 | |
| Khái quát lớp tàu | |
|---|---|
| Tên gọi | Deutschland |
| Xưởng đóng tàu | Deutsche Werke,Kiel |
| Bên khai thác | .svg) .svg) Hải quân Đức |
| Lớp sau | LớpAdmiral Hipper |
| Thời gian đóng tàu | 1929-1936 |
| Hoàn thành | 3 |
| Bị mất | 3 |
| Đặc điểm khái quát | |
| Kiểu tàu | Tàu tuần dương hạng nặng /Thiết giáp hạm bỏ túi |
| Trọng tải choán nước |
|
| Chiều dài | 610 ft (190 m)[1] |
| Sườn ngang | 71 ft (22 m)[1] |
| Mớn nước | 24 ft (7,3 m)[1] |
| Động cơ đẩy |
|
| Tốc độ | 28,5hải lý trên giờ (52,8 km/h; 32,8 mph) |
| Tầm xa | 8.900 nmi (16.480 km; 10.240 mi) ở tốc độ 20 hải lý trên giờ (37 km/h; 23 mph) |
| Thủy thủ đoàn tối đa | 1.150[2] |
| Hệ thống cảm biến và xử lý | radarSeetakt FuMO 60 cm (1937)[3] |
| Vũ khí |
|
| Bọc giáp |
|
| Máy bay mang theo | 2 ×thủy phi cơArado 196 |
| Hệ thống phóng máy bay | 1 ×máy phóng |
Lớp tàu tuần dươngDeutschland là một lớp bao gồm ba "tàu chiến bọc thép" (Panzerschiffe), một dạng củatàu tuần dương được vũ trang rất mạnh, doHải quân Đức chế tạo, trong một chừng mực nào đó tuân theo những giới hạn được đặt ra bởiHiệp ước Versailles. Tên của lớp tàu này được đặt theo chiếc đầu tiên được hoàn tấtDeutschland. Nó cùng với hai tàu chị emAdmiral Scheer vàAdmiral Graf Spee đều được hạ thủy từ năm1931 đến năm1934, và đã phục vụ trongChiến tranh Thế giới thứ hai; tất cả đều bị mất trong cuộc xung đột này.
LớpDeutschland thoạt tiên đượcHải quân Đức phân loại như những tàu bọc thép (panzerschiffe), nhưng họ đã tái xếp lớp lại chúng như những tàu tuần dương hạng nặng vàotháng 2 năm1940.
Hải quân Hoàng giaAnh Quốc xem những con tàu này như nhữngthiết giáp hạm bỏ túi (pocket battleships: "một thiết giáp hạm có thể bỏ vừa vào túi"), khi xem xét đến hỏa lực mạnh mẽ chất lên một con tàu tương đối nhỏ. Chúng nhỏ hơn một thiết giáp hạm thực sự, cũng như vỏ giáp và vũ khí đều kém hơn so vớithiết giáp hạm vàtàu chiến-tuần dương; tuy nhiên, chúng vượt hơn về hỏa lực so với mọi tàu tuần dương đương thời. Những con tàu này thực ra dài hơn 2 ft so vớilớp thiết giáp hạmPennsylvania củaHải quân Hoa Kỳ, và có dáng vẽ bề ngoài giống như những thiết giáp hạm đương thời do có những tháp pháo chính đồ sộ,tháp chỉ huy/cầu tàu cao một cách khác thường cũng như những cột ăn-ten củaAdmiral Scheer vàAdmiral Graf Spee. Thiết kế và tải trọng củaDeutschland rất tương tự như mộttàu tuần dương hạng nặng, cho dù chúng được trang bị cỡ pháo lớn hơn so với mọi tàu tuần dương hạng nặng của các nước khác, đánh đổi lấy một tốc độ chậm hơn so với tàu tuần dương. Lớp tàu này có tầm hoạt động đường trường lớn hơn so vớilớpAdmiral Hipper tiếp nối, làm cho chúng phù hợp hơn trong vai trò cướp tàu buôn ngoài biển khơi. Thuật ngữtàu chiến chủ lực (capital ship) thông thường có ý nghĩa bao gồm thiết giáp hạm và tàu chiến-tuần dương, nhưng không bao gồm tàu tuần dương hạng nặng; nhưng lớpDeutschland đôi khi được phân loại là những tàu chiến chủ lực, cho dù bởi tầm quan trọng hơn là bởi đặc tính thực sự của chúng.
Các tàu tuần dương lớpDeutschland thể hiện một khía cạnh của chiến lượcHạm đội hiện hữu. Chỉ riêng việc săn đuổi theo chiếcAdmiral Graf Spee vào năm1939 đã phải huy động tổng cộng ba thiết giáp hạm, hai tàu chiến-tuần dương, bốntàu sân bay và 16 tàu tuần dương của Hải quân Hoàng gia Anh.
Hiệp ước Versailles đã giới hạn tải trọng của tàu chiến chủ lực của Đức ở mức 10.000 tấn dành cho "tàu bọc thép". Ý tưởng này là nhằm giới hạn Đức không có gì nhiều hơn nhữnghải phòng hạm, thực chất là nhữngthiết giáp hạm tiền-dreadnought lạc hậu, không có khả năng thách thức các cường quốc hải quân Đồng MinhAnh,Pháp vàHoa Kỳ. Người Đức đã sử dụng một số tiến bộ trong kỹ thuật để chế tạo một tàu chiến chắc chắn bên trong tải trọng bị giới hạn, bao gồm việc áp dụng rộng rãikỹ thuật hàn để kết nối các thành phần của lườn tàu (thay cho việc dùng đinh tán ghép các tấm thép chồng lên nhau vốn là tiêu chuẩn vào thời đó),tháp pháo chính ba nòng (được sử dụng lần đầu tiên trên những thiết giáp hạmÁo-HunglớpTegetthoff vào năm1912), vàđộng cơ diesel cho hệ thống động lực. Ngay cả với như thế, mọi chiếc trong lớp đều vượt hơn giới hạn tải trọng do Hiệp ước Versailles quy định (thoạt tiên được cấu trúc với tải trọng 10.600 tấn, sau đó tăng lên 12.100 tấn), nhưng người Đức tuyên bố trọng lượng choán nước của chúng nằm trong giới hạn 10.000 tấn của Hiệp ước.
Đặc tính chính trong thiết kế của lớpDeutschland là sử dụng pháo với cỡ nòng đủ lớn, 280 mm (11 inch), để áp đảo hầu hết mọi tàu tuần dương đối phương đủ nhanh có thể đuổi kịp nó; trong khi lại đủ nhanh để vượt thoát mọi tàu chiến chủ lực đối phương có khả năng đánh chìm nó.Hải quân Hoàng gia Anh có ba tàu chiến-tuần dương hiện đại đủ khả năng săn đuổi những chiếcDeutschland một cách hiệu quả;Repulse,Renown vàHMSHood tương đương vớiDeutschland về tốc độ nhưng được bảo vệ tốt hơn nhiều và có hỏa lực vượt trội hơn. Lớp tàu chiến-tuần dương thờiThế Chiến IKongo củaNhật Bản cũng có khả năng tương tự.
Hải quân Đức cũng biết rằng hải quân các nước đang đóng những tàu chiến mới vốn nhanh hơn và mạnh hơn so với lớpDeutschland. Ví dụ như, việc công bố ý định chế tạo sáu chiếc thuộc lớpDeutschland đã đưa đến việcPháp cho ra đời những "thiết giáp hạm nhanh" cỡ nhỏ của riêng họ:lớpDunkerque; nhưng họ vẫn hy vọng vào một ưu thế tạm thời. Ưu thế này không tồn tại lâu: lớpDeutschland có tốc độ tối đa 28,5 hải lý trên giờ (52,8 km/h), bị xem là quá chậm vào lúc bắt đầu Chiến tranh Thế giới thứ hai, chỉ tám năm sau khi chiếc đầu tiên trong lớp được hạ thủy. Các con tàu có tầm hoạt động khoảng 30.000 km (18.600 mi).
Hải quân Đức nhận thức được những giới hạn của lớp tàu này, nên trong chiến tranh họ chỉ sử dụngDeutschland thuần túy như những tàucướp tàu buôn ngoài biển khơi. Vào những năm đầu củaTrận Đại Tây Dương, tốc độ của lớpDeutschland nói chung đủ nhanh để chúng né tránh mọi cuộc đối đầu mà chúng không thích, và hỏa lực đủ mạnh để đánh bại mọi tàu chiến mà chúng muốn đương đầu; chúng được lệnh né tránh trận chiến trừ khi có được ưu thế áp đảo. Chỉ cho đến khi phe Đồng Minh lấp được khoảng trống trên không tạiBắc Đại Tây Dương, phát triển những thiết bịđịnh vị vô tuyến tốt hơn,radar bước sóng centi-mét trang bị cho máy bay, và bố trí việc bảo vệ bằngtàu sân bay hộ tống cho các đoàn tàu vận tải; họ mới có khả năng vô hiệu hóa các hoạt động cướp tàu buôn củaDeutschland.
Chiếc dẫn đầu của lớp,Deutschland, được đổi tên thànhLützow vàotháng 11 năm1939 do sự suy luận mang tính biểu tượng nếu như một con tàu mang tênDeutschland (nước Đức) bị đánh chìm. Nó ở lại gần vùng biển nhà trong hầu hết cuộc chiến tranh, hoạt động tại vùngbiển Baltic hỗ trợ binh lính Đức. Là một trong số hai tàu chiến hạng nặng Đức có mặt trongtrận chiến biển Barents, nó không thể gây hư hại gì cho các tàu chiến Anh.Lützow sống sót cho đến những tuần lễ cuối cùng của chiến tranh.
Là con tàu cướp tàu buôn thành công nhất của lớp tàu này,Admiral Scheer thực hiện nhiều đợt đánh phá tạiBắc Đại Tây Dương cho đến tậnẤn Độ Dương. Vàotháng 11 năm1940, nó đã đánh chìmtàu buôn tuần dương vũ trangHMSJervis Bay cùng 17 tàu hàng sau khi bắt kịp đoàn tàu vận tải HX84. Đến năm1945, đang khi neo đậu trong cảngKiel, nó trúng bom trong một cuộc ném bom củaKhông quân Hoàng gia Anh, lật úp và chìm tại cảng này.
Admiral Graf Spee đã tiêu diệt được chín tàu buôn Anh với tải trọng tổng cộng 50.089 tấn trước khi bị ba tàu chiến Anh và khối Thịnh vượng chung hợp vây vàotháng 12 năm1939. Trongtrận River Plate diễn ra sau đó, nó gây hư hại cho tàu tuần dương hạng nặngHMSExeter đến mức chiếc này phải rút khỏi trận chiến. Tuy nhiên, con tàu Đức cũng bị hư hại đáng kể phần cấu trúc thượng tầng, đạn pháo 8 inch của Anh đã không thể xuyên thủng vỏ giáp sàn tàu của nó. Sau khi trải qua nhiều ngày bị kẹt lại trong cảngMontevideo thuộc nướcUruguay trung lập, nhận được tin tức sai lầm về một lực lượng Hải quân Hoàng gia Anh vượt trội hơn đang đến gần, nó tự đánh đắm vào ngày17 tháng 12 năm1939 hơn là đối đầu với một đối phương áp đảo, nhằm để bảo toàn mạng sống cho thành viên thủy thủ đoàn. Vị chỉ huy của nó,Hans Langsdorff, tự sát ba ngày sau đó.
Cho dù mọi con tàu đều chung một lớp, chúng có những khác biệt đáng kể trên mỗi chiếc thành viên, trong đóAdmiral Graf Spee được cải tiến nhiều nhất và có trọng lượng choán nước nặng nhất.
| Tàu | Đặt lườn | Hạ thủy | Hoạt động | Số phận |
| Deutschland /Lützow | 5 tháng 2 năm1929 | 19 tháng 5 năm1931 | 1 tháng 4 năm1933 | Bị đánh đắm tạiSwinemünde,4 tháng 5 năm1945; hủy bỏ năm1949 |
| Admiral Scheer | 25 tháng 6 năm1931 | 1 tháng 4 năm1933 | 12 tháng 11 năm1934 | Bị máy bay ném bom Anh đánh chìm tạiKiel,9-10 tháng 4 năm1945 |
| Admiral Graf Spee | 1 tháng 10 năm1932 | 30 tháng 6 năm1934 | 6 tháng 1 năm1936 | Bị đánh đắm ngoài khơiMontevideo,Uruguay,17 tháng 12 năm1939 |
{{Chú thích sách}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
