Ký hiệu sừng (tiếng Anh:sign of the horns) là mộtđộng tác bằngtay mang nhiều hàm ý và sử dụng trong nhiều nền văn hóa. Cách làm động tác này là chĩa haingón trỏ vàngón út lên, đồng thời khép haingón giữa vàngón áp út sao cho bằng vớingón cái.
%2c_the_patron_saint_of_Sikkim_(cropped).jpg)
Trong bộ mônHatha yoga, một động tác tay tương tự (dùng đầu của ngón giữa và ngón áp út chạm vào ngón cái) còn được gọi làApāna Mudrā, một động tác được tin là giúp trẻ hóa cơ thể.[1] Trong các hình tháimúa cổ truyền Ấn Độ, nó tượng trưng chosư tử.[1] TrongPhật giáo,Karana Mudrā được xem là một động tácgiải nạn nhằmtrừ tà, loại trừ năng lượng tiêu cực và xua đuổi cáiác. Nó thường được tìm thấy nhiều trên các bức tượngThích-ca Mâu-ni.[1][2] Động tác còn được phát hiện ở một bức tượngLão Tử, vị tổ sư củaĐạo giáo vào thờinhà Tống trênNúi Thanh Nguyên, Trung Quốc.[3]
Các sử dụng ký hiệu giải nạn cũng có thể hiện hữu ởÝ và các nền văn hóaĐịa Trung Hải khác, khi người ta gặp phải những sự kiện không may, hoặc đơn giản là khi nhắc đến những sự kiện ấy, ký hiệu sừng có thể được dùng để xua đi điểm gở nữa. Theo truyền thống, nó còn được đối chọi hoặc xua đuổi "mắt quỷ" (malocchio trong tiếng Ý). Cụ thể ở Ý, động tác còn được gọi làcorna ("sừng"). Khi các ngón chĩa xuống, đây là một động tác giải nạn phổ biến ở Địa Trung Hải, giúp người ta tìm kiếm sự bảo vệ trong những hoàn cảnh không may mắn (động tác tương đương vớigõ vào gỗ của người Địa Trung Hải).Tổng thống ÝGiovanni Leone từng làm giới truyền thông giật mình, cụ thể khi ông ởNapoli trong lúc bùng phátdịch tả, ông bắt tay cácbệnh nhân bằng một tay, còn tay kia ông giờ động táccorna theo kiểu mê tin, được cho là nhằm xua đuổi bệnh dịch hoặc là phản ứng khi đối mặt với điều bất hạnh như vậy. Hành động này đã được cácnhà báo vànhiếp ảnh gia đứng ngay phía sau ông chụp lại, song sự thật là Tổng thống Leone không hề để ý lúc ấy.[4]
Ở Ý và các vùng khác củaĐịa Trung Hải, động tác phải được thực hiện bằng các ngón nghiêng xuống dưới nhằm biểu hiện xua đuổi vận rủi; ở cùng khu vực và các nơi khác, động tác có thể xem là mang hàm ý khác theo hướng xúc phạm và lăng mạ nếu các ngón tay hướng lên trên hoặc nếu giơ mạnh xoay ngược về phía người đối diện.
Tại nhiều nước vùngĐịa Trung Hải và Latin nhưBrazil,Hy Lạp,Ý,Bồ Đào Nha,Tây Ban Nha,Mexico[5][6] khi giơ các ngón hướng về ai đó và xoay ngược lại, đây là ký hiệu ngụ ýcắm sừng; (tử thông dụng chỉcắm sừng trong tiếng Ý, Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha lần lượt làcornuto,κερατάς (keratas),cornudo vàcorno, nghĩa đen là "bị cắm sừng"). Trong một buổi gặp mặt củaLiên minh Châu Âu vào tháng 2 năm 2002, Thủ tướng ÝSilvio Berlusconi bị chụp hình đã giơ động tác này sau lưngJosep Piqué, ngoại trưởng của Tây Ban Nha.[7][8]
Bìa sau của album năm 1969Witchcraft Destroys Minds & Reaps Souls (phát hành bởi Mercury Records) của ban nhạc psychedelic-occult rockCoven trú tại Chicago (do ca sĩJinx Dawson làm thủ lĩnh) là hình các thành viên của Coven giơ "ký hiệu sừng". Bắt đầu từ đầu năm 1968, trong các buổi hòa nhạc của Coven nhiều lần Dawson giơ ký hiệu này trên sân khấu.[9] Trên bìa albumYellow Submarine (1969) củathe Beatles là tranh biếm họa hìnhJohn Lennon thể hiện ký hiệu bằng tay phải trên đầuPaul McCartney. Một bộ phận người hâm mộ lý giải rằng đây là một trong nhiều manh mối được cho là chỉ vụ "Paul đã chết". Một bộ phận khác lại nghĩ rằng có thể tác giả bức họa nhầm lẫn vớiký hiệu "I love you" (cả hai rất giống nhau) vốn hợp lý với thông điệp và hình ảnh mà ban nhạc muốn truyền tài tới người hâm mộ. Tuy nhiên, bức tranh biếm họa năm 1969 lại dựa trên nhiều bức hình John Lennon giơ ký hiệu bằng tay phải vào năm 1967. Một trong những bức hình chụp Lennon làm vậy xuất hiện trong bìa đĩa đơn của Beatles phát hành ngay sau đó, đánh dấu lần đầu tiên ký hiệu bằng tay phải xuất hiện trong một tác phẩm nhạc rock.
