Kỷ Orosira haykỷ Tạo Sơn (Orosirian, từtiếng Hy Lạp:orosira, nghĩa là "dãy núi") làkỷ địa chất thứ ba trongđại Cổ Nguyên Sinh và kéo dài từ khoảng 2.050 triệu năm trước (Ma) tới khoảng 1.800 Ma. Thay vì dựa trênđịa tầng, các niên đại này được xác định bằngđịa thời học.
Nửa sau của kỷ này là khoảng thời gian của các hoạt độngkiến tạo sơn gần như trên tất cả cáclục địa.
Có lẽ trong kỷ này thìkhí quyển Trái Đất đã thay đổi sang dạng giàuoxy doquang hợp củavi khuẩn lam.
Haisự kiện va chạm lớn nhất đã biết trên Trái Đất diễn ra trong kỷ Orosira. Ở rất gần thời kỳ đầu của kỷ, khoảng 2.023 Ma, va chạm với mộttiểu hành tinh đã tạo ra cấu trúc va chạmVredefort. Sự kiện va chạm đã tạo ra cấu trúc củalòng chảo Sudbury diễn ra vào gần thời kỳ kết thúc của kỷ này, khoảng 1.850 Ma.
{{Chú thích web}}:Kiểm tra giá trị ngày tháng trong:|access-date= (trợ giúp);Đã bỏ qua tham số không rõ|accessyear= (gợi ý|access-date=) (trợ giúp)| Liên đại Nguyên Sinh | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Đại Cổ Nguyên Sinh | Đại Trung Nguyên Sinh | Đại Tân Nguyên Sinh | |||||||
| Sideros | Rhyax | Orosira | Statheros | Calymma | Ectasis | Stenos | Toni | Cryogen | Ediacara |
 | Bài viết liên quan đếnđịa chất học này vẫn cònsơ khai. Bạn có thể giúp Wikipediamở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. |