Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Mine sisu juurde
Vikipedii
Eci

Ruand

Vikipedii-späi
Tarbhaine lehtpol'/levitadud
Anglijankel'ne tarbhaine lehtpol'
Ruandan Tazovaldkund
Republika y'u Rwanda(ruand.)
Republic of Rwanda(angl.)
République du Rwanda(fr.)
 Flag
 Valdkundznam
PälidnKigali
Eläjiden lugu (2018)12,187,400[1] ristitud
Pind26,338 km²
Ruandan Tazovaldkund Republika y'u Rwanda (ruand.) Republic of Rwanda (angl.) République du Rwanda (fr.)
Kel'ruandan,anglijan,francijan
Valdkundan pämez'Pol' Kagame
PäministrEduar Ngirente
Religiihristanuskond
Valütruandan frank (RWF)
Internet-domen.rw
Telefonkod+250
AigvöUTC+2

Ruand (ruand.:u Rwanda [u.ɾɡwaː.nda],angl.:Rwanda, britanijan anglijan virkand [ruˈændə], amerikan [ruˈɑːndə]), täuz' oficialine nimituz —Ruandan Tazovaldkund (ruand.:Republika y'u Rwanda,angl.:Republic of Rwanda,franc.:République du Rwanda), om valdkundPäivnouzmafrikas, ani suvipolehe ekvatoralpäi. Sen päine da kaikiš surembKigali-lidn sijadase valdkundan keskuzpalas.

Istorii

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Vn 1962 heinkun 1. päiväl Ruand tedištoiti ripmatomutBel'gijaspäi. Vl 1994genocid tegihe Ruandas.

Jäl'gmaine Konstitucii tuli väghe vn 2003 semendkun 26. päiväl kaiken rahvahan referenduman jäl'ghe[2]. Vn 2015 konstitucine referendum laski (98,3 % «za») Pol' Kagame-prezidentale valitas koumen kerdan vl 2017, no lühenzi prezidentan strokud vidhe vodhesai vspäi 2024.

Geografijan andmused

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
Ruandan topografine kart (2007)

Ruand om mavaldkundröunoišTanzanijanke pohjoižes (röunoiden piduz — 217 km),Ugandanke suvipäivnouzmas da suves (169 km),Kongon Demokratižen Tazovaldkundanke päivlaskmas (217 km),Burundinke päivlaskmas (290 km). Ühthine röunoiden piduz — 893 km. Ruand om mererandatoi valdkund. Saum vezid om läz 5 %.

Valdkund sijadase kukhil, toine man nimituz — «Tuhan kukhan ma» (ruand.:Igihugu cy'Imisozi Igihumbi,franc.:Pays des Mille Collines). Sen kaikiš korktemb čokkoim omKarisimbi-vulkan, 4507 m valdmeren pindan päl. Kaikiš madalamb čokkoim omRusizi-jogen kendäk, 950 m ü.m.t. kortte. Kaikiš surembKivu-järv om röunalKDT:nke. Joged omaNil- daKongo-jogiden basseinoiš.

Klimat omsubekvatorialine neps pehmed, kuivan sezonanke (kezaku-sügüz'ku). Paneb 1000..1500 mm sadegid vodes. Vodenkeskeine lämuz kuidme pälidnas (korktuz 1550 m) om +17°...+21 C°.

Londuseližed pävarad omakuld,tinkivend,vol'fram,berillii,londuseline gaz,gidroenergii, väghinemahuz.

Tobmuz

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
Parlamentan Alakodin pert'Kigališ, tal'vku 2010

Ohjandusen form om unitarineprezidentine tazovaldkund äjiden partijoiden sistemanke. Valdkundan pämez' om prezident, hän paneb ministrid radsijha. Kaik rahvaz valičeb händast seičemeks (vspäi 2024 linneb videks) vodeks, ühten kahtenden strokun voimuz om olmas. Molembad ohjanduz da parlament sätas käskusid.

Parlament om kaks'kodine Nacionaline Suim (ruand.:Inteko Ishinga Amategeko). Üläkodi om Senat (ruand.:Umutwe wa Sena), se kogoneb 26 ühtnijaspäi, heiden valdatusiden strok om kahesa vot. Alakodi, Ezitajiden Kodi (ruand.:Umutwe w'Abadepite), mülütab 80 ezitajad-ühtnijad, valitas heid videks vodeks, heišpäi 53 — kaikel rahvahal, 24 našt — taholižiš nevondkundoišpäi, kaks' ristitud — norištospäi da üks' invalidoišpäi.

Rahvahaline käskusišt om ottudSaksanman daBel'gijan ozutesen mödhe.

Ruandan prezidentan järgvaličendad oliba vn 2017 elokun 4. päiväl. NügüdläinePol' Kagame-prezident radab vn 2000 sulakun 22. päiväspäi. Vn 2017 valičendoil hän sai 98,79 % (vl 2010 — 93,08 %), se om hänen koumanz' strok. Valitihe Senatad järgkerdan vl 2011. Parlamentan alakodin ühtnijoiden järgvaličendad oliba vn 2018 sügüz'kun 3. päiväl.Eduar Ngirente radab päministran vn 2017 elokun 30. päiväspäi.

Administrativiž-territorialine jagand

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

   Kacu kirjutuz:Ruandan administrativiž-territorialine jagand.

Ruandas om viž agjad (provincijad,ruand.:intara). Agjad alajagasoiš 30 administrativižeks rajonaks (akarere), ned — sektoroikš.

Eläjad

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Vn 2014 heinkus valdkundan ristitišt oli 12 337 138 eläjad. Ristitišt poleneb läžundoiden tagut.

Ruandas elädas heimod:hutulaižed — 84 % (bantukel'žed),tutsilaižed — 15 % (hö omahamitalaižed),tvalaižed — 1 % (pigmejad).

Uskondan mödhe (2012):protestantad — 49,5 %, rimankatolikad — 43,7 %,islamanuskojad — 2,0 %, toižed uskojad — 0,9 %, religijatomad — 2,5 %, märhapanendata — 1,4 %.

Ruandan toižed sured lidnad (enamba 100 tuh. ristituid vl 2010, surembaspäi penembha):Ruhengeri,Gisenji,Butere.

Ižanduz

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Ruand om goll' šingotai agrarine valdkund. Industrijan päsarakod oma cementan pästand, muilan i plastmasstavaroiden edheotandad, tekstiline i kengiden omblend, meblin tehmine, sömtegimišt (maižandusen produkcijan ümbriradmine i jomad, tabaktegesed).

Vl 2012 valdkundan päeksport olikofe (26 %),tin (24 %),cirkonii (16 %),čai (9 %); toine eksport —teraz (2 %), koza- da lehmännahkad (2 %),lumiavtod dagol'fmašinad (1 %).

Homaičendad

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
  1. Ruandan ristitišton endustuz vn 2018 heinkus // Mail'man faktoiden kirj. —Cia.gov.(angl.)
  2. Ruandan Konstitucii vl 2003cjcr.gov.rw-saital.(angl.)

Irdkosketused

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
Ruand Vikiaitas



Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Afrikan valdkundad
Alžir |Angol |Benin |Botsvan |Burkina Faso |Burundi |Čad |Džibuti |Efiopii |Egipt1 |Ekvatorialine Gvinei |Eritrei |Esvatini |Gabon |Gambii |Gan |Gvinei |Gvinei-Bisau |Jemen1 |Kabo Verde |Kamerun |Kenii |Keskafrikan Tazovaldkund |Komoran Sared |Kongon Demokratine Tazovaldkund |Kongon Tazovaldkund |Kot d'Ivuar |Lesoto |Liberii |Livii |Madagaskar |Malavi |Mali |Marok |Mavrikii |Mavritanii |Mozambik |Namibii |Niger |Nigerii |Ruand |San Tome da Prinsipi |Seišelan Sared |Senegal |Sjerra Leone |Somali |Sudan |Suviafrikan Tazovaldkund |Suvisudan |Zambii |Zimbabve |Tanzanii |Togo |Tunis |Ugand

1 OmAzijas mugažo.

Om sadud "https://vep.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruand&oldid=174976"
Kategorijad:
Peittud kategorijad:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp