Deep Purple trải qua nhiều lần thay đổi nhân sự và có 8 năm tạm ngừng hoạt động (1976–1984). Đội hình giai đoạn 1968–1976 thường gắn với bốn cái tên là Mark I, II, III và IV. Đội hình thứ hai là đội hình gặt hái thành công nhất về mặt thương mại của nhóm gồm cóIan Gillan (hát),Roger Glover (bass),Jon Lord (keyboard),Ian Paice (trống) vàRitchie Blackmore (guitar). Đội hình này hoạt động từ năm 1969 đến 1973 và tái hợp từ 1984 đến 1989, rồi hoạt động lần nữa từ 1992 đến 1993. Ban nhạc gặt hái thành công khiêm tốn hơn trong các giai đoạn chuyển giao từ 1968 sang 1969 với đội hình gồmRod Evans (hát chính) vàNick Simper (bass, hát bè), từ 1974 sang 1976 với đội hình gồmDavid Coverdale (hát chính) vàGlenn Hughes (bass, hát) (vàTommy Bolin thay thế Blackmore vào năm 1975), và từ 1989 sang 1992 với đội hình có mặt củaJoe Lynn Turner (hát). Đội hình ban nhạc (hiện gồm có Ian Gillan và tay guitarSteve Morse hoạt động từ năm 1994) đã trở nên ổn định hơn trong nhiều năm gần đây, mặc dù nghệ sĩ keyboard Jon Lord giải nghệ vào năm 2002 (người kế nhiệm Jon làDon Airey), làm cho Ian Paice trở thành người sáng lập Deep Purple duy nhất vẫn gắn bó với ban nhạc.
Deep Purple được liệt ở hạng 22 trong danh sáchNhững nghệ sĩ hard rock vĩ đại nhất củaVH1, và trong một cuộc bầu chọn do đài phát thanhPlanet Rock tổ chức, nhóm xếp thứ 5 trong số "những ban nhạc giàu ảnh hưởng nhất từ trước đến nay". Ban nhạc đã nhận Giải huyền thoại tạigiải thưởng Âm nhạc Thế giới 2008. Deep Purple (cụ thể là các thành viên Blackmore, Lord, Paice, Gillan, Glover, Coverdale, Evans và Hughes) đã được ghi danh vàoĐại sảnh danh vọng Rock and Roll vào năm 2016.
Năm 1967,Chris Curtis (cựu tay trống củaSearchers) liên hệ với doanh nhân Tony Edwards ở Luân Đôn với hi vọng sẽ quản lý một nhóm nhạc mới mà anh vừa nhen nhóm có tên là Roundabout. Viễn cảnh của Curtis là một "siêu ban nhạc" nơi các thành viên trải qua những thành công rồi thất bại, giống như một guồng xoay âm nhạc. Ấn tượng với kế hoạch này, Edwards đồng ý chi tiền cho canh bạc với hai đối tác kinh doanhJohn Coletta và Ron Hire (những chủ sở hữu Doanh nghiệp Hire-Edwards-Coletta Enterprises, viết tắt là HEC).
Người đầu tiên được kết nạp vào ban nhạc là nghệ sĩ đánh đànHammond organ được đào tạo bài bảnJon Lord; Jon là bạn cùng phòng của Curtis, nổi bật nhất nhờ chơi nhạc vớithe Artwoods (được dẫn dắt bởiArt Wood, anh trai của tay guitar tương lai thuộc nhómFaces vàRolling Stones và cảKeef Hartley).[1] Kế đó Lord biểu diễn trong một ban nhạc đánh đệm cho nhóm hátThe Flower Pot Men (trước đây có tên làthe Ivy League) cùng với tay bassNick Simper và tay trốngCarlo Little. (Simper trước đây từng hoạt động trong nhómJohnny Kidd and the Pirates và may mắn sống sót sau vụ đâm xe năm 1966 cướp đi sinh mạng của Kidd.) Lord cảnh báo với hai người rằng anh đã được tuyển vào dự án Roundabout, sau khi Simper và Little đề xuất nghệ sĩ guitarRitchie Blackmore (người chưa bao giờ gặp Lord).[2] Simper đã biết đến Blackmore từ đầu thập niên 1960 khi ban nhạc đầu tiên của anh là the Renegades ra mắt cùng thời điểm với the Dominators (một trong những ban nhạc đầu tiên của Blackmore).[3]
HEC thuyết phục Blackmore đi từHamburg tới diễn thử cho nhóm nhạc mới. Anh thành danh với vai trò tay guitar trong phòng thu nháp và còn là thành viên của các nhómthe Outlaws,Screaming Lord Sutch vàNeil Christian (Neil là người thúc giục Blackmore chuyển đến Đức). Hành vi và lối sống thất thường của Curtis, cộng thêm cả lạm dụngLSD, đã làm anh đột ngột tỏ ra mất hứng với dự án mà anh đã bắt đầu, buộc HEC phải khai trừ anh khỏi Roundabout. Tuy nhiên, HEC giờ đây lại hứng thú với những tiềm năng mà Lord và Blackmore mang lại, nên đã thuyết phục Ritchie trở lại từ Hamburg lần thứ hai. Lord và Blackmore bắt đầu kết nạp thêm những thành viên nữa, đồng thời giữ Tony Edwards làm quản lý của họ.[4] Lord thuyết phục Nick Simper gia nhập để chơi bass, nhưng Blackmore khăng khăng rằng họ giữ Carlo Little lại để ủng hộ tay trốngBobby Woodman.[2] Woodman là cựu tay trống cho nhóm Play-Boys củaVince Taylor.
Tháng 3 năm 1968, Lord, Blackmore, Simper và Woodman dọn đến Deeves Hall, một ngôi nhà nông thôn ởSouth Mimms, Hertfordshire.[5][6] Ban nhạc sẽ chơi nhạc sống, sáng tác và tập luyện trong ngôi nhà; nhà được sắm sửa đầy đủ bộkhuếch đại Marshall đời mới nhất[7] và một cây đànHammond C3 organ (theo yêu cầu của Lord). Theo Simper kể lại, đã có "hàng tá" ca sĩ được thử giọng (trong đó cóRod Stewart và người bạn của Woodman là Dave Curtiss) cho đến khi đến nhóm ngheRod Evans của câu lạc bộ nhạc the Maze, và cho rằng giọng của anh phù hợp với phong cách của họ. Đồng hành cùng Evans là tay trốngIan Paice trong ban nhạc của anh. Blackmore đã xem Paice (lúc ấy 18 tuổi) đi lưu diễn cùng the Maze tại Đức vào năm 1966 và ấn tượng với tài nghệ chơi trống của cậu. Ban nhạc vội vàng xếp lịch diễn thử cho Paice, làm cho Woodman cảm thấy không hài lòng ra mặt với định hướng âm nhạc của nhóm.[2] Cả Paice và Evans đều được nhận vào những vị trí tương ứng của họ và đội hình của ban nhạc được hoàn tất.[8]
Trong một chuyến lưu diễn ngắn ở Đan Mạch và Thụy Điển vào tháng 4 (khi ấy nhóm vẫn giữ tên là Roundabout), Blackmore đề xuất một cái tên mới cho nhóm: "Deep Purple", đặt theo tựa bài hát yêu thích của bà nội anh.[4][7] Nhóm đã nhất trí lựa chọn cái tên này sau khi mọi người dán nó lên bảng trong lúc tập luyện. Xếp thứ hai trong số những cái tên cân nhắc sau Deep Purple là "Concrete God", nhưng họ lại thấy cái tên đó quá khó chịu nên không chọn.[9][10]
Mk I (1968–69):Shades of Deep Purple, The Book of Taliesyn vàDeep Purple
Tháng 5 năm 1968, ban nhạc chuyển vào phòng thuPye Studios tạiMarble Arch của Luân Đôn để thu âm album đầu tay mang tênShades of Deep Purple, được phát hành vào tháng 7 bởi hãng đĩaTetragrammaton tại Mỹ, và vào tháng 9 bởi hãng đĩaEMI tại Anh.[11] Nhóm đã gặt hái thành công ở Bắc Mỹ với bản cover bài "Hush" củaJoe South, đến tháng 9 năm 1968, ca khúc đã giành vị trí số 4 trên bảngBillboard Hot 100 ở Mỹ và vị trí số 2 trên bảng xếp hạngRPM của Canada, qua đó đẩy đĩa LPShades lên hạng 24 trên bảng xếp hạng album nhạc pop củaBillboard.[12][13] Một tháng sau, Deep Purple được chọn đễ hỗ trợ choCream tại tour diễnGoodbye của ban.[12]
Album thứ hai của ban nhạc làThe Book of Taliesyn nhanh chóng được thu âm, rồi ra mắt tại Bắc Mỹ vào tháng 10 năm 1968, trùng với thời điểm diễn ra tour diễn. Album có một bản cover bài "Kentucky Woman" củaNeil Diamond – đã lọt vào Top 40 cả ở Mỹ (hạng 38 trên bảng xếp hạngBillboard) và Canada (hạng 21 trên bảng xếp hạngRPM),[14][15] dù cho doanh số bán album không tốt bằng (hạng 54 ở Mỹ và hạng 48 ở Canada).[14][16]The Book of Taliesyn không được phát hành tại đất nước quê nhà của ban trong suốt một năm, và giống như tác phẩm trước, album không thể gây được dấu ấn trênUK Albums Chart.
