Kichri yokikichadi,kichari (hindcha:खिचड़ी'IAST :urdu:کھچڑی:bengalcha:খিচুরী) — oʻtkir taʼmlivegetariancha taom boʻlib, dimlanganguruch vamosh (mung dal), yogʻda qovurilgan ziravorlar, baʼzan sabzavot aralashmasidan tayyorlanadi. Bu Ayurveda pazandachiligining asosiy taomlaridan biridir. Ushbu taomproteinga juda boy.
Yunon qiroliSelevk Hindistonga qilgan yurishida (miloddan avvalgi 305-303) dukkakli mahsulotlar va guruch aralashmasi Hindiston aholisi orasida juda mashhur ekanligini taʼkidlagan[1].Strabon esa hind taomlari asosan guruchli boʻtqa va guruchli ichimlikdan iborat boʻlganligini taʼkidlaydi, bu hozirda arrak deb ataladi. Marokashlik sayyohIbn Battuta taxminan 1350-yillarda Hindistonda boʻlgan vaqtlari kichrini guruch vamoshdan iborat taom sifatida tilga oladi[2]. Kichri XV asrda Hindistonga tashrif buyurgan rus sayyohiAfanasiy Nikitinning asarlarida ham tasvirlangan[3]. Ushbu taomBoburiylar, ayniqsaJahongir davrida juda mashhur boʻlgan. Boburiy shohAkbarning bosh vaziriAbulfazl Allomiyning tomonidan yozilgan XVI asrga oid „Ain-i-Akbari“ hujjatida kichri retsepti tilga olinadi va uning yetti xil varianti keltiriladi[4]. Hindistonda Akbar, vazir Birbal va kichri[5] bilan bogʻliq latifa ham bor. Aytishlaricha,kejeri anglo-hind taomi ham kichri[6][7] dan kelib chiqqan.
Ayurveda tarafdorlarining fikriga koʻra, kichari oʻzining mukammal darajada hazm boʻlishi va ozuqaviy moddalarning muvozanati bilan ajralib turadi. Hindlar ushbu taom oson hazm boʻladi, kuch va hayotiy quvvat beradi, tananing barcha toʻqimalarini oziqlantiradi, hujayralarni tozalash va yoshartirishga yordam beradi, deb ishonishadi. Kichariyoglar tomonidan tozalash dasturlari boshlangan paytda ishlatiladi.
Santa Fedagi „Ayurveda instituti“ veb-sayti maʼlumotlariga koʻra, har bir dosha (Ayurveda terminologiyasida hayotiy quvvat) uchun turli xil sabzavotlar, ziravorlar va choylar isteʼmoli tavsiya etiladi. Ushbu tashkilot, shuningdek, faqatgina kicharidan iborat monoparhezqabziyatga olib kelishi mumkinligi haqida ogohlantiradi.