Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Bước tới nội dung
WikipediaBách khoa toàn thư mở
Tìm kiếm

Kofi Annan

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bài viết nàycần thêmchú thích nguồn gốc đểkiểm chứng thông tin. Mời bạn giúphoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tớicác nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)
Kofi Annan
Kofi Annan năm 2018
Tổng Thư ký thứ 7 của Liên Hợp Quốc
Nhiệm kỳ
1 tháng 1 năm1997 – 31 tháng 12 năm2006
9 năm, 356 ngày
Cấp phóLouise Fréchette
Mark Malloch Brown
Tiền nhiệmBoutros Boutros-Ghali
Kế nhiệmBan Ki-moon
Đặc phái viên củaLiên Hợp QuốcLiên đoàn Ả Rập về Syria
Nhiệm kỳ
23 tháng 2 năm2012 – 31 tháng 8 năm2012
190 ngày
Secretary-GeneralBan Ki-moon (UN)
Nabil Elaraby (AL)
Tiền nhiệmChức vụ được thành lập
Kế nhiệmLakhdar Brahimi
Thông tin cá nhân
Sinh(1938-04-08)8 tháng 4 năm 1938
Comassie,Bờ Biển Vàng
(nay làKumasi,Ghana)
Mất18 tháng 8 năm 2018(2018-08-18) (80 tuổi)
Bern,Thụy Sĩ
Phối ngẫuTiti Alakija(1965 – 1983)
Nane Maria Lagergren(1984 – 2018)
Con cáiKojo
Ama
Nina
Alma materĐại học Kwame Nkrumah
Cao đẳng Macalester
Graduate Institute of International and Development Studies
Massachusetts Institute of Technology
Chữ ký

Kofi Atta Annan (/ˈkfiˈænæn/,[1] phát âm như "Cô-phi A-tha A-nan";8 tháng 4 năm193818 tháng 8 năm2018), là nhà ngoại giaoGhana và làTổng Thư ký thứ 7 củaLiên Hợp Quốc từ năm1997 đến cuối năm2006.

Thời thơ ấu

[sửa |sửa mã nguồn]

Annan sinh ngày8 tháng 4 năm1938 tại Kumasi,Ghana, con của Reginald và Victoria Annan.Kofi nghĩa là "cậu bé sinh vào ngày thứ Sáu". Annan là con song sinh, một sự kiện được xem là đặc biệt trong văn hoá Ghana. Người chị song sinh của ông được đặt tên Efua Atta, qua đời năm1991. Trongtiếng Akan,Efua có nghĩa là "cô bé sinh vào ngày thứ Sáu" vàAtta có nghĩa là "sinh đôi".

Gia đình Annan thuộc thành phần ưu tú của đất nước; ông nội, ông ngoại và bác của Annan là tù trưởng bộ tộc. Cha của Annan mang hai dòng máu Asante và Fante; mẹ ông thuộc bộ tộc Fante. Cha của Annan trong một thời gian dài là giám đốc xuất khẩu cho công ty cacao Lever Brothers.

Gia đình

[sửa |sửa mã nguồn]

Annan kết hôn vớiNane Maria Annan, mộtluật sưhọa sĩ ngườiThụy Điển, bà là cháu họ củaRaoul Wallenberg (nhà ngoại giao thuộc gia tộc Wallenberg danh giá tại Thụy Điển). Hai trong số ba người con của họ,Kojo Annan và Ama Annan, là con của Titi Alakija, người vợ trước của Annan. Annan và Alakija ly hôn vào cuốithập niên 1970. Người con thứ ba, Nina Cronstedt de Groot, là con của người chồng trước của Nane Annan. Kojo Annan là tâm điểm của dư luận vào năm2005 vì dính líu vào vụ tai tiếng đổi dầu lấy lương thực củaIraq.

Học vấn

[sửa |sửa mã nguồn]

Từ năm1954 đến năm1957, Annan theo học tại trường Mfansipim, một trường nội trú thuộc giáo hộiGiám Lý, thành lập vàothập niên 1870 tạiCape Coast. Năm1957, khi Annan tốt nghiệp, Ghana là thuộc địa đầu tiên của Anh thuộcchâu Phi hạ Sahara giành được độc lập.

Năm1958, Annan bắt đầu học chuyên ngành kinh tế tại trường đại học khoa học và kỹ thuật Kumasi. Annan giành được học bổng củaTổ chức Ford để hoàn thành chương trình cử nhân vào năm1961 tạiĐại học MacalesterSt. Paul,Minnesota,Hoa Kỳ. Trong thời gian19611962, Annan theo học tại Học viện Cao họcQuan hệ quốc tế tạiGeneva,Thụy Sĩ, về sau ông đến học tại trường Quản lý Sloan thuộcViện Công nghệ Massachusetts và được cấp bằng thạc sĩ.

