Pàdoa, oPàdova,[3] (Patavium inlatin,Padua ininglexe[4] e intodesco[5],Padoue infrancexe[6]) ła xe na sità de 208.641 àneme, co una de łe pi vece e grande università d'Europa. Trovandose so 'l croxevia tra e strade che łe va inte el nord-est e che łe vien da Roma e da Miłan, in mexo a 'lVeneto, Pàdoa ła xe el più gran sentro comerciałe de 'l nord-est de l'Italia.
Ła xe famosa par i so "sensa":-el santo sensa nome el xeSant'Antonio, parché i padovani i ło ciama soło 'el Santo';-el prato sensa erba el xePrà de ła Vałe, che prima de esar bonificá el zera na pałù;-el cafè sensa porte el xe elPedrochi, che na volta el zera sempre verto;-el "capiteło sensa na cołona" in Piasa de łe Erbe, co ła łegenda ła dixe che ła sia stà fata su da i visentini, ma probabilmente in realtà ła xe stada cavà via o propio gnanca costruìa par parmetar a i cari de pasar;-el "cavało sensa cavałiere" drento de 'l Pałaso de ła Rajon;-el"bo sensa corni", soranome de 'l pałaso de l'università de Padoa, dito "el bo", parché 'l so sìnboło el xe un bucranio, un cragno de un bo sensa i corni;-el canpaniłe sensa cexa, fra via San Fermo e Via Daviła, indove che l'edifiso de ła ceza el ghe xe, ma no l'è pi doparà par i so fini rełijozi da pì de 70 ani.
Secondo ła tradision, ła fondasion de Pàdova risałe a un grupo de profughi de ła sità deTroia, comandà daAntenore.
Uno dei prinsipai posti dea culturapaleoveneta, ła vecia Pàdova xe stà fondà tacà ai àrxari del fiumeBrenta (nel' antichitàMedoacus), che a chel tenpo (se pensa fin al589) el pasava dove uncó ghe xe elBachiglion.
Inte el49 a.C., Padova ła xe deventà de nome unmunisipio roman, par esarlo par davero soło inte el45 a.C. co łaLex Julia Municipalis. Durante ła dominasion romanaPatavium, come che ła zera ciamà ałora, ła diventa una de łe sità pi riche del'Inpero, grasie anca ai ałevamenti de cavałi. Nel'età de Augusto, Pàdova ła xe parte de łaX Regio che ła gavea come capitałeAquiłeja, a ła quae ła zera cołegà da łavia Ania che ła partiva daAdria. Del periodo roman resta alcuni ponti, modificai inte el medioevo, i resti de l'arena (visin a ła capeła dei Scrovegni), e terme (na sćianta de piere soto pałaso Storion) e el foro (visin a ła piasa Garibaldi e a ła piaseta Cavour), dove che ghe resta soło na cołona.
Al prinsipio delV secoło a Pàdova se ga stabijio elPraefectus Sarmatarum gentilium, una dee 13 guarnizon deSarmati a difesa del'inpero. Probàbiłe che ła guarnizon ła fuse dixlocà a Sarmeoła (Sarmaticula), frasion deRuban e a Sermasa (łocaità deVigonovo). Inte el452-453 ła sità la xe stà distruta da ła invasion deiUni deAtiła. Dal535 al553 ghe xe stà ła guera traBixansio e iGoti aleài deiFranchi: conquistà dai primi inte el540 e dopo dai secondi còTotiła, Pàdova ła xe stà ciapà inte el568 daNarsete, generałe deGiustinian.
Dopo ła fin del'Inpero, Pàdova ła ga visto el Brenta canbiar el sò corso co ła ròta del589, sostituio dalBachilion. Ła xe stà asedià e conpletamente distruta in tel601 daiŁongobardi deAgilulfo che, secondo ła tradision, i xe entrai in sità dalPonte dea Morte, come che el xe ciamà uncó el ponte tacà a via Rudena (che sta parrovina).Monsełexe ła ga rexistio oncora par cualche mexe prima de cascar anca eła in man ai Łongobardi.Un pochi de abitanti i ga sercà de salvarse nealaguna de Venesia, contribuendo a ła nasita, secoi dopo, deVenesia.
I ani sucessivi i ga visto ła sità aumentare ła só inportansa e i só domíni, in lota continua contro i comuni confinanti. En tel1222 xe stà fondà łaUniversità, ła seconda più antica de ła penisoła itałica e una intrà łe prime e più prestijiose d'Europa. A Pàdoa el ga predicà e el xe morto, in tel 1231,Sant'Antonio, , al cuałe i padovani ghe ga dedicà ła grandioxabasiłica. Tra el1303 e el 1305Gioto el ga afrescà łaCapeła dei Scrovegni, inestimàbiłe texoro de pitura.L'espansion del comune padovan xe stà interota a più riprexe, in particołare intrà el1237 e el1256, da ła sanguinoxa dominasion deExełin III da Roman, ricordà pa ver fato trucidare inte un dì soło più de diexemiła padoani.
En tel1318 muta el panorama poitico a Pàdova: scumisia łaSignoria deiCararexi co l'elesion aCapitan del Popoło deJacopo da Carara. El secoło dopo, anca se turbà dae continue lote co łe signorie dei comuni tacài e co ła potente Venesia, el xe stà par Pàdova el apice del so splendore, asołuta protagonista del'arte e dea cultura europea grasie a ła prexensa de artisti e leterati comeGiusto De' Menabuoi,Guariento,Altichiero eFrancesco Petrarca.
En tel1387 ghe xe stà łabataja de Castagnaro, considerà una de łe grande bataje del'epoca deicapitani de ventura:Joani Ordełafi eOstaxio da Poenta, che i conbateva parVerona, i xe stà afondai daJoani Acuto eChecco Noveło Cararexi, chel conbatea par Pàdoa. I zera i últimi bajori miłitari de ła çità, che, in tel1405 ła se ga inxenocià definitivamente aVenesia dopo na longa e dura łota. A xe ła coxideta "devosion" de Pàdova a Venesia: i últimi Cararexi prigionieri i vien copà co i se catava inte iPionbi, łe famigeràe gaere venesiane.
Inte el medioevo el munisipio e ła signoria i ga fato scavare łe prinsipałi opere de navigasion de ła provincia de Pàdova: elcanałe de Bataja, elPiòvego e eBrentełe.
Par quaxi quatro secołi Pàdova, anca se ła zera drio perdar inportansa połitica, a ga godùo dea paxe e de ła prosperità asicurà da ła aministrasion venesiana e de ła łibartà concesa a ła so Università, che a ga riciamà studenti e profasori da tuta Eoropa, intrà i cuałi l'indimenticabieGalileo Galilei.
Dopo el terìbiłeasedio del 1509, durante ła guera anti-venesiana promosa da łaLiga de Canbrai, xe stà conpletà ła çinta muraria, e questo xe stà uno dei pochi avegnimenti degni de nota del periodo. I asalti inperiałi i xe stà tuti respinti sol Bastion Coałonga da nobiłi venesiani, padovani e famosi soldai de ventura comeCitoło da Perugia.
Inte el1797, Venesia vien conquistà daNapoleone e Pàdova, insieme a tuto el veneto, ła xe stà dà a l'Austria co eltratà de Campoformio, par entrar a far parte, dopo ła disfata napoleonica, delRegno Lonbardo-Vèneto. Inte el1848, anca Pàdova ła ga visto l'insuresion contro l'occupasion austriaca, in particołare a opera dei studenti universitari: tutora ła data dell'insuresion studentesca,8 febraro, ła vien festejà. Inte el1866Vittorio Emanuele II òcupa e anete, grasie a un plebiscito, ła Venesia Euganea. Cusì Pàdova ła entra inte elRegno d'Itałia.
Durante łaPrima guera mondiałe, Padoa a xe stà sede de vari comandi, conprexo queło deaTersa Armata, subendo de frecuente bonbardamenti aerei. Da un areoporto picenin, aSan Pelajio - ora sede de un muxeo del voło, xe partioGabriełe D'Anunsio pal cełebre propagandisticovoło su Viena. Inte el1918 a Viła Giusti de łaMandria, nea periferia sud de Pàdoa, xe stà firmà l'armistisio che ga meso fin a ła guerra intrà l'Italia e iInperi Sentrałi.
Pàdova ła xe stà ła sede del Comando Rejonałe Vèneto dea rexistensa, centro de coordinamento delCLN pa tuto elVeneto. Xe stà sto Comando chel ga dà el via al'insuresion del26 apriłe1945.
I ani dal dopoguera fin uncó, i xe stà par Pàdova de continuo sviłupo econòmego. Grasie a ła favorévołe posision geografica, al centro de importanti vie de comunicasion, ga vuo grande slancio e industrie e i servisi. L'interamento dee riviere (1956-1960) e ła perdita inte el1954 de alcuni coegamenti feroviari co ła provincia (gestii da łaSocietà Veneta par le Imprese e Costruzioni Pubbliche nota comeŁa Veneta) xe stà uno dei tanti presi che la sità ga dovùo pagare a ła difuxion del trasporto su goma.
Ea crisi sociae e poitica dei ani setanta ga visto el połarixarse dee tension a Padova. El15 apriłe1969 na bomba cołocà daFranco Freda eGiovanni Ventura xe esplosa inte el retorato, ałora ocupà dal profesor Opocher. I stesi ga acquistà a łaValigeria al Duomo e vaìxe utiixàe el12 dicembre1969 pa e bombe a Miłan nea sede dea Banca dell'Agricoltura in piasa Fontana e a ła Banca nasionae del Lavoro aRoma.
El5 febraro1981 l'estremista de destraValerio Fioravanti el ga copà sul'arxare delcanae Scaricatore i dó carabinieri Enea Codoto e Luigi Maronexe, che i ło gaveva sorpreso a recuperare armi da un nascondiglio segreto soto aqua. Fioravanti el xe stà suito dopo caturà.
Pàdoa ga un clima subtropegal umido secondo ła clasifegasion Koppen come par łaPianura Padana. Elmar Adriàtego viçin influensa grasie ała so motivasion.
Inzenaro ła tenperadura media xe de 3,6°C ła pì bassa in tel l'ano co i dì pi fredi, alujo eagosto xe rejistra ła pì alta có 23,7°C xornałieri. I vałori xe calcołà a ła stazion meteołogica delOrto Botanico anca se ghe xe n'altra stazion aŁenjaro de ł'ARPAV a men de 10 km de distansa.
In medianevega 15 cm de cumulo par ano in cità. Pàdoa sofre de riscaldamento urbano co el sentro che ga vałori pi alti de 2°C de ła so provinsa. Ghe son tanti dì denebia d'invèrno co tenperadure soto i 3°C anca in te le ore manco frede de ła zornàda; so diminuesti e capita poco a diferenza de ła bassaPadoàna o elPołexine.
Inte i annisetenta,ottanta e inte el decennio dal2001 al2010 se ga registrà valori pì alti de neve e inte i anni sesànta e soratuto inte i anni novanta del XX secolo nevegava anca massa poco. I record de ła seconda metà delXX secolo de acumulo deneve par la sità i xe rivà inte i anni1956 e inte el1985 co 55 cm.
Inte l'inverno padovan ghe xe un notevole scorso termal co tenperadure ca varia anca de 13°C tra dì e note. El record assoluto el xe stà de -19.8 °C registrà all'aeroporto inzenaro1985. Molt pi rigido e nevoso el xe stà el climainvernale tra i secołiXVII eXIX, quando la neve restava longa al suolo, e i giorni "de ghiaxo" (cioè sempre soto i 0 °C inte łe 24h) i jera bastante frecuenti. Ricordiemo anca che in quei secołi xe state annose temperature assai basse in tante zone de l'Eoropa, periodo conosesto come Piccola Età Glaciale.
I inverni xe de solito abbastanza rigidi, co minimi spesso soto zero, sopratuto da ła fine dedisenbre a metà defebraro; lepiogge łe xe generalmente scarse e solo sporadicamentenevose in sti ultimi anni. Fin a metà dei ani setanta i jera anca ben pi frecuenti e abondanti. In sto secolo, dopo na scomparsa quasi totale inte i anni novanta del secolo scorso, i xe ripresenti con na certa frequenza, favorie da infiltrazioni frede da est. Caraterìstiche de ła zona łe xe infatti i venti da nord-est (laBora de l'altoAdriàtego), provocà da basse presioni che se forma sul Golfo de Genova; sti porta sensibłi scarse termiche e, a volte e soratuto alla fine de l'inverno, episodi de tempesta co neve. Le calivèrne, intensi un tempo e duradi anca par tuto el dì fin a anca par 10 giorni consecutivi, i xe assai ridoi e solo in modo eccezional insiste inte ła zona urbana par tuto el giorno. El cuscineto freddo, fenòmeno inportante inte łe zone pì interne de ła pianura padana, soratuto inte el Piemonte, el xe in Pàdoa un evento ormai bastanza modesto e raramente el produce, come inte el lontan pasà, neve par scorrimento de aria pi calda in altitudine par l'arribada de perturbazioni atlantiche. Venti carateristeghi su Pàdoa i xe quei delnord/nordest (bora e tramonta), el cirogo (ca porta aumenti termeghi sensibili e particołari piove considerevoli), el maestrale inUtuno; solo in qualche ocaxion riva anca un debole fohn, el vento de caduta caratteristico de łe zonealpine, che scalda le fredde e limpide giornade invernai.
Le està xe molto calde e scaldi, co un clima che el fa grave disagio al viagher proveniente da climi pi suti. No xe pochi i dì deZunjo, delujo e deagosto in cui ła combinazion de altetenperadure e alte umidità relative ła rende el clima ambientale assai scomodo. Łapiòva xe in genere scarsa ma a volte l'irruzion de aria freda ła produce episodi de temporali anca de alta intensità, soratuto verso ła fine de l'està; frecuenti xe letenpesta, anca co dimensioni pericolose dei cioli ( come i dì 2 setenbre 1982 e 28 agosto 2003) e i colpi de vento a volte i produce dani considerevoli. Le tenperadure pi alte łe xe intorno a 35 °C e łe pol durar anca par pi dì; ponti record i xe stà in lujo 2006, co anca 37 °C, par anticicloni a matrice nord-africane. La tenperadura pì alta xe stà registrada alOrto Botanico inte l'agosto2003 co +39.8 °C.
El tesudo urban de Padova el xe fortemente condisionà da ła prexensa de difarenti corsi d'aqlcua, formài da l'intreciarse de łe acue de 'lBachiglion co cuełe łà de 'lBrenta, che i łe ghe dà a tanti àngołi de ła sità scorsi sugestivi.
Inte el pasá, 'sti corsi d'acua i zera fondamentałi pa' l'economia sitadina, sora de tuto pa' ła prexensa de alcunimułini e pa ła só evidente funsion comerciłae, congiungendo ła cità co ła visinaVenesia e co i altri centri de łaprovincia de Padova. In pi, i canałi i ga raprexentà par łongo tenpo un vàłido conplemento de łe òpare de fortefegasion de ła cità, drio far da fosado fora de łe mura.
I corsi d'acua sitadini principałi i xe:
Brenta, che 'l nase da i laghi de Levico e Caldonaso, el percore el confin nord de Padova dełimitando el cuartiere Nord da i comuni confinanti.
Tronco maestro, o sia che ła rama de 'l Bachiglion che ła entra in cità a 'l Basaneło e ła costegia el clsentro istorego a ovest e a nord, fin a łePorte Contarine; ła faxeva da canałe difensivo pa'l lato nord-ovest de łe mura dosentesche. Ła zera utiłixà sora de tuto pa' ła navigasion.
Naviglio Interno, che el se dirama da 'l Tronco maestro, traversando el sentro storego a sud e a est, seguendo cueło łà che 'l jera el tràgoło de 'lMedoacus e ricongiungendose co ła rama prinsipałe a łe "Porte Contarine":. El vigneva uxà sora de tuto pa' alimentar i mułìni e el se dirama in difarenti canałi segondari, tra i cuałi elcanałe de Santa Ciara che el vien fora da ła cità verso sud-est pa' imeterse poco dopo inte el "canałe Piòvego".
Canałe Piòvego, el parte da ła confluensa del "Tronco maestro" e del "Naviglio interno" tacà a łe "Porte Contarin"e e cuindi el prosegue verso elBrenta eVenesia, dełimitando a nord łe mura sincuesentesche;
Canałe de Bataja, antigo canałe artificiałe de 'l XII secolo, che el se destaca da 'l Bachijon a 'lBasaneło, inte ła periferia meridionałe, par dirigerse cuindi verso i sentri a sud de ła provinsia, intersecandose co na rede de altri canałi par retornar inte el trato finałe de 'l fiume prima che, tacà a 'l mare, el se imeta inte el Brenta.
Canałe Scaricatore, el cominsia tacà a dove che parte el canałe Bataja, e el xe stà costruio inte ła seconda metà de 'lXIX secoło par convojare fora da 'l sentro łe acue de 'l Bachijon, fondamentałe difexa contro el periclgolo de łe aluvion;
Canałe de łe Brentèłe, antico scavo de 'lXIV secoło a ovest de Padova, che 'l porta a 'l Bachijon e acue de 'lBrenta. El xe stà costruio durante łe guere contro i vicentini, cuando che cuesti i gaveva canałixà łe acue de 'l Bachijon, drio canbiar el corso e łasar Padova sensa łensa.
E opare de interamento de i canałi sitadini, in partegołare de 'l Navijo Interno, che el xe deso soto ła Riviera de i Ponti Romani, a partire da iani '50, łe ga łasà in stado de sbandon 'sti canàłi cuà, oltre naturalmente a gavèr alterà ireparabilmente el streto raporto tra Padova e łe só acoe. Xe stà soło inte iani '90 che se ga asistio a un recupero de łe vie d'aqlcua sitadine, che łe xe deso percorse da novo da algune barche.
Oltre alCalcio Padova, storica squadra de bałon sitadina fondà inte el1910, ga un ruòło importante anca ła squadra derugby delPetrarca.
Nea stajon sportiva 2005-06 ła sità de Padova xe stà rapresentà inte el masimo campionato, queo de A1, nea pałavoło maschie e feminie, dalSempre Volley e dalVolley Club Padova. Anca ła pallanuoto xe presente inte i masimi campionati maschii e femminii co e squadre del Plebiscito.
I giornai più veci che oncora deso i xe ocupa de łacronaca de ła cità i xe :el Gaxetin eIl Mattino di Padova. Dal12 novembre2002 se vende el "Coriere del Veneto" abinà colCorriere della Sera. Sto giornałe el ga sede a Padoa e el ghe dedica a ła cità do pajine al dì. Ghe zera anca dei giornałi che łi vegneva distribuìi gratis come: Leggo, Metro, City, Il Padova e altri 'ncora, ma nesuno de questi zera de proprietà vèneta. Ghe se anca el giornae diocesanoLa Difesa del popolo.
Na volta ła cità gaveva n'altro giornałe locałe:L'Eco da Padova, scrito par ła prima volta inte el1977, edito da łaRizzoli e sarà inte el1980.
Arceła (Quartiere 2 Nord) ła xe ła zona nord dea cità, e ła riva fin a Pontevigodarxare. El confin el xe raprexentà da ła ferroviaVenesia-Miłàn a sud (col centro citadino) e da ła tangensiae a nord (co Pontevigodarxere). Conosua pa' esare el posto dea morte deSant'Antonio da Padova (l'evénto el xe ricordà dal santuario de Sant'Antonino) e pa' esare stà ła periferia agrìcoła de Pàdova fin a łaseconda guerra mondiałe, l'Arceła ła ga conosuo inte el dopoguera na vełoce crésita urbanìstica, fin che ła xe rivà ai 50 000 abitanti de uncó. El metrotram ła cołega in maniera funsionae col céntro.
Dea veciaMontà (Quartiere 6 Ovest), che ła xe suła strada Padova-Ponteroto, a circa 4 km dal centro cità, resta uncó soło l'antica fonte bateximae dea Ceza deSan Bartołomeo, risaente al XVI sec.Recentemente el teritorio del quartiere el xe stato sogeto a forti trasformasion insediative e el xe ormai de fato inglobà col resto dea cità. Inte el 2004 xe stà completa el cavalcavia de Corso Australia che el ga cusì eliminà l'unico semaforo esistente suła tangensiae, contribuendo a rompere l'isolamento de Montà dal resto de ła cità.
Ponte de Brenta (Quartiere 3 Est) el xe un antico insediamento suła via parVenesia, el fa parte del Comune de Padova prima deaPrima guera mondiałe, el confina col comune deVigonsa, dal quale el xe separà dalBrenta. Nata atorno ai trafici dei barcaroi e dei viagiatori, ła xe caraterixà da ła prexensa de alcune notevoli ville patrisie venesiane, tra queste spica Villa Breda, de proprietà comunae, col só parco. Ea vila se afacia sul fiume, da dove ghe zera l'acèso principae, verso ła fin delXIX secoło, dea ferovia Padova-Venesia. Ea xe stà fata dal Senatore del RegnoVincenzo Stefano Breda, che col'ocaxion el ga creà na fermata proprio a ła fin del viae de aceso a ła villa, dal lato del parco. Al senatore Breda xe anca intitolai l'ospisio pa i ansiani e l'ipodromo de Padova, che xe anca łori a Ponte de Brenta, e l'axiło infantie, che el xe nea piasa principae. Nea stesa piasa e se afacia l'antica Ceza parocchiae de San Marco e San Michee, de aparensa setecentesco. Al'interno, opere deLuca Giordano e un pregevole organo del'epoca. El parco dea vila ospita na pista pai cavai, primo ipodromo citadino, e dee scuderie otocentesche, fruto dea pasion del nobìe par l'ippica.Na picoła frasion de Ponte de Brenta xe Tore che, secondo ła storia, in epoca medievae ła ragrupava e atuai frasion de Mortise, Ponte de Brenta, Arceła e Altichiero, infati qualcuno dixe cheSant'Antonio sia morto a Tore invese che all'Arceła, che a chei tempi no ła existeva gnancora.
Pontevigodarxere (Quartiere 2 Nord) el se trova tacà a dó ponti che i coega Padova coe so frasion a nord, el ciapa el nome dal primo comune là tacà,Vigodàrxare.Fin a ła seconda guera mondiae ła zera campagna, e ła se ga ingrandìo veocemente inte el periodo dea ricostrusion dopo esere stł quaxi raxa al suoło dai bombardamenti dei aleati inte el tentativo de fermare ła ritirata tedesca. A circa 1,5 km dal centro, ła xe na xona in fase di riquaificasion, grasie al completamento dea tangensiae nord che permete al trafico di ragiungere ła nova strada del Santo sensa pasare par l'Arceła.Dai tempi del'amministrasion Destro, no ła xe più na frazione de Padova, ma ła fa parte del quartiere 2-Nord che comprende anca Mortise, San Carlo, San Gregorio e parte de Altichiero.
Padova xe nota par esere la città dei "sete sensa":
Santo sensa nome, perchéSant'Antonio, a cui i padovani xe tradisionalmente devoti, el xe comunemente ciamàel Santo, nome che vien estexo anca a łaBasilica omonima;
Café sensa porte, perché el monumentaeCafè Pedrochi, storico locale de Padova, anticamente el zera verto a ogni ora del dì;
Prato sensa erba, perché elPrà de ła Vałe, spetacołare piasa seconda in Europa par estension a ła soła Piasa Rosa de Mosca, ła zera na pałude fin a ła fin del setecento, periodo inte el cuało ła ga ciapà l'aparensa atuae grasie aAndrea Memmo, e ła vigneva uxà pa ła famosa fiera del Santo, trasformà in fiera Campionaria inte el 1919.
"El bò sensa i corni", perché el Bò più famoso de Padova xe el nome de ła Università dei studi, che ła ga ciapà sto nome dopo che durante un scavo dee fondamenta xe stà trovà el cranio de un bò;
" L'orto sensa e verdure", perché el famoxo Orto Botanico el xe destinà al studio e a ła conservasion de rare spece botaniche, e el xe coegà col'Università. El xe talmente presioxo e completo che el xe stà ameso a ła protesion dell'Unesco come tesoro del'umanità.
"Łe riviere sensa aqua" perché, come xà sopra scrito, i canai xe stai interai inte el corso dei ani 50 e 60.
"Ła catedrale sensa fine" co riferimento al fato che a ła Basijca de Santa Giustina ghe manca el rivestimento esterno: quando che i zera drio costruirla xe finii i schei del'appaltatore, e i ła ga asà al stato grexo.
No xe tanti gnanca i padovani a conoscere ła storia dee dó gate, anca se e xe tra i più curiose simboi dea cità:
Ea gata deSant'Andrea, ła xe su na cołona davanti a ła Ceza dedicà a chel santo, e ła xe fata in maniera bastanza grosołana. In origine ła zera unleon de San Marco, abatùo inte el1797 daifransezi dopo che i gaveva conquistà Venexia. El xe stà ricostruio nea só atuae forma incompiua dal scultoreFrancesco Chiereghin, in seguito a ła restaurasion che xe vegnua fora col Congreso de Viena;
Elbastion dea Gata, in corispondensa deigiardini dea rotonda (ała confluensa dee odierne viePaolo Sarpi e Codalunga), ga vuo el só momento de gloria inte el 1509, durante l'asedio di Padova da parte dei imperiai deMasimilian I d'Asburgo. I atacanti - che i usava na machina da guera ciamà "gato", i zera quaxi riusìi a penetrare in chel punto ła seconda cinta dee mura (cinquecentesche (quea interna, del1300, xe quaxi scomparsa) tuttora visibili, ma i ga dovùo dexistere grasie al'ingegno deCitolo da Perugia,capitan de ventura che el ga minà el varco pena in tempo. Par tore in giro, i difensori i ga esposto na gata su na pica, sfidando i nemisi a vignersea tore.
_-_Facade.jpg)