Đầu năm 1969, ban nhạc thu âm đĩa đơn có tên là "Emmaretta" (đặt theo tên Emmaretta Marks, một diễn viên trong vở nhạc kịchHair lúc ấy và là người Evans cố tán tỉnh).[17] Đến tháng 3 năm ấy, ban nhạc đã hoàn thành phần thu âm cho album thứ ba làDeep Purple. Album có sử dụng đàn dây vànhạc cụ hơi bộ gỗ trong một bài ("April"), giới thiệu những tiền bối nhạc cổ điển của Lord nhưBach vàRimsky-Korsakov, và nhiều nguồn ảnh hưởng khác, đáng chú ý làVanilla Fudge (Lord và Blackmore thậm chí từng cho rằng nhóm muốn làm một "bản sao của Vanilla Fudge").[18] Đây là bản nhạc cuối có sự tham gia của đội hình sáng lập.
Hãng đĩa của Deep Purple ở Bắc Mỹ là Tetragrammaton đã hoãn khâu sản xuất albumDeep Purple cho đến khi ban nhạc kết thúc chuyến lưu diễn ở Mỹ vào năm 1969. Lý do này cộng thêm khâu quảng bá ít ỏi do hãng đĩa sắp phá sản đã làm album tiêu thụ kém, bị bật khỏi Top 100 củaBillboard. Ngay sau ngày ra mắt album thứ ba, Tetragrammaton ngừng hoạt động, làm cho ban nhạc chẳng còn tiền và rơi vào tương lai vô định. Tài sản của Tetragrammaton được chuyển giao choWarner Bros. Records – đơn vị sẽ phát hành các đĩa nhạc của Deep Purple ở Mỹ trong suốt thập niên 1970.
Trong chuyến lưu diễn ở Mỹ năm 1969, Lord và Blackmore đã gặp Paice để bàn về mong muốn đưa ban nhạc đi theo hướng nhạc nặng hơn. Do cảm thấy Evans và Simper sẽ không phù hợp với phong cách rock nặng, cả hai đều bị thế chỗ vào hè năm đó.[19] Paice cho biết "Một sự thay đổi phải đến. Nếu họ mà không rời đi, ban nhạc sẽ hoàn toàn tan rã." Cả Simper và Blackmore đều để ý Rod Evans đã đặt sẵn một chân bước khỏi cửa. Simper cho biết Evans đã gặp một cô nàng ởHollywood và cân nhắc kỹ theo nghiệp diễn viên, còn Blackmore giải thích: "Rod chỉ muốn đến Mỹ và sống ở Mỹ thôi."
Mk II (1969–73):Concerto for Group and Orchestra, In Rock, Fireball, Machine Head,Made in Japan vàWho Do We Think We Are
Nhằm tìm kiếm người hát chính, Blackmore hạ quyết tâm muốn chiêu mộ ca sĩ trẻ 19 tuổiTerry Reid. Mặc dù thấy lời mời gọi "hấp dẫn", Reid vẫn bị ràng buộc bởi hợp đồng thu âm độc quyền với nhà sản xuấtMickie Most và hứng thú với sự nghiệp solo của anh hơn.[20] Hết cách Blackmore đành tìm đến nơi khác. Ban nhạc tìm ra được ca sĩ Ian Gillan của nhómEpisode Six; đây là một ban nhạc đã phát hành nhiều đĩa đơn ở Anh song chưa đạt được thành công lớn nào về mặt thương mại. Theo lời Nick Simper, "Gillan sẽ chỉ gia nhập với Roger Glover."[21] Tay trống của Six làMick Underwood (một đồng đội cũ của Blackmore từ thời anh còn trong nhómthe Outlaws) đã giới thiệu cho ban nhạc Gillan và tay bassRoger Glover. Hành động này đã trực tiếp giết chết Episode Six, làm cho Underwood thấy tội lỗi không dứt suốt gần một thập kỷ, cho đến khi Gillan tuyển anh vàoban nhạc của nam ca sĩ thời hậu-Purple ở cuối thập niên 1970. Theo lời Blackmore, Deep Purple chỉ hứng thú với Gillan chứ không phải Glover, nhưng Roger đã được giữ lại theo lời khuyên của Ian Paice.
"Anh ấy có mặt trong buổi ghi nháp...anh ta là tay bass của họ [Episode Six]. Lúc đầu chúng tôi không định nhận anh ta cho đến khi Paicey nói, 'anh ấy là một tay bass tốt đấy, hãy giữ anh ta lại.' Thế là tôi gật đầu đồng ý."
Từ đây đội hình Mark II của Deep Purple đã hoàn chỉnh, với sản phẩm đầu tiên là một bài củaRoger Greenaway-Roger Cook sáng tác tên là "Hallelujah".[22] Lúc thu âm ca khúc, Nick Simper vẫn tưởng mình đang ở trong ban nhạc và đã gọi cho John Coletta để hỏi về ngày thu âm bài hát. Kế đó anh phát hiện ra bài hát đã được thu xong với Glover đánh bass. Để rồi các thành viên sáng lập của Deep Purple nhắc ban quản lý thông báo với Simper anh đã chính thức bị khai trừ.[23] Mặc có đĩa đơn "Hallelujah" đã được đăng quảng cáo trên truyền hình ở Anh, bài hát lại thất bại thê thảm.[22] Blackmore nói với tuần san âm nhạcRecord Mirror rằng ban nhạc "cần phải có một bản nhạc thành công về mặt thương mại ở Anh" và miêu tả bài hát là "kiểu mỗi bên có một tí"— tức là sự thỏa hiệp giữa loại chất liệu nhạc mà nhóm thường thu âm và chất liệu nhạc sặc mùi thương mại.[22]
Ban nhạc đã thu hút được một vài sự chú ý cần thiết từ dư luận vào tháng 9 năm 1969 vớiConcerto for Group and Orchestra, một nhạc phẩm sử thi chia làm ba phần của Lord sáng tác dưới dạng một dự án solo và được thể hiện bởi ban nhạc tại Nhà hátRoyal Albert Hall ở Luân Đôn vớiDàn nhạc giao hưởng hoàng gia (người chỉ huy dàn nhạc làMalcolm Arnold).[12] Bên cạnhDays of Future Passed củathe Moody Blues vàFive Bridges củathe Nice, đây là một trong những thành phẩm hợp tác đầu tiên giữa một ban nhạc rock và môt dàn nhạc. Album nhạc sống trở thành sản phẩm đầu tiên của nhóm gặt hái thành công nhất định trên bảng xếp hạng ở Anh.[24] Gillan và Blackmore thì kém vui hơn khi biết ban nhạc bị gắn với cái tên "một nhóm nhạc chơi cùng dàn nhạc", cả hai thấy rằngConcerto sẽ làm họ xao lãng, cản trở việc phát triển phong cách hard rock mà họ mong muốn. Lord thừa nhận rằng trong lúc ban nhạc không để tâm đến dự án đang diễn ra, thì ở cuối buổi biểu diễn, "bạn có thể đặt 5 nụ cười cạnh nhau và băng qua sông Thames." Lord cũng là người sáng tácGemini Suite, một thành phẩm nữa hợp tác của dàn nhạc/nhóm nhạc (cùng kiểu vớiConcerto) cho ban nhạc vào cuối năm 1970. Năm 1975, Blackmore cho hay ông thấyConcerto for Group and Orchestra không tệ nhưngGemini Suite thì đúng là kinh khủng và thiếu mạch lạc.[25] Sau này Roger Glover kể rằng Jon Lord dường như đã là thủ lĩnh của ban nhạc trong những năm hoạt động đầu tiên.[26]
Đội hình hoàng kim của Deep Purple vào năm 1971. Trái qua phải: Jon Lord, Roger Glover, Ian Gillan, Ritchie Blackmore, Ian Paice
Ngay sau khi hợp tác cùng dàn nhạc, Deep Purple bắt đầu một lịch trình lưu diễn sôi nổi và thu âm dày đặc mà ít thời ngơi nghỉ trong 3 năm kế tiếp. Album phòng thu đầu tiên của họ trong thời ký này (phát hành giữa năm 1970) làIn Rock (cái tên lấy cảm hứng từ ảnh bìa của album làNúi Rushmore), gồm có các đĩa đơn hòa nhạc chủ lực như "Speed King", "Into The Fire" và "Child in Time". Đĩa đơn vô album "Black Night" được phát hành cùng thời gian ấy, cuối cùng đưa Deep Purple lọt vào Top 10 ở Liên hiệp Anh.[27] Sự kết hợp giữa tiếng đàn guitar của Blackmore và tiếng méo từ đàn organ của Lord, cộng với chất giọng âm vực rộng và nội lực của Gillan và phần chơi rhythm của bộ đôi Glover–Paice, giờ đây đem đến cho ban nhạc một bản sắc có một không hai so với những album trước của họ.[28] Cùng vớiLed Zeppelin II của Zeppelin vàParanoid của Sabbath,In Rock đã hệ thống hóa thể loạiheavy metal mới bước đầu phát triển.[29]
Album thứ hai của Mk. II là một nhạc phẩm mang chất liệuprogressive sáng tạo với tựaFireball, được xuất xưởng vào mùa hè năm 1971 và giành vị trí quán quân trênUK Albums Chart.[24] Bài tiêu đề "Fireball" được phát hành thành đĩa đơn giống như "Strange Kind of Woman" — vốn không trích từ album nhưng được ghi nháp cùng đợt (mặc dù bài này đã thay thế "Demon's Eye" trong album bản Mỹ).[30] "Strange Kind of Woman" trở thành đĩa đơn thứ hai của họ lọt Top 10 ở Anh với vị trí thứ 8 giành được.[24]
Ít tuần sau khi phát hànhFireball, ban nhạc đã biểu diễn các ca khúc dự định cho album kế tiếp. Một bài hát (sau này trở thành "Highway Star") được thể hiện tại đêm đầu tiên của tour diễnFireball là một sáng tác của nhóm trên xe buýt tới một show ở Portsmouth, nhằm đáp trả câu hỏi của một nhà báo: "Thế các anh giải quyết chuyện sáng tác bài hát như thế nào?" Ngày 24 tháng 10 năm 1971, trong chặng lưu diễn ở Mỹ của tour Fireball, ban nhạc dự kiến biểu diễn ởNhà hát thính phòng tại Chicago thì Ian Gillan mắcviêm gan, buộc ban nhạc phải lên sân khấu mà không có anh, với tay bass Glover đảm trách phần hát. Sau vụ việc này, những ngày diễn còn lại ở Mỹ bị hủy và ban nhạc bay về quê nhà.[31]
Đầu tháng 12 năm 1971, ban nhạc di chuyển tới Thụy Sĩ để thu đĩaMachine Head. Album dự kiến được thu âm tạiSòng bạc Montreux bằng cách sử dụng bốt thu âmRolling Stones Mobile Studio, nhưng một cơn hỏa hoạn trong buổi hòa nhạc củaFrank Zappa vàthe Mothers of Invention đã thiêu rụi cả sòng bạc (nguyên nhân là do một người đàn ông bắn pháo sáng lên trần nhà). Vụ tai nạn này nổi tiếng là nguồn cảm hứng cho ca khúc "Smoke on the Water". Sau đấy album được thu âm tại một hành lang ở khách sạnGrand Hôtel de Territet vắng vẻ gần đó, ngoại trừ bản nhạc "Smoke on the Water". Riêng bài này được thu âm tại một nhà hát bỏ hoang có tên là The Pavillon, trước khi ban nhạc bị ép phải rời nơi này.[32][33][34] Nói về lúc ghi âm "Smoke on the Water", Blackmore giãi bày vớiBBC Radio 2: “Chung tôi đã ghi âm hết trong khoảng 4 lượt vì chúng tôi buộc phải làm thế. Cảnh sát đã đập cửa. Chúng tôi thì biết đấy là cảnh sát, nhưng chúng tôi có một thứ âm thanh ngon lành trong cái hội trường này. Chúng tôi đã đánh thức tất cả những hàng xóm cách đó khoảng năm dặm ở Montreux, vì tiếng nhạc vọng qua những ngọn núi. Tôi vừa chỉ chơi nốt đoạn cuối của câu riff, chúng tôi vừa hoàn thành xong thì cảnh sát ập vào rồi yêu cầu 'các anh phải dừng lại ngay'. Chúng tôi đã được bản nhạc."[35]
Tiếp nối những gì mà các album trước để lại,Machine Head được phát hành vào cuối tháng 3 năm 1972 và trở thành một trong những đĩa nhạc nổi tiếng nhất của ban. Đây là album quán quân thứ hai của nhóm ở Anh, vừa giúp họ tái thành danh ở Bắc Mỹ với các vị trí số bảy ở Mỹ và ngôi quán quân ở Canada.[24] Trong album có những bài hát trở nên kinh điển lúc diễn nhạc sống như "Highway Star", "Space Truckin'", "Lazy" và "Smoke on the Water" (bài nổi tiếng nhất của Deep Purple).[27][36] Họ tiếp tục đi lưu diễn và thu âm với năng suất thuộc hàng hiếm trong vòng 30 năm trở lại; khiMachine Head được thu âm, nhóm đã gắn bó với nhau trong ba năm rưỡi, trong khi đấy đã là album thứ sáu của họ.
Ban nhạc trở lại Mỹ vào cuối tháng 5 năm 1972 để tiến hành chuyến lưu diễn Bắc Mỹ lần thứ ba (trong tổng số bốn tour diễn của họ trong năm đó). Một tour diễn ở Nhật Bản vào tháng 8 là nguyên nhân ra đời đĩa nhạc sống kép-vinyl mang tênMade in Japan. Lúc đầu dự kiến là đĩa nhạc ra mắt chỉ ở Nhật, đĩa nhạc đã được phân phối toàn thế giới và biến đĩa LP kép này ngay lập tức gây sốt, giành chứng chỉ bạch kim tại năm quốc gia trong đó có Mỹ. Đây vẫn là một trong những đĩa hòa nhạc sống bán chạy và nổi tiếng nhất lịch sử nhạc rock.[37]
Đội hình hoàng kim Mark II của Deep Purple tiếp tục hoạt động và phát hành albumWho Do We Think We Are vào năm 1973. Với đĩa đơn hit "Woman from Tokyo", album đã giành hạng 4 trên bảng xếp hạng của Anh và số 15 trên bảng xếp hạng của Mỹ, đồng thời đoạt đĩa vàng nhạc hơn bất cứ album nào của Deep Purple tính đến thời điểm bấy giờ.[24][38] Nhưng những lục đục trong nội bộ và tình trạng kiệt quệ lại là dấu hiệu đáng chú ý hơn bao giờ hết. Sau những thành công củaMachine Head vàMade in Japan, việc phát hành thêmWho Do We Think We Are đã biến Deep Purple thành nghệ sĩ bán đĩa chạy nhất năm 1973 tại Mỹ.[39][40]
Gillan thừa nhận trong cuộc phỏng vấn vào năm 1984 rằng ban nhạc bị ban quản lý thúc giục phải hoàn thành albumWho Do We Think We Are đúng hạn rồi tiếp tục đi lưu diễn, dù cho họ rất cần nghỉ ngơi.[41] Những cảm xúc tiêu cực trong đó những hiềm khích với Blackmore, đỉnh điểm là vụ Gillan bỏ ban nhạc sau tour diễn thứ hai của họ ở Nhật Bản vào hè năm 1973, kế đến là sự ra đi của Glover là những phản ứng trước sự cương quyết của Blackmore.[42][43][44] Trong buổi phỏng vấn sau này, Lord ví sự ra đi của Gillan và Glover khi ban nhạc đang hưng thịnh là "nỗi hổ thẹn lớn nhất của rock and roll; Chúa mới biết chúng tôi sẽ làm gì trong ba hay bốn năm tới. Chúng tôi đang sáng tác quá tốt."[45]
Ảnh ghép đội hình Mark III, với giọng ca kiêm tay bassGlenn Hughes (trái) và đồng hát chínhDavid Coverdale (đầu) gia nhập cùng Blackmore, Paice và Lord.
Ban nhạc đã thuê tay bass kiêm hát chínhGlenn Hughes của nhóm Midlands, cũng cựu là thành viên củaTrapeze. Theo Paice, Glover nhắc anh và Lord rằng ít tháng trước khi hợp đồng của Glover chính thức đáo hạn, anh ta muốn rời ban nhạc, vì thế họ phải bắt đầu để mắt đến các show của Trapeze. Sau khi chiêu mộ Hughes, họ nhóm bắt đầu tranh luận về khả năng làm một nhóm 4 thành viên, với Hughes chơi bass kiêm hát chính.[46][47] Theo lời Hughes, anh bị thuyết phục gia nhập bởi ban nhạc đang tính đem ca sĩPaul Rodgers củaFree để làm ca sĩ đồng hát chính, nhưng lúc ấy Rodgers vừa mới lập nên nhómBad Company.[48] "Họ đã ngỏ lời", Rodgers kể lại, "và tôi trò chuyện với tất cả bọn họ về khả năng ấy. Purple đã lưu diễn ở Úc cùng đội hình cuối của Free. Tôi không nhận lời bởi tôi rất để tâm đến ý tưởng lập nên Bad Company."[49] Thay vào đấy, Deep Purple tổ chức các buổi thử giọng ở vị trí hát chính. Sau cùng họ chọnDavid Coverdale, một ca sĩ vô danh đến từ vùngSaltburn ở đông bắc nước Anh, chủ yếu vì Blackmore ưa thích chất giọng nam tính pha chút chất blues của anh này.[47]
Deep Purple đồng diễn chính ở sự kiệnCalifornia Jam vào năm 1974. Nhóm đã chơi nhạc trước hơn 250.000 khán giả tạiCao tốc mô tô Ontario ở Ontario, Nam California.
Đội hình mới này đi vào hoạt động năm 1974, và chuyến lưu diễn mùa xuân của họ có cả những live show tạiMadison Square Garden, New York vào ngày 13 tháng 3 vàNassau Coliseum sau đó 4 ngày.[50] Ban nhạc đồng trình diễn chính (cùngEmerson, Lake & Palmer) nhạc hộiCalifornia Jam tạiCao tốc mô tô Ontario ởOntario, Nam California, vào ngày 6 tháng 4 năm 1974. Với sức hấp dẫn hơn 250.000 người hâm mộ, nhạc hội còn có sự góp mặt của những gã khổng lồ của nhạc rock ở thập niên 1970 nhưBlack Sabbath,Eagles vàEarth, Wind & Fire.[51] Các phần của chương trình được phát trên đài truyền hìnhABC ở Mỹ, đưa ban nhạc tiếp cận với nhiều khán giả hơn. Một tháng sau, buổi trình diễn vào ngày 22 tháng 5 năm của nhóm tạiRạp chiếu phim bang Gaumont ởKilburn, Luân Đôn đã được ghi lại cho album nhạc sốngLive in London.
Album phòng thu đầu tiên của Mark III được phát hành vào tháng 2 năm 1974 và lấy tên làBurn; nhạc phẩm vô cùng thành công với thành tích hạng 3 tại Liên hiệp Anh và hạng 9 ở Mỹ, tiếp nối là một chuyến lưu diễn thế giới nữa.[52]Bài hát tiêu đều mở đầu album và sẽ là tiết mục mở màn hầu hết các buổi hòa nhạc trong kỷ nguyên của Mark III, đây là động thái ý thức của ban nhạc để theo đuổi trào lưu progressive rock vốn thịnh hành lúc bấy giờ bởi các ban nhạc nhưYes, Emerson, Lake & Palmer,Genesis vàGentle Giant. Hughes và Coverdale lần lượt đem đến giọng hát và các nhạc tố của funk và blues vào âm nhạc của nhóm, thứ âm thanh ấy thậm chí còn rõ ràng hơn ở sản phẩmStormbringer vào cuối năm 1974.[47] Bên cạnh bài hát tiêu đề, albumStormbringer sở hữu một số lượng các bài hát có nhiều tần suất phát thanh dày đặc như "Lady Double Dealer", "The Gypsy" và "Soldier of Fortune"; album đã giành vị trí số 6 tại Liên hiệp Anh và hạng 20 tại bảng xếp hạngBillboard của Mỹ.[52] Tuy nhiên, Blackmore công khai ghét album và những nhạc tố funk soul, thậm chí chê bai là "nhạc đánh giày".[53][54][55] Do đó, anh rời ban nhạc vào ngày 21 tháng 6 năm 1975 để lập nên ban nhạc riêng vớiRonnie James Dio củaElf, đặt tên là Ritchie Blackmore's Rainbow, rồi rút gọn thànhRainbow sau khi ra mắt album đầu tiên.[56]
Sau sự ra đi của Blackmore, nhóm đã cân nhắc giải tán song đổi ý để tiếp tục hoạt động và tìm tay guitar mới.Clem Clempson (Colosseum,Humble Pie),Zal Cleminson (The Sensational Alex Harvey Band),Mick Ronson (The Spiders From Mars) vàRory Gallagher là những cái tên được cân nhắc, song lựa chọn cuối cùng của họ là nghệ sĩ guitar người MỹTommy Bolin.[57] Có ít nhất hai phiên bản về câu chuyện tuyển Bolin: Coverdale tuyên bố mình chính là người đề xuất thử việc Bolin.[58] "Anh ấy bước vào, gầy như một cái cào, tóc nhuộm màu xanh lá, đeo những lông vũ màu vàng và xanh. Lặng lẽ đi bên cạnh anh ta là cô gái người Hawaii tuyệt đẹp trong chiếc váy đan bằng kim móc mà chẳng có đồ lót bên dưới. Anh ta cắm phích dây vào các hộp loaMarshall 100 oát và...đấy là công việc của anh ấy." Nhưng trong một buổi phỏng vấn do tờMelody Maker xuất bản vào năm 1975, Bolin cho biết anh đến buổi thử việc sau khi nhận được lời mời từ Blackmore.[59] Bolin từng là thành viên của nhiều ban nhạc ở cuối thập niên 1960 – Denny & The Triumphs, American Standard vàZephyr — nhóm phát hành ba album từ 1969 đến 1972. Trước khi đầu quân cho Deep Purple, những bản nhạc nổi tiếng nhất của Bolin ra đời khi anh đang làm nhạc công đánh thuê cho albumjazz fusionSpectrum (1973) củaBilly Cobham và taylead guitar cho hai album củaJames Gang thời hậuJoe Walsh:Bang (1973) vàMiami (1974). Anh còn từng chơi nhạc cùngDr. John,Albert King,the Good Rats,Moxy andAlphonse Mouzon, và đang bận làm album solo đàu tiên mang tênTeaser, lúc mà anh nhận được lời mời kết nạp từ Deep Purple.[60]
Những tấm ảnh quảng bá Deep Purple cho chuyến lưu diễn của họ ở Anh vào năm 1976. Từ trái qua phải: hàng trên: David Coverdale, Ian Paice hàng dưới: Glenn Hughes,Tommy Bolin và Jon Lord
Kết quả là albumCome Taste the Band được phát hành vào tháng 10 năm 1975, tức một tháng trước khi albumTeaser của Bolin lên kệ đĩa. Dù nhận những đánh giá trái chiều và doanh số bán đĩa ở mức trung bình (#19 tại Mỹ và #43 tại Liên hiệp Anh), lần tụ họp này lại như tái sinh ban nhạc một lần nữa, đem đến chất liệu funk đặc biệt mới lạ vào thứ âm thanhhard rock của họ.[61] Bolin có tầm hưởng tối quan trọng, và với sự khích lệ từ Hughes và Coverdale, nghệ sĩ guitar đã phát triển phần lớn chất liệu của album. DMặc cho tài năng của Bolin, những vấn đề cá nhân với ma túy nặng bắt đầu bộc lộ. Trong chuyến lưu diễnCome Taste the Band, nhiều người hâm mộ công khai la ó Bolin vì anh không thể chơi những đoạn solo như Ritchie Blackmore, mà không nhận ra rằng thể chất của Bolin bị bào mòn bởi chứng nghiện của anh. Cùng lúc ấy, Hughes bị nghiện cocaine, như anh thừa nhận trong những cuộc phỏng vấn nhiều năm về sau.[62]
Live show cuối của tour diễn được tổ chức vào ngày 15 tháng 3 năm 1976 tạiNhà hát Đế quốc Liverpool.[63] Tin tức ban nhạc tan rã sau cùng được công bố vào tháng 7 năm 1976, khi Rob Cooksey (người quản lý nhóm lúc ấy) đăng phát ngôn đơn giản: "ban nhạc sẽ không ghi âm hay biểu diễn cùng nhau dưới cái tên Deep Purple nữa".[64] Bolin hoàn thành album solo thứ hai mang tênPrivate Eyes. Ngày 4 tháng 12 năm 1976, sau một show tại Miami hỗ trợJeff Beck, Bolin bị bạn gái và các đồng đội phát hiện bất tỉnh nhân sự. Do không đánh thức được Bolin dậy, cô tức tốc gọi cấp cứu song đã quá trễ. Nguyên nhân tử vong chính thức là ngộ độc nhiều loại thuốc. Bolin mất, thọ 25 tuổi.[60]
Sau khi tan rã, hầu hết các thành viên cũ và hiện tại của Deep Purple tiếp tục gặt hái thành công nhất đinh tại một số ban nhạc khác nhưGillan,Whitesnake vàRainbow. Deep Purple lúc ây đã ngừng hoạt động và bắt đầu nắm giữ một kiểu thân thế bí ẩn, với các đĩa nhạc biên tập, tái bản và những đĩa nhạc sống do người hâm mộ phát hành trong suốt những năm còn lại của thập niên 1970.[65] Đây là động cơ thúc đây một lượng lớn cácnhà PR cố tìm cách tái hợp ban nhạc, đặc biệt trong bối cảnh phục hưng của thị trường hard rock ở cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980. Năm 1980, mộtchuyến lưu diễn dán nhãn Deep Purple đã công diễn với Rod Evans là người duy nhất từng có mặt trong Deep Purple, cuối cùng kết thúc bằng hành động pháp lý thành công từ nhóm Deep Purple thật về quyền sử dụng hợp pháp cái tên của họ. Evans phải bồi thường phí thiệt hại là 672.000 đô la Mỹ vì sử dụng cái tên của nhóm trái phép.[66]
Đội hình Mk II tái hợp (1984-1989):Perfect Strangers vàThe House of Blue Light
Deep Purple tạiCow Palace, San Francisco, 1985. Hình: Glover, Gillan, Paice và Blackmore.
Tháng 4 năm 1984, tức 8 năm sau khi Deep Purple tan rã, một dịp tái ngộ đội hình (và hợp pháp) đã diễn ra với đội hình Mark II "hoàng kim" từ đầu thập niên 197s: Gillan, Lord, Blackmore, Glover và Paice.[67][68] Ban nhạc mới tái hợp đã ký một thỏa thuận toàn cầu vớiPolyGram, để choMercury Records phát hành album của họ tại Mỹ,Polydor Records phân phối tại Liên hiệp Anh và các quốc gia khác. AlbumPerfect Strangers được ghi âm tạiVermont và ra mắt vào tháng 10 năm 1984. Album gặt hái thành công về mặt thương mại với vị trí số 5 trênUK Albums Chart và số 12 trênBillboard 200 tại Mỹ.[52][69] Album sở hữu những đĩa đơn chủ lực trong các buổi hòa nhạc như "Knockin' At Your Back Door" và "Perfect Strangers".[70]Perfect Strangers trở thành album phòng thu thứ hai của Deep Purple tiếp tục giành đĩa bạch kim tại Mỹ, sauMachine Head.[71]
Kế đến là chuyến lưu diễn tái hợp, bắt đầu tại Úc và di chuyển khắp thế giới tới Bắc Mỹ, rồi chuyển qua vòng qua châu Âu vào mùa hè sang năm. Về mặt tài chính, tour diễn còn gặt hái thành công rực rỡ. Tại Mỹ, tour diễn năm 1985 đã thu về số tiền hơn mọi nghệ sĩ khác ngoại trừBruce Springsteen.[72] Hành trình trở về Liên hiệp Anh chứng kiến ban nhạc biểu diễn tạibuổi hòa nhạc ở Knebworth vào ngày 22 tháng 6 năm 1985 (với sự hỗ trợ chính củaScorpions; còn có trên hóa đơn là tên củaUFO vàMeat Loaf), dù thời tiết nơi đây khá tệ (mưa rào và ngập 6 inch (15 cm)) trước mặt 80.000 người hâm mộ.[73] Buổi diễn được gọi là "Sự trở lại của Knebworth Fayre".[74]
Đội hình Mark II tiếp tục hoạt động, cho phát hànhThe House of Blue Light vào năm 1987, kế đến là chuyến lưu diễn thế giới (bị gián đo do Blackmore gãy một ngón tay trên sân khấu trong lúc cố chộp lấy cây guitar bị ném trên không) và một album nhạc sống nữa làNobody's Perfect (1988) — được chọn lọc từ nhiều show trong tour này, nhưng vẫn chủ yếu dựa trên danh sách tiết mụcMade in Japan quen thuộc từ trước đến nay. Tại Liên hiệp Anh, một bản mới của "Hush" (với Gillan hát chính) được phát hành nhằm đánh dấu kỷ niệm 20 tuổi của ban nhạc.
Gillan bị sa thải vào năm 1989; mối quan hệ của anh với Blackmore lại đổ vỡ lần nữa, và những khác biệt âm nhạc giữa họ đã đi quá xa. Lúc đầu, ban nhạc định kết nạp giọng caJimi Jamison củaSurvivor để thay thế vị trí của Gillan, nhưng vụ kết nạp đổ bể do những tình tiết phúc tạp vớiScotti Brothers Records, hãng đĩa chủ quản của Jamison.[75][76] Cuối cùng, sau khi thử việc nhiều ứng viên tên tuổi nhưBrian Howe (White Spirit,Ted Nugent,Bad Company),Doug Pinnick (King's X), các ca sĩ người ÚcJimmy Barnes (Cold Chisel) vàJohn Farnham (Little River Band), Terry Brock (Strangeways,Giant) và Norman "Kal" Swan (Tytan,Lion,Bad Moon Rising),[77]Joe Lynn Turner (cựu giọng ca của Rainbow) là người được lựa chọn. Đội hình Mark V chỉ thu âm một album làSlaves and Masters (1990) và đi lưu diễn để quảng bá album ấy. Nhạc phẩm gặt hái thành công ở múc trung với vị trí số 45 tại Liên hiệp Anh và số 87 trên bảng xếp hạngBillboard của Mỹ,[69] nhưng một bộ phận người hâm mộ chỉ trích đĩa nhạc mang nét giống "một album bản lỗi củaForeigner".[78]
Đội hình Mk II tái hợp lần hai (1992-1993) & Mk VI (1993-1994):The Battle Rages On...
"Nói về mặt âm nhạc thì tôi thấy rất hài lòng. Danh sách tiết mục như lấy thẳng từ thiên đường classic rock vậy. Và ban nhạc cũng tuyệt nữa. Cách họ phối hợp theo thời gian thật tuyệt."
— Nghệ sĩ guitarJoe Satriani chia sẻ về quãng thời gian ngắn anh gắn bó với Deep Purple.[79]
Sau khi hoàn tất chuyến lưu diễn, Turner bị buộc phải ra đi, vì Lord, Paice, Glover (và công ty thu âm) muốn Gillan trở lại nhân dịp nhóm mừng sinh nhật 25 tuổi. Blackmore bất đắc dĩ mủi lòng, sau khi đề nghị và cuối nhận được 250.000 đô-la trong tài khoản ngân hàng của mình[80] và đội hình hoàng kim đã thu đĩaThe Battle Rages On... vào năm 1993. Tuy nhiên, Gillan đã tái thực hiện hầu hết những sáng tác vốn được viết riêng Turner trước đó để thu âm album. Do đó, Blackmore trở nên giận giữ với những yếu tố phi giai điệu mà Gillian đưa vào.[81] Trong một chuyến lưu diễn châu Âu thành công, Blackmore rời nhóm vào năm 1993 trong êm đẹp sau một show vào ngày 17 tháng 11 nămHelsinki, Phần Lan.[82]Joe Satriani được lựa chọn để hoàn tất những ngày diễn ở Nhật vào tháng 12 năm và ở lại nhóm trong chuyến lưu diễn châu Âu hè năm 1994. Anh nhận được lời mời gia nhập chính thức, song những cam kết hợp đồng của Joe vớiEpic Records đã làm đổ bể thương vụ. Ban nhạc bèn nhất trí lựa chọn tay guitarSteve Morse (Dixie Dregs/Kansas) để làm người kế nhiệm Satriani vào ngày 23 tháng 8 năm 1994.[83]
Sự trở lại của Morse đã vực dậy mặt sáng tạo của ban nhạc, và vào năm 1996 một album mới có nhan đềPurpendicular được phát hành, thể hiện nhiều phong cách âm khác nhau, dù album chưa bao giờ giành được thành công trên bảng xếp hạng Billboard 200 tại Mỹ.[69] Tiếp đó đội hình Mark VII ra mắt thêm một album nhạc sốngLive at The Olympia '96 vào năm 1997. Với danh sách tiết mục lưu diễn chắp vá, Deep Purple đã có được những chuyến lưu diễn thành công trong những năm còn lại của thập niên 1990, phát hành albumAbandon kén tai hơn vào năm 1998 rồi đi lưu diễn với niềm hăng hái như lúc xưa.
Năm 1999, với sự giúp đõ củaMarco de Goeij (một người hâm mộ của Hà Lan, cũng là một học giả âm nhạc và nhà soạn nhạc), Lord đã cẩn thận tái sáng tácConcerto for Group and Orchestra, bản nhạc nền bị thất lạc. Nhạc phẩm một lần nữa được trình diễn tại Nhà hátRoyal Albert Hall vào tháng 9 năm 1999, lần này là vớiDàn nhạc giao hưởng Luân Đôn do Paul Mann chủ xưởng.[84] Buổi hòa nhạc còn mang tới những ca khúc từ sự nghiệp solo của từng thành viên, cũng như một tiết mục ngắn của Deep Purple, và sự kiện này được kỷ niệm trong albumIn Concert with The London Symphony Orchestra ra mắt năm 2000.[84] Năm 2001 chứng kiến đĩabox setThe Soundboard Series lên kệ bán, chứa các buổi hòa nhạc từ tour diễn ở Úc năm 2001 cộng thêm hai đêm diễn từ Tokyo, Nhật Bản.[85] Phần lớn những năm tháng kế tiếp được dành cho việc lưu diễn. Nhóm tiếp tục phát triển cho đến năm 2002 khi Lord (thành viên sáng lập và là người duy nhất có mặt trong mọi đội hình lâu nhất cùng Paice) thông báo chia tay ban nhạc êm đẹp để theo đuổi các dự án solo (đặc biệt là tác phẩm giao hưởng). Lord để lại cây đàn Hammond organ cho người kế nhiệm ông, tay keyboard nhạc rock kì cựuDon Airey (là người từng hỗ trợ Deep Purple khi Lord gặp chấn thương đầu gối vào năm 2001).
Mk VIII (2002–nay):Bananas,Rapture of the Deep, Now What?!, Infinite vàWhoosh!