Annan thông thạotiếng Anh,tiếng Pháp,tiếng Kru, các phương ngữ thuộc ngôn ngữ Akan và các ngôn ngữ Phi châu khác.

Sự nghiệp

[sửa |sửa mã nguồn]

Annan bắt đầu làm việc choTổ chức Y tế Thế giới (WHO), một tổ chức của Liên Hợp Quốc, vào năm1962. Từ1974 đến1976 ông về Ghana làm giám đốc du lịch.

Sau đó, ông trở lại Liên Hợp Quốc đảm trách chức vụ Phụ tá Tổng Thư ký chuyên trách các lĩnh vực quản lý nhân lực và phối hợp an ninh từ1987 đến1990; Hoạch định chương trình, ngân quỹ và tài chính từ1990 đến1992; và phụ trách các chiến dịch gìn giữ hoà bình từ tháng 3 năm1993 đến tháng 2 năm1994.

Trong tác phẩmShake Hands with the Devil: The Failure of Humanity in Rwanda (Bắt tay với quỷ dữ: Sự thất bại của nhân loại tại Rwanda), tướngRoméo Dallaire cho rằng Annan đã tỏ ra thụ động đối với cuộc diệt chủng năm1994 tạiRwanda. Ông nói rằng Annan, lúc ấy là phụ tá tổng thư ký đặc trách các chiến dịch gìn giữ hoà bình, không chịu gửi quân Liên Hợp Quốc đến can thiệp để giải quyết cuộc tranh chấp, cũng như không chịu cung cấp thêm viện trợ.

Đến tháng 10 năm1995, Annan được bổ nhiệm làm đặc phái viên cho Tổng thư ký Liên Hợp Quốc tạiNam Tư cũ, phục vụ trong thời gian 5 tháng, rồi trở về đảm trách chức vụ phụ tá tổng thư ký vào tháng 4 năm1996.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc

[sửa |sửa mã nguồn]

Ngày13 tháng 12 năm1996, Annan đắc cử tổng thư kýLiên Hợp Quốc, bốn ngày sau ông được phê chuẩn bởi Đại hội đồng và bắt đầu nhiệm kỳ của mình ngày1 tháng 1 năm1997. Annan thế chỗ tổng thư ký ngườiAi CậpBoutros Boutros-Ghali vừa mãn nhiệm và trở thành nhân vật da màu đầu tiên đến từ một quốc giachâu Phi đảm nhận vị trí lãnh đạo Liên Hợp Quốc.

Annan tái đắc cử và bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai ngày 1 tháng 1 năm2002. Sự kiện này được xem như là một ngoại lệ vì theo thông lệ, đại diện từ các châu lục tuần tự đảm nhận chức vụ này trong hai nhiệm kỳ. Vì người tiền nhiệm của Annan, Ghali, đến từchâu Phi, nên theo lệ thường, Annan chỉ nên phục vụ một nhiệm kỳ. Dù vậy, Annan đã có thể bảo đảm cho mình được tái bổ nhiệm cho nhiệm kỳ thứ hai.

Tháng 4 năm2001, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Kofi Annan đưa ra lời hiệu triệu năm điểm "Tiến tới hành động" nhắm vào đại dịchHIV/AIDS. Ông xem việc chống lại đại dịch này là một ưu tiên cá nhân, như là tổng thư ký Liên Hợp Quốc và là một người thường. Ông đưa ra sáng kiến thành lập Quỹ Y tế và AIDS toàn cầu, nhằm khuyến khích gia tăng mức chi tiêu cho mặt trận đối đầu với cuộc khủng hoảng HIV/AIDS tại các quốc gia đang phát triển.

Ngày10 tháng 12 năm2001, Annan và Liên Hợp Quốc được traogiải Nobel Hoà bình, "vì những nỗ lực giúp kiến tạo một thế giới an bình hơn và được tổ chức tốt hơn".

Trong nhiệm kỳ của mình, Tổng Thư ký Annan chứng kiến các diễn biến của cuộc chiến Iraq, ông kêu gọiHoa KỳAnh không nên hành động mà không có sự hậu thuẫn của Liên Hợp Quốc. Năm 2004, Annan gọi cuộc chiếm đóngIraq là bất hợp pháp.

Tháng 5 năm2004, Annan nhận một bản báo cáo từ Ban Nội chính Văn phòng Liên Hợp Quốc (OIOS), xác nhận Cao ủy Tị nạn Liên Hợp QuốcRuud Lubbers có trách nhiệm về những cáo buộcquấy rối tình dục đối với một nữ viên chức thuộc quyền. Tuy nhiên, ngày15 tháng 7 năm 2004, Annan tuyên bố Lubbers vô tội, mặc dù Lubbers viết một bức thư cho người phụ nữ này có nội dung, theo nhận xét của nhiều người, được hiểu là một lời đe doạ.

Tháng 12 năm 2004,thượng nghị sĩ Hoa Kỳ thuộc đảng Cộng hoà Norm Coleman kêu gọi Annan từ chức sau khi xuất hiện các bản báo cáo cho rằng con trai của ông, Kojo Annan, nhận những khoản tiền từ một công tyThụy Sĩ, Cotecna Inspection SA. Công ty này đã giành được những hợp đồng béo bở từ chương trình đổi dầu lấy lương thực của Liên Hợp Quốc. Annan cho mở cuộc điều tra về cáo giác này. Ủy ban điều tra, dưới quyền của Paul Volcker, trong bản báo cáo tháng 3 năm2005, không đưa ra kết luận rõ ràng nào, chỉ nhận xét rằng lẽ ra cuộc điều tra nên được tiến hành sớm hơn. A. Yakolev, viên chức phụ trách đấu thầu của Liên Hợp Quốc, vào ngày8 tháng 8 năm 2005, ra đầu thú vớiFBI; sau đó, tại toà ánManhattan,New York, Yakolev thú nhận đã nhận "hàng trăm ngàn đô la" từ các công ty làm ăn với chương trình đổi dầu lấy lương thực, ông chấp nhận ba tội danh: nhận hối lộ, gian lận tài chính và rửa tiền. Vụ án này gợi lại những nghi vấn liệu ông tổng thư ký Liên Hợp Quốc có biết những việc làm của con trai mình hay không[1].

Tuy nhiên, bên ngoài Hoa Kỳ, Annan ít gặp chống đối hơn; ông có được sự ủng hộ củaHội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Ngày21 tháng 3 năm2005, Annan đệ trìnhĐại hội đồng Liên Hợp Quốc bản báo cáo về sự tiến bộ "Tự do hơn nữa" (In Larger Freedom). Annan ủng hộ sáng kiến mở rộng Hội đồng bảo an cùng với một loạt các kế hoạch cải tổ Liên Hợp Quốc khác.

Đối đầu giữa Hoa Kỳ và Liên Hợp Quốc

[sửa |sửa mã nguồn]

Kofi Annan ủng hộ Phó Tổng Thư kýMark Malloch Brown, người đã công khai chỉ trích các phương tiện truyền thông Hoa Kỳ trong bài diễn văn đọc ngày6 tháng 6 năm2006: "Hiện nay đang thịnh hành chủ trương ngấm ngầm sử dụng Liên Hợp Quốc như là một công cụ ngoại giao thay vì ủng hộ tổ chức này chống lại những chỉ trích từ bên trong... Bằng cách này hay cách khác, chúng ta có thể đánh mất LHQ". Người ta nói rằng Đại sứ Mỹ tại LHQ vào lúc ấy,John R. Bolton, đã nói với Annan trên điện thoại: "Tôi đã biết ông từ năm1989 cho đến nay, tôi muốn bảo cho ông biết đây là sai lầm tệ hại nhất của một viên chức cao cấp LHQ mà tôi từng thấy suốt trong thời gian này."

Đề xuất cải cách Liên Hợp Quốc

[sửa |sửa mã nguồn]

Ngày21 tháng 3 năm2005, Annan đệ trình Đại hội đồng LHQ bản báo cáoIn Larger Freedom. Ông đề nghị mở rộng Hội đồng Bảo an và thêm những cải cách cho LHQ. Ngày7 tháng 3 năm 2006, Annan đệ trình Đại hội đồng đề án kiểm tra toàn bộ Ban Thư ký LHQ. Bản báo cáo cải cách có tựa đề: "Đầu tư vào LHQ để có một tổ chức toàn cầu hiệu quả hơn".

Diễn văn từ biệt

[sửa |sửa mã nguồn]

Ngày19 tháng 9 năm 2006, trước nhiều nhà lãnh đạo từ các quốc gia trên thế giới quy tụ về trụ sở LHQ ở New York, Annan đọc diễn văn từ biệt chuẩn bị cho ngày chấm dứt nhiệm kỳ thứ hai của ông vào31 tháng 12 năm 2006, trong đó ông nhắc đến ba vấn nạn lớn của thế giới, "nền kinh tế không công bằng, tình trạng hỗn loạn, và sự phát triển khuynh hướng xem thường nhân quyền và thể chế pháp trị", những vấn đề mà ông tin là "không những không được giải quyết mà ngày càng tồi tệ hơn" suốt trong thời gian ông đảm nhiệm chức vụ Tổng Thư ký LHQ. Ông xem tình hình bạo loạn tại châu Phi và sự đối đầu giữaIsrael và khốiẢ Rập là những vấn đề cần quan tâm.

