Mary Magdalene yokiMariyam Makdala,Yangi ahdga koʻraIso bilan birga uning izdoshlaridan biri sifatida sayohat qilgan, uning xochga mixlanishi va tirilishining guvohi boʻlgan ayol edi[1]. Markos va Yuhanno Injillariga koʻra esa, Iso oʻlgach uning tirilishini koʻrgan ilk kishi[1]. 22-iyulXristian dinida avliyo Mariyam Magdala kunidir.
Maryam Makdalaning ikonasi
Magdalalik MaryamGalileyadagi Tiber koʻli qirgʻogʻidagi „Magdel Nunaiya“ shahridan boʻlgan deyiladi. Luqo Injiliga koʻra Magdalalik Maryam Iso bilan birga sayohat qilgan va uning xizmatini oʻz manbalaridan tashqari qoʻllab-quvvatlashga yordam bergan ayollardan biri sifatida qayd etilgan. Bu uning boy boʻlganini koʻrsatadi. Xuddi shu parchada uning ichidan yettita jin quvib chiqarilgani aytiladi. Bu Mark 16 da ham takrorlanadi, Iso uni yovuz ruhlardan tozalagan[2].
Luqo Xushxabariga koʻra, bir kuni Iso farziylardan biri Simunning uyiga kechki ovqatga bordi. Ovqatlanish paytida shaharda gunohkor deb tanilgan bir ayol xonaga kirib, Isoning oyoqlarini koʻz yoshlari bilan namlaydi va sochlari bilan artadi. Keyin uni xushboʻy moy bilan silaydi. Simun: „Agar bu odam paygʻambar boʻlganida, bu ayol kim va qanday ayol ekanligini, uning gunohkor ekanini bilar edi“, deydi. Iso Simunga qisqa hikoya[3] aytib beradi va keyin u ham uni boshqalardan koʻra koʻproq sevishini, chunki u ayolning gunohlarini boshqalardan koʻra koʻproq kechirganini aytadi. Keyin u ayolga aytadi: „Gunohlaringiz kechirildi… Imoningiz sizni qutqardi“. Luqo Xushxabarida tilga olingan bugunohkor ayol Magdalalik Maryam hisoblanadi.
Mariya Magdala yoki Magdalalik Maryam haqidagi boshqa bir manbalarga koʻra, Iso Isroilda fohishalik uchun toshboʻron qilingan Maryamga yordam beradi. Iso ayolni toshboʻron qilish uchun yigʻilgan olomonga: „Mening gunohim yoʻq, deganlar davom etsin“, deydi va gʻazablangan olomon tarqab ketadi. Keyinchalik Maryam tavba qilib, nasroniylikni qabul qildi va avliyo boʻldi.
Afsonaga koʻra, Maryam MagdalaIsoning shogirdlaridan biri Maksiminus bilan dengiz orqaliEfes orqali FransiyaningMarsel shahriga boradi. U Fransiyaga borganidan soʻng, cherkov marosimlarida tarqatilgan muqaddas non va limon daraxtlarininghidi bilan toʻyingan holda yashagan.Dunyoviy tarixchilar orasida Iso singari Maryam Magdala ham haqiqiy tarixiy shaxs boʻlganligi keng tarqalgan. Shunga qaramay, uning hayoti haqida juda kam narsa maʼlum.
Afsonalarga koʻra, fransuzlarning tuxum,sariyogʻ,un vashakardan tayyorlangan mashhur Madlen bulochkasi Magdalalik Meri bilan bogʻliqmonastirdan kelib chiqqan. Aytishlaricha,fransuz inqilobidan keyin monastir tarqatib yuborilganda, rohibalar retseptni qandolatchilar uyushmasiga sotishgan. Keyinchalik Madeleine bulochkalari butun Fransiya boʻylab tarqaldi.
