Le modifiche in sospeso le vien mostrà su sta pagina
 | |
| Nome orizenałe | (it)Alfredo Buongusto |
|---|---|
| Biografia | |
| Nasimènto | (it)Alfredo Antonio Carlo Buongusto 6 de apriłe del 1935 Canpobaso (Itàlia) |
| Morte | 8 de novenbre del 2019 (84 ani) Roma |
| Càuza de morte | Càuze nadurałi (Małattie de l'aparato respiratòrio) |
| Dati personałi | |
| Altri nomi | Fred Bongusto |
| Atività | |
| Ocupasion | |
| Atività | 1960 - 2013 |
| Partio | Partito Sociałista Itałian |
| Menbro de | |
| Zènare | Musica popolare(it) |
| Instrumento muzicałe | voxe |
| Targheta discogràfega | |
| Àlbun | 37 |
| Àlbun stùdio | 33 |
| Àlbun dal vivo | 1 |
| Àlbun compilation | 3 |
| Spor | bałon tennis(it) |
| Partisipante in | |
| 1989 | Festival di Sanremo 1989(it) |
| 1986 | Festival di Sanremo 1986(it) |
| 1967 | Festival de Sanremo 1967 |
| 1965 | Festival di Sanremo 1965(it) |
| Repertòrio | |
Muxica de autor, pop, Easy listening, Latin | |
      | |
Fred Bongusto, pseudonemo de Alfredo Antonio Carlo Buongusto (Canpobaso, 6 de avril 1935 – Roma, 8 de novenbre 2019), el ze stà un cantante e conponxidor itałian.
Un mucio popoałr inte i ani sesanta e setanta, grasie a ła só vocałità calda e suadente el ze considerà, insieme aBruno Martino, elcantante confidensiałe par antonomasia de ła mùzega łeziera itałiana.
Da ła fin dei ani Sesanta el ze stà anca tra i pì rełevanti autori itałiani de mùzega da film, soratuto inte'l zènare de ła comedia a l'itałiana. El ga vinsesto par do volte elNastro d'Argento par ła mejo cołona sonora de l'ano.
El ga cołaborà łongo ła só carièra co artisti intarnasionałi tra i cuałiChet Baker,Don Costa,Toquinho,Vinicius de Moraes eAntonio Carlos Jobim.
Nasesto inte'l sentro stòrego deCanpobaso, in Via Marconi, el se fa notar par łe só doti muzegałe za da studente inte ła só sità nadałe in vari conplesi łocałi e inte ła formasion muzegałe de'l só Łiceo. I só modełi i zeFrank Sinatra,Bing Crosby,Nat King Cole.
A ła metà dei ani Sincuanta el se trasferise aPadoa par studiar Łeze e el entra inte l'orchestriana de'lCaffè Pedrocchi co altri conpanji de università: na espariensa che Bongusto el recordarà vint'ani dopo inte ła cansonCarissimo Maestro di Padova. El deside cuindi de abandonar i studi e de dedicarse a tenpo pien a ła cariera muzegałe. El fa ła gaveta come cantante e ghitarista a'l sèvito de varie orchestre e in partegołar co l'orchestra deVittorio Buffoli, che ła vede a ła voze e contrabaso anca un zòvaneSergio Endrigo, e co ła cuałe el va in tournée in Zarmania, Gresia e Łibano[1].
Daspò un parìodo de pauza, inte'l cuało el proa reciapar i studi iscrivendose a un corso de spesałizasion post-diploma, el torna definitivamente a ła mùzega: inte'l 1959 el entra inte'l grupoI 4 Loris (coRenato Silvestri[Fonte nesesària]
,Loris Boresti,Luciano Bigoni eNini Mezzet in tel ròło de voze sołista e ghitarista. I 4 Loris i otien un contrato discogràfego co łaPrimary deGiovanni Battista Ansoldi e i debuta inte'l 1959 co'l 45 ziriTu sei l'orizzonte/Stringimi e baciami, cui ghe va drio inte'l 1961 el45 ziriMadison Italiano/Notte d'amore, reinterpretasion deJealous Lover deCharles Williams, canson inserìa inte ła cołona sonora de'l filmL'appartamento deBilly Wilder, el cui testo itałian el ze stà curà daMisselvia.
Ansoldi el intuise el potensiałe de Bongusto come sołista. El só ezordio discogràfego in sołitaria el riva anca grasie a l'amighesa che ło łiga a'l conpanjo de etichetaGhigo Agosti, che'l ghe scrive el branoBella bellissima, venjìo fora par ła Primary so 45 ziri inte'l zenaro de'l 1962, conpanjà, come in tuti i só primi sìngołi, da l'orchestra dePiero Soffici. Ma a otènjer łe prime atension A ze ła struzente canson so'l łado B,Doce, doce..., scrivesta da Bongusto isteso a 18 ani in napołetan. Altro łado B e altra rafinada canson napołetana da łu conponesta da zovanisimo ła ze ła łanguidaFrida, publegà cuatro mezi drìo e che ła conferma el só tałento come cantante e autor. A se incorze de eło el mestroGorni Kramer, che'l ło vol come interprete parAmore fermati, sigla de'l só show tełevizivoLeggerissimo (1963). Grasie anca a ła rebalta tełeviziva el singoło el riva inte'l majo de'l 1963 a'l cuarto posto in hit parade e el fa conóser Bongusto a'l gran pùblego. Inte l'apriłe de'l 1963 A vien fora ła spanjołezanteMalaga, destinada a deventar n'altro só clàsego, reinterpretà trent'ani drioman da'l mestro de łabossa novaJoao Gilberto. In łujo A vien fora el só primo 33 xiri omònemo che'l contien drento i só primi singołi e co'l cuało Bongusto el se conferma tra i big de ła canson itałiana de'l parìodo. Senpre de'l 1963 A ze el só primo tour in Sud America, in Uruguay.
El repertorio de Bongusto el zmisia sapientementeswing,jazz,bossa nova,canson napołetana echanson d'autor, łigando el tuto co łusurezanti orchestrasion a cura dei mejo diretori de orchestra de ła mùzega łeziera de'l parìodo, mentre ła só suadente voze dacrooner ła canta amori romànteghi e pasionài, non de raro co toni nostàlzeghi e de frecuente e vołentiera łigà a'l mar e a l'istà. Na formuła che ła ło inpone cofà uno dei protagonisti indiscusi de ła sena deinight dei ani Sesanta e Setanta.
Ła consacrasion par Bongusto ła riva co cueło che'l ze el só manifesto in mùzega:Una rotonda sul mare (1964), el só mazor suceso e una de łe canson-sìnboło de l'Itałia de'lboom econòmego. El brano el vien anca sernìo daLuchino Visconti par na sena de'l só filmVaghe stelle dell'Orsa. Senpre inte'l 1964 vien fora el filmMatrimonio all'italiana deVittorio De Sica coSofia Loren eMarcello Mastroianni, do volte candidà aiOscar; inte'l film Bongusto el canta el tema de ła sigla de coa'O cielo ce manna 'sti ccose, de'l cuało el ze co-autor coArmando Trovajoli, autor de ła cołona sonora del film. Inte'l steso ano el partesipa a'lFestival de Nàpułi, mentre l'ano drioman, inte'l '65, el va par ła prima volta a'lFestival de Sanremo coil brano Aspetta domani in cubia coKiki Dee.
Inte'l setenbre de l'isteso ano anno Bongusto, insieme aVittorio Gassman ePaola Pitagora, el ze in Sudamerica co'l spetacołoSolitudine. Serata di teatro, poesia e canzoni, na tournée de 22 date patrosinada da'l Ministero de'l Turizmo e del spetacoło che ła toca łe mazori sità de l'America Łatina.
Ła só segonda aparision a Sanremo ła avien inte'l 1967 coGi, ma ła canson, cantà in cubia coAnna German, no ła se cuałifega par ła serada finałe. Tre mezi drioman, inte'l magio de'l 1967, el publega el singoło da'l saor rétroSpaghetti a Detroit che'l deventarà presto un altro só cavało de bataja. El motivo deSpaghetti a Detroitel sarà el tema portante de ła prima cołona sonora par el sinema firmada da Bongusto, cueła par el filmIl tigre deDino Risi (1967) vinsidor de doDavid di Donatello. In cariera Bongusto el firmarà in tuto 28 cołone sonore.
In 'sti anni Bongusto co ła só orchestra el sona inte i pì famozi łocałi itałiani de'l parìodo, a scominsiando da łaBussola in Versilia, de ła cuała el deventa una de łe prinsipałe atrasion. Pròpio a ła Bussola el só nome el ze in cartełon coShirley Bassey in ocazion de'l Gała de Cao de l'ano de'll 1968: a l'inisio de ła serada, tutavia, el łocałe el devien teatro de un dramàtego scontro tra ła połisia e elMovimento Studentesco[2].
Curiozamente, a ła granda popołarità de'l parsonazo e de łe só canson no coresponde exploit inte łe clasifeghe de vendita: na anomalia che ła carateriza tuta ła só carièra. Ła stesaUna rotonda sul mare no ła va oltra l'otavo posto inhit parade.
I temi de łe só canson i ło rende na prezensa fisa a ła rasenjaUn disco par l'estate che'l vinse inte'l 1966 coPrima c'eri tu, dopo aver partesipà inte'l 1964 coMare non cantare e inte'l 1965 coIl mare quest'estate. El sarà protagonista de ła stesa manifestasion anca inte'l 1969 coUna striscia di mare, inte'l 1972 coQuesto nostro grande amore, scrivesta insenbre aFranco Califano, e inte 'l 1974 coPerdonami amore.
Tra i ani Sesanta e Setanta el conparise de frente inte i varietà tełevizivi de łaRai a proponer łe só canson, anca da'l vivo co l'orchestra. El partesipa a cuatro edision consecutive deCanzonissima, tra el '68 e el '71, ma el entra definitivamente inte l'imajinario popołar cantando eldivertissmentQuando mi dici così in cubia coMinnie Minoprio inte ła sigla de coa de'l programaSpeciale par noi, andà in onda so ła rede nasionałe tra zenaro e febraro de'l 1971 (ła voze femenina che ła canta inte ła canson ła ze in realtà deGiulia De Mutiis).
L'ano drìo Bongusto el ze oncora protagonista in tełevizion de un doto coMina, co ła cuała el canta da'l vivo unmedley dei pròpi sucesi inte una pontada de'l showTeatro 10, co l'orchestra direta da'l MestroGianni Ferrio. Łe canson cantàe inte'l medley łe ze, in secuensa:Quando mi dici così, Frida, Sei tu sei tu, Doce doce, Spaghetti a Detroit.
Senpre inte'l 1972 łaRai par ła prima volta ła ghe ritaja un programa tełevizivo da protagonista e condutor:Amàbiłe Fred el va in onda a łujo in 3 pontade so'lSegondo Canałe, co i testi de Giancarlo Bertelli eGiorgio Calabrese.
Inte i ani Setanta Bongusto el consołida el só status de cantante confidensiałe e matator dei nightclub co altri sucesi comeTre settimane da raccontare (1973),La mia estate con te (1976) (Albertelli -Colonnello, #12 in clasifega) e soratutoBalliamo (1977) (Di Francia - Iodice - De Fransa), che grasia anca a l'aranzamento de'l produtor mericanJimmie Haskell el devenjarà el só major suceso de'l desenio. Traduzesto in spanjoło comeBailemos, el brano el concuistarà anca el Sud America, spesie inte l'intarpretasion deManolo Otero.
Bongusto tutavia no'l ga frecuentà puramente ła sena dei nightclub. Inte'l 1971 el partesipa a'lPalermo Pop Festival soto łe mentìe spoje de rocker merican. In chel franzente Bongusto el vinse łe rezistense de ła zòvane platea cantando clàseghi blues conpanjàndoase co ła ghitara. Soło a ła fine de'l só show Bongusto el reveła ła só identità, vadanjàndose i aplauzi de'l pùblego. A recordar l'epizodio, el fumetistaStefano Disegni prezente a l'evento[3].
El prołifega ła só atività discogràfega durando el desenio, co la publegasion de frente de do àlbun a cadensa anuałe che'l propone deso canson orizenałe inte'l só ormai cołaudà stiłe de sofistegà crooner, deso interpretasion personałe de clàseghi de ła canson itałiana e intarnasionałe. No manca njanca i omaji a ła só amada canson napułitana, co i àlbunNapoli alla mia maniera (1975) eFlash Back (1975), st'ùltemo in parte rejistrà live co ła só orchestra a'l Sporting Club deMontecarlo.
Bongusto el se aventura anca inte'l mondosoul erhythm&blues, publegando inte'l 1973 na cover de'l séłebre brano deStevie WonderSuperstition, adotando par l'ocazion schersozamente el pseudònemo de "Fred Goodtaste", tradusion angleza del propio nome.[4]
Da ła segonda metà dei ani Setanta, Bongusto arichise e renova el só repertorio co influensefunky ediscomusic, come ch'A testimonia ła cołona sonora deConviene far bene l'amore (1975) e i só àlbunIl dì e la notte (1977),Professionista di notte (1978) e Lunedì (1979), reałizài, come par tute łe só produsion de chełi ani, co alguni intàr i piasè famozi aranzadori de ła mùzega łeziera de l'epoca: daToto Torquati aRuggero Cini, daRodolfo Grieco al so stòrego cołaboradorJosè Mascolo, par rivar aDon Costa, aranzador e produtor parPaul Anka eFrank Sinatra. So'l fenir dei ani '70 el partesipa anca a do edision consecutive de'lFestivalbar: inte'l 1977 coPietra su Pietra, inte'l 1978 coCarissimo maestro di Padova.