Năm 2003, Deep Purple phát hành album phòng thu đầu tiên của họ sau 5 năm (Bananas) và bắt đầu đi lưu diễn để quảng bá album.EMI Records từ chối gia hạn hợp đồng Deep Purple, có thể là do doanh số bán đĩa thấp hơn kì vọng. Thực ra albumIn Concert with The London Symphony Orchestra bán chạy hơnBananas.[86]
Ban nhạc trình diễn tại buổi hòa nhạc từ thiệnLive 8 ở trung tâm thương mạiPark Place (Barrie,Ontario) vào tháng 7 năm 2005, và đến tháng 10, nhóm cho ra mắt album kế tiếpRapture of the Deep, ngay sau đó khởi động chuyến lưu diễnRapture of the Deep tour. Hai album của đội hình VIII này đều doMichael Bradford làm nhà sản xuất.[87] Tháng 2 năm 2007, Gillan đề nghị người hâm mộ không mua album nhạc sốngCome Hell or High Water do đơn vịSony BMG phát hành. Đây là bản ghi âm buổi trình diễn của ban nhạc vào năm 1993 tạiNEC, Birmingham, Anh.[82] Những bản ghi show này trước đây từng bị phát hành mà không có sự hỗ trợ nào của Gillan hay bất kì thành viên nào trong ban nhạc, song anh phát biểu: "Đây là một trong những thời điểm tệ nhất cuộc đời – thật sự là của tất cả chúng tôi".[82] Năm 2009, Ian Gillan chia sẻ: "Doanh số bán đĩa đã giảm dần, nhưng khán giả sẵn sàng trả thật nhiều tiền để có vé xem hòa nhạc."[88] Ngoài ra, Gillan cho biết: "Tôi không nghĩ là hạnh phúc đi liền với tiền bạc."[88]
Deep Purple đi lưu diễn hòa nhạc ở 48 đất nước trong năm 2011.[89]The Songs That Built Rock Tour sử dụng dàn nhạc có tới 38 người, trong đó có màn trình diễn tại sân vận độngthe O2 Arena ở Luân Đôn.[90] Cho đến năm 2011, các thành viên trong ban nhạc tỏ ra bất đồng, không biết có nên làm một album phòng thu mới không, bởi đĩa nhạc sẽ không thật sự kiếm tiền được nữa. Roger Glover cho biết Deep Purple nên làm một album phòng thu mới "ngay cả khi nó đốt tiền của chúng tôi."[91] Đầu năm 2011, David Coverdale và Glenn Hughes nói với đàiVH1 rằng họ muón tái hợp cùng các thành viên đội hình Mark III của Deep Purple nhân dịp thích hợp, chẳng hạn như một buổi hòa nhạc từ thiện.[92] Trưởng kĩ thuật viên âm thanh của ban nhạc hiện tại là Moray McMillin đã mất sau 9 năm đi lưu diễn ròng rã vào tháng 9 năm 2011, thọ 57 tuổi.[93] Sau rất nhiều buổi ghi nháp sáng tác tại Châu Âu,[94] Deep Purple quyết định thu âm suốt cả hè năm 2012, và ban thông báo rằng họ sẽ phát hành album phòng thu mới vào năm 2013.[89] Steve Morse báo với tạp chíRock Hard của Pháp rằng album phòng thu mới sẽ doBob Ezrin làm nhà sản xuất.[95]
Glover và Morse vào năm 2013 tại Tây Ban Nha.
Ngày 16 tháng 7 năm 2012, đồng sáng lập và cựu thành viên chơi organ của ban nhạc là Jon Lord từ trần ở Luân Đôn, thọ 71 tuổi.[96][97] Tháng 12 năm 2012, Roger Glover thông báo ban nhạc đã hoàn thành 14 ca khúc cho một album phòng thu mới, 11 hoặc 12 bài trong số dự kiến xuất hiện trong album cuối cùng được phát hành vào năm 2013.[98][99] Ngày 26 tháng 2 năm 2013, nhan đề của album phòng thu thứ 19 của Deep Purple được tiết lộ làNow What?!, được ghi và trộn âm ởNashville, Tennessee và phát hành vào ngày 26 tháng 4 năm 2013.[100] Album có chứa bài “Vincent Price”, đặt tên theonam diễn viên kinh dị từng hợp tác với cả Gillan và Glover trước đây trong sự nghiệp của họ.[101]
Ngày 25 tháng 11 năm 2016, Deep Purple thông báo chọnInfinite làm tựa đề album phòng thu thứ 12 của nhóm,[94] được phát hành vào ngày 7 tháng 4 năm 2017.[102] Nhằm quảng bá album, Deep Purple khởi động vào ngày 13 tháng 5 năm 2017 tại Bucharest, Romania nằm trong chuyến lưu diễnThe Long Goodbye Tour. Ở thời điểm công bố tour diễn vào tháng 12 năm 2016, Paice nói với website của Heavyworlds rằng đây "có thể là tour lớn cuối", nhưng cho biết ban nhạc "không hề hay biết". Anh miêu tả tour diễn có thời lượng dài và nói: "Chúng tôi chưa từng làm những kế hoạch nhanh và khó khăn nào, nhưng hiển nhiên là bạn không thể đi tour giống như hồi bạn mới 21 tuổi được. Việc ấy ngày càng trở nên gian nan hơn. Người ta có những thứ khác tốn thời gian trong cuộc sống của họ. Nhưng đừng bao giờ nói không bao giờ."[103] Ngày 3 tháng 2 năm 2017, Deep Purple phát hành MV của "Time for Bedlam", bài đầu tiên lấy từ album mới và là bài đầu tiên của Deep Purple sau gần 4 năm.[104]
Ngày 29 tháng 2 năm 2020, một bài hát mới tên là "Throw My Bones" được phát hành trên mạng, còn album mớiWhoosh! dự kiến trình làng vào tháng 6.[105][106] Lịch phát hành album đầy đủ thời lượng về sau bị hoãn tới ngày 7 tháng 8 năm 2020 dođại dịch COVID-19.[107] Trong một buổi phỏng vấn vào ngày 4 tháng 8 năm 2020, Gillan xác nhận anh và các thành viên khác của Deep Purple không có ý định giải nghệ ngay lập tức.[108]
Ian Paice (ảnh chụp năm 2017) đứng ở vị trí số 21 trong danh sách 100 tay trống vĩ đại nhất củaRolling Stone, với lời bình của tạp chí viết về anh: "nếu không có thành viên duy nhất gắn bó trọn đời với Deep Purple, thì sẽ chẳng có tiếng trống của heavy metal."[128]
Dù được phân loại vào dòng hard rock và heavy metal, âm nhạc của Deep Purple thường kết hợp các yếu tố giữaprogressive rock vàblues rock, làm cho nhà báo người CanadaMartin Popoff từng một lần gọi ban nhạc là "điểm tham chiếu của một thể loại nhạc metal mà không cần phân loại."[129]
Trước tháng 10 năm 2012, Deep Purple chưa từng được đề cử để ghi danh vàoDại sảnh Danh vọng Rock and Roll (dù cho họ đủ điều kiện từ năm 1993), nhưng có hai lần đề cử ghi danh vào các năm 2012 và 2013.[136][137] Mặc dù xếp thứ hai trong cuộc bầu chọn của khán giả ở cuộc bỏ phiếu của người hâm mộ Đại Sảnh Rock and Roll (có hơn nửa triệu lá phiếu), nhóm vẫn không được ban tổ chức chọn vào danh sách ghi danh.[138] Tay bassGene Simmons củaKiss và tay bassGeddy Lee củaRush bình luận lẽ ra Deep Purple hiển nhiên phải nằm trong số những nghệ sĩ được ghi danh ở Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll.[139][140] Đã có nhiều luồng chỉ trích trong quá khứ về việc không ghi danh Deep Purple. Nghệ sĩ guitarSteve Lukather củaToto nhận xét: "họ đưaPatti Smith vào mà lại không phải Deep Purple? Bài hát đầu tiên mà mọi đứa trẻ học chơi là gì? ["Smoke on the Water"] ... Và họ không có mặt trong Đanh sảnh Danh vọng Rock and Roll? ... Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll đã mất đi cái ngầu của nó vì những thiếu sót rõ ràng."[141] Nghệ sĩ guitarSlash củaGuns N' Roses vàVelvet Revolver bày tỏ sự ngạc nhiên và không tán đồng hành động không ghi danh Deep Purple: "Danh sách những người chưa từng được đề cử làm tôi giật mình ... [nghệ sĩ] lớn với tôi là Deep Purple. Làm sao bạn có thể không ghi danh Deep Purple?".[142][143] Các thành viên của Metallica làJames Hetfield,Lars Ulrich vàKirk Hammett cũng đều vận động để Deep Purple được ghi danh.[144][145] Trong một buổi phỏng vấn vớiRolling Stone vào tháng 4 năm 2014, Ulrich van nài: "Tôi sẽ không dấn thân vào chính trị hay tất cả những thứ đại loại vậy, nhưng tôi có hai từ để nói: 'Deep Purple'. Đó là tất cả những gì tôi phải nói: Deep Purple. Nghiêm túc đấy mọi người: Deep Purple. Hai từ đơn giản bằng tiếng Anh ... 'Deep Purple'! Tôi đã nói rồi đấy nhỉ?"[146] Năm 2015,Chris Jericho (cựu đô vật củaWWE và hiện là giọng ca của ban nhạc rockFozzy) phát biểu: "cái tin Deep Purple không có mặt trong [Đại sảnh Danh vọng] ấy. Đúng là nhảm nhí. Rõ ràng là có vài động cơ chính trị ngăn họ không vào được đó."[147]
"Với hầu như không có ngoại lệ nào, mọi ban nhạc hard rock trong 40 năm trở lại đây, bao gồm của nhóm của tôi, lần theo lịch sử của thể loại trực tiếp ngược về Black Sabbath, Led Zeppelin và Deep Purple. Nơi tôi lớn lên, và phần còn lại của thế giới bên ngoài Bắc Mỹ, tất cả đều bình đẳng về mặt địa vị, tầm vóc và tầm ảnh hưởng. Vì thế trong tim tôi – và tôi biết mình nói thay cho nhiều nhạc sĩ đồng hương và hàng triệu người hâm mộ Purple khi thú nhận điều này – tôi phần nào đó bối rối khi họ được ghi danh quá muộn vào Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll."
—Trích từ bài phát biểu của Lars Ulrich, người tiến cử Deep Purple vào Đại sảnh Danh vọng Rock & Roll.[148]
Nhằm giải đáp những phản ứng trên, một vị giám đốc điều hành của Đại sảnh Danh vọng cho biết, "Định nghĩa của 'rock and roll' tức là nhiều thứ với nhiều người khác nhau nhưng có thể khái quát theo các phép phân loại, họ đều có chung tình yêu âm nhạc."[139] Roger Glover vẫn cảm thấy mâu thuẫn về việc ghi danh và có được một thông tin nội bộ từ Đại sảnh, "Một thành viên của hội đồng nói, 'Anh biết đấy, Deep Purple, họ chỉ là dạngone-hit wonder thôi.' Làm sao anh có thể đồng ý với cái loạitầm thường vậy chứ?".[149] Ian Gillan còn bình luận: "Tôi đã đấu tranh cả cuộc đời mình chống lại nạn bị thể chế hóa và tôi nghĩ bạn phải tích cực tìm kiếm những thứ này, hay nói mặt khác là hòa nhập với những người tốt, và chúng tôi không được mời đến những thứ kiểu thế."[150] Ngày 16 tháng 10 năm 2013, Deep Purple một lần nữa được thông báo đề cử để cân nhắc đưa vào Đại sảnh, và một lần nữa họ lại không được ghi danh.[149][151]
Tháng 4 năm 2015, Deep Purple đứng đầu một cuộc bầu chọn của độc giảRolling Stone về những nghệ sĩ nên được ghi danh vào Đại sảnh Danh vọng vào năm 2016.[152] Tháng 10 năm 2015, ban nhạc nhận được đề cử ghi danh lần thứ ba.[153] Tháng 12 năm 2015, ban nhạc nhận được thông báo ghi danh vào Đại sảnh Danh vọng năm 2016, với lời bình của ban tổ chức: "Việc không ghi danh Deep Purple trong Đại sảnh là một lỗ hổng lớn phải bị khoả lấp", đồng thời ghi thêm rằng cũng những nghệ sĩ đã được ghi danh là Led Zeppelin và Black Sabbath, những ban nhạc đã tạo nên "Bộ ba bất hảo của hard rock và metal."[154] Ban nhạc được chính thức ghi danh vào ngày 8 tháng 4 năm 2016. Đại sảnh Danh vọng thông báo các thành viên sẽ được ghi danh gồm: Ian Paice, Jon Lord, Ritchie Blackmore, Roger Glover, Ian Gillan, Rod Evans, David Coverdale và Glenn Hughes. Những người bị loại khỏi danh sách ghi danh là Nick Simper, Tommy Bolin, Joe Lynn Turner, Joe Satriani, Steve Morse và Don Airey.[155]
Trước lễ tổ chức ghi danh, Ian Gillan thông báo anh đang cấm Hughes, Coverdale, Evans và Blackmore lên sân khấu biểu diễn cùng nhóm, vì những thành viên này không ở trong phiên bản "đang sống, thở" hiện tại của ban nhạc.[156] Trong số bảy người còn sống được ghi danh, chỉ có năm người xuất hiện. Blackmore không tham dự; một bài đăng trên trang Facebook của anh ghi rằng mình rất vinh dự được ghi danh và đã cân nhắc tham dự, cho đến khi anh nhận được thư từ Bruce Payne (quản lý hiện tại của Deep Purple phiên bản lưu diễn), nói "Không!"[157] Tuy nhiên trong các buổi phỏng vấn tại buổi lễ ghi danh, Gillan lại quả quyết rằng anh đã đích thân mời Blackmore. Trong một buổi phỏng vấn sau đó, Gillan nhắc đến việc mình mời Blackmore lên thể hiện bài "Smoke on the Water" tại buổi lễ, song Blackmore tin rằng anh không nhận được lời mời ấy. Evans (đã mất tích khỏi làng nhạc từ hơn 30 năm về trước) cũng không xuất hiện. Vì Lord mất từ năm 2012, vợ anh là Vickie đã lên nhận giải thay chồng mình. Các thành viên hiện tại của ban nhạc đã trình diễn bài "Highway Star" làm tiết mục khai mạc. Sau một đoạn dạo nhạc ngắn chơi cho bài hát "Green Onions" củaBooker T. & the M.G.'s trong lúc những tấm ảnh của Jon Lord quá cố chiếu trên màn hình phía sau họ, các thành viên hiện tại của Deep Purple liền chơi thêm hai bài hát nữa: "Hush" và ca khúc trứ danh "Smoke on the Water" của họ. Mặc dù bị cấm lên sân khấu cùng Deep Purple, cả David Coverdale và Glenn Hughes (cũng như Roger Glover) đã gia nhập ban nhạcCheap Trick (cũng được ghi danh tại buổi lễ) và một dàn sao thể hiện bản cover bài "Ain't That a Shame" củaFats Domino.[158]
^Kleidermacher, Mordechai (tháng 2 năm 1991).“When There's Smoke.. There's Fire!” (bằng tiếng Anh). Guitar Wolrd. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2024 – qua thehighwaystar.com.
^Whitburn, Joel (2007).The Billboard Albums: Includes Every Album That Made the Billboard 200 Chart (bằng tiếng Anh). Record Research Inc. tr. 227.
^"History" track on the "Deep Purple: History and Hits" DVD.
^Mike Jefferson (1 tháng 4 năm 2009).“Deep Purple – Stormbringer”.Coffeerooms on Music.Bản gốc lưu trữ 11 tháng 4 năm 2021. Truy cập 8 tháng 12 năm 2011.
^Gary Hill, Rick Damigella and Larry Toering (28 tháng 1 năm 2011).“Interview with Candice Night of Blackmore's Night from 2010”.Music Street Journal.He asked me to join him on tour in 1993, Purple's last tour as the famous Mark 2 line up, and requested I sing back up vocals on his Difficult to Cure solo