Ispancha (es)sistema
Galisiycha (gl)sistema (koʻpliksistemas)
Italyancha (it)sistema
Neapoliancha (nap)sistema
Papiamentocha (pap)
Portugalcha (pt)sistema
Oʻzbekcha (uz)sis-te-ma
yun. systema — yaxlit; qism-lardan tarkib topgan
1 Ish-harakat, turli jarayon va shu kabilarda qismlarning oʻzaro joylashishi va bogʻliqligidagi tartibot, tizim.
2 Narsa, hodisa va tushunchalarning tasnifi. ◆ Linneyning botaniksistemasi.
3 Biror taʼlimotda asos boʻlgan qoidalar, qarashlar, tamoyillar majmui. ◆ Dekartning falsafiysistemasi.
4 Biror ish metodlari, tartib-usullari majmui. ◆ Davolashsistemasi. Taʼlim-tarbiyasistemasi. n ◆ Taʼlim-tarbiya saviyasini oshirishda kabinetsistemasiga oʻtish oʻzining afzalliklarini koʻrsatayotir.Gazetadan.
5 Qonuniy tartibda joylashgan va oʻzaro uzviy bogʻlangan qismlardan, elementlardan tarkib topgan butunlik. ◆ Tilning tovushsistemasi. Terminologiksistema. Qon tomirlarsistemasi. n ◆ Maʼlumki, zamin Yer sayyorasi Quyoshsistemasida koinotning bir kichik boʻlagi sifatida paydo boʻldi va taraqqiy etdi.Gazetadan. ◆ Olimlarning yakdillik bilan aytishlaricha, markaziy nervsistemasi gʻoyat nozik nerv hujayralaridan iborat."Saodat".Elementlar davriy sistemasini yaratgan Mendeleyev universitetga kirish uchun bir necha marta uringan, lekin har safar.. ximiyadan "yiqilgan". "Fan va turmush".
6 Vazifalariga koʻra bir xil yoki tashkiliy jihatdan bir butun boʻlib birlashgan tashkilotlar yoki muassasalar majmui. ◆ Xalq maorifisistemasi. Fanlar akademiyasisistemasi.
7 Bir maqsad, ayni bir ish, vazifani bajarish uchun belgilangan moslama, mashina, mexanizm va shu kabilardan tarkib topgan yaxlit texnik qurilma. ◆ Isitishsistemasi. Energetiksistema. Sugʻorishsistemasi. n ◆ Uning tashabbusi bilan bogʻcha gazlashtirildi, qishda bugʻ bilan isitishsistemasiga oʻtkazildi.Gazetadan.
8 Biror ishni tashkil etish, uyushtirish yoki amalga oshirish shakli, prinsipi. ◆ Saylovsistemasi. Mehnatga haq toʻlashsistemasi.
9 Ijtimoiy tuzum, ijtimoiy qurilish shakli.
10 Meʼyoriy, odatiy, muntazam tusga kirgan, shu tarzda amalga oshadigan ish-harakat, jarayon. ◆ Ertalabki gimnastika oʻziga xossistemaga aylandi.
СИСТЕМА.Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
sis-te-ma
sistema (koʻpliksistemalar)
sistema
система; ◆ koordinatalar sistemasiмат. система координат; ◆ nerv sistemasi нервная система; ◆ tenglamalar sistemasiмат. система уравнений; ◆ oʻlchovlar sistemasi система мер; ◆ Quyosh sistemasi солнечная система; ◆ unlilar sistemasiлингв. система гласных; ◆ sistemaga solmoq систематизировать, приводить в систему; ◆ saylov sistemasi избирательная система; ◆ oʻlchov birliklari sistemasi система единиц измерения.