Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Эчтәлеккә күчү
Wikipedia
Эзләү

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе

55°47′42″ с. ш. 49°06′25″ в. д.HGЯO
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе latin yazuında])
(ТР ФА битеннән юнәлтелде)
Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе
Нигезләнү датасы24 гыйнвар1992[1]
Логотип
Сурәт
НигезләүчеМинтимер Шәймиев
ҖитәкчеРифкать Миңнеханов
Дәүләт Россия[2][3]
Административ-территориаль берәмлекКазан,Вахитов районы һәмТатарстан
Идарә итүче органТатарстан Республикасы Рәисе
Бәйле оешмаларТатарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты,Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты,Гамәли семиотика институты,Альфред Халиков исемендәге Археология институты,Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты,Фән (нәшрият),Фәнни Татарстан һәмНаучный Татарстан
Рәсми веб-сайтantat.ru[2]
Карта
 Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе Викиҗыентыкта

[2]

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе (кыскартмасыТР ФА) —Татарстан Республикасының дәүләт фәнни бюджет учреждениесе,Татарстан Республикасы ПрезидентыМинтимер Шәймиев1991 елның30 сентябрь көнне имзалаган № УП-138 санлы указы нигезендә «...республикада фундаменталь фәннәрнең югары дәрәҗәдәге үсешен тәэмин итү, матди һәм рухи мәдәниятнең актуаль мәсьәләләрен хәл итүдә республиканың академик, тармак институтларында һәм югары уку йортларында фәнни-тикшеренү эшләрен координацияләү максатында» эшли башлый.

ТР ФАн оештыручы буларак Татарстан Республикасы сыйфатлана, оештыручының вазифалары һәм вәкаләтләре ТР Министрлар кабинеты Аппаратына тапшырыла.

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең төп максаты — Татарстан Республикасының тотрыклы социаль-икътисадый, рухи һәм технологик үсешен тәэмин итү өчен юнәлешле фундаменталь һәм гамәли тикшеренүләр оештыру һәм үткәрү.

ТР ФА составында 7 бүлек:

  • Гуманитар фәннәр бүлеге
  • Иҗтимагый-икътисади һәм хокук фәннәре бүлеге
  • Медицина һәм биология фәннәре бүлеге
  • Авыл хуҗалыгы фәннәре бүлеге
  • Математика, механика һәм машина белеме бүлеге
  • Физика, энергетика һәм Җир турындагы фәннәр бүлеге
  • Химия һәм химик технологияләр бүлеге.

2014 елдан ТР Фәннәр академиясе структурасына аерым структур бүлекчәләр сыйфатында институтлар һәм үзәкләр керә:

ТР Фәннәр академиясе Президиумы фән һәм техника өлкәсендә ТР Дәүләт премияләрен бирү буенча комиссия функцияләренә ия. Аңа фосфорорганик химия өлкәсендә Халыкара Арбузов премиясен, парамагнит резонанс өлкәсендәЕ.К. Завойский исемендәге халыкара премиясе, инженерлык фәннәре өлкәсендә зур өлеш керткән өчен А.Н. Туполев исемендәге халыкара премиясе, органик химия өлкәсендә В.В. Марковников исемендәге халыкара премиясе, яшь галимнәргә инженерлык фәннәре өлкәсендәВ.Е. Алемасов исемендәге Дәүләт премиясе, педагогика өлкәсендәМ.И. Мәхмүтов исемендәге Дәүләт премиясе белән бүләкләү комитетлары эшчәнлеген оештыру йөкләнгән.

Фәнни тикшеренүләрне үстерү максатыннан төрле тармакларда ТР Фәннәр академиясенең Алтын һәм Көмеш медальләре һәм гуманитар фәннәр өлкәсендәге уңышлар өченШ. Мәрҗани исемендәге премия, математика, механика һәм техник фәннәр өлкәсендәге уңышлар өченХ.М.Мөштәри исемендәге премия, химия өлкәсендәге уңышлар өченГ.Х.Камай исемендәге премия, биология өлкәсендәге уңышлар өчен А.Энгельгардт исемендәге премия, медицина һәм сәламәтлек саклау өлкәсендәге уңышлар өчен А.Г.Терегулов исемендәге премия, ветеринария өлкәсендәге уңышлар өчен К.Г.Боль исемендәге премия, авыл хуҗалыгы өлкәсендәге уңышлар өчен В.П.Мосолов исемендәге премия, аллергология, иммунология һәм гомуми патологияләрне өйрәнү өлкәсендәге уңышлары өчен А.Д.Адо исемендәге премия, табигатьне рациональ куллану һәм тирә як мохитне саклау өлкәсендәге уңышлар өчен В.А.Попов исемендәге премия, татар телен һәм әдәбиятын өйрәнү өлкәсендәге уңышлар өчен Г.Ибраһимов исемендәге премия булдырылды.

ТР ФА президентлары

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]

Искәрмәләр

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
  1. Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институтыTatarica энциклопедиясе
  2. 2,02,12,2GRID Release 2017-05-22 — 2017-05-22 — 2017. —doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
  3. Directory of Open Access Journals — 2003.
  4. Рифкать Миңнеханов Татарстан Фәннәр академиясе президенты итеп сайланды.Татар-информ, 11.07.2023

Әдәбият

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
  • Академия наук Республики Татарстан: Справочник / Составители: А. И. Афанасьев, Н. М. Валитова, В. П. Мережин, И. Р. Каримов: Пер. на татарск. Р. А. Сагъдиева; пер. на англ. А. Г. Ахметовой. — Казань: Фэн (Наука), 2002. — 520 с. — 2000 экз. —ISBN 5-7544-0171-X. (в пер.)
  • Академия наук Республики Татарстан: вехи истории (1991–2021 гг.) Альбом / автор-сост. Л.М.Айнутдинова. – Казань: ОСП «Институт Татарской энциклопедии и регионоведения», 2021. – 132 с.: ил.

