Werner Heyzenberg
almançaWerner Heisenberg |
|---|
Werner Heyzenberg |
| Tulı iseme | Werner Karl Heisenberg |
|---|
| Hönäre | fizik |
|---|
| Tuu datası | 5 dekäber1901(1901-12-05) |
|---|
| Tuu cire | Würtsburg, Almaniä |
|---|
| Watandaşlığı | Almaniä |
|---|
| Ülem datası | 1 fevral1976(1976-02-01) (74 yäş) |
|---|
| Ülem cire | Münxen,Almaniä |
|---|
| Büläk häm premiäläre | fizika buyınça Nobel premiäse iäse (1932) |
|---|
Werner Heyzenberg (almançaWerner Karl Heisenberg;1901-1976,Münxen) —Almaniäfizik-teoretiğı,kvant mexanikasına nigez saluçılarnıñ berse,fizika buyınçaNobel premiäse iäse (1932), dönyanıñ küp akademiäläre häm cämğiätläre äğzası.
1933 yıldaAdolf HitlerAlmaniä xakimiätenä kilgännän soñ, HeyzenbergÖçençe reyx belän xezmättäşlek itä, xättä natsi atom-töş proyektında beraz qatnaşa. Şulay uq Heyzenberg natsi ğalime Yohanes Ştark yähüdi fiziklarğa häm "yähüdi täğlimatlarğa" qarşı, şul isäptänEynşteynnıñMaxsus çağıştırmalılıq teoriäsenä qarşı başlağan ezärleklärgä qarşı çığa.
Heyzenberg kvant teoriseneñ töp nigezlären buldıra, matrik mexanikanı nigezli,bilgesezlek mäslägen taswirlıy, kvant mexanikası yärdämendäferromagnetizm häm Zeeman anomal' küreneşen añlata.
Kvant elektrodinamikasın (Heyzenberg-Pauli teoriäse) häm qır kvant teoriäsen üsterüdä aktiv qatnaşa.
Heyzenbergnıñ qayber eşläre ğälämi nurlar fizikasına häm turbulentlıq teoriäsenä bağışlanğan.
1927 yılda Heyzenberg kvant mexanikasınıñ töp mäsläge - bilgesezlek printsibın aça.
Kvant mexanikasındaimpuls häm koordinatlar zurlığı ixtimallıq büleneşenä buysınalar.
Heyzenberg bilgesezlek mäsläge :
,
biredä:
- koordinatlarnıñ urta kvadrat taypılışı
- impulsnıñ urta kvadrat taypılışı
-Plank daimie
- Professor Werner Heisenberg: A pioneer of quantum mechanics // The Times. — 1976.
- E. P. Wigner. Werner K. Heisenberg (Obituary) // Physics Today. — 1976. — Vol. 29, № 4. — P. 86—87.
- F. Bloch. Heisenberg and the early days of quantum mechanics // Physics Today. — 1976. — Vol. 29, № 12. — P. 23—27.
- N. Mott, R. Peierls. Werner Heisenberg (1901—1976) // Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. — 1977. — Vol. 23. — P. 212—251.
- D. C. Cassidy. Heisenberg's first paper // Physics Today. — 1978. — Vol. 31, № 7. — P. 23—28.
- Храмов Ю. А. Гейзенберг Вернер Карл (Heisenberg Werner Karl) // Физики: Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и дополн. — М.: Наука, 1983. — С. 77—78. — 400 с. — 200 000 экз. (в пер.)
- A. I. Miller. Werner Heisenberg and the Beginning of Nuclear Physics // Physics Today. — 1985. — Vol. 38, № 11. — P. 60—68.
- А. В. Ахутин. Вернер Гейзенберг и философия // В. Гейзенберг Физика и философия. Часть и целое. — М.: Наука, 1990. — С. 361—394.
- M. Walker. Heisenberg, Goudsmit and the German Atomic Bomb // Physics Today. — 1990. — Vol. 43, № 1. — P. 52—60.
|
|---|
| 1901–1925 | |
|---|
| 1926–1950 | |
|---|
| 1951–1975 | |
|---|
| 1976–2000 | |
|---|
| 2001–xäzerge waqıt | |
|---|
