Dương Tu | |
|---|---|
 | |
| Tự | Đức Tổ (德祖) |
Thông tin chung | |
| Thế lực | Tào Ngụy |
| Chức vụ | Chủ bộ |
| Sinh | 175 |
| Thân phụ | Dương Bưu |
| Thân mẫu | Viên phu nhân |
Dương Tu (chữ Hán: 杨修; 175 - 219),biểu tựĐức Tổ (德祖), là một mưu sĩ củaTào Ngụy, phục vụ dưới trướng củaTào Tháo, về sau đi theo trợ giúp con thứ tư của Tào Tháo làTào Thực trong giai đoạn tranh ngôi vị Thế tử giữa anh emTào Phi cùngTào Xung vàTào Chương. Ông nổi tiếng là một người thông minh và đoán được ý nghĩ của Tào Tháo, trở thành một nhân vật đầy quyền thế đồng thời nhận nhiều sự căm ghét của các nhân vật lớn lúc bấy giờ, trong đó có Tào Tháo. Cuối cùng, việc này cũng đã dẫn đến cái chết của ông. Ông được nhắc đến với điển tíchkê lặc (sườn gà), nhắc nhở về họa miệng "thần khẩu hại xác phàm".
Dương Tu ngườiHoằng Nông,Hoa Âm (nay là Hoa Âm,Thiểm Tây), xuất thân cao môn sĩ tộc.
Tằng tổ phụDương Chấn (楊震), tổ phụDương Tứ (楊賜) đều làm quanThái úy dưới thờiĐông Hán. Đến đời cha làDương Bưu, họ Dương giữ chứcThái úy dưới triềuHán Hiến Đế, đượcHậu Hán thư gọi làTứ thế Thái úy (四世太尉), có thể nói là một sĩ tộc vô cùng hiển hách không kém họ Viên củaViên Thiệu,Viên Thuật và họ Vương của Tư đồVương Doãn. Cha ông Dương Bưu vốn là một số rất ít trung thần dám phản đối quyền thần lấn át Thiên tử (trước làĐổng Trác, sau này làTào Tháo). Vợ của Dương Bưu là Viên phu nhân, em gáiViên Thuật vàViên Thiệu.
Khi Viên Thuật công khai xưng đế chống triều đình, Tào Tháo vốn không ưa Dương Bưu, bèn nhân đó lệnh bắt giam ông định giết. Nhưng nhờ cóKhổng Dung can gián về đức độ của ông, Tào Tháo bèn thả ông. Biết nhà Hán sắp mất không thể cứu vãn được, Dương Bưu bèn cáo bệnh xin về ở ẩn.
Dương Tu vốn là người có tài, xuất thân cao môn sĩ tộc lại có tiếng học rộng hiểu sâu, ông từ vịHiếu liêm (孝廉) dần dần làm đến chứcChủ bộ (主簿), là thủ hạ dưới trướng Tào Tháo khi ấy đang làThừa tướng. Quyền cao chức trọng, hằng ngày Tào Tháo bận nhiều việc, hầu hết các việc trong ngoài của phủ đều do Dương Tu nắm giữ. Có thể nói, Dương Tu khi ấy là một trong những nhân vật ảnh hưởng nhất triều đình.
Ông có mối giao hảo tốt vớiTào Thực, con trai thứ tư của Tào Tháo và quyết định trở thành mưu sĩ theo phò cho Tào Thực trong cuộc chiến giành ngôi vị Thế tử giữa Tào Thực vàTào Phi. Tuy nhiên, quan hệ giữa Dương Tu với Tào Phi cũng không xấu. Tu từng tặng Phi một thanh kiếm, được Phi rất yêu thích luôn mang theo bên mình. Sau này khi Tào Phi xưng đế, nhìn lại thanh bảo kiếm thì nhớ đến Dương Tu, bảo rằng "Dương Đức Tổ nói đây là thanh kiếm của Vương Mao", rồi cho người tìm Mao và ban thưởng quần áo và lương thực. Gọi Dương Tu bằng tên chữ, vì Dương Tu mà ban thưởng cho Vương Mao, có thể thấy ít nhất Tào Phi không ghét Dương Tu.
Những chuyện Dương Tu làm Tào Tháo bực tức trongTam Quốc Diễn Nghĩa củaLa Quán Trung, tất cả đều xuất phát từ sự nhanh trí và giỏi luận chữ Hán của Dương Tu. Không rõ là vì cái tôi của mình hay vì không ưa Tào Tháo mà Dương Tu thường hay tạo ác cảm với Tào Tháo bằng những việc nhỏ như vậy (như kiểuTrạng Quỳnh lỡmChúa Trịnh).
Có thể thấy qua hai câu chuyện trên đều diễn ra ở thời kì đỉnh cao quyền lực của Tào Tháo (giai đoạn này Tào Tháo mới có cái thú lấy bút đề lên đồ vật theo kiểu của Thiên tử), và phản ứng châm chọc này của Dương Tu cho thấy phản ứng của ông trước hành động học đòi làm Đế vương của Tào Tháo. Có lẽ, Tào Tháo cũng nhận ra rằng Dương Tu cũng giống cha mình, không bao giờ ủng hộ Tào Tháo lấn át Thiên tử, nhưng cách phản đối của Dương Tu thâm thúy hơn chứ không thẳng thừng như Dương Bưu.
Tuy nhiên, ý kiến cho rằng Dương Tu kiêu ngạo, cậy tài văn chương, chữ nghĩa nên về sau chuốc vạ vào thân là hợp lý hơn, bởi vì những lý do sau:
Đồng thời, việc Dương Tu đoán được tâm ý của Tào Tháo cũng khiến Tào Tháo cảm thấy lo lắng. Những người ở địa vị như Tào Tháo muốn biết rõ thuộc hạ, nhưng lại không muốn thuộc hạ biết mình (trừ những điều được cố ý để cho biết), nhờ đó bản thân trở nên thần bí khó lường, vì vậy mới có thể thoải mái hành sự. Đằng này Tháo bị Dương Tu đoán trúng tim đen, lại còn đem đi nói khắp nơi, "cái đinh" này Tào Tháo không thể không nhổ.
Lần đó, Tào Tháo đem binh ra chặn Lưu Bị nhưng đánh thua mấy trận đành phải cắm trại cố thủ. Thời gian trôi qua, không thay đổi được tình hình chiến trường đâm ra chán chường, có ý muốn rút nhưng lại ngại xấu hổ trước ba quân, quần thần. Buổi tối, tướngHạ Hầu Đôn vào trướng xin khẩu lệnh ban đêm cho doanh trại, Tào Tháo ngần ngừ một lúc rồi nói:"Kê lặc" (sườn gà).Hạ Hầu Đôn thấy khẩu lệnh này lạ lùng quá bèn thắc mắc đem hỏi Dương Tu.
Dương Tu cười lớn rồi bảo Hạ Hầu Đôn chuẩn bị gói ghém đồ đạc, kẻo nội trong 3 ngày nữa Tào Tháo sẽ hạ lệnh rút quân. Dương Tu giải thích rằng khẩu lệnh"sườn gà" nói lên tâm trạng của Tào Tháo, vừa muốn rút quân, vừa không muốn bỏ như sườn gà, ăn thì không có mấy thịt, bỏ đi thì thấy tiếc. Quả nhiên, Tào Tháo ra lệnh hồi kinh. Việc Dương Tu đoán được ý đến tai Tào Tháo, khiến Tào Tháo rất tức giận và muốn tìm cơ hội giết Dương Tu.
Năm Kiến An thứ 24 (219),mùa thu, Dương Tu cùng Tào Thực say rượu đi quaTư Mã môn (司马门), do say sưa mà hạ nhục bộ hạ củaTào Chương. Việc trình lên, Tào Tháo mượn cớ Dương Tu tự cao tự đại, để lộ quân cơ, ra lệnh xử tử Dương Tu. Sau cái chết của Dương Tu, Tào Tháo có gọi Dương Bưu vào và tặng nhiều đồ phẩm để bồi thường, nhưng Dương Bưu chỉ có thể bi ai thống thiết.
TrongTam quốc diễn nghĩa, cái chết của Dương Tu lại nhanh hơn một chút. Sau khi Dương Tu giải được ý tứ"Kê lặc" của Tào Tháo, việc truyền đến tai Tào Tháo khiến Tào Tháo tức giận nên lấy cớ là Dương Tu phao tin làm loạn lòng quân, đem ra chém đầu.
Dương Tu có một con trai làDương Tiêu (杨嚻), về sau giữ chứcĐiển Quân tướng quân (典军将军), mất sớm.
Dương Tiêu có một con trai làDương Chuẩn (杨准), tựLập Khâu (立丘), làm quan đếnThái thường (太常). Thời kì cuối củaTấn Huệ Đế, làm chứcThứ sửKí Châu. Sau làm mưu sĩ cho Thành Đô vươngTư Mã Dĩnh. Có năm con trai:
Con của Dương Lâm làDương Lượng (杨亮), làm chức Thứ sửLương Châu. Con Dương Lâm làDương Nghiễm (杨广), làmNam Man giáo úy (南蛮校尉) vàNghi đô (宜都). Sau làmThái thú hai quậnKiến Bình. Con thứ làDương Thuyên Kì (杨佺期), là trọng thần thờiĐông Tấn. Con útDương Tư Bình (杨思平).