Сылтамалар

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Президентлары
Фәнни-тикшеренү
оешмалары
Фәнни-методик
җитәкчелек астында
эшләүче оешмалар
Бөтенроссиякуллану күләмен үлчәү[d]фәнни-тикшеренү институты • «Татарстан авыл хуҗалыгы фәнни-тикшеренү институты»(РФА КФҮ) • «Татар агрохимия һәм туфрак белеме фәнни-тикшеренү институты»(РФА КФҮ) • «Татарстан фәнни-техник мәгълүмат үзәге» • «НИИтурбокомпрессор» • «Педагогика, психология һәм социаль проблемалар институты»(РМА[d]) • «Бөтенроссия нефть геологиясе фәнни-тикшеренү институты[d]»ның Казан бүлекчәсе • Перспектив икътисади тикшеренүләр үзәге • Гамәли оптика дәүләт институты • «КНИАТ» Инновацион-технологик үзәге» сәнәгый технологияләр технопаркы • Идел буе углеводород чималы фәнни-тикшеренү институты • Татар агробизнес хезмәткәрләрен әзерләү институты • Үзәк руда булмаган файдалы казылмалар геологиясе фәнни-тикшеренү институты • Нефть ятмаларны эшкәртү ысулларын камилләштерү үзәге • Федераль токсикологик, радиацион һәм биологик иминлек үзәге • «Союзхимпроект»(КНИТУ) • Традицион мәдәниятне үстерү үзәге • «Идел-Чулман дәүләт табигый бисфера тыюлыгы»(РФ Табигый ресурслар һәм экология министрлыгы) • «ТатНИПИнефть»(Татнефть) • Химик продукциясе дәүләт фәнни-тикшеренү институты • ТР Уйлап табучылар һәм рационализаторлар җәмгыяте • «ТИСБИ» идарә институты
Басмалары
Тану ысуллары
Алтын медале • Көмеш медале • Шиһабетдин Мәрҗанипремиясе(гуманитар фәннәр) • Хәмид Мөштәрипремиясе(математика,механика һәмтехник фәннәр) • Гыйлем Камайпремиясе(химия) • Владимир Энгелһардтпремиясе(биология) • Әбүбәкер Терегуловпремиясе(медицина һәмсәламәтлек саклау) • Карл Больпремиясе(ветеринария) • Василий Мосоловпремиясе(авыл хуҗалыгы) • Андрей Адопремиясе(аллергология,иммунология һәм гомумипатология) • Виктор Поповпремиясе(табигатьне рациональ куллану һәмтирә-як мохитне саклау) • Галимҗан Ибраһимовпремиясе(татар телен һәмәдәбиятын өйрәнү)
Гуманитар фәннәр
бүлеге
Җитәкче:Радик Салихов • Хакыйкый әгъзалар:Искәндәр Гыйләҗев • Мирфатыйх Зәкиев • Дания Заһидуллина • Рүзәл Йосыпов • Рәфыйк Мөхәммәтшин • Наил Вәлиев • Айрат Ситдыйков • Индус Таһиров • Рафаил Хәким • Мөхбир-әгъзалар:Мөхәммәтгали Арсланов • Тәлгать Галиуллин • Ким Миңнуллин • Айнур Тимерханов • Фаяз Хуҗин • Шәрәфле әгъзалар:Хәнисә Алишина • Әлфис Гаязов • Михаил Пиотровский[d] • Фрид Рәшитев • Равил Фәйзуллин • Чит илләрдән әгъзалар:Әкмәлетдин Ихсаноглу[d] • Юлай Шамилоглы
Социаль-икътисади
һәмхокук фәннәре
бүлеге
Җитәкче:Роза Әхмәдиева  • Хакыйкый әгъзалар:Илшат Гафуров • Михаил Щелкунов • Анатолий Краснов • Фәрит Мөхәммәтшин • Марат Сафиуллин • Җәүдәт Сөләйманов • Мидхәт Фарукшин • Александр Яковенко[d] • Мөхбир-әгъзалар:Роза Әхмәдиева • Флүр Баһаутдинов • Валерьян Габделхаков • Елизавета Демидова-Петрова • Рәдиф Җамалетдинов • Сергей Киселев • Газиз Мингалиев • Вадим Хоменко • Сәлимҗан Шәрипов[d] • Шәрәфле әгъзалар:Руслан Гринберг[d] • Талия Хәбриева • Касыйм Йосыпов
Медицина һәм
биология фәннәре
бүлеге
Җитәкче:Альберт Ризванов • Хакыйкый әгъзалар:Рәсим Абдрахманов • Динә Гайнетдинова • Альберт Галәвич • Рамил Гәрәев • Ольга Ильинская • Игорь Игнатьев • Андрей Киясов • Марс Михайлов • Алексей Созинов • Альберт Суфианов • Игорь Тарчевский • Рөстәм Хәйруллин • Мөхбир-әгъзалар:Сергей Бойчук • Гөлнар Ваһапова • Илгиз Гатауллин • Хәйдәр Гафаров • Венера Латыйпова • Станислав Мальцев • Эльмира Минһаҗева • Илдус Низамов • Марина Патяшина • Альберт Ризванов • Сергей Рыжкин • Динара Садыйкова • Рифгать Шәһидуллин • Шәрәфле әгъзалар:Ринат Акчурин • Ренад Жданов • Фёдор Севрюков[d] • Чит илләрдән әгъзалар:Абдулла Аббас[d] • Клаус Теодор Прайсснер[d] • Элизабет Танзи[d] • Ганс Хогерзайл[d]
Авыл хуҗалыгы
фәннәре бүлеге
Математика,механика
һәммашина белеме[d]
фәннәре бүлеге
Физика,энергетика[d]
һәмҖир турында
фәннәр бүлеге
Җитәкче:Наил Кашапов[d] • Хакыйкый әгъзалар:Айрат Абдуллин • Илфан Бикмаев • Альберт Гыйльметдинов • Равил Ибәтуллин • Әхәт Ильясов • Ренат Мөслимов • Валерий Песошин • Кев Салихов • Роальд Сәгъдиев • Мәкъзүм Сәләхов • Наил Сәхибуллин • Рәис Хисамов • Ленар Таһиров • Мөхбир-әгъзалар:Линар Әминов • Анастас Бохараев • Владимир Иванов • Адель Надеев • Морат Таһиров • Борис Тимеркәев • Шәрәфле әгъзалар:Илдар Габитов • Марат Гыйльфанов • Михаил Залиханов[d] • Игорь Колодезников • Ирина Ларочкина • Илдус Мәстүкев • Рәшит Сөнәев • Шәфәгать Тәхәветдинов • Чит илләрдән әгъзалар:Любитц Вольфганг[d] • Клаус Мёбиус[de] • Юрген Хенниг[d] • Уве Айххофф[de]
Химия һәм
химик технологияләр[d]
бүлеге
Хәтер
Яхъя Абдуллин • Сәйяр Айдаров • Вячеслав Алемасов • Николай Алёшин • Жорес Алфёров • Борис Арбузов • Азат Әхмәдуллин • Наил Әхмәтов • Габделхан Әхтәмҗан • Илдар Бәдриев • Шәүкәт Биктимеров • Әгъдәс Борһанов • Эдвард Дж. Бюргер[en] • Солтан Вәлиев • Камил Вәлиев • Гадел Вахитов • Леонид Волгин[d] • Билсур Габделхәев • Илшат Гайсин • Владимир Галкин • Фуат Ганиев • Мәхмүт Гәрәев • Рауис Гәрәев • Миркасыйм Госманов • Үзбәк Госманов • Марат Гыймадиев • Гали Даутов • Надир Дәүләт • Анатолий Дрегалин • Владимир Ефимов[d] • Габдулла Җиһаншин • Мәкъсүт Зарипов • Лидия Зарипова • Диләвер Зөбәеров • Азат Зыятдинов • Борис Иванов • Виктор Иванов • Владимир Иванов • Газыйм Идрисов • Зинфәр Исмәгыйлев • Әбрар Кәримуллин • Петр Кирпичников • Василий Киршин • Сергей Кляшторный[d] • Юрий Кожевников • Александр Коновалов • Юрий Коноплёв • Аркадий Кузнецов • Инна Лещинская • Василий Лихачев • Валерий Лузгин • Валерий Лунин[d] • Фёдор Мадякин • Валерий Максимов • Фоат Мансуров • Герман Марченко • Мирза Мәхмүтов • Туфан Миңнуллин • Сергей Михайлов • Әзһәр Мөхәммәдиев • Данияр Мөштәри • Рәфыйк Нәфыйков • Энгель Неттевич[d] • Рәшид Нугаев • Илдус Нуретдинов • Аркадий Пудовик • Габделхәмит Равилов • Александр Рябов • Илдар Салихов • Ренат Сәйфуллин[d] • Марсель Сәлимҗанов • Ибраһим Сафин • Фатыйх Сибәгатуллин • Тәлгат Сираҗетдинов • Эдуард Ситдыйков • Всеволод Талантов • Илтөзәр Терегулов • Валентин Тронов • Диләрә Тумашева • Алексей Тунаков • Владимир Федотов • Иштван Фодор[d] • Сәламбәк Хаҗиев • Альфред Халиков • Илдус Хәйбуллин • Филзә Хәмидуллин • Мансур Хәсәнов • Теодор Хелльбрюгге[d] • Шамил Чабдаров • Ягъсуф Шәфыйков • Томас Штрайль • Нил Юзиев • Алмаз Юлдашев • Фәйзерахман Юнысов • Разил Вәлиев
Татарстан Татарстан темаларда
Тарих
География
Сәясәт
Икътисад
Җәмгыять
Символлар
Мәдәният
Чыганак —https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Татарстан_Республикасы_Фәннәр_академиясе&oldid=4085889
Төркемнәр:
Яшерен төркемнәр:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp