Mixail Aleksandrovich Bakunin (1814.18.5,Tver gubernyasi — 1876.19.6, Bern) — inqilobchi, anarxizm nazariyotchilaridan biri.1848 — 49 yillardagi Yevropa (Parij, Drezden, Praga) inqilobiy harakatlarining ishtirokchisi. 1849-yil mayida Bakuninni Drezden qoʻzgʻoloni rahbarlaridan biri sifatida Saksoniya va Avstriya hukumatlari oʻlimga, soʻng umrbod qamoqqa hukm qildi. Keyinroq B. Rossiya hukumati qoʻliga topshirilgach, Nikolay I buyrugʻi bilan Sibirga surgun etildi. 1861-yilda Bakuninning u yerdan qochib, Yaponiya va Amerika orqali Londonga keldi. Turli inqilobiy tashkilotlar, nashrlar, maxfiy jamiyatlar ishida faol qatnashdi. 1868-yilda 1-Internatsionalga kirib, Marks va safdoshlariga qarshi kurash boshladi. B. "Davlat tuzumi va anarxiya" (1873) asarida tarix — evolyutsion jarayon, u insoniyatning "hayvonot dunyosidan" "ozodlik dunyosi" sari harakatidan iborat, degan gʻoyani ilgari surdi. Uning fikricha, taraqqiyotning yuqori bosqichida zulm-istibdodga asoslangan har qanday davlat barham topadi, insonning barcha qobiliyatlari kamolga yetishi uchun imkon yaratiladi.
- OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
