Con lắc Foucault, đặt tên theo nhà vật lý người PhápLéon Foucault, là mộtthí nghiệm chứng tỏ rằngTrái Đất đang tự quay quanh trục của nó; và là một hệ quả củahiệu ứng Coriolis chochuyển động tronghệ quy chiếuquay. Con lắc này được giới thiệu vào năm 1851 và là thí nghiệm đầu tiên đưa ra bằng chứng trực tiếp, đơn giản về sự quay của Trái Đất. Con lắc Foucault ngày nay là một mô hình phổ biến trong các bảo tàng khoa học và trường đại học.[1]
Vào năm1851, nhà khoa họcngười PhápLéon Foucault đã sử dụng một dây thép dài 68m để treo một quả cầusắt nặng 31kg từ mái vòm củanhà thờ Panthéon và tác dụng một lực ban đầu, cho nó lắc đi lắc lại. Để đánh dấu quá trình chuyển động của quả cầu, ông đã cho gắn một kim nhọn vào quả cầu và cho vẽ một vòng tròn trên cát ẩm ở mặt đất phía dưới chuyển động của quả cầu. Quả cầu đã để lại những vệt của đường đi khác nhau sau mỗi chu kỳ chuyển động chậm chạp và quỹ đạo này đã chỉ ra rằngTrái Đất quay tròn xung quanh trục của nó. Tại đườngvĩ độ đi qua thành phốParis, đường chuyển động của con lắc đã thực hiện một vòng quay thuận chiều kim đồng hồ cứ sau 30 giờ, nếu không có các yếu tố sức cản của môi trường thì sẽ là 24 giờ(Khi thực hiện tại Nam Cực). TạiNam Bán Cầu, đường đi đó ngược chiều kim đồng hồ, và tạixích đạo, nó không quay tròn chút nào.
Có rất nhiều con lắc Foucault tại các trường đại học, bảo tàng khoa học và các nơi tương tự trên khắp thế giới. Trụ sởLiên Hợp Quốc tại thành phố New York có một; lớn nhất là tại Trung tâm Hội nghị Oregon: chiều dài của nó là khoảng 27 m (89 ft).[2][3] Tuy nhiên, đã từng có những con lắc dài hơn nhiều, chẳng hạn như con lắc 98 m (322 ft) trongNhà thờ chính tòa Thánh Isaac,Sankt-Peterburg,Nga.[4][5]
Thí nghiệm cũng đã được thực hiện tại Nam Cực, nơi người ta cho rằngsự tự quay của Trái Đất sẽ có hiệu quả tối đa[6][7] tạiTrạm Nam Cực Amundsen–Scott, trong một cầu thang sáu tầng của một nhà ga mới đang được xây dựng. Con lắc có chiều dài 33 m (108 ft) và quả lắc nặng 25 kg (55 lb). Vị trí rất lý tưởng: không có không khí chuyển động có thể làm xáo trộn con lắc và độ nhớt thấp của không khí lạnh làm giảm sức cản của không khí. Các nhà nghiên cứu xác nhận khoảng 24 giờ là chu kỳ đường đi của con lắc.
Rubin, Julian (2007)."The Invention of the Foucault Pendulum". Following the Path of Discovery, 2007, retrieved 2007-10-31. Directions for repeating Foucault's experiment, on amateur science site.
"Foucault's Pendulum" by Jens-Peer Kuska with Jeff Bryant,Wolfram Demonstrations Project: a computer model of the pendulum allowing manipulation of pendulum frequency, Earth rotation frequency, latitude, and time.
Hard, John B.; Miller, Raymond E. (1998). "A simple geometric model for visualizing the motion of a Foucault pendulum".Am. J. Phys. Quyển 55 số 1. tr. 67.doi:10.1119/1.14972.
Das, U.; Talukdar, B.; Shamanna, J. (2002). "Indirect Analytic Representation of Foucault's Pendulum".Czechoslov. J. Phys. Quyển 52 số 12. tr. 1321–1327.Bibcode:2002CzJPh..52.1321D.doi:10.1023/A:1021819627736.
Salva, Horacio R.; Benavides, Rubén E.; Perez, Julio C.; Cuscueta, Diego J. (2010). "A Foucault's pendulum design".Rev. Sci. Instrum. Quyển 81 số 11. tr. 115102–115102–4.Bibcode:2010RScI...81k5102S.doi:10.1063/1.3494611.PMID21133496.
