Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Kontent qismiga oʻtish
Vikipediya
Qidiruv

Al-Qoida

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Al-Qoida
arabcha:القاعدة

„Al-Qoida“ bayrogʻi

„Al-Qoida“ faol boʻlgan mamlakatlar
Mafkurasioʻta oʻngchilik
vahhobiylik[1]
islom fundamentalizmi
panislomizm[2]
antisemitizm[3]
salafiylik
Etnik mansubligikoʻpmillatli
Diniy mansubligiislom
LiderlariUsoma bin Lodin (1988—2011)
Ayman az-Zavahiri (2011—2022)
Sayful Odil (2022—h. v.
Tuzilgan vaqti1988-yil 11-avgust
Dushmanlari

Davlatlar:
Amerika Qoʻshma Shtatlari AQSh
Birlashgan Qirollik Buyuk Britaniya
Fransiya Fransiya
Rossiya Rossiya
Sovet Ittifoqi Sovet Ittifoqi (1988—1991)
Turkiya Turkiya

Uyushgan guruhlar:
Hizbulloh Hizbulloh
Iroq va Shom islom davlati Iroq va Shom islom davlati
Uyushtirgan ishlariteraktlari

Al-Qoida (arabcha القاعدة – „asos“)sunniyjihodchi harbiy tashkilotlarning xalqaro birlashmasidir. Uning ildizlari1989 yiliSovet qurolli kuchlariningAfgʻonistondan olib chiqilishi bilan mamlakatda kuch yigʻa boshlagandiniyfundamentalistlar va ularning homiylari(Usoma bin Lodin va boshqalar)ga borib taqaladi.[4] Al-Qoidaning dasturigamusulmon oʻlkalarda xorijiy taʼsirlarga chek qoʻyish va yangi islomiyxalifalik yaratish kiradi.

„Al-Qoida“ tashkiloti1980-yillar oxirida tashkil etilgan.1998-yilAQShningTanzaniya vaKeniyadagi elchixonalaridagi portlashlar va2001-yil 11-sentyabridaNyu-Yorkdagi teraktlardan soʻng „Al-Qoida“ jahondagi eng yirik va qudratli terrorchilik tashkiloti sifatida koʻrila boshlandi. Tashkilot asoschisiUsoma bin Lodin2011-yil mayidaPokistonda yoʻq qilingan. Uning oʻlimdan soʻngAyman az-Zavahiri tashkilot yetakchisiga aylangan.[5] 2022-yilning 31-iyulida az-ZavahiriyKobulda AQSh dron hujumi natijasida oʻldirildi.[6]

Al-QoidaBirlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi,[7]NATO,[8][9]Yevropa Ittifoqi,[10]Amerika Qoʻshma Shtatlari,[11]Avstraliya,[12]Kanada,[13]Isroil,[14]Yaponiya,[15]Niderlandiya,[16]Birlashgan Qirollik,[17]Rossiya,[18]Shvetsiya,[19] vaShveysariya[20] tomonidanterroristik tashkilot deb topilgan. Biroq Al-Qoida qarshi keng harbiy va ommaviy kampaniya2001-yil 11-sentyabr terror xurujlarigacha boshlanmagan.

Manbalar

[tahrir |manbasini tahrirlash]
  1. ↑„The Intersection of Wahhabism and Jihad“ (en). Global Policy Journal. 2020-yil 1-dekabrda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.
  2. ↑Yassin Musharbash. „The Future of Terrorism: What al-Qaida Really Wants“ (en). Der Spiegel (2005-yil 12-avgust). 2012-yil 7-martda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  3. ↑John Miller. „Interview With Osama Bin Laden (in May 1998)“ (en). PBS (1998-yil 1-may). 1999-yil 8-mayda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-avgust.
  4. ↑BBC maqolasi
  5. ↑„BMT „Al-Qoida“ning parchalanayotgani haqida maʼlumot berdi“. 2013-yil 12-avgustda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-avgust.
  6. ↑„US kills al Qaeda leader Ayman al-Zawahiri in drone strike in Afghanistan“. CNN (2022-yil avgust).
  7. ↑[1]
  8. ↑[2]
  9. ↑[3]
  10. ↑arxiv nusxasi, 2007-06-14daasl nusxadan arxivlandi, qaraldi:2007-09-12
  11. ↑arxiv nusxasi, 2005-03-24daasl nusxadan arxivlandi, qaraldi:2005-03-24
  12. ↑„arxiv nusxasi“. 2006-yil 20-avgustda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-sentyabr.
  13. ↑arxiv nusxasi, 2006-11-19daasl nusxadan arxivlandi, qaraldi:2007-09-12
  14. ↑[4]
  15. ↑[5]
  16. ↑„arxiv nusxasi“. 2007-yil 14-iyunda asl nusxadanarxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 12-sentyabr.
  17. ↑arxiv nusxasi, 2005-12-12daasl nusxadan arxivlandi, qaraldi:2007-09-12
  18. ↑[6]
  19. ↑[7]
  20. ↑arxiv nusxasi(PDF), 2007-06-09daasl nusxadan(PDF) arxivlandi, qaraldi:2007-06-09
Stub ikonaUshbu maqolachaladir. Siz uniboyitib,Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.
Bu andozanianiqrogʻiga almashtirish kerak.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Al-Qoida&oldid=5370184" dan olindi
Turkum:
Yashirin turkum:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp