Inlenguìstica ładeclinasion l'è l'insieme de łe varie fórme che ciapa i nomi, i agetivi, i artìcołi e i pronomi par indicar ła funsion sintàtica che i ga inte na fraxe. Łe fórme łe canbia drio ła final (dexinensa) o ła parte inisial de ła paroła (prefiso) o in baxe a canbiaminti interni de vocal o consonante.
Tradisionalmente ła declinasion ła vien divixa incaxi (lat.casus "el cascar, nar zo, ła caduta") o sia el modo che ła paroła łacasca quando che ła vóxeła va zo in fóndo a ła paroła, ndando afinir in vari modi. Questo parché łe prime łéngue studiàe (łatin, grego, sànscrito) łe baxava ła só declinasion su ła final. In latin gh'era sie caxi (tri caxi diretinominativo,acuxativo,vocativo e tri caxi obliquigenitivo,dativo,ablativo) ma ghe xe altre łéngue anca moderne che łe ghen'à de pi.
Par exenpio:
Ła declinasion ła distingue anca elxenare comemaschil,feminil e in caxonèutro che in serte łéngue el vien sostituìo da łaclase che ła raprexenta de łe caratarìstiche fìxiche comeanimà/inanimà, uman/no-uman, vegetal, èser soranaturałe, roba fata a man/roba naturałe. El swahili par exenpio el ga un sistema de clasi, mentre el svedéxe el ga un sistema misto baxà su "maschil (uman), feminil (uman), nèutro, xenare-comun (=no-uman ma gnanca nèutro)".
Da ùltimo, ła declinasion ła distingue anca elnùmaro o sia de sòłito elsingołar, elplural e in caxo eldual (che indica i pari de robe: dó man, dó careghe). In serte łéngue ghe xe eltrial (tri robe) e el quatrialquatro e łe łéngue dei signi le ga parfin elquinquial (grupi de sinque robe).
Altri progetti
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file soDeclinasion| Controło de autorità | LCCN(EN) sh99005494 ·GND(DE) 4133570-3 ·BNF(FR) cb120825406(data) |
|---|