Inte i stesi ani Bongusto fortifga el só raporto co ła mùzega braziłiana: inte'l só àlbunFred Brasil (1979) el interpreta vari clàseghi de'l repertorio carioca e el revizita alguni só veci sucesi in ciavesanba ebossanova. Tra i brani prezenti inte'l disco ancaQuien eres tu, varsion revizità e traduzesta in braziłian deMa tu chi sei de l'amigoBruno Martino. El taca frecuentar el Braziłe inte łe so tournée par po' cołaborar inte'l corimento dei ani coToquinho (co'l cuałe el farà dischi e tour insieme),Vinícius de Moraes eAntônio Carlos Jobim. El so intarese verso i mestri de ła bossa nova vegnarà recanbià da l'intarpretasion deMalaga da parte deJoão Gilberto inte'l so discoJoão (1991). El steso Gilberto ga avùo a vałutar muzegalmente el brano definendoło "na conpozision parfeta".
Inte i ani Otanta Bongusto, de frente a l'arivo de nove mode e tendense muzegałe, el resta fedełe al so stiłe e al so personajo seitando a publegar dischi parlopiù deslowtempo e bałade romànteghe cofàCome t'aggia fa (1982),Attento disc-jockey (1983) oAmmore scumbinato (1985) che otien atension masime inte l'anbiente dei piano-bar.
A conpanjar l'usida de'l discoFreddissimo (1982), Bongusto conduze par tre setemane tra marso e avril de cuel'ano so Rai2 ła strisa cotidiana preserałeBuonasera con..., par l'oocazion rebatizàBuonasera con... Freddissimo ma con Bongusto, co diversi ospiti e un studio trasformà in una mega-discoteca co l’orchestra direta dal MaestroJosè Mascolo. L'ano sucesivo, coAttento disc-jockey, fa parte del cast de ła gara canora a scuadreAzzurro 1983 in onda in tre serate so Rai2. In scuadra co łu, tra i altri, ancaDomenico Modugno,Diana Est eHeaven 17.
A metà dei ani Otanta el se cata fortuitamente a cantar parElla Fitzgerald, vadagnandose i conplimenti da parte de ła cantante mericana, ospite speciałe in una serada d'onor a St.Vincent organizada da ła famejaAgnelli; un epizodio poco conosùo, che Bongusto ga recordà co entuziasmo in più interviste.
El partesipa altre do volte alFestival de Sanremo: inte'l 1986 coCantare (Di Francia-Iodice-Bongusto), rivà a l'otavo posto e uno dei brani pì reałizai da łe łocuestre in chel'ano[5], e inte'l1989 coScusa. Senpre inte'l 1989 el publega l'albumLe donne più belle, contegnente'E fantasme, na cołaborasion coIl Giardino dei Semplici. El va vanti co ła so atività live inte i nightclub e inte i dancing e'l intensifega i tour in Sudamerica e soratuto in Braziłe, oramai deventà ła so segonda patria artistega.
Inte'l 1989 el fa parte del cast del programa tełevizivo revivalUna rotonda sul mare andà in onda soCanale 5, el cui titoło xe ispirà al so major suceso.
Inte i ani Novanta resta significative łe do tournée fate insenbre aToquinho, anca èło de orizene mołizane, in Itałia inte'l 1993 e ancora in Brziłe inte'l 1996, dopo aver inçidesto el sìngołoBrasiliando. Da recordar anca ła tournée amarcordDue ragazzi così reałizà in copia co l'amigo-rivałe de senprePeppino di Capri e che vegnarà cuindi imortałada inte l'omonemo album live (1996).
Bongusto se slontana discograficamente co l'albumE io le canto accussì (1997) in cui canta alcuni dei so evergreen intarnasionałi preferìi in varsion riarangiada e dopo averne traduzesti i testi in napułitan: na sòrta de omajo a fin carièra verso i so modełi artisteghi. Par ła reałizasion del disco el se avałe de famozi muzicanti jazz cofàLino Patruno, Gegè Munari, Vittorio Sonsini eRiccardo Biseo.
Renato Sellani, za pianista in alcuni dischi de Bongusto da ła fin dei ani Otanta, el ghe dedica inte'l 2001 co'l so Trio el disco tributo in jazzPer Fred Bongusto / Trilogia italiana Vol.3 dopo anałoghi tributi a Gino Paoli e a Bruno Martino inte i do presedenti vołumi.
Dal 5 al 16 de disenbre 2007 ła so ùltema tournée in Sudamerica, inte'l corimento de ła cuała el se ezibise inUruguay eArzentina. In sti ani el taca acuzar problemi de udito, na patołozìa che se agrava progresivamente tanto da conprometer inte l'ùltemo periodo ła so atività muzicałe.
El 18 de marso del2005 el Presidente del ConsejoSilvio Berlusconi consegna a Fred Bongusto na targa d'arzento par i 50 ani di carièra, che vegnarà drioman festejà el 30 de majo del2007 alGilda Club de Roma. El 26 de majo del steso ano el vien insignìo dal presidente de ła RepùblegaCarlo Azeglio Ciampi de l'onorificensa de Comendadorórdene al merito de ła Repùblega itałiana.
L'ùltema de łe so aparision pùbleghe resałe al 22 de avril 2013, in ocazion del concerto in recordo deFranco Califano, cuando che'l canta ła canson scrivesta insenbre al "Califfo"Questo nostro grande amore. Inte'l2013 el dota infin inAmore Fermati coIva Zanicchi inte'l disco de ła cantanteIn cerca di te.
Bongusto mor a l'alba de l'8 de novenbre2019 a 84 ani alPoliclinico Umberto I deRoma drìo de na łonga małatìa.[6] I funerałi se ga çełebrà l'11 de novenbre inte łaCeza dei Artisti apiazza del Popolo; ła salma xe stà drioman cremada par so vołontà e ła xe stada tumułada alSimitero Flaminio.
Bongusto xe stà omajà alFestival de Sanremo 2020 daFiorello, che inte ła serada finałe el ga intarpretàAmore fermati.
Un mucio intenso el raporto tra Fred Bongusto e'l sinema itałian inte'l corimento de tuta ła so carièra. Inte ła prima metà dei ani Sesanta Bongusto parteçipa a un paro de film muzicałi tanto in voga inte'l periodo, i cusìditimusicarelli:Obiettivo ragazze (1963) indove el ga modo de cantar co'l so conpleso ła sua hit del momento,Malaga, eQuesti pazzi, pazzi italiani (1965), inte'l cuało el canta el branoVierno.
El so primo contributo al sinema resałe al 1964, data de usìda deMatrimonio all'italiana deVittorio De Sica, pluri-candidà aiOscar, inte'l cuało Bongusto canta el tema'O cielo ce manna 'sti ccose, de cui el xe co-autor coArmando Trovajoli, autor del resto de ła cołona sonora del film.
Bongusto dà voze inte'l steso periodo anca ai do temi muzicałi prensipałi par artantispagheti-western:A man, a story (1965) co l’orchestra deGianni Ferrio (dal filmUn dollaro bucato) eGringo (1965) co l'orchestra deBenedetto Ghiglia (dal filmAdios Gringo), entranbi publegai so 45 ziri.
Da ła fin dei ani Sesanta Bongusto taca scrivar da so pòstacołone sonore per film, soratuto par cuełi reconduzibiłi al fiłon de łacomedia a l'italiana, speso asistìo inte i aranzamenti par orchestra dal so stòrego cołaboradorJosè Mascolo. Łe so cołone sonore, come tante del pariodo, łe zmisia vari stiłi de moda a l'època: dal beat al shake, dal swing al jazz, da ła bossa nova al funky, fin a ła mùzega vocałe a capèła. Speso e vołentiera i temi conponesti par el sìnema deventarà canson sentrałi dei so àlbun.
Altri progetti
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file soFred Bongusto
Scholia el detien schemi gràfeghi soFred Bongusto
| Controło de autorità | VIAF(EN) 90642378 ·ISNI(EN) 0000 0001 1684 1312 ·El vałore BRIV007193 de SBN no el xe mija bon. ·Europeanaagent/base/18892 ·LCCN(EN) no2005104441 ·GND(DE) 134333217 ·BNF(FR) cb140809376(data) ·BNE(ES) XX1306213(data) ·WorldCat Identities (EN) no2005-104441 |
|---|
