Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora onstàndar bel-ché definio e che ła łéngua vèneta ła ga de consevensa pì de navariante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rendarà ła ensiclopedia pì omozènea.

Se recorda par de pì, che se dopo ver leto sta voze de juto bastansa picenina, no se sìpia oncora boni de scrìvar, ghe ze elProjeto:Coresion che el połe dar na man inte łe coresion e inte el juto a ła scritura.

I criteri de asentasion i ze bastansa fàsiłi da recordar.

• Obligatòrio, el va metesto inte:
  • Łeparołe tronche oosìtona, o sia andove che l'asento el casca so l'ùltema vocałe.(Ez. par|ché, cu|sì, bo|mò)
  • Łeparołe piane oparosìtona, o sia andove el asento el casca inte ła pen-ùltema sìłaba e seguia da un'altra vocałe inte ła istesa sìłaba.(Ez. Inì|sio, Smì|sio)
  • Łeparołe tìmide oproparosìtona, o sia andove el asento el casca inte ła tersa-ùltema sìłaba.(Ez. mé|ta|r(e), vè|ne|to, Fà|va|ro, pù|ble|go)
  • Łeparołe stra-tìmide osuperproparosìtona, o sia andove el asento el casca inte ła cuartùltema sìłaba(Ez. dixémogheło, portémoghene)

• Facoltativo, el połe èsar doparà inte:
  • Łe parołe co secuensa vocàłega tònega co <d> inplìsita inte ła ùltema sìłaba(Ez. catàe, ligài --> catade, ligadi)
  • Łe parołe termenanti in <è> o <ò> co dópio signifegar.(Ez. sóno(sóno de clàcson), sòno(prima de dormir))

• Vietà, in altri cazi no el va metesto.
  • No va metesto asenti(Ez. caza, toła, savere, portar)

• Mascołin
  • Par el amigo > Par l'amigo. (Pal amigo)
  • Co el amigo > Co l'amigo / (Col amigo)
  • Par un amigo > Par n'amigo

• Femenin
  • Par ła amiga > Par l'amiga
  • Co ła amiga > Co l'amiga
  • Par na amiga > Par n'amiga

• Altro
  • Orełojo > Rełojo, Esendo > Sendo, Tozeto > Tozet, Ciapare > Ciapar, Arsenałe > Arsenal
  • Da evitar: Volta > 'Olta, Indove > Ndo', Cosa dìzito? > 'sa dìzito (Wikipèdia ła ze na ensiclopedia. Favorisi senpre łe forme estendeste.)

El plùremo el ne dà a védar el cànbio de nùmaro, da uno (sìnguło) a pì (plùremoo plurałe). El plùremo ło se ga canbiando l'ełemento variàbiłe de ła paroła in cuestion, o sia ła ùltema parte, ła parte che ła ne dize el modo e tenpo inte i verbi e el zènaro e el nùmaro inte i nomi.

Fazendo rifarimento al vèneto estendesto, o sia escludendo łe variante vènete che tronca łe parołe (lezi in fine sesion), el plùremo dei nomi el połe èsar zeneralmente dividesto intrè sorte:

• Prima sorte: Termenanti in-a siamascułini chefemenini: i zènera el plùremo mascułin in-i e el femenin in-e
  • El artista: I artisti
  • Ła manara: Łe manare
• Seconda sorte: Termenanti in-e siamascułini chefemenini: i zènera el plùremo mascułin in-i e el femenin in-e, ma anca in-i, anca se el pì difondesto el ze cheło in -e (Łe voze).
  • El dent: I denti
  • Ła voze: Łe voze / Łe vozi(minoritàrio)(anca Ła vose, Łe vose)
• Tersa sorte: Termenanti in-o e-nmascułini^[9]: i zènera el plùremo in-i
  • El cargo: I carghi
  • El can: I cani

Fazendo rifarimento al vèneto estendesto, o sia escludendo łe variante vènete che łe tronca łe parołe, restainvariae inte el plùremo:

• Łe parołe che finise co vocałe asentada derivanti da ajetivo: Ła libartà, Łe libartà (der. da aj.Lìbaro), Ła varietà / Łe varietà (der. da aj.Vàrio)
• Łe parołe che finise in -sion, -zion, -zon e -jon: Ła edision, Łe edision / Ła Vizion, Łe Vizion / Ła razon, Łe razon / Ła rejon, Łe rejon
• Łe parołe che finise par -i: El robacori, I robacori / Ła crizi, Łe crizi
• Łe parołe derivanti da łéngue foreste che łe finise par consonante: El computer, I computer
• Łe parołe derivanti da altre parołe e acrònemi (scursaminti): Ła moto / Łe moto (der. daMotorin-Motosiclo) o Ła Ulss, Łe Ulss (der. daUnità locałi socio sanitàrie).

Fazendo rifarimento al vèneto estendesto, o sia escludendo łe variante vènete che łe tronca łe parołe, se połe catar deinomi difetai:

• I ga solché el sìngoło:
  • Nomi revardanti lenguaji de setore: Ła gramàtega, Ła numismàtega, El fluoro
  • Sensasion fìzeghe: Ła fame, La sen
  • Nomi astraesti, : El corajo, Ła pasiensa
• I ga solché el plùremo:
• Tanti nomi de orìzane latina: Łe fèrie, i vìvari

• El primo cazo no el tronca mai.
• Parołe cofà: Ła vos, Łe vos / El dent, I denti, i fa parte de ła seconda sorte, parché no i finise par -s (vos) e -t (dent), ben-sì tuti e do in -e e de consevensa partegnenti a ła seconda sorte.
• Parołe cofà: El castel, I castełi / El toc, I tochi, i fa parte de ła tersa sorte parché no i finise par -l (castel) e -c (toc), ben-sì tuti e do in -o e de consevensa partegnenti a ła tersa sorte.

1. ↑Talvolta lezesto /s/ "Spese".
2. ↑Ordo e Trodo, par el pì scrivesto Orzo e Trozo, i połe ciapar ła pronunsa arcàega de /ð/ ((EN)this), anca se in racuanti teritori (Bełunezo, Alto trevizan e Trentin) el vien doparà cofà stàndar. Parołe che deriva dal latin cofà ła paroła Orzo/Ordo ((LA) Hordeum) łe ga ła dópia magnera de èsar scrite, sia co Z che co D, anca se a prefarirse ła ze ła Z, par capirse tuti mejo.
3. ↑Pronunsà sia /j/ che /dz/
4. ↑Nisunsono.
5. ↑Ła N ła va senpre metesta in NP, NB. ez: Inpìria, Inbevesto
6. ↑Pronunsià anca cofà Tsìncue (/ts/o /t͡ːs/-(IT) razza) o Fìncue (/θ/ -(EN)thing)
7. ↑Siben che el Manuałe de ła Grafia Vèneta no ło preveda, Wikipèdia ła ze na ensiclopedia e talvolta ła dòpara parołe de derivasion foresta, che łe detien el dìgrafo /sc/ corispondente al fonema [[Alfabeto fonètego internasionałe|ʃ]] (cofà:(IT) Liscio o(LA) Scilloideae.)
8. ↑Zontar, Onzar i vien pronunsai anca Dontar e Ondar in tuto el Vèneto cofà forma arcàega e inte racuanti cazi anca cofà forma corente e contenporànea, spesalmente inte l'alto trevizan, inte el bełunezo e trentin.
9. ↑No ghe ze femenini che i tèrmena in-o o-n, a parte racuanti cazi de finałi in-n che no łe fa parte de sta categoria, parché i ze plùremi invariàbiłi:
   • Ła man, Łe man
   • Ła nasion, łe nasion

• Archivi

• Altre pajine protete parsialmente
• Pajine protete dal spostamento parsialmente
• Juto