Ký hiệu còn được sử dụng trong nhiều bộ phim điện ảnh của Disney. Có thể thấy động tác trong cảnh mở đầu mang hơi hướng Trung Cổ của bộ phimBedknobs and Broomsticks của hãng Disney sản xuất, khi một nhân vật có chân dê đội chiếc mũ lưỡi trai đang dẫn đầu một đoàn diễu hành gồm các nhân vật có vẻ ngoài kỳ dị, thấp thoáng giơ ký hiệu. Khởi nguồn từ đầu thập niên 1970, những chiếc sừng được gọi là "ký hiệu P-Funk" bởi những người hâm mộ nhóm nhạcParliament-Funkadelic. Hai nhạc sĩGeorge Clinton vàBootsy Collins còn sử dụng động tác làm mật khẩu vào Mothership,[10] một nhân tố trung tâm trong tác phẩm khoa học viễn tưởng thần thoại của Parliament, và các cổ động viên dùng nó để thể hiện sự nhiệt tình ủng hộ ban nhạc. Collins được cho đã giơ ký hiệu P-Funk trên bìa albumAhh... The Name Is Bootsy, Baby! (1977) của mình. Có thể thấyFrank Zappa đã làm động tác theo lối hài hước trong bộ phim năm 1979Baby Snakes nhằm đáp lại khán giả, ông bình luận: "Đúng thế, chích hai lần".Marlon Brando vừa giơ động tác trong lúc ngân nga hát bài "Luck Be a Lady" trong bộ phim điện ảnh năm 1955Guys and Dolls, dường như đó là ký hiệu "mắt rắn" (2) trong trò chơi tung xúc sắc mà anh đang chơi để đổi lấy linh hồn của những tay đáng bạc.
Ronnie James Dio được xem là người phổ biến động tác ký hiệu sừng trong nhạcheavy metal.[10] Ông cho biết bà ngoại gốc Ý của mình sử dụng nó để xua đuổimắt quỷ (ở Ý còn được gọi làmalocchio). Dio bắt đầu dùng ký hiệu ngay sau khi gia nhập ban nhạc metalBlack Sabbath vào năm 1979. Ca sĩ tiền nhiệm của ban nhạc,Ozzy Osbourne khá nổi tiếng nhờ sử dụng ký hiệu"hòa bình" tại các buổi hòa nhạc (giơ ngón trỏ và ngón giữa tạo thành hình chữ V). Nhằm kết nối với người hâm mộ, Dio muốn sử dụng động tác tay tương tư. Tuy nhiên vì không muốn bắt chước Osbourne, ông chọn dùng ký hiệu mà bà mình luôn làm.[11] Những chiếc sừng trở nên thịnh hành trong các buổi hòa nhạc metal rất sớm sau tour diễn đầu tiên của Black Sabbath với Dio. Về sau ký hiệu trở thành động tác đặc trưng của những người hâm mộ heavy metal.
Có thể thấyGeezer Butler của Black Sabbath "giơ những chiếc sừng" trong một tấm hình chụp vào năm 1969.[12] Tấm ảnh nằm trong bộ sách CD thuộc album biên tậpSymptom of the Universe: The Original Black Sabbath 1970–1978. Đây là minh chứng cho thấy có vài liên hệ giữa "những chiếc sừng" và heavy metal trước cả khi Dio phổ biến nó.
Tôi rất nghi hoặc liệu mình có phải người đầu tiên từng làm vậy không nữa. Nói như thể tôi đã phát minh ra bánh xe, tôi chắc chắn có người đã làm thế ở thời điểm nào đấy rồi. Tôi nghĩ bạn phải nói rằng tôi đã làm động tác trở nên hợp mốt. Tôi dùng nó quá nhiều ở mọi lúc và nó đã trở thành thương hiệu của tôi cho đến khán giả củaBritney Spears cũng quyết định làm thế. Thế như kiểu làm mất ý nghĩa của nó vậy... Đó là một biểu tượng mà tôi thấy phản chiếu những gì về ban nhạc [Black Sabbath]. Nó không phải ký hiệu của quỷ như kiểu chúng ta đang ở cùng ma quỷ. Nó là một động tác của Ý mà tôi được truyền lại từ bà tôi, có tên là "Malocchio". Nó dùng để xua đuổi mặt quỷ hoặc ban mắt quỷ, tùy thuộc xem bạn làm như thế nào
Gene Simmons của ban nhạc rockKiss từng cố chiếm hữu động tác tay "những chiếc sừng của quỷ" cho riêng mình. Theo hãng tin tức CBS News, ngày 16 tháng 6 năm 2017, Simmons đã nộp đơn lênVăn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ để lấy nhãn hiệu động tác mà ông thường làm trong các buổi hòa nhạc và xuất hiện trước khán giả — duỗi ngón trỏ, ngón cái và ngón út ra, đồng thời gập ngón áp út và ngón giữa lại (giống nhưký hiệu ILY nghĩa là "Anh yêu em" trongngôn ngữ ký hiệu Mỹ). Theo lời Simmons, động tác tay này lần đầu được ông sử dụng với mục đích thương mại vào ngày 14 tháng 11 năm 1974. Ông cho rằng động tác tay nên được đăng ký nhãn hiệu cho "mảng giải trí, cụ thể là các buổi trình diễn nhạc sống của một nghệ sĩ âm nhạc [và] những lần xuất hiện cá nhân của một nghệ sĩ âm nhạc."[13] Simmons đã rút lá đơn này vào ngày 21 tháng 6 năm 2017.[14]
Ban nhạckawaii metal người Nhật BảnBabymetal sử dụng ký hiệukitsune (là biến thể từ những ký hiệu sừng của riêng họ), nhằm tượng trưng cho vị thần của riêng nhóm, Thần Vĩ (Thần Cáo). Cách làm ký hiệu là chụm ngón giữa, ngón áp út và ngón cái thành hình mõm cáo, còn ngón trỏ và ngón áp út thì duỗi ra hợp thành hình tai cáo.[15][16]
Trong giao tiếp bằng phím đánh chữ điện tử, ký hiệu sừng được thể hiện qua bằng các mã biểu tượng cảm xúc\../,\m/ hoặc|m| và đôi khi là/../. Ký tự U+1F918 🤘 SIGN OF THE HORNS củaUnicode được giới thiệu trong Unicode 8.0 là mộtemoji vào ngày 17 tháng 6 năm 2015.[17]
Động tác tay "ký hiệu sừng" được dùng trong tiểu văn hóatội phạm băng đảng nhằm chỉ thành viên hoặc liên kết tới hộiMara Salvatrucha. Ý nghĩa của ký hiệu vừa ngụ ý "những chiếc sừng quỷ" ngược với chữ cái Latin 'M', vừa thể hiện sự bất trị và dữ tợn theo hàm ý quỷ rộng hơn.
Hook 'em Horns là khẩu hiệu và động tác tay củaĐại học Texas tại Austin. Sinh viên và cựu học viên của trường dùng lời chào kết hợp của cụm từ "Hook 'em" (hoặc "Hook 'em Horns") và cũng dùng cụm từ nhằm nói lời chào tạm biệt, chia tay hoặc làm câu kết của một bức thư hoặc câu chuyện.Động tác có ý mô phỏng lại hình chiếc đầu và những chiếc sừng củabò sừng dàiBevo (linh vật củaUT).
Những cổ động viên đội Bulls củaĐại học Nam Florida sử dụng cùng ký hiệu tay tại các sự kiện thể thao của họ, chỉ khác là bàn tay quay một hướng còn mặt lại quay một nẻo. Việc giơ ngón giữa và ngón áp út duỗi ra là cách người ta thể hiện ký hiệu "Go Bulls". Những người hâm mộ Bison củaĐại học Bang Dakota cũng sử dụng động tác tay tương tự, còn có tên là "Go Bison!". Tuy nhiên ngón trỏ và ngón giữa thường hơi cong để bắt chước sừng conbò rừng bison. Những cổ độn viên đội thể thao Wolfpack củaĐại học Bang Bắc Carolina thì sử dụng động tác giống vậy với ngón giữa và ngón áp út duỗi ra còn ngón cái gập vào để mô phỏng hàm của sói. Trong khi đó, cổ động viên của đội Anteaters củaĐại học California tại Irvine sử dụng động tác tương tự với ngón giữa và ngón áp út duỗi ra để trông giống như đầu củathú ăn kiến.
Một biến thể của động tác tay này còn được dùng trong ngành công nghiệpđấu vật chuyên nghiệp (mà người hâm mộ bộ môn gọi là "Too Sweet"). Động tác có thể đã được cách tân bởiScott Hall và các thành viên khác của nhómThe Kliq dựa trên động tác tay của tổ chứcGrey Wolves theoSean Waltman, kể từ ấy cụm từ được gắn cho các nhóm đấu vật khác nhưthe nWo vàBullet Club, đồng thời có cả những đô vật lẻ nhưFinn Bálor. Giới cổ động viên thể thao củaĐại học Utah (cụ thể là môn bóng bầu dục và thể dục dụng cụ) sử dụng động tác tay mà ngón trỏ và ngón áp út duỗi thẳng song song với nhau, tạo nên một khối chữ "U."[18]
A friend arranges a meeting with Clinton. I hand him a photograph of Dio making the hand signal, and tell him this is the man (or one of them) credited with bringing it to rock. Clinton stares at the picture for a long, silent minute, breathing heavily. Another minute passes. He's never heard of Ronnie James Dio. It's the P-Funk sign, man.
