Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Kontent qismiga oʻtish
Vikipediya
Qidiruv

Chukotka dengizi

Koordinatalari:69°N172°W / 69°N 172°W /69; -172
Vikipediya, erkin ensiklopediya
JoylashuviShimoliy Osiyo vaShimoliy Amerika
Koordinatalari69°N172°W / 69°N 172°W /69; -172
Okean tipidengiz
Havzaga aloqador oʻlkalarRossiya vaAQSH
Yuzasi620,000 km2 (240,000 kv mi)
Oʻrtacha chuqurligi80 m (260 ft)
Suv hajmi50,000 km3 (4.1×1010 acre⋅ft)
Manbalar[1][2][3]

Chukotka dengiziShimoliy Muz okeanining chekka qismida joylashgan dengiz.Shimoliy Osiyo va Shimoliy Amerika qirgʻoqlari yaqinida o'rnashgan. SharqdaBofort dengizi, janubdaBering boʻgʻozi orqaliSharqiy Sibir dengizi bilan tutashib turadi. Maydoni 620,000 km2 (240,000 kv mi) ni tashkil etadi. Oʻrtacha suv hajmi 51 ming km3 ga teng. Koʻp qismining chuqurligi 25–50 m dan 200 m gacha yetadi. Eng katta qoʻltiqlari:

  • Kolyuchi (Osiyo)
  • Kotsebu (Shimoliy Amerika)

Yirik orollari:

  • Vrangel
  • Gerald,
  • Kolyuchi
  • Puffin

Iqlimi

[tahrir |manbasini tahrirlash]

IqlimiArktika iqlimiga xos. Qishda shimoli-sharqiy shamollar esib turadi, havo harorati —20°, –30° ga, ayrim vaqtlarda esa –42°, –49° gacha pasayadi. Yozda koʻproq shimol shamollar esib, iyulning oʻrtacha tempaturasi dengiz ustida 7°, 13°, qirgʻogʻida 26° gacha koʻtariladi. Qishda suvning harorati –1,7°, –1,8° ga yetadi. Syvning o'rtacha shoʻrligi 32,5–33,5‰, qirgʻoq yaqinidagi suvda esa 24‰ dan 27‰ gacha bo'lishi kuzatilgan. Yozda suv yuzasida (ochiq dengizda) shoʻrlik 28–32‰, tempaturasi 3°dan 7° gacha koʻtariladi. Chukotka dengiziga Bering boʻgʻozi orqali Bering dengizidan iliq oqim (suv), aksincha, shimoliy-sharqdan Sharqiy Sibir dengizidan sovuq oqim kirib keladi. Qishda Chukotka dengizi muz bilan qoplanadi. Dengizda suv qalkishi yarim sutkada takrorlanib turadi (balandligi 0,9 m gacha).

Tabiati

[tahrir |manbasini tahrirlash]

Dengizda sovuq suv sharoitiga moslashgan oʻtlar, ayniqsa,dengiz karami koʻp o'sadi. Hayvonlardanmorj,tyulen,nerpa, muzlardaoq ayiq, baliqlardanxarius,navaga,golets,qutb treskasi mavjud. Yozda dengiz sohillaridaoʻrdak,gʻoz,gaga,chagʻalay kabi qirg'oqbo'yi qushlari yashaydi.

Portlar

[tahrir |manbasini tahrirlash]

Chukotka dengizi dan Shimoliy dengiz yoʻli oʻtadi, eng katta porti — Welen (Chukotka yarim orolda) hisoblanadi. Dengiz sohillarida bir necha kichik portlar, qutb stansiyalari joylashgan. Aholisi baliq va dengiz hayvonlarini ovlash, bugʻuchilik, morj suyagidan buyumlar yasash bilan shugʻullanadi[4].

Manbalar

[tahrir |manbasini tahrirlash]
  1. R. Stein,Arctic Ocean Sediments: Processes, Proxies, and Paleoenvironment, p. 37
  2. Beaufort Sea,Great Soviet Encyclopedia (in Russian)
  3. Beaufort Sea, Encyclopædia Britannica on-line
  4. „Chukotka dengizi“OʻzME.Ch-harfi Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil


Ushbu maqoladaOʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.


Antarktika/Janubiy okean
Shimoliy Muz okeani
Atlantika okeani
Hind okeani
Tinch okeani
Endorik havzalar
Boshqalar
Stub ikonaUshbu maqolachaladir. Siz uniboyitib,Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozanianiqrogʻiga almashtirish kerak.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Chukotka_dengizi&oldid=3744270" dan olindi
Turkum:
Yashirin turkum:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp