Cộng hòa Genova (tiếng Ý:Repubblica di Genova,tiếng Liguria:Repúbrica de Zêna) là một quốc gia độc lập từ năm1005 đến năm1797 ởLiguria trên bờ biển phía tây bắcÝ, đã sáp nhậpCorsica từ năm1347 đến năm1768 và nhiều vùng lãnh thổ khác trên khắpĐịa Trung Hải.
Trước năm1100, Genova nổi lên như mộtthị quốc độc lập, một trong số cácthành bang Ý vào thời kỳ này. Trên danh nghĩa,Hoàng đế La Mã Thần thánh là chúa tể vàGiám mục Genova là thống đốc của thành phố; tuy nhiên quyền lực thực tế đều do một số quan chấp chính nắm giữ được hội đồng dân chúng bầu chọn hằng năm. Genova là một trong số nước "Cộng hòa hàng hải" (Repubbliche Marinare), cùng vớiVenezia,Pisa vàAmalfi và giới ngân hàng, đóng tàu, thương mại giúp hỗ trợ một trong những lực lượng hải quân lớn nhất và mạnh nhất ở Địa Trung Hải.Adorno,Campofregoso và các gia tộc thương gia nhỏ khác đều chiến đấu cho quyền lực ở nướcCộng hòa này, cũng như quyền lực củaquan chấp chính cho phép mỗi phe cánh gia tộc đạt được sự giàu có và quyền lực trong thành phố. Cộng hòa Genova đã mở rộng lãnh thổ ở nhiều khu vực nay làLiguria vàPiemonte,Sardegna,Corse,Nice và hoàn toàn nắm quyền kiểm soát trên thực tế vùngbiển Tyrrhenia. Thông qua sự tham gia của người Genova vào cuộcThập tự chinh, người Genova còn thành lập cácthuộc địa ở tậnTrung Đông,biển Aegea,Sicilia vàBắc Phi.
Sự sụp đổ của cácquốc gia Thập tự quân đã được bù đắp nhờ vào sự liên minh của Genova vớiĐế quốc Byzantine. Khi mối quan hệ của Venezia với Đế quốc Byzantine tạm thời bị gián đoạn bởi cuộc Thập tự chinh thứ tư và hậu quả của nó, mà Genova mới có thể cải thiện vị trí của mình trong vùng Địa Trung Hải. Đồng thời tận dụng cơ hội này để bành trướng lãnh thổ sang tậnBiển Đen vàKrym. Dù mối hận thù nội bộ giữa các gia tộc đầy quyền thế nhưGrimaldi vàFieschi,Doria,Spinola và một số khác gây ra nhiều xáo trộn trong nước, nhưng nhìn chung nền cộng hòa vẫn hoạt động bình thường trong các thương vụ. Khoảng năm 1218–1220, Genova được mộtpodestà của nhàGuelph làRambertino Buvalelli phục vụ chính phủ và còn du nhập nềnvăn học Occita vào thị quốc, để rồi sớm trở thành niềm tự hào của những ngườihát rong nhưJacme Grils,Lanfranc Cigala vàBonifaci Calvo. Đỉnh điểm trong nền chính trị của Genova khi họ giành chiến thắng trước nướcCộng hòa Pisa tạitrận hải chiến Meloria năm1284, và với một chiến thắng tạm thời trước kình địch Venezia trongtrận hải chiến Curzola năm1298.
Tuy nhiên, sự thịnh vượng này không kéo dài được bao lâu.Cái chết Đen đã tràn vàochâu Âu năm1347 từ các trạm thông thương buôn bán của người Genova tạiCaffa (Theodosia) ởKrym trên vùng Biển Đen. Kéo theo sự suy giảm về kinh tế và dân số, Genova đã tiếp nhận hình mẫu chính quyền của người Venezia chịu sự cai quản của mộttổng trấn (xem thêm bàiTổng trấn Genova). Những cuộc chiến tranh với Venezia vẫn tiếp diễn, vàchiến tranh Chioggia (1378–1381) mà Genova đã gần như chinh phục hẳn Venezia đành phải kết thúc với sự phục hồi quyền thống trị vùngbiển Adriatic của Venezia. Năm1390 Genova đã khởi xướng một cuộc Thập tự chinh chống lại những tên cướp biển Barbary với sự giúp đỡ từ phíaPháp và tiến hànhvây hãm Mahdia. Dù chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng, thế kỷ XV tại Genova được xem như là một thời kỳ hỗn loạn đầy tai hại. Sau một khoảng thời gian bị Pháp đô hộ từ năm 1394–1409, Genova lại nằm dưới sự cai trị củaVisconti xứMilano. Khiến cho nước cộng hòa này để mất Sardegna vào tayAragon, Corsica vào các cuộc nội loạn cùng những thuộc địa tạiTrung Đông,Đông Âu vàTiểu Á lần lượt bịĐế quốc Ottoman chiếm.
Mãi tới khi bước sang thế kỷ XVI thì Genova mới có thể ổn định được vị trí của mình, đặc biệt là nhờ vào những nỗ lực củaAndrea Doria, người đã soạn nên một bản hiến pháp mới vào năm 1528, nhằm biến Genova trở thành nước chư hầu củaĐế quốc Tây Ban Nha. Dưới sự phục hồi kinh tế sau đó, nhiều gia đình quý tộc của Genova chẳng hạn như Balbi, Doria, Grimaldi, Pallavicini và Serra đã tích lũy một đống gia sản to lớn. Theo Felipe Fernandez-Armesto và những người khác, thực tế sự phát triển của Genova ở vùng Địa Trung Hải (chẳng hạn như chiếm hữu nô lệ) chủ yếu nằm trong việc thám hiểm và khai thácTân thế giới.[1] Nhà hàng hảiChristopher Columbus cũng là một người gốc Genova và đã tặng lại một phần mười thu nhập của mình từ khi phát hiện rachâu Mỹ choTây Ban Nha vàoNgân hàng Saint George ở Genova để giảm thuế đánh trên các loại thực phẩm.
Vào thời kỳ thịnh vượng nhất của Genova vào thế kỷ XVI, thành phố đã thu hút nhiều nghệ sĩ có tên tuổi gồmRubens,Caravaggio vàVan Dyck. Kiến trúc sưGaleazzo Alessi (1512–1572) đã thiết kế nhiều công trìnhpalazzi lộng lẫy của thành phố, cũng như trong những thập kỷ tiếp theo sau năm mươi năm làBartolomeo Bianco (1590–1657), nhà thiết kế những chậu hoa chưng bàn củaĐại học Genova. Một sốnghệ sĩ Baroque và Rococo gốc Genova thì định cư ở những nơi khác và một số nghệ sĩ trong nước thì trở nên nổi tiếng.
Khi nước Cộng hòa Genova được thành lập vào đầu thế kỷ XI, nó bao gồm thành phố Genova và các vùng phụ cận. Đến khi nền thương mại của thành phố tăng lên, do đó đã trở thành lãnh thổ của nước Cộng hoà. Năm1015, toàn bộ Liguria là một phần của nước Cộng hòa Genova. Sau cuộcThập tự chinh đầu tiên diễn ra vào năm1098, Genova đã giành được những khu định cư ởSyria mà phần lớn trong số đó đã bị mất trong các chiến dịch củaSaladin. Năm1261 thành phốSmyrna trở thành lãnh thổ Genova.[2] Năm1255 Genova thành lập thuộc địaCaffa ởKrym.[3] Trong những năm sau người Genova còn lập nên các thuộc địa gồmSoldaia,Cherco vàCembalo.[3] Năm1275Đế quốc Byzantine đã ban tặng quần đảoChios vàSamos cho Genova.[3] Từ năm1316 đến năm1332 Genova thành lập các thuộc địaLa Tana vàSamsun ở Biển Đen. Năm1355Lesbos được ban cho Genova. Vào cuối thế kỷ XIV thuộc địa Samastri được thành lập ở Biển Đen và đảoSíp được ban cho nước Cộng hòa. Vào thời điểm đó nước Cộng hòa Genova cũng kiểm soát một phần tưConstantinopolis, thủ đô của Đế quốc Byzantine vàTrebizond, thủ đô củaĐế quốc Trebizond.[3] Hầu hết các vùng lãnh thổ của Genova đều bịĐế quốc Ottoman chinh phục trong suốt thế kỷ XV.[3]
Nước cộng hòa bắt nguồn từ những năm đầu thế kỷ XI khi Genova trở thành một xã tự trị trong khốiRegnum Italicum. Vào thời điểm đó đám giặc cướpHồi giáo đã tấn công các thành phố duyên hải trên biển Tyrrhenia. Người Hồi giáo đã đột kích thànhPisa vào năm1004 và năm1015 họ bắt đầu leo thang chiến tranh, tiến quân đánh pháLuni, với Mujahid al-Siqlabi,Emir củaTaifa xứ Denia tấn côngSardegna với một hạm đội lên tới 125 tàu chiến.[4] Năm1016 liên quân Genova-Pisa ra sức bảo vệ Sardegna. Năm1066 chiến tranh nổ ra giữa Genova và Pisa nhằm tranh giành quyền kiểm soát Sardegna.[5] Đến năm1087, hạm đội Genova và Pisa dưới sự dẫn dắt củaHugh xứ Pisa và được sự hộ tống rầm rộ của liên quân từPantaleone xứAmalfi,Salerno vàGaeta đã tiến đánh thành phố vùngBắc Phi làMahdia, thủ đô củanhà Fatima. Cuộc tấn công còn được sự ủng hộ củaGiáo hoàng Victor III vốn nổi danh với tên gọichiến dịch Mahdia. Những kẻ tấn công mau chóng chiếm được thành phố nhưng không thể cầm cự nổi trước sức tấn công dồn dập từ quânẢ Rập. Sau khi đốt cháy hạm đội của quân Ả Rập tại bến cảng của thành phố, quân Genova và Pisa đành chịu rút lui. Tuy vậy, sự hủy diệt hạm đội Ả Rập đã trao lại quyền kiểm soát vùng phía Tây Địa Trung Hải lọt vào tay Genova,Venezia và Pisa. Điều này cho phép các nướcTây Âu khai thông tuyến tiếp tế trên biển choThập tự quân vào năm 1096–1099.[6] Năm1092 Genova và Pisa cùng nhau phối hợp với vuaAlfonso VI xứ León và Castile mang quân tấn công Vương quốc Hồi giáo Valencia (Taifa xứ Valencia); họ còn chịu thất bại khi vây hãm thànhTortosa với sự hỗ trợ từ quân đội củavua xứ AragonSancho Ramírez.[7] Genova vào nhưng thế kỷ đầu tiên được coi là một thành phố thương mại quan trọng và sức mạnh của nó bắt đầu gia tăng.
Genova bắt đầu bành trướng lãnh thổ trong cuộc Thập tự chinh đầu tiên. Năm1097Hugh xứ Châteauneuf,Giám mục Grenoble vàWilliam,Giám mục Orange đã đến Genoa và rao giảng trong nhà thờ San Siro để thu thập quân mã cho cuộc Thập tự chinh đầu tiên. Mười hai tàugalley, một con tàu và 1.200 binh lính từ Genova đã lên đường tham gia cuộc thập tự chinh này. Quân Genova dưới sự chỉ huy của hai nhà quý tộc de Insula và Avvocato đã khởi hành vào tháng 7 năm 1097.[8] Hạm đội Genova phụ trách việc vận chuyển và cung cấp hỗ trợ hải quân cho Thập tự quân, chủ yếu trong cuộcvây hãm Antioch năm1098, khi hạm đội Genova đã phong tỏa thành phố trong khi quân đội hỗ trợ trong cuộc bao vây.[8] Lúc tiến hànhvây hãm thành Jerusalem năm1099 độinỏ binh Genova dưới sự chỉ huy củaGuglielmo Embriaco đóng vai trò như là đơn vị hỗ trợ chống lại quân thủ thành.
Sau khi Thập tự quân đánh chiếm Antioch vào ngày 3 tháng 5 năm 1098, Genova đã cố gắng kết thành đồng minh vớiBohemond xứ Taranto, người trở thành nhà cai trịThân vương quốc Antioch. Kết quả là ông đã cấp cho họ một trụ sở là nhà thờ San Giovanni và 30 căn nhà ở Antioch. Ngày 6 tháng 5 năm 1098, một phần quân đội Genova đã trở về Genova với di hài củaThánh John the Baptist, do Thập tự quân trao cho nước cộng hòa Genova như là một phần thưởng của họ vì có công tiếp tế quân sự cho cuộc Thập tự chinh đầu tiên.[8] Nhiều khu định cư ở Trung Đông đã được trao cho Genova cũng như các hiệp ước thương mại thuận lợi. Genova sau đó còn kết thành đồng minh với vuaBaldwin I của Jerusalem (trị vì 1100-1118). Để củng cố liên minh Baldwin đã trao cho Genovagia trang Arsuf, một phần baCaesarea, và một phần baAcre và thu nhập bến cảng.[8] Ngoài ra Cộng hòa Genova sẽ nhận được 300bezant hằng năm và một phần ba cuộc chinh phục của Baldwin cứ mỗi lần 50 hoặc nhiều lính Genova gia nhập quân đội của ông.[8] Cộng hòa Genova đóng vai trò như mộtcường quốc hàng hải trong khu vực đảm bảo nhiều điều ước thương mại thuận lợi cho giới thương nhân Genova. Bên cạnh đó họ còn kiểm soát một phần lớn tuyến đường giao thương của Đế quốc Byzantine,Tripoli, Thân vương quốc Antioch,Armenia vàAi Cập.[8] Mặc dù Genova duy trì quyền tự do kinh doanh tại Ai Cập và Syria thế nhưng nước cộng hòa vẫn để mất một số thuộc địa hải ngoại sau các chiến dịch của Saladin tại các vùng trong những năm cuối thế kỷ XII.[2][9]
Năm1147 Genova còn tham gia vàocuộc vây hãm Almería, giúpAlfonso VII xứ León và Castile chiếm lại thành phố từ tay người Hồi giáo. Sau cuộc chinh phục, nước cộng hòa đã đem một phần ba thành phố cho một trong những công dân của mình làOtto de Bonvillano thuê lại, ông thề trung thành với nước cộng hòa và hứa sẽ bảo vệ thành phố với ba trăm người cùng một lúc.[10] Điều này thể hiện những nỗ lực ban đầu của Genova nhằm mở rộng ảnh hưởng của mình liên quan đến việc cấp thái ấp cho riêng công dân tới các xã và kiểm soát vùng lãnh thổ ở nước ngoài một cách gián tiếp, chứ không phải thông qua chính quyền cộng hòa. Trong suốt thế kỷ XI và đặc biệt là thế kỷ XII, Genova trở thành lực lượng hải quân chiếm ưu thế ở Tây Địa Trung Hải, trong khi những kình địch thuở trước như Pisa và Amalfi thì suy giảm tầm quan trọng. Genova cùng với đối thủ cạnh tranh Venezia đã thành công khi đạt được một vị trí trung tâm trong việcbuôn bán nô lệ vùng Địa Trung Hải vào lúc này. Thập tự quân Genova còn mang về nhà một chiếc cốc thủy tinh màu xanh từLevant mà người Genova coi làChén Thánh trong một thời gian dài. Không phải tất cả hàng hóa của Genova đều vô hại, tuy nhiên Genoa thời Trung Cổ đã trở thành một đối tác lớn trong việc buôn bán nô lệ.[11]
Vùng lãnh thổ của nước Cộng hòa Genoa (khu vực ảnh hưởng kinh tế được thể hiện bằng màu hồng) xung quanh bờ biển Địa Trung Hải và Biển Đen, 1400, kể từ sauBộ luật Latinus Parisinus (1395).
Sự cạnh tranh về thương mại và văn hóa giữa Genova và Venezia diễn ra xuyên suốt thế kỷ XIII. Cộng hòa Venezia đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộcThập tự chinh thứ tư, đang hướng năng lực tiềm tàng "Latin" sang các tàn tích từ người bảo trợ cũ của mình và đối thủ kinh doanh hiện tại làConstantinopolis. Kết quả là người Venezia tích cực ủng hộĐế quốc Latinh mới được thành lập có nghĩa là quyền kinh doanh của họ tỏ ra có hiệu lực, và họ được phép giành quyền kiểm soát phần lớn tuyến đường thương mại ở phía đông Địa Trung Hải.[2] Cộng hòa Genova vì muốn giành lại quyền kiểm soát thương mại của mình bèn liên minh vớiHoàng đế Nicaea làMikhael VIII Palaiologos cũng đang muốn khôi phục Đế quốc Byzantine bằng cách chiếm lại Constantinopolis. Tháng 3 năm1261, đôi bên ký kết hiệp ước liên minh tạiNymphaeum.[2] Ngày 25 tháng 7 năm 1261, quân đội Nicaea dưới quyền tướngAlexios Stratigopoulos đã chiếm được Constantinopolis.[2] Như vậy, cán cân nghiêng về phía có lợi cho Genova, giờ đây được cấp quyền thương mại tự do trong Đế quốc Latinh; bên cạnh sự kiểm soát nền thương mại nằm trong tay giới thương gia Genova, người Genoa còn tiếp nhận các hải cảng và thương điếm trên nhiều hòn đảo và các khu định cư ở vùng biển Aegea.[2] Quần đảo Chios và Lesbos trở thành trạm thương mại của Genova cũng như thành phốSmyrna (nay là Izmir).
Genova và Pisa mau chóng trở thành những quốc gia duy nhất có quyền giao thương ở Biển Đen.[2] Trong cùng thế kỷ này nước Cộng hòa Pisa đã chinh phục được nhiều khu định cư ở Krym, nơi có thuộc địa của Genova là Caffa mới được thành lập. Liên minh với Đế quốc Byzantine trung hưng đã gia tăng sự giàu sang và quyền lực của Genova, và đồng thời làm suy giảm nền thương mại của người Venezia và Pisa. Đế quốc Byzantine phần lớn đã ban các quyền tự do mua bán cho người Genoa. Năm1282 Pisa đã cố gắng giành lại quyền kiểm soát thương mại và hành chính đảo Corsica, sau khi nhận được lời kêu gọi hỗ trợ nổi dậy chống lại Genova từ thẩm phán Sinucello.[12] Vào tháng 8 năm 1282, một phần hạm đội Genova đã phong tỏa tuyến thương mại của Pisa ở gần sôngArno.[12] Trong suốt năm1283 cả Genova và Pisa đều chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh không thể tránh khỏi. Genova cho đóng 120 tàu galley, với 60 chiếc thuộc về nước Cộng hòa và số còn lại đem cho các cá nhân thuê. Hơn 15.000 lính đánh thuê được chiêu mộ làm tay chèo và binh lính. Các đội tàu phía Pisa né tránh việc chiến đấu và cố gắng làm tiêu hao hạm đội Genova trong năm 1283. Ngày 5 tháng 8 năm 1284, hạm đội Genova trong trận hải chiến Meloria gồm 93 tàu chiến dưới sự chỉ huy củaOberto Doria vàBenedetto I Zaccaria đã đánh bại hạm đội Pisa gồm 72 tàu chiến dưới sự chỉ huy củaAlberto Morosini vàUgolino della Gherardesca. Genova bắt sống được 30 tàu chiến của Pisa và đánh chìm bảy chiếc.[12] Khoảng 8.000 quân Pisa đã thiệt mạng trong trận đánh, chiếm hơn một nửa số quân Pisa vào khoảng 14.000 người.[12] Sự thất bại thảm hại của Pisa khiến họ chẳng bao giờ khôi phục lại hoàn toàn như một đối thủ cạnh tranh hàng hải dẫn đến quyền kiểm soát tuyến thương mại đảo Corsica rơi vào tay người Genova. Thị trấnSassari trên đảo Sardegna vốn nằm dưới sự kiểm soát của người Pisa thì giờ trở thành một xã do Genova nắm quyền kiểm soát. Việc Genova kiểm soát được đảo Sardegna lại không kéo dài được bao lâu: các vua Aragon xứNapoli xông vào tranh chấp quyền kiểm soát và không còn giữ vững được cho đến thế kỷ XV.
Giới thương nhân Genova hối hả đi về phía nam đến đảo Sicilia và tiến vào vùng Bắc Phi của người Hồi giáo, nơi mà họ thiết lập các thương điếm, đeo đuổi vàng bạc bằng chuyến du hành băng quasa mạc Sahara và lập ra các kho hàng vùng biểnĐại Tây Dương ở những nơi xa xôi nhưSalé vàSafi.[13] Năm 1283, dân chúng củaVương quốc Sicilia đã nổi dậy chống lại sự cai trị của dòng họAngevin. Cuộc nổi dậy được gọi là Biến loạnKinh Chiều Sicilia. Kết quả làtriều đình Aragon đã thiết lập nền thống trị của mình trên vương quốc này. Genova do có công ủng hộ tiền bạc cho Aragon nên đã được cấp quyền tự do kinh doanh và xuất khẩu tại Vương quốc Sicilia. Giới chủ ngân hàng Genova cũng được hưởng lợi từ các khoản vay cho giới quý tộc non trẻ củaSicilia. Riêng đảo Corsica thì được nước Cộng hòa chính thức sáp nhập vào năm 1347.[14] Genova còn tiến xa hơn so với một kho thuốc men và gia vị xuất xứ từ phương Đông: một công cụ thiết yếu trong nền kinh tế của nó là đồ dệt lụa, từ những sợi chỉ nhập khẩu, bám theo phong cách đối xứng của đồlụa Byzantine vàSassanid.
Đồng tiền xu (Genovino) được đúc riêng cho nước cộng hòa.
Hậu quả của việc cắt giảm kinh tế tại châu Âu vào cuối thế kỷ XIV, cũng nhưcuộc chiến tranh lâu dài với Venezia, mà đỉnh điểm là thảm bại tạiChioggia vào năm1380 đã khiến cho Genova đi vào bước đường suy thoái. Chính cuộc chiến then chốt với Venezia làm bùng nổchiến tranh Chioggia vì trận chiến quyết định này mà dẫn đến sự thất bại của Genova trong tay của Venezia.[15] Từ trước cuộc chiến tranh Chioggia kéo dài từ năm1379 cho đến năm1381, người Genova đã được thừa hưởng một lực lượng hải quân hùng mạnh vốn là nguồn gốc của quyền lực và vị thế của họ tại miền bắc nước Ý.[16] Sự thất bại của Genova đã tước đi ưu thế về hải quân của họ, khiến cho Genova bị đẩy ra khỏi thị trường Địa Trung Hải phía đông và bắt đầu sự suy yếu của thị quốc này.[17] Sự trỗi dậy của Đế quốc Ottoman còn làm đứt đoạn tụ điểm buôn bán của người Genova tại vùng biển Aegea, và tuyến đường thương mại biển Đen dần sa sút.[18]
Vào thập niên 1450 và 1460, nước Cộng hòa đã trở thành con tốt thí trong cuộc tranh đoạt quyền lực và ảnh hưởng ở nước Ý giữa Pháp vàAragon, viênTổng trấn Genova vì muốn dựa hơi vào thế lực của Pháp liền dâng nước cộng hòa cho họ vào năm1458, trở thành Công quốc Genova đặt dưới sự kiểm soát của một thống đốc hoàng gia Pháp làJohn xứ Anjou.[19] Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ từ phíaMilano mà người Genova đã nổi dậy và nền cộng hòa được tái lập vào năm1461. Người Milano sau đó đã lật lọng đem quân xâm chiếm Genova vào năm1464 và gìn giữ nó như là một lãnh địa của vương triều Pháp.[20][21][22]Christopher Columbus tuy được sinh ra ở Genova trong thời kỳ này nhưng lại tìm kiếm một sự nghiệp ở nơi khác. Genova cuối cùng bị người Pháp hoặc Milano chiếm đóng trong giai đoạn từ năm1499 đến năm1528, nước Cộng hòa rơi vào thời kỳ đen tối nhất gần như liên tục bị người Pháp chiếm đóng. Người Tây Ban Nha với các đồng minh nội bộ của họ là giới "quý tộc cũ" cố thủ trong những ngọn núi vững chắc phía sau Genova, đã chiếm được thành phố này vào ngày 30 tháng 5 năm 1522, và đẩy cả thành phố lâm vào cảnh cướp bóc tàn nhẫn. Khi vị đô đốc vĩ đạiAndrea Doria của gia tộcDoria đầy quyền thế liên minh vớiHoàng đế Charles V để lật đổ người Pháp và khôi phục lại nền độc lập của Genova, mở ra một triển vọng mới: năm 1528 đánh dấu khoản vay đầu tiên từ các ngân hàng Genova dành cho Charles để đền đáp lại công ơn ông giúp đỡ nước cộng hòa thoát khỏi ách đô hộ của ngoại bang.
Sau đó, Genova đã trải qua hình thức kiểu như đồng minh lớp dưới của Đế quốc Tây Ban Nha, đặc biệt với giới chủ ngân hàng Genova đang tài trợ cho nhiều nỗ lực hải ngoại của vương triều Tây Ban Nha từ nhữngphòng tài vụ của họ ởSeville.Fernand Braudel thậm chí còn gọi giai đoạn 1557-1627 là "thời đại của người Genova", "dưới sự thống trị rất kín đáo và tinh vi mà các nhà sử học trong một thời gian dài đã không để ý đến" (Braudel 1984 p. 157), dù cho những du khách đương thời đi ngang qua mặt tiền rực rỡ của palazzo Mannerist và Baroque cùngStrada Nova của Genova (nay là Via Garibaldi) hoặcvia Balbi không thể không nhìn nhận rằng đã từng có sự giàu sang dễ thấy, mà trong thực tế không phải của người Genova mà tập trung vào trong tay của một nhóm có liên kết chặt chẽ gồm giới chủ ngân hàng- tài chính, được coi là những nhà "tư bản đầu cơ" thực sự. Tuy vậy, nền thương mại của Genova vẫn phụ thuộc chặt chẽ về kiểm soát tuyến đường biển Địa Trung Hải, và việc để mất Chios vào tayĐế quốc Ottoman năm1566, đã giáng một đòn chí tử vào người Genova.[23]
Dãy tường thành Genova tại Caffa, nay làFeodosiya ởKrym.
Việc mở rộng cửa cho các tập đoàn ngân hàng Genova là nhờ vào sựphá sản quốc gia của vuaPhilip II năm1557, đã ném các nhà ngân hàngĐức rơi vào hỗn loạn và kết thúc triều đại củaFuggers đóng vai trò là nhà tài chính của Tây Ban Nha. cvà một khoản thu nhập đều đặn đáng tin cậy. Nhằm trả lại lô hàng đồng bạc châu Mỹ ít tin cậy đã nhanh chóng chuyển từ Seville đến Genoa, để cung cấp vốn cho các dự án tiếp theo. Chủ ngân hàng Genova là ôngAmbrogio Spinola, hầu tước Balbases là một ví dụ khi chính ông đã gầy dựng và dẫn dắt một đạo quân chiến đấu trongchiến tranh Tám mươi năm ởHà Lan vào đầu thế kỷ XVII. Sự suy yếu của Tây Ban Nha vào thế kỷ XVII cũng mang lại sự suy sụt kế tiếp cho Genova, và sự phá sản thường xuyên của vương quốc Tây Ban Nha, đặc biệt đã hủy hoại nhiều nhà thương gia của Genova. Năm1684 thành phố còn bị hạm đội Phápbắn phá tan tành để trừng phạt cho việc kết đồng minh với Tây Ban Nha.
Nạndịch hạch đã giết chết một nửa dân số Genova vào năm 1656–1657.[24] Tháng 5 năm1625, liên quân Pháp-Savoia đã xâm chiếm nước Cộng hòa nhưng lại bị liên quân Tây Ban Nha và Genovađánh đuổi thành công. Vào tháng 5 năm1684, nhằm trừng phạt Genova vì hành động đứng về phía Tây Ban Nha, thành phố đã phải hứng chịu mộttrận oanh tạc dữ dội từ hải quân Pháp, với hơn 13.000 quả đạn súng thần công nã vào toàn bộ thành phố.[25]
Tượng Giovan Battista Perasso, biệt danhBalilla ở Portoria Square tạiGenoa, nay thuộc Ý
Genova tiếp tục suy tàn dần vào thế kỷ XVIII. Năm1742 thuộc địa cuối cùng của người Genova ở Địa Trung Hải là pháo đài đảoTabarka rơi vào tayBey xứ Tunis.[26] Genova còn miễn cưỡng tham gia vào cuộcchiến tranh Kế vị Áo năm1745. Người Genova ủng hộnhà Bourbon của Pháp và Tây Ban Nha để ngăn chặn kẻ thù không đội trờ chung của họ làVương quốc Sardegna sáp nhập vùngFinale Ligure có thể cắt rời nước cộng hòa thành một nửa. Quyết định này dẫn đến một loạt thảm họa như đầu hàng quân Áo vào ngày 6 tháng 9 năm1746 và chiếm đóng thành phố. Làm dấy lên một cuộc nổi loạn lớn của nhân dân vào tháng 12 năm 1746 bắt nguồn từ một cậu bé tên là Giovan Battista Perasso và có biệt danhBalilla, người đã ném đá vào một viên quan Áo và trở thành anh hùng dân tộc cho các thế hệ sau này và được tạc tượng.[27] Người Áo đã bị đánh đuổi để rồi quay trở lại thất bại trongcuộc vây hãm thành Genova vào năm1747. Ít nhất Genova vẫn còn giữ được Finale theoHòa ước Aix-la-Chapelle. Không thể nào duy trì quyền cai trị đảoCorse mà phiến quân nơi đây đã lập nênCộng hòa Corse vào năm1755, năm1768 do cuộc nổi loạn địa phương xảy ra trên hòn đảo này mà Genova buộc phải bán quyền sở hữu Corse cho Pháp và đảo quốc được nhượng lại theoHiệp ước Versailles năm 1768. Một sự phục hồi kinh tế vào những năm 1780 đã diễn ra tại nơi đây.[28]
Năm 1797 nước Cộng hòa bị quân đội cách mạng Pháp củaNapoléon Bonaparte chiếm đóng, Napoléon đã lật đổ tầng lớp lãnh đạo cũ từng cai trị thành phố trong suốt chiều dài lịch sử và thay thế bằng một nước cộng hòa đại chúng với tên gọiCộng hòa Liguria, dưới sự cảnh giác thận trọng của nước Pháp thời Napoléon. Nhất là từ sau khi Bonaparte nắm quyền tại Pháp đã cho ban hành một bản hiến pháp bảo thủ hơn, nhưng thời gian tồn tại của nước Cộng hòa Liguria quá ngắn ngủi cho đến năm 1805 thì chinh thức sáp nhập vào Pháp, trở thành các tỉnh (tiếng Pháp gọi làdépartements)Apennins,Gênes vàMontenotte. Sau khi quânAnh chiếm được thành phố từ ngày 17 đến ngày 22 tháng 4 năm 1814, giới lãnh đạo địa phương được viên đại sứ AnhLord William Bentinck khuyến khích tuyên bố phục hồi lại nước Cộng hòa cũ, nhưng người Anh đã quyết định tạiĐại hội Vienna rằng Genova nên được trao choVương quốc Sardegna. Quân đội Anh tiến hành đàn áp nước cộng hòa vào tháng 12 năm 1814 và sau đó đã sơ tán ra khỏi thành phố, để rồi bị Sardegna sáp nhập vào ngày 3 tháng 1 năm 1815.
^John Bryan Williams, "The Making of a Crusade: The Genoese Anti-Muslim Attacks in Spain, 1146–1148"Journal of Medieval History23 1 (1997): 29–53.
^Steven A. Epstein,Speaking of Slavery: Color, Ethnicity, and Human Bondage in Italy (Conjunctions of Religion and Power in the Medieval Past
^abcdWilliam Ledyard Rodgers (1967).Naval warfare under oars, 4th to 16th centuries: a study of strategy, tactics and ship design. Naval Institute Press. tr. 132–34.ISBN0-87021-487-X.
^H. Hearder and D.P. Waley, eds,A Short History of Italy (Cambridge University Press)1963:68.
^Vincent Ilardi, 'The Banker-Statesman and the Condottiere-Prince: Cosimo de' Medici and Francesco Sforza, 1450–1464',Studies in Italian Renaissance Diplomatic History (Variorum Reprints: London, 1986) pp. 10–11.
^Vincent Ilardi,The Italian League and Francesco Sforza – A Study in Diplomacy, 1450–1466 (Doctoral dissertation – unpublished: Harvard University, 1957) pp. 151–3, 161–2, 495–8, 500–5, 510–12.
^Aeneas Sylvius Piccolomini (Pope Pius II),The Commentaries of Pius II, eds. Florence Alden Gragg, trans., and Leona C. Gabel (13 books; Smith College: Northampton, Massachusetts, 1936-7, 1939–40, 1947, 1951, 1957) pp. 369–70.
^Vincent Ilardi and Paul M. Kendall, eds.,Dispatches of Milanese Ambassadors, 1450–1483(3 vols; Ohio University Press: Athens, Ohio, 1970, 1971, 1981) vol. III, p. xxxvii.
^Philip P. Argenti,Chius Vincta or the Occupation of Chios by the Turks (1566) and Their Administration of the Island (1566–1912), Described in Contemporary Diplomatic Reports and Official Dispatches (Cambridge, 1941), Part I.
^Outlined in Manlio Calegari,La società patria delle arti e manifatture: Iniziativa imprenditoriale e rinnovamento tecnologico nel reformismo genovese del Settecento (Florence, 1969).
.jpg)
