Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Mine sisu juurde
Vikipedii
Eci

Abakan

Vikipedii-späi
Abakan
Абакан(ven.)
Ағбан(hak.)
 Lidnanznam
 Flag
ValdkundVenäma
Eläjiden lugu (2024)185,804 ristitud
Pind112,38 km²
Abakan Абакан (ven.) Ағбан (hak.)
Pämez'Aleksei Lömin
(tal'vku 2019—)
Telefonkod+7−3902-xxx-xxx
Avtokod19
AigvöUTC+7 (MSK+4)


Lidnan kart (2021)

Abakan (hak.:Ағбан,ven.:Абака́н) om lidnVenälaižes Federacijas,Sibirin suves. Se omHakasijan Tazovaldkundan pälidn da kaikiš suremb lidn.

Istorii

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Endegunnoiden lidnuz oli olmas Samohval-mägenno. Sid' kalaidajad nimitihe ülütAh Tigei «vauged mägenpa» jurtiden äjüden tagut. Nügüd'aigaižen eländpunktan aluz om pandud vl 1675 kuti Abakanan lidnuz (ven.:Абаканский острог). 1780-nziš vozišpäi nimitihe külädUst'-Abakanskoje:ks.

Vl 1925 saudihe raudtedMinusinskhasai i avaitiheAbakan-raudtestancijad. Panihe Hakasijan avtonomijan alust vn 1925 tal'vkus, siš aigaspäi eländpunkt kändihe Hakasijan administrativižeks keskuseks. Eländfartalad sünduiba žilon raudtestancijanno i külän keskes. Vl 1931 kaikile niile anttihe lidnan statusad da udesnimitihe nügüdläižikš. Vll 1934−1991 Abakan oli Hakasijan avtonomižen agjan keskuseks, kudamb oli Krasnojarskan randan palaks.

Abakanan ižandusen päsarakod oma jüžmak transportine mašinoidensauvomine, sauvondmaterialiden tegimed, sömtegimišt (oludentegim i lihan edheotandad), mugažo kengiden fabrik radab.

Geografijan andmused

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Abakan seižub ühtennimižen jogen lanktendan sijasJeniseiha (hura ližajogi), Hakasiž-Minusinskan katl'usen keskuses, 250 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Jenisein son' ümbärdab Samohval-mäged lidnas. MatkadMoskvhasai om 3390 km päivlaskmha orhal. Ezilidnad omaČernogorsk (lodeheze) iMinusinsk (päivnouzmha, Jeniseinjogen vastrandal). Lähembaižed järedad lidnad omaMeždurečensk,Krasnojarsk,Ačinsk,Novokuzneck,Kizil.

Klimat om terav kontinentaline kuivahk. Voden keskmäine lämuz om +1,4 C°, kezakun-elokun +16,8..+19,9 C°, tal'vkun-uhokun −15,6..−18,4 C°. Ekstremumad oma −42 C° (tal'vku) i +36 C° (kezaku). Kezaaigan minimum om −2 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +7 C° (uhoku). Ei voi panda halad heinkus-elokus (elokun minimum om +1 C°). Paneb sadegid 311 mm vodes, enamba kezakus-elokus (58..68 mm kus), vähemba kül'mkus-keväz'kus (4..10 mm kus).

Tobmuz

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Lidn om lidnümbrikon üks'jäižeks eländpunktaks.

Edeline lidnan pämez' oli Nikolai Bulakin (semendku 1995 — reduku 2019), eli vll 1952−2019.

Eläjad

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe lidnan eläjiden lugu oli 165 214 ristitud, vn 2021 — 184 769 ristitud. Kaik 181 709 eläjad oli lidnas vl 2017. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 186 797 eläjad vl 2020.

Ortodoksižen hristanuskondan 13 pühäpertid[1] oma saudud lidnas: Spasan Toižetamižen kafedraline päjumalanpert', ph. Mikulai-čudonsädajan päjumalanpert', ühesa jumalanpertid, časoun', valataipühäpert'. Lidnan ezmäinekatoline pühäpert' om avaitud vl 2013.Islaman «Al-Kuddus»-pühäpert' om sauvomas vspäi 2011. Om registriruidudbuddizman iprotestantizman (lüteranižuz, baptizm, vižkümnenden päivän) kundoid lidnas.

Hakasijan valdkundaline universitet[2] (vspäi 1994, alusenpanend 1939 kut pedinstitut) om lidnan üläopendusen päaluzkundaks. Kaik üks'toštkümne fakul'tetad i nell' institutad mülüdas sihe, niiden ližaks koume kolledžad: maižandusen, medicine i muzikkolledž. Hakasijan tehnine institut — Sibirin federaližen universitetan (Krasnojarsk) filial om lidnan toine üläopendusen aluzkund.

Transport

[vajehta |vajehtada lähtetekst]

Avtobusad da trolleibusad oma kundaližeks transportaks lidnas.

Rahvahidenkeskeine civiline Abakan-lendimport Tihonov-jenaralan nimed[3] (АБН / ABA / UNAA, 318 tuh. passažiroid vl 2022) sijadase lidnan röunanno pohjoižhe keskusespäi. Tehtas reisid Venäman Sibirin järedoihe lidnoihe,Moskvha, Azijan lähižihe maihe.

Galerei

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
  • Lidnan administracijan sauvuz (2020)
    Lidnan administracijan sauvuz (2020)
  • «Lora»-muštpacaz lidnan röunal
    «Lora»-muštpacaz lidnan röunal
  • Spasan Toižetamižen kafedraline päjumalanpert', vn 2010 nägu
    Spasan Toižetamižen kafedraline päjumalanpert', vn 2010 nägu
  • Südäiazjoiden ministrusen ohjanduz Abakan-lidnadme (2013)
    Südäiazjoiden ministrusen ohjanduz Abakan-lidnadme (2013)
  • «Hakasenergo»-kompanijan kontor vl 2008
    «Hakasenergo»-kompanijan kontor vl 2008
  • Tazovaldkundan muzejiž-kul'turine keskuz (2017)
    Tazovaldkundan muzejiž-kul'turine keskuz (2017)
  • Abakanan kuvagalerei F. Pronskih nimed (2020)
    Abakanan kuvagalerei F. Pronskih nimed (2020)
  • «Abakan»-sportkompleks i muzikfontan senno vl 2016
    «Abakan»-sportkompleks i muzikfontan senno vl 2016
  • Tu-214-lendim Abakan-lendimportan terminalanno vl 2016
    Tu-214-lendimAbakan-lendimportan terminalanno vl 2016
  • Abakan-päraudtestancijan sauvused vl 2020
    Abakan-päraudtestancijan sauvused vl 2020

Homaičendad

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
  1. Abakanan pühäpertidsobory.ru-saital.(ven.)
  2. Hakasijan valdkundaližen universitetan sait (khsu.ru).(ven.)
  3. Abakan-lendimportan sait (abakan.aero).(ven.)(angl.)

Irdkosketused

[vajehta |vajehtada lähtetekst]
Abakan Vikiaitas



Hakasijan Tazovaldkundan lidnad
Abakan |Abaz |Černogorsk |Sajanogorsk |Sorsk


Venälaižen Federacijan subjektoidenpälidnad
Abakan |Alauz'lidn |Anadir' |Arhangel'sk |Astrahan' |Barnaul |Belgorod |Birobidžan |Blagoveščensk |Bränsk |Čeboksarad |Čeläbinsk |Čerkessk |Čit |Elist |Gatčin |Gorno-Altaisk |Groznii |Habarovsk |Hanti-Mansiisk |Irkutsk |Iževsk |Ivanovo |Jakutsk |Jaroslavl' |Jekaterinburg |Joškar-Ol |Kaliningrad |Kalug |Kazan' |Kemerovo |Kirov |Kizil |Kostrom |Krasnodar |Krasnogorsk |Krasnojarsk |Kurgan |Kursk |Lipeck |Magadan |Magas |Mahačkal |Maikop |Moskv |Murmansk |Nal'čik |Nar'jan Mar |Novosibirsk |Omsk |Orel |Orenburg |Penz |Perm' |Petropavlovsk Kamčatkal |Petroskoi |Piter |Pskov |Rostov Donal |Räzan' |Salehard |Samar |Saransk |Saratov |Siktivkar |Simferopol'(de fakto) |Sevastopol'(de fakto) |Smolensk |Stavropol' |Sur' Uz'lidn |Suvisahalinsk |Tambov |Tomsk |Tul |Tver' |Tümen' |Uf |Ulan Ude |Ul'janovsk |Vladikavkaz |Vladimir |Vladivostok |Volgograd |Vologd |Voronež
Om sadud "https://vep.wikipedia.org/w/index.php?title=Abakan&oldid=170624"
Kategorijad:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp