Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Bước tới nội dung
WikipediaBách khoa toàn thư mở
Tìm kiếm

Đông Phi

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Bài viết nàycần thêmchú thích nguồn gốc đểkiểm chứng thông tin. Mời bạn giúphoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tớicác nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)
Đông Phi
Bản đồĐông Phi thuộc Anh năm1911

Đông Phikhu vựcphía đông củalục địachâu Phi, đượcđịnh nghĩa khác nhau tùy theođịa lý học hoặc địachính trị học. Theođịnh nghĩa củaLiên Hợp Quốc, 19quốc giavùng lãnh thổ sau đây tạo thành Đông Phi.

Theo cách xác định củaLiên minh Châu Phi, Đông Phi chỉ bao gồm 13quốc gia ở trên cộng thêmSudan và không bao gồmBurundi,Mozambique,Malawi,Zambia,Zimbabwe,Reunion,Mayotte,các lãnh thổ hải ngoại của Pháp.

Gần đây, Đông Phi thường được dùng để chỉ các quốc giaKenya,Tanzania,Uganda,Rwanda,BurundiSomalia.

Địa lý

[sửa |sửa mã nguồn]

Một số vùng Đông Phi nổi tiếng bởi có nhiềuđộng vật hoang dã, chẳng hạn như nhóm 5 con vật lớn tiêu biểu củachâu Phi:voi,trâu,sư tử,báotê giác. Tuy nhiên, số lượng các con vật này đã giảm nhiều trongthời gian gần đây, đặc biệt làtê giácvoi.

Địa hình Đông Phi nổi tiếng với nhiều cảnh đẹp và những danh thắng lớn của châu Phi nhưthung lũng tách giãn Lớn, đỉnhnúi Kilimanjaronúi Kenya, 2đỉnh núi cao nhất châu Phi, hồnước ngọt lớn thứ 2thế giới,hồ Victoria và hồ sâu thứ 2thế giới,hồ Tanganyika.

Địa hình có thể trồng trọt được đã khiến Đông Phi trở thành một mục tiêu quan trọng cho những nhà thám hiểmchâu Âu cũng như quá trìnhthực dân hóa trongthế kỷ 19. Ngày nay, du lịch là một phần quan trọng của nền kinh tế các nướcKenya,TanzaniaUganda.

Lịch sử

[sửa |sửa mã nguồn]

Giai đoạn là thuộc địa của các nướcchâu Âu

[sửa |sửa mã nguồn]

Đông Phi trong suốtthế kỷ XIX và đầuthế kỷ XX là nơi các nướcthực dân lớn củachâu Âu tranh giành ảnh hưởng. Trong suốt giai đoạn giành giật thuộc địa giữa các nướctư bảnphương Tây, hầu như mọi quốc gia thuộc vùng Đông Phi ngày nay đều trở thànhthuộc địa của các nướcđế quốc thực dân.

Đế quốc Bồ Đào Nha là 1 trong những quốc gia châu Âu đầu tiên thiết lập sự có mặt vững chắc ở miền nam Mozambique và dần dần tiến lên miền bắc Mozambique, đếnMombasa ở khu vực ngày nay là Kenya. Tạihồ Malawi, họ đụng độ những thuộc địa mới dongười Anh thiết lập, xứ bảo hộNyasaland (ngày nay là Malawi).

Đế quốc Anh đã chiếm giữ những vùng đất giàu tiềm năng vàtài nguyên nhất của vùng này mà nay là Uganda và Kenya. Xứ bảo hộ Uganda vàthuộc địa Kenya nằm ở vùng đất trồng trọt màu mỡ có thể trồng cấy nhiều loạicây trồng có giá trị nhưcà phêtrà, cũng nhưchăn nuôi các loạigia súc và nhữngsản phẩm từ gia súc. Hơn nữa, vùng này có tiềm năng trở thành 1khu dân cư thích hợp cho người Anh đến sống. Điều kiệnthời tiếtkhí hậu trong vùng đã cho phép hình thành những khu dân cư theo phong cáchchâu Âu nhưNairobiEntebbe.

Đế quốc Pháp chiếm giữ hòn đảo lớn nhất ởẤn Độ Dương (và lớn thứ 4 trên thế giới) Madagascar cùng một số đảo nhỏ xung quanh đó, nhưRéunionComoros. Madagascar trước đó là 1 thuộc địa của Anh và đã được đổi cho Pháp để lấy vùngZanzibar, 1 vùng sản xuấtgia vị quan trọng gầnTanganyika. Thực dân Anh cũng chiếm giữ một số thuộc địa đảo trong vùng nhưSeychelles, một hòn đảo đất đai phì nhiêu vàMauritius, một hòn đảo trước đó thuộc quyền cai trị của thực dân Pháp.

Đế quốc Đức kiếm soát một vùng đất rộng lớn có tênĐông Phi thuộc Đức, bao gồm vùng đất ngày nay là Rwanda, Burundi và phần đất liền của Tanzania. Năm1922, Đế quốc Anh được nhận quyền ủy trị Tanganyika và đã chiếm đóng vùng này cho tới khi độc lập được trao trả lại cho Tanganyika vào năm1961. Sau cuộcCách mạng Zanzibar năm1965, nhà nước độc lập Tanganyika đổi tên thànhCộng hòa liên bang Tanzania bằng cách thành lập 1liên bang với đất liền và với đảoZanzibar. Zanzibar ngày nay là 1 bangtự trị trong một liên bang với đất liền thường được biết đến dưới cái tên chung là Tanzania. Đông Phi thuộc Đức, dù rất rộng lớn, không có tầm quan trọng về chiến lược bằng các thuộc địa của Anh ở vùng này do những vùng thuộc địa của Đức rất khó thành lập các khu dân cử bởi điều kiện thời tiết và địa hình khắc nghiệt.

Đế quốc Ý kiểm soát nhiều phần thuộc Somalia trongthập niên 1880. 3/4 lãnh thổ Somalia ở phía nam trở thànhxứ bảo hộ củaÝ (Somalia thuộc Ý).

Năm1884, một phần đất hẹp ở ven biển phía bắc Somalia bị người Anh chiếm đóng (Somalia thuộc Anh). Vùng phía bắc này nằm đối diện với thuộc địa của Anh ởVịnh Aden trênbán đảo Ả Rập. 2 thuộc địa này của Anh đã trở thành gọng kềm để Đế quốc Anh khống chế đường biển dẫn vàoẤn Độ, khi đó cũng là 1 thuộc địa của Anh.

Năm1890, bắt đầu bằng việc mua lại 1thị trấn cảng nhỏ,Assab, từ 1sultan ở Eritrea, thực dân Ý dần dần thôn tính cả Eritrea.

Năm1895, từ những căn cứ Somalia và Eritrea, thực dân Ý tiến hành cuộcChiến tranh Ý–Ethiopia lần thứ nhất tấn công Đế chếChính thống giáo ở Ethiopia. Năm1896, thực dân Ý sa lầy và cuộc chiến trở thành 1 thảm họa với đất nướcÝ. Kết quả làEthiopia trở thành quốc gia duy nhất giữ được nguyên vẹn nềnđộc lập ở khu vực Đông Phi. Ethiopia giữ được nền độc lập của mình cho tới năm1936 khi, sau cuộcChiến tranh Ý–Ethiopia lần thứ hai, nước này trở thành một phần củaĐông Phi thuộc Ý.Đế quốc Ý chiếm giữEthiopia cho tới năm1941.

Thực dân Pháp cũng xem Đông Phi là 1 bàn đạp để liên kết vớiĐông Dương thuộc Pháp.

Xung đột vũ trang

[sửa |sửa mã nguồn]

Cho tới ngày nay, nhiều chính quyền ở các nước Đông Phi bị lên án vì nạn tham nhũng và không kiểm soát được tình hìnhchính trị. Nhiều nước vẫn chưa thoát ra khỏi các cuộcđảo chính chính trị,xung đột sắc tộc và các chính thểđộc tài. Kể từ khi giành được độc lập, vùng này đã trải qua rất nhiều cuộcxung đột vũ trang, bao gồm:

Kenya và Tanzania may mắn là những nước được sống tronghòa bình tương đối dài. Tuy nhiên, những bất ổn về chính trị vẫn diễn ra liên tục.

Danh sách cácthủ đô và thành phố lớn

[sửa |sửa mã nguồn]
Quốc giaThủ đôThành phố lớn nhấtThành phố lớn thứ hai
Nam SudanCộng hòa Nam SudanJubaYei
EthiopiaCộng hòa Dân chủ Liên bang EthiopiaAddis AbabaDire Dawa
EritreaNhà nước EritreaAsmaraAssab
DjiboutiCộng hòa DjiboutiDjiboutiAli Sabier
SomaliaCộng hòa Liên bang SomaliaMogadishuHargeisa
SomalilandCộng hòa SomalilandHargeisaBerbera
UgandaCộng hòa UgandaKampalaGulu
RwandaCộng hòa RwandaKigaliGitarama
BurundiCộng hòa BurundiBujumburaMuyinga
KenyaCộng hòa KenyaNairobiMombasa
TanzaniaCộng hòa Thống nhất TanzaniaDodomaDar es SalaamMwanza
MozambiqueCộng hòa MozmbiqueMaputoNampula
MalawiCộng hòa MalawiLilongweBlantyre
ZambiaCộng hòa ZambiaLusakaKitwe
ZimbabweCộng hòa ZimbabweHarareBulawayo
MadagascarCộng hòa MadagascarAntananarivoToamasina
MauritiusCộng hòa MauritiusPort LouisBeau Basin-Rose Hill
ComorosLiên bang ComorosMoroniMutsamudu
SeychellesCộng hòa SeychellesVictoriaAnse Etoile
RéunionRéunion (Pháp)Saint-DenisSaint-Paul
MayotteMayotte (Pháp)MamoudzouDzaoudzi
Châu Phi
Bắc Mỹ
  • Hoa Kỳ lục địa
  • Bắc
  • Bắc México
  • Vịnh Mexico
  • Tây Ấn
  • Vùng Caribe (Đại Antilles,Tiểu Antilles,Quần đảo Lucayan
  • Vùng Tây Caribe
  • Trung
  • Eo đất Panama
  • Bờ biển Mosquito
  • Đại Trung
  • Trung Bộ châu Mỹ
  • Aridoamerica
  • Oasisamerica
  • Ănglê
  • Pháp
  • Latinh (Tây Ban Nha)
  • Nam Mỹ
  • Nam
  • Bắc (Las Guyanas)
  • Tây
  • Tây Ấn
  • Patagonia
  • Pampas
  • Pantanal
  • Amazon
  • Altiplano
  • Andes
  • Cao nguyên Brasil
  • Nam Mỹ Caribe
  • Gran Chaco
  • Los LLanos
  • Hoang mạc Atacama
  • Cordillera Mỹ
  • Cerrado
  • Latinh (Tây Ban Nha)
  • Vành đai lửa Thái Bình Dương
  • Châu Á
  • Trung
  • Viễn Đông
  • Đông 
  • Đông Nam
  • Bắc
  • Nam
  • Tây
  • Châu Á-Thái Bình Dương
  • Tham khảo

    [sửa |sửa mã nguồn]
    Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện vềĐông Phi.
    Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đông_Phi&oldid=71111426
    Thể loại:
    Thể loại ẩn:

    [8]ページ先頭

    ©2009-2025 Movatter.jp