Сингапур ингл. Republic of Singapore мал. Republik Singapura кыт. 新加坡共和国 там. சிங்கப்பூர் குடியரசு Байрак[d] Илтамга [d] Нигезләнү датасы 9 август 1965 Рәсми исем Republic of Singapore Republik Singapura 新加坡共和国 சிங்கப்பூர் குடியரசு Кушамат/тәхәллүс Lion City 狮城 Катнашучы АСЕАН телекоммуникацион кабельләр системасы [d] Гомер озынлыгы 82,79512 ел [ 1] ... хөрмәтенә аталган Sinha [d] Демоним szingapúri Singaporean Singapurano Singapuränan சிங்கப்பூரர் سنغافوري سنغافورية سنغافوريون сингапурцы סינגפורי סינגפורית singaporezi singaporez singaporeză সিঙ্গাপুরীয় singaporiano singaporiana singaporiani singaporiane singapor singapourien singapourienne singapouriens singapouriennes singapuranu singapurana Singapurer Singapurerin Singapurerinnen Singapurano Singapourien [ 2] Singapourienne [ 2] singaporana singaporane singaporani singaporan سنغافوري سنغافورية سنغافوريين سنغافوريات Singapuriano [ 3] Singapuriana [ 3] singaporiana singaporian Singeapórach [ 4] Singapurec Singapurka Рәсми тел инглиз теле [ 5] малай теле [ 5] стандарт кытай теле (путуңхуа) [d] [ 5] тамил теле [ 5] Гимн Сингапур гимны [d] Мәдәният Сингапур мәдәнияте [d] Шигарь тексты Majulah Singapura Onward, Singapore Дөнья кисәге Азия [ 6] Дәүләт Сингапур Нәрсәнең башкаласы Стрейтс-Сетлментс [d] Башкала Сингапур Сәгать поясы UTC+08:00 Сингапур вакыты [d] Asia/Singapore [d] [ 7] Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Сингапур бугазы [d] Сингапур[d] Иң көнчыгыш ноктасы 1°24′36″ с. ш. 104°05′08″ в. д. H G Я O Иң төньяк ноктасы 1°28′ с. ш. 103°49′ в. д. H G Я O Иң көньяк ноктасы 1°08′27″ с. ш. 103°39′36″ в. д. H G Я O Иң көнбатыш ноктасы 1°14′33″ с. ш. 103°36′21″ в. д. H G Я O Геомәгълүматлар Data:Singapore.map Иң югары ноктасы Букит-Тимах [d] Иң түбән ноктасы Сингапур бугазы [d] Идарә итү формасы парламент республикасы [d] [ 8] Дәүләт башлыгы вазыйфасы Сингапур президенты [d] Ил башлыгы Тарман Шанмугаратнам [d] Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы Сингапур премьер-министры [d] Башкарма хакимият башлыгы Лоуренс Вонг [d] Башкарма хакимият Сингапур хөкүмәте [d] Канунбирү органы Сингапур парламенты [d] Югары мәхкәмә органы Сингапур югары мәхкәмәсе [d] Үзәк банкы Сингапур акча-кредит идарәсе [d] Дипломатик мөнәсәбәтләр Канада Германия Австралия Малайзия Кытай Америка Кушма Штатлары Бөекбритания Исраил Бруней Согуд Гарәбстаны Украина Көньяк Африка Җөмһүрияте Франция Индонезия Яңа Зеландия Пакьстан Япония Филипин Нидерланд Мексика Һоң Коң Монголия Кытай Җөмһүрияте Таиланд Вьетнам Көньяк Корея Әрмәнстан Россия Һиндстан Корея Халык Демократик Республикасы [ 9] Бангладеш Косово Җөмһүрияте Әгъзалык Берләшкән Милләтләр Оешмасы Милләтләр Дуслыгы [ 10] Könyaq-Könçığış Aziä däwlätläre berläşmäse Бөтендөнья сәүдә оешмасы Азия-Тын океан икътисади хезмәттәшлеге Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы [d] Халыкара үсеш ассоциациясе [d] Халыкара финанс корпорациясе [d] Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык [d] Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк [d] Кече утрау-дәүләтләре бердәмлеге [d] Көньяк-Көнчыгыш Азия дәүләтләре берләшмәсе төбәк форумы [d] Азия үсеш банкы [d] Интерпол [ 11] [ 12] ХКТО [d] [ 13] [ 14] Халыкара гидрография оешмасы [d] [ 15] Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы [ 16] Бөтендөнья почта берлеге [ 17] [ 18] Халыкара телекоммуникацияләр берлеге [d] [ 19] Visa Waiver Program [d] [ 20] Бөтендөнья метеорология оешмасы [ 21] Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы [ 22] Креатив шәһәрләр челтәре [d] Бөтендөнья таможня оешмасы [d] [ 23] Бөтендөнья мирас шәһәрләре оешмасы [d] [ 24] Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү [d] [ 25] Рәсми бәйрәм Яңа ел Беренче май Сингапур бәйсезлеге көне [d] кытайлы Яңа ел [d] Весак [d] Ураза бәйрәме Корбан бәйрәме Дивали [d] Изге Җомга [d] Раштуа Балигълык яше 21 яшь Никахка керү яше 21 яшь Мәҗбүри белем алуның минималь яше 7 яшь Мәҗбүри белем алуның максималь яше 15 яшь Халык саны 5 866 139 (июль2021 [ 26] Ир-ат халкы 1 990 212 [ 27] Хатын-кыз халкы 2 083 027 [ 27] Административ бүленеше North East Community Development Council [d] North West Community Development Council [d] South East Community Development Council [d] South West Community Development Council [d] Central Singapore Community Development Council [d] Су өслеге өлеше 1,444 ± 0,001 процент Акча берәмлеге Сингапур доллары [d] Номиналь тулаем эчке продукт 423 796 995 373 $ [ 28] 466 788 539 652 $ [ 28] Кеше потенциалы үсеше индексы 0,939 [ 29] Inequality-adjusted Human Development Index 0,817 [ 30] Үз-үзенә кул салулар күрсәткече 9,7 Эшсезлек дәрәҗәсе 2,1 процент [ 31] Медиан керем 32 360 $ Кардәш шәһәр Гибралтар Пхеньян Нәрсә белән чиктәш Малайзия Индонезия BTI Governance Index 5,78 [ 32] 5,98 [ 32] 5,94 [ 32] 5,96 [ 32] 5,95 [ 32] 6,96 [ 33] BTI Status Index 7,28 [ 32] 7,47 [ 32] 7,25 [ 32] 7,22 [ 32] 7,17 [ 32] 7,15 [ 32] 7,07 [ 32] 7,05 [ 33] Автомобил хәрәкәте ягы сул [d] [ 34] Челтәр көчәнеше 230 вольт [ 35] Электр аергычы төре BS 1363 [d] [ 35] Алыштырган Малайзия Федерациясендәге Сингапур [d] Кулланылган тел инглиз теле [ 36] инглиз теле [ 36] инглиз теленең Сингапур варианты [d] малай теле стандарт кытай теле (путуңхуа) [d] Singapore Sign Language [d] баба малайский язык [d] тамил теле Мандарин кытай теле көньяк мин теле [d] Телгә алынган хезмәтләр Civilization V [d] Мәйдан 719,1 км² Рәсми веб-сайт gov.sg (ингл.) Һәштәге Singapore Югары дәрәҗәле Интернет домены .sg Официаль символ Ванда мисс Джоаким [d] Топографик карта Atlas of Singapore [d] Тематик география Сингапур географиясе [d] Нинди вики-проектка керә Проект:Сингапур [d] Проект:Азия [d] Проект:Юго-Восточная Азия [d] Проект:Шәһәрләр [d] Проект:Страны мира [d] Проект:Острова [d] Ачык мәгълүматлар порталы Singapore Open Data [d] Библиография Сингапур библиографиясе [d] Феноменның икътисады Сингапур икътисады [d] Феноменның демографиясе Сингапур халкы [d] Өстәлгән кыйммәт салымы күләме 7 процент Тулаем туулар коэффициенты 1,25 [ 37] Шәһәр халкы 5 703 569 [ 38] 5 685 807 [ 38] 5 453 566 [ 38] 5 637 022 [ 38] Авыл халкы 0 [ 38] 0 [ 38] 0 [ 38] 0 [ 38] Уку-язу нисбәте 96,8 процент Демократия индексы 6,23 [ 39] Социаль медиаларда күзәтүчеләре 230 000 ± 999 [ 40] Туым күрсәткече 8,8 [ 38] 8,5 [ 38] 8,6 [ 38] 7,9 [ 38] Үлем күрсәткече 5 [ 38] 5,2 [ 38] 5,8 [ 38] 6,3 [ 38] Happy Planet Index score 45,5 [ 41] Илнең мобиль коды 525 Илнең телефон коды +65 Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны 995[d] [ 42] 9-9-9 [d] [ 42] Илнең GS1 коды 888 [ 43] Номер тамгасы коды SGP Диңгездәге идентификацияләү номеры 563 564 565 566 Шәрәфле ватандашлар төркеме Төркем:Сингапур шәрәфле ватандашлары [d] Монда җирләнгәннәр төркеме Төркем:Сингапурда җирләнгәннәр [d] Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме Төркем:Сингапурда төшерелгән фильмнар [d] Сингапур Викиҗыентыкта
Сингапур («Арыслан шәһәре») – Көньяк-КөнчыгыгышАзиядә урнашкан атау-шәһәр-дәүләт . Мәйданы 639 кв. километрлы утрау дәүләт. Халкы 3,53 миллион (шуның 1,6 миллионыСингапур шәһәренең үзендә яши). Халыкның 80 проценты –кытайлар . Илдә дәүләт телләре дүртәү – малайя, кытай, тамил, инглиз телләре. Дәүләт телләренә караш бөтенесенә дә бертөрле.Буддачылык ,конфуцианлык ,ислам ,индуизм ,христиан диннәре тигезлектә. Сингапур – нефть эшкәртүче, электр техникасы, радиоэлектроника, оптика-механика, диңгез суднолары, авиация, корыч кою, металл эшкәртү, химия, азык-төлек, туку сәнәгате гөрләп эшләүче һәм тагы да киңрәк җәелә баручы ил.
Сингапур утравы Җохор бугазы белән Малакка ярымутравыннан, Малакка һәм Сингапур бугазлары беләнИндонезия утрауларыннан аерылган. Ярлары тәбәнәк, бераз сазланган, көньяк-көнбатыш ярлары янында мәрҗән рифлары бар. Рельефы — тигезлек (биеклек 176 метргача). Климаты экваториаль, муссонлы. Уртача температура гыйнварда +26°С, июльдә +27°С. Еллык явым 2500 ммны тәшкил итә.
Эчү өчен су җитми, улМалайзиядән китерелә. Күп кенә вак утрауларда кеше яшәми, аларда тропик үсемлекләр сакланып калган. Аерым урыннарда мангролыклар бар.
Риваятьләр буенча, Сингапурга XIII гасырда нигез салынган һәм ул шул заманнардан бирле «Көнчыгышның көнбатыш капкасы», «Көнбатышның көнчыгыш капкасы», «Азия Гибралтары», «Азия Венециясе» булып санала. Ә инде Көньяк-Көнчыгыш Азиянең финанс үзәгенә әверелгәннән соң, аны «Азия Цюрихы» дип тә олылый башлыйлар.
1942-1945 елларда СингапурныЯпония басып ала,1959 елда аңа мөстәкыйль идарә итү хокукы бирелә, 1963-1965 елларда Малайзия составында була да, шуннан соң бәйсез дәүләткә әверелә.Малайзия реформаторы Махатхир, илдәкытайларның малайялылардан артыбрак китүен теләмәгәнлектән, күпчелек халкы кытайлар булган Сингапурны1965 елда ирекле «йөзүгә» җибәрә.
Сингапурда казылма байлыклар юк, шуңа күрә ул чит илләрдән чимал гына түгел, ә бәлки энергия чыганакларын, хәтта сазлыклы җирләрен яхшыртыр өчен ком да сатып алырга мәҗбүр. Эчәр су да юк, ул аны Малайзиядән ала (хәер, хәзер биредә куәтле су чистарту системалары үсеш ала башлаган). Ләкин шулай булуга карамастан, республика хөкүмәте үз алдына аны чәчәк атучы илгә әверелдерү бурычын куйган һәм бу планны бик уңышлы тормышка ашырып килә. Сингапур бүген җан башына туры килүче эчке тулай продукт буенча (28 мең доллар) АКШны (34 мең доллар) куып җитеп килә. Ул – иң бай «Азия арысланы». Шуның өстенә, алтын валюта резервы да 80 миллиард доллар тәшкил итә.
Йөк әйләнеше буенча дөньядагы иң зурРоттердам портыннан гына калышучы диңгез порты һәм нефть порты, биш нефть эшкәртү заводы, электр техникасы, радиоэлектроника, оптика-механика, суднолар төзү, ремонтлау, авиация, металл эшкәртү, агач эшкәртү, химия, азык-төлек, туку, җиңел һ.б. тармак заводлары урнашкан. каучык, каһвә, чәй һ.б. беренчел эшкәртү предприятиеләре дә бар. Әле авыл хуҗалыгы өчен дә җир кала. Утрауда дуңгызчылык, кошчылык белән шөгыльләнәләр. Халыкара аэропорт төзелгән. Тимер һәмавтомобил юллары белән утрауМалакка ярымутравы белән тоташкан.
Сингапурның экономик үсешенә промышленность белән авыл хуҗалыгы гына түгел, ә бәлки банклар һәм биржалар да нык булыша. Сингапур, Гонконг белән беррәттән, Көньяк-Көнчыгыш Азиянең финанс-сәүдә үзәге дә.
Экспорт буенча бәләкәй генә Сингапур галәмәт зурКытайны куып җиткән һәм 1,5 мәртәбәгәРусияне узып киткән. Шуны да әйтергә кирәк, ул чит илләргә безнең кебек чимал түгел, ә бәлки оргтехника, телеаппаратура, нефть продуктлары сата.
Сингапурдасмог
Majulah Singapura! Mari kita rakyat Singapura,
Sama-sama menuju bahagia,
Cita-cita kita yang mulia.
Berjaya Singapura!
|: Marilah kita bersatu,
Dengan semangat yang baru,
Semua kita berseru:
Majulah Singapura,
Majulah Singapura!:|
Сингапур, алга атла! Сингапурның ватандашлары без
Һәм бәхетле тормышка атлыйбыз,
Шәрафәтле омтылышларыбыз.
Сингапур, уңышларга!
|: Булыйк без бердәмлектә,
Рухланыйк бу халәттә.
Өндәмәбез шул хакта:
“Сингапур, алга атла,
Сингапур, алга атла!”:|
Singapur, alğa atla! Singapurnıñ watandaşları bez
Häm bäxetle tormışqa atlıybız,
Şärafätle omtılışlarıbız.
Sinğapur, uñışlarğa!
|: Bulıyq bez berdämlektä,
Ruxlanıyq bu xalättä.
Öndämäbez şul xaqta:
“Singapur, alğa atla,
Singapur, alğa atla!” :|
Хор башкаруында: [[1] ]
Илнең конституциясе ватандашларына дин тоту иреге гарантияли. Сингапурда төп диннәр:буддачылык (ил халкының 33,3 % ы),христианлык (18,3 %),ислам (14,7 %),даосизм (10,9 %) һәмһинд дине (5,1 %), башка диннәр тарафдарлары 0,7 %. 17,0 % сингапурлы бер дингә дә ышанмый.
↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты ↑2,0 2,1 http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
↑3,0 3,1 https://digalego.xunta.gal/gl/termo/58633/singapuriano%20-na
↑ The National Terminology Database for Irish — 2006. ↑5,0 5,1 5,2 5,3 153A // Конституция Сингапура — 1965. ↑ https://www.workwithdata.com/place/singapore
↑ https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia
↑ Конституция Сингапура — 1965. ↑ https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
↑ https://thecommonwealth.org/our-member-countries/singapore
↑ https://www.interpol.int/Member-countries/World —Интерпол . ↑ https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Asia-South-Pacific/SINGAPORE
↑ https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/ —ХКТО . ↑ https://www.opcw.org/about-us/member-states/singapore
↑ https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=en —Халыкара гидрография оешмасы . ↑ http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
↑ http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
↑ https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=265
↑ https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
↑ https://www.dhs.gov/visa-waiver-program-requirements
↑ https://public.wmo.int/en/members/singapore
↑ https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
↑ https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
↑ https://web.archive.org/web/20240528143447/https://www.ovpm.org/members/cities/
↑ https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_parties_to_the_Treaty_on_the_Non-Proliferation_of_Nuclear_Weapons
↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/singapore/
↑27,0 27,1 https://tablebuilder.singstat.gov.sg/table/TS/M810631
↑28,0 28,1 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD —Бөтендөнья банкы . ↑ Отчёт о развитии человечества —Программа развития ООН , 2022. ↑ Отчёт о развитии человечества —Программа развития ООН , 2022. ↑ http://www.singstat.gov.sg/docs/default-source/default-document-library/publications/publications_and_papers/reference/yearbook_2017/yos2017.pdf
↑32,00 32,01 32,02 32,03 32,04 32,05 32,06 32,07 32,08 32,09 32,10 32,11 https://www.bti-project.org
↑33,0 33,1 https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/SGP
↑ http://chartsbin.com/view/edr
↑35,0 35,1 World Plugs / мөхәррирХалыкара иликтер тихникасы кәмисиясе ↑36,0 36,1 (not translated to en) English as a Global Language — 2 —Cambridge University Press , 2012. — 224 p. —ISBN 978-1-107-61180-1 , 978-0-511-07862-0, 978-0-521-82347-0, 978-0-521-53032-3 ↑ ЮНЕСКО-ның статистика институты ↑38,00 38,01 38,02 38,03 38,04 38,05 38,06 38,07 38,08 38,09 38,10 38,11 38,12 38,13 38,14 38,15 (unspecified title) —база данных Всемирного банка . ↑ 2021 Democracy Index —EIU , 2022. ↑ YouTube API ↑ https://happyplanetindex.org/countries/?c=SGP
↑42,0 42,1 International Numbering Resources Database : ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррирХалыкара телекоммуникацияләр берлеге ↑ https://www.gs1.org/company-prefix
_zoom.svg)
%2c_Marina_Bay%2c_Night_View_--_2019_--_4573-81.jpg)
.jpg)