Ngày11 tháng 12 năm 2006, trong bài diễn văn cuối cùng trong cương vị Tổng Thư ký LHQ đọc tại Thư viện Tổng thốngHarry S. Truman tạiIndependence, Missouri, Annan nhắc đến vai trò lãnh đạo của Truman trong tiến trình thành lập LHQ. Annan kêu gọi Hoa Kỳ trở về với chính sách ngoại giao đa phương của Tổng thống Truman và đi theo cương lĩnh của Truman: "trách nhiệm của các cường quốc là phục vụ chứ không phải thống trị các dân tộc khác trên thế giới", rõ ràng là nhắm vào chính sách đơn phương của chính phủGeorge W. Bush. Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ cần duy trì những cam kết của mình đối với nhân quyền, "ngay cả trong cuộc chiến chống khủng bố".

Ông là hội viên danh dự củaCâu lạc bộ Madrid. Năm 2007, ông được traoGiải Bruno Kreisky.

Sau khi nghỉ hưu và qua đời

[sửa |sửa mã nguồn]

Cựu Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Kofi Annan qua đời ngày 18 tháng 8 năm 2018 tại một bệnh viện ởBern,Thụy Sĩ sau một thời gian ngắn lâm bệnh.[2] Ghana và các cơ quan ngoại giao của nước này sẽ treo cờ rủ trong 7 ngày để tưởng niệm ông, bắt đầu từ 20 tháng 8.[3]

Trích dẫn

[sửa |sửa mã nguồn]
  • Hơn bao giờ hết trong lịch sử nhân loại, chúng ta đang chia sẻ với nhau cùng một số phận. Chúng ta chỉ có thể làm chủ số phận của mình khi nào chúng ta cùng nhau đối diện với nó. Đó là lý do tại sao chúng ta có Liên Hợp Quốc.
    – Ngày31 tháng 12 năm1999, thông điệp cho thiên niên kỷ mới.
  • Quý vị có thể làm nhiều điều qua các biện pháp ngoại giao, nhưng quý vị có thể làm nhiều điều hơn nữa nếu các biện pháp ngoại giao được hỗ trợ bởi vũ lực.
    – Ngày24 tháng 2 năm1998, nói về khả năng sử dụng vũ lực để buộcSaddam Hussein tuân thủ các nghị quyết Liên Hợp Quốc.

Đánh giá

[sửa |sửa mã nguồn]
Về nhiều phương diện, Kofi Annan chính là Liên Hợp Quốc. Ông đã vươn lên qua các cấp bậc và trở thành người dẫn dắt tổ chức này sang thiên niên kỷ mới với tư cách và quyết tâm không ai sánh được
— Tổng Thư ký LHQAntonio Guterres

[3]

Hôm nay chúng ta tiếc thương trước sự ra đi của một con người vĩ đại, một nhà lãnh đạo và một con người có tầm nhìn xuất chúng: Cựu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Kofi Annan
— Thông báo của Cơ quan Di trú Liên Hợp Quốc trên Twitter

[4]

Chức vụ ngoại giao
Tiền nhiệm
Ai CậpBoutros Boutros-Ghali
Liên Hợp QuốcTổng thư ký Liên Hợp Quốc
1997 – 2006
Kế nhiệm
Hàn QuốcBan Ki-moon
Hội Quốc Liên
(1919 – 1945)

Liên Hợp Quốc
(kể từ 1945)
Liên quan
1 Tổng thư ký lâm thời trước khi Trygve Lie được bầu.
1901 – 1925
1926 – 1950
1951 – 1975
1976 – 2000
2001 – 2025

Xem thêm

[sửa |sửa mã nguồn]

Tham khảo

[sửa |sửa mã nguồn]
  1. ^Host."BBC – The Editors: How to say: Kofi Annan" (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2018.
  2. ^"Cựu Tổng Thư kí Liên Hợp Quốc Kofi Annan qua đời ở tuổi 80".anninhthudo.vn. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2018.
  3. ^ab"Cựu Tổng thư ký LHQ Kofi Annan qua đời ở tuổi 80".www.bbc.com. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2018.
  4. ^"Cựu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Kofi Annan qua đời".dantri.com.vn. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2018.
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện vềKofi Annan.

Liên kết ngoài

[sửa |sửa mã nguồn]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Kofi_Annan&oldid=74478204
Thể loại:
Thể loại ẩn:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp