Ngôn ngữ chính thức làngôn ngữ đã được xác nhận tình trạng pháp lý riêng tại mỗiquốc gia, mỗitiểu bang,lãnh thổ hay tổ chức. Thông thường làngôn ngữ được dùng trong các cơ chếhành pháp của một quốc gia cho dùluật pháp tại nhiều nước bắt buộc các tài liệu của chính phủ phải ghi bằng các ngôn ngữ khác.
Hầu như cácquốc gia có chủ quyền trên thế giới có ít nhất là một ngôn ngữ chính thức như được tuyên bố tronghiến pháp quốc gia, trang thông tin chính phủ trênInternet, cácđại sứ quán và những nguồn thông tin chính thức khác. Những quốc gia có duy nhất một ngôn ngữ chính thức nhưViệt Nam,Albania,Pháp, hoặcLitva, mặc dù thực tế là có đa dạng ngôn ngữ khác được nói trong các nước này. Những quốc gia có hơn một ngôn ngữ chính thức nhưAfghanistan,Belarus,Bỉ,Bolivia,Canada,Phần Lan,Ấn Độ,Israel,Malta,New Zealand,Pakistan,Paraguay,Peru,Nam Phi,Singapore vàThụy Sĩ.
Một vài quốc gia nhưAnh, Hoa Kỳ vàArgentina không có ngôn ngữ chính thức mặc dù đa số trường hợp có một ngôn ngữ đại chúng chính duy nhất (tiếng Anh ở Hoa Kỳ và Anh,tiếng Tây Ban Nha ở Argentina).
Tại vài quốc gia nhưTrung Quốc,Iraq,Ý,Philippines,Nga vàTây Ban Nha có một ngôn ngữ chính thức cho mỗi quốc gia nhưng những ngôn ngữ khác vẫn được coi là đồng chính thức tại vài vùng quan trọng.
Ngôn ngữ chính thức của vài cựu thuộc địa, tiêu biểu làtiếng Pháp,tiếng Anh, haytiếng Bồ Đào Nha... không phải là ngôn ngữ quốc gia và cũng không phải là ngôn ngữ được nói nhiều nhất.
Ngược lại,tiếng Ireland làngôn ngữ dân tộc và là ngôn ngữ chính thức thứ nhất củaIreland mặc dù có ít hơn 10% dân của họ nói được ngôn ngữ này. Tiếng Anh hầu như mọi người đều nói được lại là ngôn ngữ chính thức thứ hai được quy định bởi điều 8 trong Tiếng Ireland là một trong những ngôn ngữ chính thức trongLiên hiệp châu Âu từ ngày 1 tháng 1 năm2007.
Ngôn ngữ thiểu số được chính thức công nhận thường bị hiểu lầm vớingôn ngữ chính thức. Mộtngôn ngữ được chính thức công nhận bởi một nước, và được dạy ở các trường hay được sử dụng trong giao tiếp chính thức không nhất thiết là ngôn ngữ chính thức của nước đó. Thí dụtiếng Ladin vàtiếng Sardinia tạiÝ và tại Bồ Đào Nha là tiếng thiểu số được chính thức công nhận, nhưng không phải là ngôn ngữ chính thức theo nghĩa hẹp.
