trác quận mấy ngày sau đó.[10][11]
Sau khi xử tử Phục hậu, Tào Tháo ép Hiến Đế lập con gái mình làTào Tiết làm Kế hậu.
Mộ bà hiện ởHứa Xương, khoảng 15 km về phía Nam, mộ cao 10m, trước mộ có hai mộ nhỏ, có vẻ như là mộ hai con trai bà.
| Năm | Phim truyền hình | Diễn viên | Nhân vật |
| 2018 | Tam quốc cơ mật | Vạn Thiến | Phục Thọ |