1.v. tr. 'parar, deter'
760.4 ora vospar’e vos digo /ca nunca ja esse [preito] /mig’, amigo, sera feito||1313.2 mui pouc’oparei / e preguntei-o por que2.v. tr. 'preparar, arranxar, dispor'
▸148.20 nunca por én serei desafiado / nenpararei mia natura peior||885.9 se oparardes en lezer, /ja mia vida pouco sera!||1329.18 e porparardes milhor a conquista / outorgad’ora, ... / ..., / que o poedes, tod’o voss’, à vista||1635.15 nonpararian os do [E]spital / de melhor mente a lide nen besonha ▸1589.18 E, se eu ensinado vou / des i, senhor, deste mester / de foder e foder souber / per vós, que me Deusaparou, / cada que per-foder, direi /Pater Noster||1665.10 Endõado, ben poderá aver / Peixota quen a quisesse filhar, / ca non a vi a nulh’omeaparar 3.v. pr. 'pararse, deterse'
Nesta acepción pode rexer a preposiciónde
934.13 Nunca vos máisparedes ante min / se vos en algũa sazon d’ala / con meus desejos veerdes aca 867b.18 u separaron de trobar / trob’eu 4.v. pr. 'prepararse, dispoñerse'
Ás veces, rexe a preposicióna
270.8 ca non fora tan gran cousa dizer / se se mi a min ben ouvess’aparar / a mia fazenda||1334.16 El diz do mouro que sabe que ten o / seu coraçon en separar a feito 1334.4 e diz que, pero parece menin[h]o, / queparar-se quer a tod’alvoroço||1334.10 sab’el do mouro que ome comprido / é peraparar-s’a todo ruido 5.v. pr. 'resultar'
1536.12 verdad’é que ja / non pod’aver el (assi separou)||1636.18 porque an pavor / d’aver sobre-lo seu vosco entençon / e xe lhisparar outr’ano peior
parar mentes'prestar atención, reparar en, observar'
486.4 mais, des que oi ben sas razões / [e] ena conta foimentes parando, / logo tenho i que non dissera ren / e era ja quite de todo ben||880.2 Amigos, cuid’eu que Nostro Senhor / non quer no mundo jamentes parar parar sinal'notificar xudicialmente'
485.1 Pero da Ponte,paro-vossinal / per ante o demo do fogo infernal
◆ IPr.:P1 paro||IPt.:P1 parei, P3 parou ~aparou, P6 pararon||IFt.:P1 pararei||IPp.:P6 pararian||SPr.:P5 paredes||SFt.:P3 parar, P5 parardes||Inf.:P5 parardes||Xer.:parando