*Số trận ra sân và số bàn thắng ở câu lạc bộ tại giải quốc gia
David Andrew Seaman,MBE (sinh ngày 19 tháng 9 năm 1963) là một cựucầu thủ bóng đá người Anh thi đấu ở vị tríthủ môn. Trong sự nghiệp kéo dài từ năm 1981 đến 2004, ông nổi tiếng nhất nhờ quãng thời gian chơi bóng cho câu lạc bộArsenal. Ông đã có tới 75 lần khoác áođội tuyển Anh và là thủ môn có nhiều lần ra sân cho đội tuyển nước này chỉ sauPeter Shilton.[3] Năm 1997, ông được trao huân chươngMBE nhờ những cống hiến cho bóng đá.
Đỉnh cao sự nghiệp của Seaman nằm ở quãng thời gian ông làm thủ môn cho Arsenal và tuyển Anh ở các thập niên 1990 và 2000. Trong thời gia khoác áo Arsenal, ông đã giành 3 chức vô địch quốc gia (1991, 1998, 2002), 4Cúp FA (1993, 1998, 2002, 2003),Cúp Liên đoàn Anh năm 1993 vàWinners' Cup 1994. Ông cũng thi đấu cho tuyển Anh ở các chiến dịchgiải vô địch thế giới (1998 và2002) vàgiải vô địch châu Âu (1996 và2000).
Pha cứu thua của Seaman trước cú dứt điểm củaPaul Peschisolido từ độiSheffield United tại trận bán kếtCúp FA 2002–03 được giới truyền thông miêu tả là một trong những pha cản phá hay nhất từ trước đến nay. Seaman từng đượcSách Kỷ lục Guinness ghi danh nhờ thành tích bắt bóng rơi từ độ cao kỷ lục 102,5 m.[4][5] Những điểm trừ trong sự nghiệp của ông là hai lỗi nghiêm trọng mà ông mắc phải đều đến từ những tình huống sút xa — đầu tiên là bàn thủng lưới muộn phút bù giờ trong trậnChung kết Winners' Cup 1995 của Arsenal và bàn thủng lưới từ pha đá phạt củaRonaldinho bên phíaBrasil tại từ kếtgiải vô địch thế giới 2002 của tuyển Anh.[6][7][8][9] Vốn là một ngườithuận trái,[10] song Seaman lại ném bóng bằng tay phải[11] và sút bóng bằng chân phải. Năm 2004 ông giải nghệ do tái phát chấn thương vai. Tháng 6 năm 2012, ông được bổ nhiệm làm huấn luyện thủ môn của câu lạc bộWembley thuộc giảiCombined Counties Football League.
Seaman chào đời tạiRotherham, phân khuWest Riding của hạtYorkshire, Anh. Ông từng theo học tại Trường phổ thông hỗn hợp Kimberworth. Ông khởi nghiệp tạiLeeds United – câu lạc bộ mà ông hâm mộ khi còn bé. Tuy nhiên ông lại không được huấn luyện của đội lúc bấy giờ là Eddie Gray (cầu thủ mà Seaman một thời mến mộ) để ý đến. Seaman chuyển đến câu lạc bộPeterborough United ở giải hạng 4 với mức phí 4.000bảng vào tháng 8 năm 1982 nhằm bắt đầu tạo dựng tên tuổi cho mình.
Chỉ trong hơn 2 năm sau, tháng 10 năm 1984, câu lạc bộ chơi ởgiải hạng 2 làBirmingham City đã chi 100.000 bảng để có được sự phục vụ của Seaman. Sau cùng họ đãthăng hạng vào cuối mùa bóng, nhưng lại rớt hạng vào mùa kế tiếp. Tuy nhiên Seaman không ở lại đội chơi ở giải hạng 2 mà chuyển đến đầu quân choQueens Park Rangers với mức phí 225.000 bảng vào tháng 8 năm 1986.
Năm 1990, rất lâu trước khi hệ thống chuyển nhượng bóng đá Anh đi vào hoạt động, các đội bóng có vài tuần để chuyển nhượng cầu thủ trước khi mùa bóng kết thúc. Arsenal – câu lạc bộ giành chức vô địch quốc gia năm 1989 – đã muốn ký hợp đồng với Seaman, nhưng trong thỏa thuận lại gắn điều khoản đểJohn Lukic – thủ môn của chính Arsenal lúc ấy – ra đi theo chiều ngược lại, dưới dạng cho mượn. Lukic không chấp nhận điều khoản này nên thỏa thuận bị đổ vỡ và các bên đều lâm vào bế tắc. Ngay khi mùa bóng khép lại và các câu lạc bộ được phép tham gia thị trường chuyển nhượng lần nữa, huấn luyện viên của Arsenal, ôngGeorge Graham đã mua lại Seaman với phí 1,3 triệu bảng (giá kỷ lục cho một thủ môn người Anh lúc bấy giờ).[12] Trong khi đó, Lukic – người được cổ động viên Arsenal rất yêu thích – chuyển đến Leeds theo chiều ngược lại.
Quãng thời gian Seaman gắn bó với Arsenal là một trong những thời kì thành công nhất lịch sử câu lạc bộ. Mùa giải 1990–91 chứng kiến Seaman chỉ để lọt lưới 18 bàn trong suốt 38 trận của mùa bóng, qua đó giúp Arsenal bảo vệ thành công chức vô địch. Năm 1993, Arsenal đoạt cú đúp chức vô địchCúp FA vàCúp Liên đoàn Anh, năm kế tiếp còn giành danh hiệuWinners' Cup. Arsenal khởi đầu chiến dịch vô địch Cúp Liên đoàn với trận gặpMillwall, sau hai lượt trận, trận so tài bước vào loạt sút luân lưu. Seaman cản phá ba trong bốn cú dứt điểm của Millwall lần lượt đến từ Malcolm Allen, Jon Goodman và Colin Cooper bên đội bạn, qua đó giúp Arsenal đi tiếp.[13]
Năm 1995, George Graham bị sa thải và Arsenal đứng trước cơ hội trở thành câu lạc bộ đầu tiên bảo vệ thành công chức vô địch Winners' Cup, khi mà Seaman nổi danh là một chuyên gia cản phá phạt đền sau chặn được những cú sút của Siniša Mihajlović, Vladimir Jugović và Attilio Lombardo tại loạt đá luân lưu trận bán kết của Arsenal với đại diệnSampdoria của Ý, dù phải thi đấu với hai rạn sườn bị gãy.[14] Tuy nhiên, Arsenal lại để thất bại trong trận chung kết trướcReal Zaragoza tạiSân vận động Công viên các Hoàng tử ở Paris, khi Nayim ghi bàn ở phút cuối hiệp phụ với một cú lốp bóng tầm 40 yard đánh bại Seaman.[15][16]
Tháng 8 năm 1996,Arsène Wenger trở thành huấn luyện viên mới của Arsenal. Wenger là người đánh giá Seaman rất cao và vàonăm 1998, thủ môn này đã góp công giúp đội bóng giành cú đúp vô địchGiải Ngoại hạng Anh vàCúp FA. Ởmùa bóng 1998–99, Seaman thi đấu tất cả 38 trận tại giải vô địch quốc gia, chỉ để lọt lưới 17 bàn nhưng không đủ để giúp Pháo thủ bảo vệ thành công chức vô địchGiải Ngoại hạng Anh, đồng thời để thua trận bán kếtCúp FA trướcManchester United. Mùa bóng kế tiếp, Seaman cùng Arsenal tiến đến trậnChung kết Cúp UEFA 2000 và hòa 0–0 vớiGalatasaray, nhưng để thất thủ trên chấm đá luân lưu.[17][18]
Năm 2002, Seamon đoạt ngôivô địch Ngoại hạng Anh vàCúp FA lần nữa để hoàn tất cú đúp danh hiệu lần thứ 2 trong sự nghiệp của ông, mặc dù các thủ môn dự bị của Arsenal là Stuart Taylor (10 trận ra sân) và Richard Wright (12 trận ra) cũng được trao huân chương vô địch mùa bóng đó, chủ yếu bởi Seaman vắng mặt do chấn thương. Ông tạo nên điểm nhấn của mùa giải với pha cản phá cú đá phạt đền củaGareth Barry trong trận Arsenal thắng độiAston Villa 2–1.[19]
Sau khi rời Arsenal, Seaman hội ngộ cùng huấn luyện viênKevin Keegan tại câu lạc bộManchester City vào mùa hè năm 2003, nhưng sự nghiệp của Seaman tạiSân vận động Thành phố Manchester không kéo dài lâu. Do liên tục phải nghỉ thi đấu vì chấn thương, ông sớm tuyên bố treo găng vào tháng 1 năm 2004 ở tuổi 40. Hành động cuối của Seaman tại City là giúp đỡ Keegan lựa chọn người kế nhiệm ông, và ông đã lựa chọnDavid James – thủ môn từng chiếm vị trí số 1 trong khung gỗ tuyển Anh từ chính Seaman cách đó chưa đầy 1 năm.
Seaman có trận đá ra mắt tuyển Anh vào năm 1988 và góp mặt trên tuyển trong 15 năm tiếp – một kỷ lục của đội tuyển lúc bấy giờ (về sau bịRio Ferdinand cân bằng). Ông có trận đeo găng đầu tiên cho tuyển Anh dưới trướng huấn luyện viênBobby Robson trong trận giao hữu gặpẢ Rập Xê Út vào tháng 11 năm 1988. Robson đã lựa chọn ông ở vị trí thủ môn số 3 của tuyển Anh sauPeter Shilton vàChris Woods tạiGiải vô địch thế giới 1990, nhưng sau khi đặt chân đến Ý thì lại phải rời đội tuyển sớm vì chấn thương, và người thay thế cho ông làDave Beasant.
Seaman dần xây chắc vị trí của mình trong khung gỗ và trở thành thủ môn số 1 của tuyển Anh dưới đời huấn luyện viênTerry Venables, qua đó không bỏ một phút thi đấu nào tạigiải vô địch châu Âu 1996. Ở giải đấu ấy, Seaman cản phá được 2 quả phạt đền. Quả đầu tiên là trước chân sútGary McAllister củađội tuyển Scotland ở vòng bảng. Seaman chặn được cú đá trong lúc tuyển Anh vừa dẫn trước 1-0, không lâu sauPaul Gascoigne ghi bàn nâng tỷ số lên 2-0. Kế đó, ở trận tứ kết khi tuyển Anh vàTây Ban Nha bất phân thắng bại sau 90 phút thi đấu chính thức, ông đẩy được cú sút luân lưu củaMiguel Ángel Nadal để loại Tây Ban Nha khỏi giải. Sau cùng tuyển Anh của ông bị loại bởituyển Đức trên chấm đá luân lưu ở trận bán kết, sau khi thủ mônAndreas Köpke của Đức đỡ được cú sút củaGareth Southgate.[20] Cùng vớiAlan Shearer – chủ nhân chiếc giày vàng của giải và tiền vệ cánhSteve McManaman, ông được vinh danh bằng một vị trí trong "Đội hình tiêu biểu của giải" doLiên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA) lựa chọn.[21] Nhà tài trợ giải vô địch châu Âu năm 96 làPhilips cũng tôn vinh Seaman là "Cầu thủ hay nhất giải".
Seaman vẫn là lựa chọn số một dưới quyền huấn luyện viênGlenn Hoddle tạigiải vô địch thế giới 1998 tổ chức tại Pháp. Ông giữ sạch lưới hai trận ở vòng bảng giúp tuyển Anh cán địch ở vị trí thứ 2 sauRomânia.[22][23] Ở vòng 16 đội, trong trận Anh chạm tránArgentina, cầu môn của Seaman bị thủng lưới bởi một quả phạt đền, đưa tỉ số trận đấu về thế quân bình 2-2, trước khi Anh để thua trên chấm luân lưu.[24]Kevin Keegan tiếp tục lựa chọn Seaman bắt bóng tạiGiải vô địch châu Âu 2000,[25] nơi ông bắt đầu chiến dịch với các trận đấu gặpBồ Đào Nha và Đức, nhưng rồi gặp chấn thương trong lúc khởi động cho trận thứ 3 đối đầu România, khiến vị trí gác đền của ông rơi vào tayNigel Martyn. Kết quả là tuyển Anh thua trận và bị loại ngay sau vòng bảng.
Ở thời đỉnh cao phong độ, Seaman được xem là một trong những thủ môn hay nhất thế giới trong thập niên 1990, qua đó nhận được nhiều khen ngợi từ các đồng nghiệp đàn anh nhưSepp Maier vàFrancesco Toldo.[26][27] Là một thủ môn cao và dạn dày kinh nghiệm cùng thân hình to lớn, ông nổi tiếng nhờ bản lĩnh trận mạc, phản xạ tinh tường, nhanh nhẹn và cảm quan chọn vị trí xuất sắc, cũng như có khả năng xử lý bóng và phán đoán bóng tốt, cho phép ông có thể rời vòng cấm địa để chỉ huy khu vực của mình hiệu quả, làm cho giới truyền thông tặng cho ông biệt danh "safe hands" (đôi bàn tay an toàn).[28][29][30][31][32][33][34] Mặc dù không phải dạng thủ môn có lối chơi bóng hào nhoáng, Seaman được xem là một thủ môn thi đấu hiệu quả và nhìn chung là đáng tin cậy, với một phong thái lạnh lùng, sự hiện diện quyết đoán và bình tĩnh trong cầu môn, cũng như khả năng lãnh đạo và tổ chức tuyến sau của đội bóng, tạo nên cảm giác tự tin cho các đồng đội.[26][33][34][35][36][37][38] Ông còn là một chuyên gia cản phá phạt đền.[39] Tuy nhiên, bất chấp khả năng chơi bóng đỉnh cao và tuổi thọ nghề tương đối lâu, ông còn được biết tới với tính cách thiếu nhất quán và đôi khi dễ mắc sai lầm, cụ thể là ở nửa sau sự nghiệp của ông do bị hàng loạt chấn thương hành hạ và bị cả tuổi tác ảnh hưởng, sau cùng dẫn đến thể chất của ông bị suy giảm và kéo theo hàng loạt những màn trình diễn kém thuyết phục;[27][31][35][40][41][42] ông cũng thường xuyên phải vất vả khi đối đầu với những cú sút xa trong suốt sự nghiệp.[43][44]
Với vị thế là một trong những thủ môn người Anh xuất sắc nhất mọi thời đại[44][45][46] và một trong những thủ môn hay nhất lịch sửgiải Ngoại hạng Anh nói riêng và bóng đá Anh nói chung,[32][37] Seaman từng về đích thứ 2 trong cuộc bầu chọn cho danh hiệu "Thủ môn xuất sắc nhất thế giới năm 1996" củaLiên đoàn thống kê và lịch sử bóng đá quốc tế (IFFHS) chỉ sauAndreas Köpke,[47] đồng hạng 32 vớiEnrico Albertosi trong cuộc bầu chọn "Thủ môn châu Âu của Thế kỷ" và hạng 4 trong cuộc bầu chọn các thủ môn người Anh hay nhất cũng đều do IFFHS tổ chức.[48] Năm 2013, James McNicholas củaBleacher Report miêu tả Seaman là "thủ môn xuất sắc nhất lịch sử Arsenal".[49] Vốn là một ngườithuận trái, song Seaman lại ném bóng bằng tay phải và cũng sút bóng bằng chân phải nốt.[11] Bên cạnh tài năng làm thủ môn, Seaman cũng là một nhân vật rất được nhiều người chú ý trên sân cỏ bởi bộ ria mép và kiểu tóc buộc đuôi ngựa thương hiệu mà ông để trong suốt sự nghiệp của mình.[30]
^"Keegan names Euro 2000 squad".BBC Sport. British Broadcasting Corporation. ngày 1 tháng 6 năm 2000.Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2020.
^abRialti, Alessandro (ngày 10 tháng 10 năm 1995)."Toldo: ho preso al volo la fortuna".La Stampa (bằng tiếng Ý). tr. 31. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2020.